Znani psychologowie.doc

Znani psychologowie.

Sigmund Freud ur. 6 maja 1856 we Freibergu na Morawach, obecnie Příbor w Republice Czeskiej; zm. 23 września 1939 w Londynie

W psychodynamicznej koncepcji Freuda zwykle przyjmuje się makroskopowy poziom analizy, rozpatrując osobę jako naciskaną i pociąganą przez złożoną sieć

wewnętrznych i zewnętrznych sił. Natura ludzka jest przedstawiona w ujemnym świetle; przemoc uważa się za naturalny sposób wyrażania pierwotnych impulsów

seksualnych i agresywnych. Pogląd ten implikuje, że ludzie potrzebują silnej kontroli społecznej, jeśli mają być chronieni przed swoimi własnymi zamiłowaniami - do przyjemności i do destrukcji. Freud dokładnie obserwował ludzi - swoich pacjentów,

a przede wszystkim samego siebie. Był on może największym na świecie egotystą, gdyż poddawał głębokiej analizie każdą swoją czynność, od pozornie nic nie znaczących

przejęzyczeń do fragmentów swoich snów. Niektóre „dowody" teorii Freuda nie pochodzą z laboratorium, lecz z mitologii, legend, sztuk dramatycznych

i archeologii (Gay, 1988).

Johna B. Watsona. ur. 9 stycznia 1878, zm. 25 września 1958.

Watson, pierwszy amerykański behawiorysta. Behawioryzm (behaviorism) głosi, że jedynie zewnętrzne zachowanie organizmów stanowi właściwy przedmiot

badań naukowych, Pogląd ten powstał w początkach XX w.

Iwan Pietrowicz Pawłowur. 14 września/26 września 1849 w Riazaniu, zm. 27 lutego 1936 w Leningradzie) – rosyjski fizjolog, laureat Nagrody Nobla z medycyny w 1904 roku.

Pawłów odkrył, że fizjologiczną reakcję wydzielania śliny, którą uważano za wywoływaną wyłącznie przez spożywanie pokarmu, może wywoływać także widok lub dźwięk czegokolwiek, co regularnie kojarzono z podawaniem pokarmu. Pawłów interesował się przede wszystkim fizjologią tego wyuczonego związku, zwanego warunkowaniem.

Pawłów wymyślił technikę badania procesów trawiennych u psów, polegającą na implantowaniu w ich gruczołach i narządach trawiennych rurek odprowadzających wydzieliny tych gruczołów do naczyń umieszczonych na zewnątrz ciała zwierząt, dzięki czemu można było mierzyć ilość wydzielin i analizować je. Aby spowodować wytwarzanie tych wydzielin, asystenci Pawłowa wprowadzali psom do pyska proszek mięsny. Po kilkakrotnym powtórzeniu tej procedury Pawłów zaobserwował u swych psów nieoczekiwane zachowanie - śliniły się, zanim umieszczono im proszek w pysku! Zaczynały wydzielać ślinę na sam widok pokarmu, później na widok asystenta, który przynosił pokarm, lub nawet na odgłos jego kroków. W istocie każdy bodziec, który regularnie poprzedzał podanie pokarmu, zaczynał wywoływać ślinienie. Zupełnie przypadkowo Pawłów odkrył, że uczenie się może

być wynikiem skojarzenia dwóch bodźców.

Rodzaj zachowania, jaki Pawłów badał, zwany jest odruchem. Odruch {reflex) jest reakcją niewyuczoną, taką jak wydzielanie śliny, zwężenie źrenicy, odruch kolanowy

czy mruganie powiek; zazwyczaj wywołują go specyficzne bodźce, które mają znaczenie biologiczne dla danego organizmu. Krótko mówiąc, odruch jest zachowaniem wywołanym, które sprzyja biologicznemu przystosowaniu do zmieniającego się środowiska. Na przykład ślinienie, odruch badany przez Pawłowa, pomaga w trawieniu. W wyniku warunkowania organizmy wykonują reakcje odruchowe na bodźce, nie mające pierwotnie dla nich znaczenia biologicznego.

Burrhus Frederic Skinner (ur. 20 marca 1904 w Susquehanna w stanie Pensylwania, zm. 18 sierpnia 1990), amerykański psycholog, jeden z twórców i najważniejszych przedstawicieli behawioryzmu, rozwijał teorię warunkowania instrumentalnego.

Według projektów Skinnera psychologię można określać jako naukową tylko wtedy, gdy ogranicza się ona do badania, jak zachowanie oddziałuje na otoczenie i jak konsekwencje

tego oddziaływania zmieniają zachowanie.

Herbert Alexander Simon (ur. 15 czerwca 1916 w Milwaukee, Wisconsin, zm. 9 lutego 2001 w Pittsburghu, Pensylwania) - ekonomista i socjolog amerykański, laureat nagrody Turinga w 1975 i Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii w 1978 roku za swoje badania nad sposobami podejmowania przez ludzi decyzji w warunkach niepewności, tzn. gdy nie dysponują oni wszystkimi istotnymi informacjami. Wykazał on, że modele ekonomiczne, oparte na przewidywaniach wyprowadzonych z racjonalnych analiz określających, jak ludzie powinni się zachowywać, nie dają dobrych wyników, gdy sytuacja jest niejasna.

Albert Bandura  ur. 4 grudnia 1925 w Mundare w Albercie) - psycholog kanadyjski. Twórca teorii społecznego uczenia się. W swoich pracach uwzględnia zjawiska poznawcze przy wyjaśnianiu uczenia się społecznego, w psychoterapii opartej na podstawach

poznawczych, a nawet w analizach terroryzmu (Bandura, 1986, 1990). Wielu psychologów uważa tę nową, poznawczą orientację za dominującą w dzisiejszej

psychologii.

Carl Ransom Rogers (ur. 8 stycznia 1902 w Oak Park w stanie Illinois – zm. 4 lutego 1987 w La Jolla w Kalifornii), amerykański psycholog i psychoterapeuta, jeden z głównych przedstawicieli psychologii humanistycznej, twórca psychoterapii zorientowanej na klienta.

Kładł nacisk na naturalną skłonność jednostki do rozwoju i zdrowia psychicznego oraz na doniosłe znaczenie, jakie w tym procesie ma pozytywny obraz siebie.

Rollo May 21 kwietnia 1909 - 22 października 1994), amerykański psycholog i psychoterapeuta, czołowy przedstawiciel psychologii egzystencjalnej, laureat Złotego Medalu Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego. Był jednym z pierwszych psychologów, którzy zjawiska takie jak lęk badali z perspektywy jednostki. Włączył on także pewne aspekty filozofii egzystencjalnej do tego nowego kierunku psychologicznego. (Egzystencjalizm kładzie nacisk na podejmowanie decyzji przez jednostkę i na jej wolną wolę w świecie pozbawionym sensu czy celu.

Abraham Harold Maslow (ur. 1 kwietnia 1908 w Nowym Jorku – zm. 8 czerwca 1970 w Menlo Park), amerykański psycholog, autor teorii hierarchii potrzeb. Jeden z najważniejszych przedstawicieli nurtu psychologii humanistycznej i psychologii transpersonalnej. postulował istnienie potrzeby samorealizacji i badał cechy ludzi, którzy -

według jego oceny- realizują siebie.

Edward C. Tolman ur. 14 kwietnia 1886, zm. 19 listopada 1959) – psycholog amerykański, twórca koncepcji behawioryzmu celowościowego (neobehawioryzm).

Przyjmował on ideę behawiorystów, że psychologowie muszą badać zachowanie dające się obserwować, lecz stwarzał wiele sytuacji eksperymentalnych, w których proste, mechaniczne skojarzenia między poszczególnymi bodźcami i reakcjami nie mogły stanowić wyjaśnienia zaobserwowanych przez niego zachowań. Tolman (1948) utrzymywał, że w procesie uczenia się nabywane są dwa komponenty: mapa poznawcza (cognitive map), czyli wewnętrzna reprezentacja sytuacji uczenia się jako całości, oraz oczekiwanie dotyczące konsekwencji działań. Aby dowieść, że zwierzęta potrafią nauczyć sic czegoś więcej niż stałej, niezmiennej reakcji zafiksowanej przez wzmocnienie, Tolman i jego uczniowie przeprowadzili

szereg badań nad uczeniem się miejsca. Wykazali oni, że kiedy w labiryncie zostanie zablokowana pierwotna droga do celu, zwierzę wybierze najkrótszą drogę okrężną pozwalającą ominąć przegrodę, nawet jeśli reakcja ta nie była nigdy wzmacniana.