Przyroda - plan dydaktyczny kl. IV.pdf - WYMAGANIA Z PRZEDMIOTÓW - anara75

Plan dydaktyczny 9

3 Plan dydaktyczny

Prezentowany plan dydaktyczny jest dostosowany do podr´cznika „Mój

Âwiat 4” i realizuje koncepcj´, wed∏ug której podr´cznik ten zosta∏ napisany.

Koncepcja ta jest zgodna z za∏o˝eniami nauczania przedmiotu „przyroda”

i zak∏ada zintegrowanie treÊci biologicznych, geograficznych, fizycznych

oraz chemicznych. Dodatkowo rozpocz´cie etapu edukacyjnego od tema-

tyki zwiàzanej z przyrodà najbli˝szej okolicy sprawi, ˝e prezentowane

treÊci b´dà bli˝sze percepcji ucznia, a co za tym idzie – znacznie ∏atwiejsze.

Plan dydaktyczny jest propo-

zycjà, którà mo˝na modyfiko-

waç w zale˝noÊci od poziomu

klasy oraz przydzia∏u godzin.

Przydzia∏ godzin

Zgodnie z rozporzàdzeniem Ministra Edukacji

Narodowej i Sportu na realizacj´ programu naucza-

nia przyrody w szkole podstawowej przypada 9 go-

dzin tygodniowo na ca∏y drugi etap kszta∏cenia.

Istnieje jednak mo˝liwoÊç przyznania dodatkowych

godzin na przeprowadzenie Êcie˝ek edukacyjnych.

Prezentowany plan pracy dydaktycznej zosta∏ opra-

cowany przez doÊwiadczonego nauczyciela i zak∏a-

da mo˝liwoÊç nauczania przyrody w wymiarze

3 godzin tygodniowo. W przypadku gdy przydzia∏

godzin na przyrod´ jest inny, podany plan nale˝y

odpowiednio zmodyfikowaç. Przy wi´kszej liczbie

jednostek lekcyjnych mo˝na uwzgl´dniç na przy-

k∏ad Êcie˝ki edukacyjne lub przeprowadziç wi´cej

lekcji w terenie. Je˝eli natomiast przydzia∏ godzin

jest mniejszy, wówczas mo˝na realizowaç tylko

wybrane zagadnienia i uzupe∏niç je w kolejnych

klasach.

Kategorie celów nauczania

Kategorie celów nauczania wià˝à si´ z okreÊlonymi

umiej´tnoÊciami, które uczeƒ powinien opanowaç.

Umiej´tnoÊci te sà wyra˝one przez odpowiednie

czasowniki operacyjne, przedstawione w poni˝szej

tabeli.

Kategoria

celu

OkreÊlenia

wieloznaczne

Czasowniki operacyjne

wiedzieç

nazwaç, zdefiniowaç, wymieniç, zidentyfikowaç, rozpoznaç, wyliczyç...

rozumieç

streÊciç, wyjaÊniç, zilustrowaç, rozró˝niç...

stosowaç

wiadomoÊci

rozwiàzywaç

problemy

rozwiàzaç, skonstruowaç, zastosowaç, porównaç, sklasyfikowaç,

narysowaç, scharakteryzowaç...

dowieÊç, przewidzieç, zanalizowaç, wykryç, oceniç,

zaproponowaç, zaplanowaç...

Oznaczenia

W zamieszczonym planie dydaktycznym zastosowano

oznaczenia kategorii celów nauczania na podstawie

taksonomii „ABC” (wed∏ug B. Niemierki):

A– zapami´tanie wiadomoÊci,

B– zrozumienie wiadomoÊci,

C– stosowanie wiadomoÊci w sytuacjach typowych,

D– stosowanie wiadomoÊci w sytuacjach proble-

mowych.

Uwzgl´dniono w nim równie˝ odpowiednie ozna-

czenia Êcie˝ek edukacyjnych:

R – regionalna,

E – ekologiczna,

Z – prozdrowotna,

M – czytelnicza i medialna,

PO – patriotyczna i obywatelska.

Plan dydaktyczny

KolejnoÊç

realizacji

Zakres materia∏u kszta∏cenia

Wymagania dydaktyczne

Uczeƒ:

Rozdzia∏ I: KRAJOBRAZ

Przyroda

najbli˝szej

okolicy

zasady pracy na lekcjach przyrody; êród∏a wiedzy o przyrodzie (M) ;

przyroda jako przedmiot w szkole; przyroda jako ca∏oÊç; jednoÊç

i ró˝norodnoÊç sk∏adników przyrody; udzia∏ cz∏owieka w poznawaniu,

przekszta∏caniu i korzystaniu z zasobów przyrody (E)

• wyjaÊnia, jakie warunki sprzyjajà uczeniu si´ (B)

• rozumie termin przyroda (B)

• wskazuje êród∏a wiedzy o przyrodzie (A)

• rozró˝nia elementy przyrody o˝ywionej i nieo˝ywionej (B)

• wyjaÊnia termin najbli˝sza okolica (B)

• potrafi podaç nazwy 3 gatunków roÊlin i zwierzàt wyst´pujàcych w okolicy (A)

• rozumie, ˝e obserwacja to jedna z podstawowych metod poznawania przyrody (B)

2./3.

Krajobraz i ukszta∏-

towanie terenu

podstawowe formy ukszta∏towania terenu: równina, pagórek, wzgórze,

góra, dolina, kotlina; krajobraz i jego g∏ówne cechy; nizina, depresja,

pojezierze, wy˝yna, góry Êrednie, góry wysokie (R, E)

• rozpoznaje na ilustracjach lub w terenie równin´, pagórek, dolin´, wzgórze, gór´, kotlin´ (A)

• potrafi wyjaÊniç na przyk∏adzie najbli˝szej okolicy zwiàzek mi´dzy krajobrazem a formami

terenu (B)

• wymienia geograficzne nazwy form terenu znajdujàce si´ w najbli˝szej okolicy (A)

• wyszukuje w atlasie ilustracje przedstawiajàce charakterystyczne cechy krajobrazu okolicy,

w której mieszka (C)

• potrafi opisaç krajobraz w okolicy swojej szko∏y (C)

4./5.

Odr´czny szkic

terenu

szkic i jego rodzaje; cechy prawid∏owo wykonanego szkicu

(uogólnianie, proporcje, uwypuklenie cech istotnych) (M)

• rozumie termin szkic (B)

• wymienia cechy prawid∏owego szkicu (A)

• rysuje szkic pojedynczego obiektu, zachowujàc proporcje wynikajàce z wielkoÊci obiektu

i jego oddalenia (C)

• rysuje szkice obiektów z∏o˝onych, zachowujàc proporcje, uogólniajàc i wybierajàc

charakterystyczne cechy (C)

• potrafi na podstawie obserwacji wykonaç szkic terenu (C)

6./7.

Rysujemy plan

plan i jego zastosowanie; skala liczbowa, mianowana i liniowa;

ró˝nica mi´dzy szkicem a planem; wykorzystanie podzia∏ki do

obliczania odleg∏oÊci rzeczywistych na podstawie planu (M)

• rozumie termin plan (B)

• potrafi wskazaç ró˝nice mi´dzy planem, rysunkiem i szkicem (B)

• rysuje plan pojedynczych przedmiotów (C)

• wymienia rodzaje skal i sposoby jej zapisywania (A)

• wyjaÊnia, o czym informuje skala mianowana, liczbowa i liniowa (B)

• u˝ywajàc skali, przelicza wielkoÊci rzeczywiste na wielkoÊci na planie (D)

• potrafi wykonaç plan okreÊlonego pomieszczenia (D)

KolejnoÊç

realizacji

Zakres materia∏u kszta∏cenia

Wymagania dydaktyczne

Uczeƒ:

Czytamy plan

miasta

legenda planu; podstawowe informacje zawarte w legendzie;

wykorzystanie podzia∏ki do obliczania rzeczywistych odleg∏oÊci;

praktyczne wykorzystanie planu: zaplanowanie trasy wycieczki

krajoznawczej do najciekawszych obiektów historycznych,

na przyk∏ad siedziby starostwa, urz´du wojewódzkiego,

urz´du miasta lub gminy (R, M, E, Z)

• potrafi narysowaç plan pokoju w okreÊlonej skali (C)

• korzystajàc z legendy, odczytuje 10 symboli stosowanych na planach (A)

• porównuje wielkoÊci skal ró˝nych map i planów, potrafi wskazaç skal´ najwi´kszà

i najmniejszà (C)

• oblicza na podstawie skali wielkoÊç rzeczywistà obiektu (D)

• planuje tras´ wycieczki, korzystajàc z planu (D)

• oblicza rzeczywistà d∏ugoÊç zaplanowanej trasy (na przyk∏ad drogi do szko∏y lub trasy

wycieczki), wykorzystujàc skal´ planu (C)

9./10.

Wyznaczanie

kierunków

w terenie

widnokràg, horyzont; g∏ówne i poÊrednie kierunki Êwiata oraz

sposoby ich wyznaczania: ró˝a kierunków, kompas, busola;

zorientowanie planu; kierunki Êwiata na mapach (M, Z)

• rozumie terminy: widnokràg i horyzont (B)

• rozró˝nia g∏ówne i poÊrednie kierunki Êwiata na ró˝y kierunków oraz podaje ich polskie

i mi´dzynarodowe symbole (B)

• wyjaÊnia, w jaki sposób wyznacza si´ kierunki Êwiata (B)

• wykonuje rysunki zgodnie z podanymi kierunkami Êwiata (B)

• orientuje plan za pomocà kompasu (C)

11./12.

Obserwacje

widomych ruchów

S∏oƒca

ruch obrotowy Ziemi i jego skutki (dzieƒ, noc, doba); widome ruchy

S∏oƒca oraz ich zwiàzek z kierunkami geograficznymi; ruch Ziemi

dooko∏a S∏oƒca i jego konsekwencje; rok i pory roku (E, Z)

• wyjaÊnia istot´ widomych ruchów S∏oƒca (B)

• rozumie terminy: po∏udnie s∏oneczne, dzieƒ, noc i doba (B)

• potrafi opisaç drog´ S∏oƒca nad horyzontem, wykorzystujàc znajomoÊç

kierunków Êwiata (B)

• wyznacza po∏udnie s∏oneczne na podstawie obserwacji cienia (C)

• okreÊla kierunki Êwiata na podstawie obserwacji S∏oƒca w po∏udnie (C)

• wymienia pory roku i miesiàce, które do nich nale˝à (A)

• rozró˝nia pory roku na podstawie wysokoÊci S∏oƒca, d∏ugoÊci dnia i temperatury (B)

• dowodzi zwiàzku pór roku z wysokoÊcià S∏oƒca nad horyzontem (D)

13./14.

Wp∏yw cz∏owieka

na krajobraz

formy dzia∏alnoÊci cz∏owieka (rolnictwo, przemys∏, leÊnictwo, us∏ugi,

transport); zmiany krajobrazu wywo∏ane dzia∏alnoÊcià cz∏owieka

(pozytywne i negatywne konsekwencje tych zmian) (E, R, Z)

• rozumie termin gospodarka (B)

• wymienia 4 dziedziny dzia∏alnoÊci gospodarczej cz∏owieka wywierajàce najwi´kszy

wp∏yw na krajobraz (A)

• potrafi rozró˝niç pozytywne i negatywne nast´pstwa dzia∏alnoÊci cz∏owieka dla krajobrazu (C)

• wyjaÊnia koniecznoÊç podejmowania przez cz∏owieka dzia∏aƒ w Êrodowisku (przemys∏,

rolnictwo, leÊnictwo, us∏ugi, transport) (B)

• ocenia zasadnoÊç ró˝norodnych form dzia∏alnoÊci cz∏owieka w najbli˝szej okolicy (D)

• ocenia korzyÊci i straty dla krajobrazu, jakie przynosi gospodarka cz∏owieka (D)

Plan dydaktyczny

KolejnoÊç

realizacji

Zakres materia∏u kszta∏cenia

Wymagania dydaktyczne

Uczeƒ:

15./16.

RoÊliny sà tak˝e

elementem

krajobrazu

roÊlinnoÊç jako element krajobrazu; podzia∏ roÊlin na roÊliny zielne,

krzewy i drzewa; przyk∏ady wybranych gatunków roÊlin i zwierzàt

˝yjàcych w lesie; pi´tra roÊlinnoÊci w lesie; przyk∏ady wybranych

gatunków roÊlin i zwierzàt ˝yjàcych na ∏àce; czynniki kszta∏tujàce

warunki ˝ycia na ∏àce i w lesie, porównanie warunków ˝ycia w tych

ekosystemach; roÊlinnoÊç naturalna i wprowadzona przez cz∏owieka;

ochrona rzadkich gatunków flory wyst´pujàcej w naturalnych

ekosystemach ∏àk i lasów (E, R)

• rozumie termin roÊlinnoÊç (B)

• rozró˝nia na podstawie ilustracji i w terenie roÊliny zielne, krzewy i drzewa (B)

• wymienia 4 pi´tra roÊlinnoÊci lasu (A) i potrafi je krótko scharakteryzowaç (C)

• rozpoznaje w atlasie do przyrody po 3 przyk∏ady roÊlin zielnych, krzewów i drzew rosnàcych

w lesie i na ∏àce w najbli˝szej okolicy (A)

• rozpoznaje w terenie i na ilustracjach sposoby u˝ytkowania gruntów, takich jak ∏àka,

pastwisko i las (A)

• wskazuje po∏o˝enie ∏àk i lasów w najbli˝szej okolicy (A)

• porównuje warunki ˝ycia w lesie i na ∏àce (C)

• wyszukuje w atlasie do przyrody po 2 gatunki roÊlin ∏àkowych i leÊnych podlegajàcych

ochronie gatunkowej (B)

• wyjaÊnia potrzeb´ ochrony naturalnych ekosystemów: lasu i ∏àki (B)

• proponuje sposoby ochrony roÊlin w najbli˝szej okolicy (D)

17./18.

Zwiàzek drugiego

Êniadania z krajo-

brazem najbli˝szej

okolicy

podstawowe rodzaje upraw: zbo˝a, roÊliny pastewne, okopowe,

przemys∏owe; sposoby u˝ytkowania gruntów; zagro˝enia przyrody

spowodowane dzia∏alnoÊcià rolniczà (E)

• wskazuje w oparciu o ilustracje 4 podstawowe rodzaje upraw (A)

• rozpoznaje na podstawie ilustracji lub naturalnych okazów 4 podstawowe zbo˝a:

pszenic´, j´czmieƒ, ˝yto i owies (A)

• rozpoznaje na podstawie ilustracji lub okazów po 4 gatunki roÊlin pastewnych,

przemys∏owych, okopowych, warzyw i owoców (A)

• rozró˝nia na podstawie ilustracji lub opisów sposoby u˝ytkowania gruntów: pole uprawne,

ogród, sad (B)

• charakteryzuje sposób wykorzystania gruntów ornych w najbli˝szej okolicy (C)

• przewiduje co najmniej 2 zagro˝enia dla przyrody spowodowane dzia∏alnoÊcià rolniczà (D)

• dowodzi zwiàzku mi´dzy spo˝ywanym pokarmem a krajobrazem (D)

Powtórzenie

i podsumowanie

wiadomoÊci

çwiczenia utrwalajàce poznane treÊci zwiàzane z krajobrazem;

wykorzystanie pytaƒ i odpowiedzi zawartych w podr´czniku

(„Czy ju˝ wiesz?”, „To wiem!”);

gra edukacyjna „Znawca krajobrazu” (E, M)

Sprawdzian

poziomu opanowa-

nia wymagaƒ

programowych

test pisemny „Krajobraz” sprawdzajàcy poziom zdobytej wiedzy

i opanowanych umiej´tnoÊci (E, M)

Przyk∏adowy test w publikacji „Testy i çwiczenia”,

dost´pnej w Wydawnictwie M. Ro˝ak.

KolejnoÊç

realizacji

Zakres materia∏u kszta∏cenia

Wymagania dydaktyczne

Uczeƒ:

Rozdzia∏ II: POWIETRZE

Powietrze

cechy substancji w stanie gazowym; poj´cie mieszaniny, ró˝nica

mi´dzy czystà substancjà i mieszaninà; atmosfera ziemska;

powietrze jako mieszanina gazów; sk∏ad powietrza; najwa˝niejsze

w∏aÊciwoÊci fizyczne i chemiczne gazów wyst´pujàcych w powietrzu;

rola tlenu atmosferycznego w procesach ˝yciowych organizmów

iwprocesach spalania (E, Z)

• rozró˝nia okreÊlenia: czysta substancja gazowa i mieszanina gazów oraz podaje

odpowiednie przyk∏ady (tlen, powietrze) (B)

• wyjaÊnia w oparciu o wynik doÊwiadczenia, ˝e gaz jest cia∏em, które zajmuje okreÊlonà

obj´toÊç i nie ma okreÊlonego kszta∏tu (B)

• wymienia 3 gazy wchodzàce w sk∏ad powietrza i podaje przybli˝onà zawartoÊç tlenu

w atmosferze (A)

• rozpoznaje tlen, azot i dwutlenek w´gla na podstawie opisu ich w∏aÊciwoÊci fizycznych

i chemicznych (A)

• dowodzi istotnego znaczenia tlenu i azotu dla ˝ycia na Ziemi w oparciu o informacje

o powszechnoÊci ich wyst´powania w organizmach ˝ywych i w skorupie ziemskiej (D)

Parowanie

stany skupienia materii; zjawisko parowania, jego istota,

przyk∏ady z ˝ycia codziennego i znaczenie w przyrodzie;

warunki przyspieszajàce proces parowania; skraplanie (E, R, Z)

• rozró˝nia na przyk∏adach ró˝nych substancji cia∏a sta∏e, ciecze i gazy (B)

• opisuje cechy charakterystyczne substancji w 3 stanach skupienia, u˝ywajàc okreÊleƒ

dotyczàcych kszta∏tu i mo˝liwoÊci zmiany obj´toÊci (C)

• wyjaÊnia na dowolnym przyk∏adzie zjawisko parowania (B)

• rozpoznaje czynniki powodujàce zmiany stanu skupienia wody (A)

• wymienia czynniki wp∏ywajàce na szybkoÊç parowania (A)

• proponuje doÊwiadczenie wykazujàce wp∏yw temperatury, wilgotnoÊci powietrza

oraz ruchu powietrza lub powierzchni cieczy parujàcej na szybkoÊç parowania (D)

3./4.

Chc´ zostaç

meteorologiem

podstawowe zjawiska atmosferyczne; pogoda i jej sk∏adniki;

podstawowe urzàdzenia pomiarowe: klatka meteorologiczna,

wiatromierz; dziennik pogody, sposób zapisywania wartoÊci

mierzonych sk∏adników (E, Z)

• wymienia sk∏adniki pogody i wskazuje przyrzàdy do pomiaru temperatury powietrza,

wilgotnoÊci, ciÊnienia atmosferycznego oraz kierunku i pr´dkoÊci wiatru (A)

• odró˝nia sk∏adniki pogody, które mo˝na zmierzyç (temperatur´ powietrza, kierunek

i si∏´ wiatru, iloÊç opadów, ciÊnienie atmosferyczne) od sk∏adników obserwowalnych

(zachmurzenie, rodzaje opadów) (B)

• notuje w dzienniku pogody zmierzone wielkoÊci i wyniki obserwacji (C)

5./6.

Chmury i inne

zjawiska atmosfe-

ryczne

geneza powstawania i podstawowe rodzaje chmur; prognoza

pogody na podstawie obserwacji zachmurzenia; zjawiska burzy,

mg∏y i t´czy; analiza prognozy pogody podawanej przez pras´,

radio i TV (M) ; dziennik pogody, sposób zapisu stopnia

zachmurzenia (E, R)

• wyjaÊnia genez´ powstawania chmur (B)

• rozró˝nia na podstawie ilustracji chmury pierzaste, k∏´biaste, k∏´biaste deszczowe

i warstwowe (B)

• rozpoznaje na podstawie rysunku zjawiska burzy, mg∏y, t´czy, deszczu i wiatru (C)

• przewiduje pogod´ na podstawie opisu zjawisk zachodzàcych w przyrodzie (D)

• notuje w dzienniku pogody stopieƒ zachmurzenia i inne zjawiska atmosferyczne

(burza, mg∏a, t´cza) (C)

• wyjaÊnia koniecznoÊç znajomoÊci prognozy pogody w przynajmniej 3 sytuacjach,

w których mogà znaleêç si´ ludzie (B)

Przyroda - plan dydaktyczny kl. IV.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: