Instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze
aparatu ultrasonograficznego USG
1. Uwagi ogólne
Do samodzielnej pracy przy ultrasonografie może przystąpić pracownik który uzyskał zezwolenie na pracę przy nim od bezpośredniego przełożonego.
Winien to być pracownik:
q pełnoletni,
q legitymujący się:
a. odpowiednim wykształceniem
b. przeszkoleniem
- wstępnym, ogólnym i instruktażem stanowiskowym bhp,
- w zakresie ochrony ppoż.,
c. dobrym stanem zdrowia, potwierdzonym zaświadczeniem lekarskim lekarza medycyny pracy
q wypoczęty,
q trzeźwy.
2. Przed rozpoczęciem pracy:
Pracownik powinien:
q Szczegółowo zapoznać się ze stanowiskową instrukcją bhp znajdującą się na stanowisku pracy.
q Ubrać się w odzież roboczą i ochronną przewidzianą do użycia na danym stanowisku pracy. Zdjąć także z rąk wszystkie zbędne przedmioty takie jak biżuteria itp.
q Sprawdzić stan wyposażenia technicznego stanowiska w tym stan techniczny urządzenia . Stan i ciągłość przewodów elektrycznych zasilających (zewnętrznych), stan wtyczek i gniazd z bolcem zerowania.
q Sprawdzić stan techniczny i działanie sondy czyli głowicy wytwarzającej i odbierającej fale ultradźwiękowe. Przygotować odpowiednie głowice potrzebne do przeprowadzanych w danym dniu badań.
UWAGA!
W razie stwierdzenia jakichkolwiek uszkodzeń ,czy usterek nie wolno podejmować pracy . Należy niezwłocznie powiadomić o tym swojego bezpośredniego przełożonego w celu szybkiej ich likwidacji. Dopiero po upewnieniu się, że zostały one usunięte pracownik może przystąpić do wykonania zadania.
q Zapewnić dobre oświetlenie, włączyć wentylację czy też inne urządzenia gwarantujące bezpieczną pracę.
q Zapewnić właściwą ilość materiałów potrzebnych do wykonania zadania.
q Usunąć wszystkie zbędne przedmioty znajdujące się w miejscu pracy, zapewnić by podłoga wokół stanowiska pracy była sucha i czysta.
q Przygotować odpowiednio chorego do przeprowadzenia badań. W szczególności zadbać o to, by skóra badanej okolicy ciała została pokryta odpowiednim żelem po to by uzyskać dokładny kontakt sondy ze skórą.
q Upewnić się czy rozpoczęcie pracy nie spowoduje zagrożeń dla osób przebywających na tym stanowisku pracy lub w jego bezpośrednim otoczeniu.
3. W czasie pracy:
q Ściśle stosować się do zaleceń:
a. stanowiskowej instrukcji bhp,
b. Dokumentacji Techniczno-Ruchowej,
c. poleceń i wskazówek przełożonych.
q Badania USG uznawane są za badania nieinwazyjne. Mogą być wykonywane niezależnie od stanu chorego, jego wieku, u kobiet w ciąży i w czasie laktacji.
q Oprócz stanowiskowych aparatów ultrasonograficznych istnieje możliwość stosowania aparatów przewoźnych lub przenośnych co daje możliwość szerokiego stosowania ich na miejscu np. urazu, przy łóżku pacjenta i wszędzie tam gdzie zaistnieje konieczność zastosowania diagnostyki za ich pomocą.
q Sprawdzić, czy uruchomienie maszyny nie stworzy zagrożeń wypadkowych zarówno dla wykonującego badanie jak i pacjenta, czy też otoczenia.
q Podczas wykonywania pracy koncentrować całą swoją uwagę wyłącznie na czynnościach wykonywanych. Pracować z szybkością odpowiadającą naturalnemu rytmowi pracy.
q Wykonywać prace tylko zlecone przez bezpośredniego przełożonego, zgodnie z jego wskazówkami tak by czas ekspozycji i dawka ultradźwięków była odpowiednia dla danego pacjenta i wykonywanego badania.
q Należy pamiętać, że krótszy czas trwania impulsu nadawczego daje możliwość uzyskania lepszej rozdzielczości obrazu, a także od szerokości pasma układów wzmacniających echa, częstotliwości pracy (drgań) transducera.
q Do różnego rodzaju badań należy stosować sondy o różnych częstotliwościach i tak:
- 3,5 MHz do badań jamy brzusznej, przestrzeni zaotrzewnowej i miednicy u dorosłych i starszych dzieci,
- 5 do 7,5 MHz do badań u małych dzieci narządów położonych powierzchownie (tarczyca, ślinianki, jądra sutki, mięśnie, ścięgna.
- 7,5 do 10 MHz do badań gałki ocznej.
q Do badań wewnątrz jam ciała (odbytnicy, pochwy, żołądka, dwunastnicy, pęcherza moczowego) stosuje się odpowiednie sondy wprowadzane do nich, by móc uzyskać zbliżenie badanych narządów.
q Materiały używane podczas procesu pracy składować tak, by nie stwarzały żadnych zagrożeń wypadkowych. Narzędzia powinny być odkładane na ściśle wyznaczone miejsca.
q W razie konieczności opuszczenia swojego stanowiska pracy pracownik zobowiązany jest zatrzymać obsługiwane maszyny i wszystkie inne urządzenia, które mogą spowodować jakiekolwiek zagrożenia.
q W przypadku przerwy w dostawie prądu należy wyłączyć obsługiwane maszyny i urządzenia.
Pracownikowi nie wolno:
q stosować niebezpiecznych metod pracy, niezgodnych ze szczegółową instrukcją obsługi,
q użytkować aparatu do celów niezgodnych z instrukcją,
q korzystać z niesprawnej maszyny,
q usuwać znaków zabezpieczające,
q naprawiać samodzielnie aparatu,
q naprawiać urządzeń elektrycznych będących pod napięciem (jeśli pracownik nie ma do tego odpowiednich uprawnień),
q dotykać przewodów elektrycznych będących pod napięciem,
q oświetlać stanowiska pracy lampami przenośnymi o napięciu większym niż 24 V,
q dopuszczać do pracy na swoim stanowisku pracy jakiekolwiek osoby bez wiedzy przełożonego,
q przeszkadzać innym w pracy,
q tarasować przejścia i dojścia do stanowiska pracy, sprzętu p poż i wyłączników prądu elektrycznego,
4. Po zakończeniu pracy:
q zakończyć badania, wyłączyć dopływ energii zasilającej,
q dokładnie oczyścić stanowisko robocze, ułożyć narzędzia i przyrządy pomocnicze w miejscach na to przeznaczonych,
q zabezpieczyć materiał wykorzystywany podczas badań,
q zabezpieczyć aparat przed użyciem go przez osoby postronne,
q upewnić się czy pozostawione stanowisko i urządzenia nie stworzą żadnych zagrożeń dla otoczenia,
q przekazać informacje o stanie zaawansowania wykonywanych prac swojemu bezpośredniemu przełożonemu.
5. Uwagi dodatkowe:
Obsługujący aparat ultrasonograficzny powinien:
q Zawsze dbać o higienę osobistą i schludny wygląd.
q Przestrzegać wyżej podane przepisy i stosować się do zalecanych zasad. Pamiętać o tym, że zawsze mogą zaistnieć nieprzewidziane zagrożenia zarówno dla osoby obsługującej urządzenie jak i pacjenta czy też osób postronnych.
q W razie zaistnienia nieprzewidzianych sytuacji zwrócić się o pomoc do bezpośredniego przełożonego lub właściwych służb specjalistycznych i dopiero po usunięciu ich i uzyskaniu zgody na pracę można kontynuować badania.
q W razie zauważenia pożaru lub innego zagrożenia zaalarmować otoczenie, podjąć próbę likwidacji zagrożenia (o ile jest to możliwe), a następnie powiadomić przełożonych.
Sporządził: Zatwierdził:
ciatulek