Dz.U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485
U S T A W A
z dnia 29 lipca 2005 r.
o przeciwdziałaniu narkomanii[1]
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
Ustawa określa:
1) zasady i tryb postępowania w zakresie przeciwdziałania narkomanii;
2) zadania i uprawnienia organów administracji rządowej i jednostek
samorządu terytorialnego oraz innych podmiotów w zakresie przeciwdziałania
naruszeniom prawa dotyczącego obrotu, wytwarzania, przetwarzania, przerobu
i posiadania substancji, których używanie może prowadzić do narkomanii;
3) organy właściwe do wykonania:
a) rozporządzenia (WE) Parlamentu Europejskiego i Rady nr 273/2004 z dnia
11 lutego 2004 r. w sprawie prekursorów narkotykowych (Dz. Urz. WE L 047
z 18.02.2004;), zwanego dalej "rozporządzeniem 273/2004",
b) rozporządzenia (WE) Rady nr 111/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r.
określającego zasady nadzorowania handlu prekursorami narkotyków
pomiędzy Wspólnotą a państwami trzecimi (Dz. Urz. WE L 22 z 26.01.2005,
str. 1; w Dz. Urz. WE Polskie wydanie specjalne z 2005 r. t. 48, str.
1), zwanego dalej "rozporządzeniem 111/2005";
4) kary za nieprzestrzeganie przepisów ustawy i rozporządzeń wymienionych w
pkt 3.
Art. 2.
1. Przeciwdziałanie narkomanii realizuje się przez odpowiednie kształtowanie
polityki społecznej, gospodarczej, oświatowo-wychowawczej i zdrowotnej, a w
szczególności:
1) działalność wychowawczą, edukacyjną, informacyjną i zapobiegawczą;
2) leczenie, rehabilitację i reintegrację osób uzależnionych;
3) ograniczanie szkód zdrowotnych i społecznych;
4) nadzór nad substancjami, których używanie może prowadzić do narkomanii;
5) zwalczanie niedozwolonego obrotu, wytwarzania, przetwarzania, przerobu i
posiadania substancji, których używanie może prowadzić do narkomanii;
6) nadzór nad uprawami roślin zawierających substancje, których używanie
może prowadzić do narkomanii.
2. Zadania, o których mowa w ust. 1 pkt 1-3, są finansowane ze środków własnych
podmiotów wykonujących zadania w zakresie przeciwdziałania narkomanii,
środków przeznaczonych na realizację programów zdrowotnych finansowanych z
części budżetu państwa, której dysponentem jest minister właściwy do spraw
zdrowia, oraz środków Narodowego Funduszu Zdrowia.
3. Zadania, o których mowa w ust. 1 pkt 4-6, są finansowane z budżetu państwa
z części pozostających w dyspozycji właściwych ministrów.
Art. 3.
Przepisy ustawy stosuje się do:
1) produktów leczniczych, które są środkami odurzającymi, substancjami
psychotropowymi lub prekursorami, w zakresie nieuregulowanym w ustawie
z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2004 r. Nr 53,
poz. 533, z późn. zm.)[2];
2) substancji i preparatów chemicznych, które są prekursorami, w zakresie
nieuregulowanym w ustawie z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i
preparatach chemicznych (Dz. U. Nr 11, poz. 84, z późn. zm.)[3].
Art. 4.
Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) grzyby halucynogenne grzyby zawierające substancje psychotropowe;
2) importer osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę nieposiadającą
osobowości prawnej, która dokonuje przywozu i składa zgłoszenie celne lub
w imieniu której składane jest zgłoszenie celne;
3) jednostki naukowe jednostki naukowe w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy z
dnia 8 października 2004 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. Nr 238,
poz. 2390 i Nr 273, poz. 2703);
4) konopie rośliny z rodzaju konopie (Cannabis L.);
5) konopie włókniste rośliny z gatunku konopie siewne (Cannabis sativa
L.), w których zawartość delta-9-tetrahydrokannabinolu w kwiatowych lub
owocujących wierzchołkach roślin, z których nie usunięto żywicy, wynosi
poniżej 0,20% w przeliczeniu na suchą masę;
6) leczenie leczenie zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania
spowodowanych używaniem środków odurzających lub substancji
psychotropowych;
7) leczenie substytucyjne stosowanie, w ramach programu leczenia
uzależnienia, produktów leczniczych lub środków odurzających o działaniu
antagonistycznym na receptor opioidowy;
8) mak roślinę z gatunku mak lekarski (Papaver somniferum L.), zwaną
również makiem ogrodowym albo uprawnym;
9) mak niskomorfinowy roślinę z gatunku mak lekarski należącą do odmiany,
w której zawartość morfiny w torebce (makówce) bez nasion, wraz z
przylegającą do niej łodygą o długości do 7 cm, wynosi poniżej 0,06% w
przeliczeniu na zasadę morfiny i na suchą masę wymienionych części
rośliny;
10) mleczko makowe sok mleczny torebki (makówki) maku;
11) narkomania stałe lub okresowe używanie w celach innych niż medyczne
środków odurzających lub substancji psychotropowych albo środków
zastępczych, w wyniku czego może powstać lub powstało uzależnienie od
nich;
12) ograniczanie szkód zdrowotnych i społecznych działania ukierunkowane na
zmniejszenie problemów zdrowotnych i społecznych wynikających z używania w
celach innych niż medyczne środków odurzających lub substancji
psychotropowych albo środków zastępczych;
13) opium stężały sok mleczny torebki (makówki) maku;
14) osoba zagrożona uzależnieniem osobę, u której zespół zjawisk
psychicznych i oddziaływań środowiskowych stwarza duże prawdopodobieństwo
powstania uzależnienia od środków odurzających lub substancji
psychotropowych, albo osobę sporadycznie używającą środkw odurzających,
substancji psychotropowych lub środkw zastępczych;
15) osoba uzależniona osobę, która w wyniku używania środków odurzających,
substancji psychotropowych lub środków zastępczych albo używania ich w
celach medycznych znajduje się w stanie uzależnienia od tych środków lub
substancji;
16) prekursor prekursor narkotykowy będący substancją sklasyfikowaną, o
której mowa w art. 2 pkt a rozporządzenia 273/2004, którego kategorię
określa załącznik nr 1 do tego rozporządzenia;
17) preparat produkt leczniczy zawierający co najmniej jeden środek
odurzający lub substancję psychotropową albo ich prekursory;
18) producent przedsiębiorcę wytwarzającego, przetwarzającego lub
przerabiającego środki odurzające, substancje psychotropowe lub
prekursory;
19) przetwarzanie czynności prowadzące do przemiany środków odurzających,
substancji psychotropowych lub prekursorów na inne środki odurzające,
substancje psychotropowe lub prekursory albo na substancje niebędące
środkami odurzającymi, substancjami psychotropowymi lub prekursorami;
20) przerób otrzymywanie mieszanin środków odurzających, substancji
psychotropowych lub prekursorów oraz nadawanie tym środkom lub substancjom
postaci stosowanej w lecznictwie;
21) przywóz każde wprowadzenie na obszar celny Wspólnoty Europejskiej
środków odurzających lub substancji psychotropowych;
22) rehabilitacja proces, w którym osoba z zaburzeniami psychicznymi
spowodowanymi przez przyjmowanie środków odurzających lub substancji
psychotropowych osiąga optymalny stan zdrowia, funkcjonowania psychicznego
i społecznego;
23) reintegracja efekt działań określonych w art. 14-16 i art. 18 ustawy z
dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. Nr 122, poz. 1143
oraz z 2004 r. Nr 69, poz. 624 i Nr 99, poz. 1001);
24) słoma makowa torebkę (makówkę) maku bez nasion, wraz z łodygą, lub
poszczególne ich części;
25) substancja psychotropowa każdą substancję pochodzenia naturalnego lub
syntetycznego, działającą na ośrodkowy układ nerwowy, określoną w wykazie
substancji psychotropowych stanowiącym załącznik nr 2 do ustawy;
26) środek odurzający każdą substancję pochodzenia naturalnego lub
syntetycznego działającą na ośrodkowy układ nerwowy, określoną w wykazie
środków odurzających stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy;
27) środek zastępczy substancję w każdym stanie fizycznym, która jest
trucizną lub środkiem szkodliwym, używaną zamiast lub w takich samych
celach innych niż medyczne jak środek odurzający lub substancja
psychotropowa;
28) uprawa maku lub konopi każdą uprawę maku lub konopi bez względu na
powierzchnię;
29) uzależnienie od środków odurzających lub substancji psychotropowych
zespół zjawisk psychicznych lub somatycznych wynikających z działania
środków odurzających lub substancji psychotropowych na organizm ludzki,
charakteryzujący się zmianą zachowania lub innymi reakcjami
psychofizycznymi i koniecznością używania stale lub okresowo tych środków
lub substancji w celu doznania ich wpływu na psychikę lub dla uniknięcia
następstw wywołanych ich brakiem;
30) używanie szkodliwe - używanie substancji psychoaktywnej powodujące szkody
somatyczne lub psychiczne, włączając upośledzenie sądzenia lub
dysfunkcyjne zachowanie, które może prowadzić do niesprawności lub mieć
niepożądane następstwa dla związków z innymi ludźmi;
31) używanie środka odurzającego, substancji psychotropowej lub środka
zastępczego wprowadzanie do organizmu człowieka środka odurzającego,
substancji psychotropowej lub środka zastępczego, niezależnie od drogi
podania;
32) wewnątrzwspólnotowa dostawa przemieszczenie środków odurzających lub
substancji psychotropowych z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na
terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej;
33) wewnątrzwspólnotowe nabycie przemieszczenie środków odurzających lub
substancji psychotropowych z terytorium państwa członkowskiego Unii
Europejskiej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
34) wprowadzanie do obrotu udostępnienie osobom trzecim odpłatnie lub
nieodpłatnie środków odurzających, substancji psychotropowych lub ich
prekursorów;
35) wytwarzanie czynności, za pomocą których mogą być otrzymywane środki
odurzające lub substancje psychotropowe albo ich prekursory, ich
oczyszczanie, ekstrakcję surowców i półproduktów oraz otrzymywanie soli
tych środków lub substancji;
36) wywóz każde wyprowadzenie poza obszar celny Wspólnoty Europejskiej
37) ziele konopi kwiatowe lub owocujące wierzchołki konopi, z których nie
usunięto żywicy, a w przypadku roślin w stadium przed zawiązaniem wiechy
liście i łodygi konopi;
38) żywica konopi żywicę i inne produkty konopi zawierające delta-9-
tetrahydrokannabinol lub inne aktywne biologicznie kannabinole.
Rozdział 2
Podmioty realizujące zadania w zakresie przeciwdziałania narkomanii
Art. 5.
1. Zadania w zakresie przeciwdziałania narkomanii realizują organy
administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego w zakresie
określonym w ustawie.
2. Zadania w zakresie przeciwdziałania narkomanii są realizowane, w zakresie
określonym w ustawie, także przez:
1) przedszkola, szkoły i inne jednostki organizacyjne wymienione w art. 2
pkt 3-5 i 7-9 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U.
z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)[4];
2) szkoły wyższe;
3) zakłady opieki zdrowotnej i inne podmioty działające w ochronie zdrowia;
4) jednostki Wojska Polskiego, Policji i Straży Granicznej;
5) organy celne;
6) jednostki organizacyjne Służby Więziennej oraz zakłady poprawcze
i schroniska dla nieletnich;
7) ośrodki pomocy społecznej, powiatowe centra pomocy rodzinie i regionalne
ośrodki polityki społecznej;
8) środki masowego przekazu.
3. W realizacji zadań, o których mowa w art. 2 ust. 1, mogą uczestniczyć
organizacje pozarządowe i inne podmioty, których działalność statutowa
obejmuje zadania należące do sfery zadań publicznych w zakresie ochrony i
promocji zdrowia, pomocy społecznej, działalności charytatywnej, nauki,
edukacji, oświaty i wychowania, kultury fizycznej, porządku i bezpieczeństwa
publicznego lub przeciwdziałania patologiom społecznym, promocji i
organizacji wolontariatu, oraz samorządy zawodów medycznych, rodziny osób
uzależnionych, a także grupy samopomocy osób uzależnionych i ich rodzin.
Art. 6.
1. Działalność w zakresie przeciwdziałania narkomanii prowadzi Krajowe Biuro do
Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, zwane dalej "Biurem".
2. Biuro jest jednostką budżetową podległą ministrowi właściwemu do spraw
zdrowia.
3. Do zadań Biura należy:
1) opracowywanie projektu Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii
oraz koordynowanie i monitorowanie jego wykonania, przy współpracy z
innymi podmiotami właściwymi do podejmowania działań wynikających z tego
programu;
2) opracowywanie i przekazywanie ministrowi właściwemu do spraw zdrowia
raportu z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii,
uwzględniającego informacje, o których mowa w art. 11 ust. 2, w terminie
do dnia 30 czerwca każdego roku;
3) wykonywanie zadań w zakresie przeciwdziałania narkomanii, polegających na
powierzaniu i wspieraniu wykonywania zadań publicznych, wraz z udzielaniem
dotacji na finansowanie ich realizacji na podstawie pełnomocnictwa
ministra właściwego do spraw zdrowia;
4) inicjowanie działań zmierzających do ograniczania używania środków
odurzających, substancji psychotropowych i środków zastępczych;
5) inicjowanie, wspieranie i prowadzenie analiz oraz badań naukowych nad
problematyką narkomanii, w tym sporządzanie oceny epidemiologicznej
zagrożeń narkomanią;
6) inicjowanie prac nad nowymi rozwiązaniami legislacyjnymi służącymi
przeciwdziałaniu narkomanii;
7) dokonywanie okresowych ocen programów profilaktycznych, leczniczych,
rehabilitacyjnych i readaptacyjnych pod względem ich skuteczności w
zakresie ograniczenia używania środków odurzających, substancji
psychotropowych i środków zastępczych;
8) opracowywanie standardów w zakresie profilaktyki uzależnień oraz leczenia
i rehabilitacji osób uzależnionych;
9) inicjowanie, organizowanie i prowadzenie szkoleń dla osób realizujących
zadania w zakresie przeciwdziałania narkomanii;
10) udzielanie pomocy fachowej podmiotom realizującym zadania w zakresie
przeciwdziałania narkomanii, w tym jednostkom samorządu terytorialnego,
oraz podmiotom prowadzącym działalność oświatowo-informacyjną, badawczą,
profilaktyczną, leczniczą, rehabilitacyjną i reintegracyjną;
11) współpraca z organizacjami międzynarodowymi prowadzącymi działalność w
zakresie przeciwdziałania narkomanii i likwidacji szkód nią wywołanych;
12) prowadzenie krajowego systemu informacji o narkotykach oraz monitorowanie
działań podejmowanych na rzecz przeciwdziałania narkomanii na poziomie
krajowym i międzynarodowym, w tym:
a) zbieranie, gromadzenie, wymianę informacji i dokumentacji w zakresie
przeciwdziałania narkomanii, objętych badaniami statystycznymi
statystyki publicznej, oraz opracowywanie i przetwarzanie zebranych
danych,
b) prowadzenie i inicjowanie badań dotyczących problemów narkotyków i
narkomanii oraz opracowywanie i udostępnianie ich wyników,
c) gromadzenie, przechowywanie i udostępnianie baz danych dotyczących
narkotyków i narkomanii,
d) formułowanie wniosków sprzyjających kształtowaniu odpowiedniej do
sytuacji strategii reagowania na problem narkomanii,
e) koordynowanie działań ekspertów wojewódzkich, o których mowa w art. 9
ust. 6,
f) gromadzenie i udostępnianie publikacji na temat narkotyków i
narkomanii,
g) pełnienie roli punktu obserwacyjnego (Focal Point) Europejskiego
Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii,
h) udział w pracach sprawozdawczych na rzecz organizacji międzynarodowych,
i) współpraca z Europejskim Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii
oraz Europejską Siecią Informacji o Narkotykach i Narkomanii (Reitox),
j) opracowywanie i publikowanie corocznego raportu o stanie narkomanii w
Polsce,
k) bieżąca ocena realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania
Narkomanii;
13) podejmowanie działań interwencyjnych w sprawach skarg i wniosków
dotyczących problematyki przeciwdziałania narkomanii, kierowanych do Biura
lub do ministra właściwego do spraw zdrowia;
14) wykonywanie innych zadań w zakresie przeciwdziałania narkomanii,
zleconych przez ministra właściwego do spraw zdrowia;
15) obsługa techniczno-organizacyjna Rady do Spraw Przeciwdziałania
Narkomanii.
4. Biuro, wykonując zadania, o których mowa w ust. 3, współpracuje z organami
administracji publicznej wykonującymi zadania, o których mowa w art. 2, oraz
może tworzyć zespoły robocze.
5. Zadania, o których mowa w ust. 3 pkt 12, realizuje Centrum Informacji o
Narkotykach i Narkomanii będące komórką organizacyjną Biura.
Art. 7.
1. Podstawę do działań w zakresie przeciwdziałania narkomanii stanowi Krajowy
Program Przeciwdziałania Narkomanii.
2. W Krajowym Programie Przeciwdziałania Narkomanii, zwanym dalej "Krajowym
Programem", określa się w szczególności: kierunki i rodzaje działań w
zakresie przeciwdziałania narkomanii, harmonogram przyjętych działań, cele
oraz sposoby ich osiągania oraz ministrów odpowiedzialnych za ich realizację,
a także podmioty właściwe do podejmowania określonych działań.
3. Koszty realizacji zadań wynikających z Krajowego Programu są finansowane z
budżetu państwa z części, których dysponentami są właściwi ministrowie
odpowiedzialni za realizację określonych działań.
4. W Krajowym Programie określa się również kierunki działań przewidzianych do
realizacji przez jednostki samorządu terytorialnego w zakresie
przeciwdziałania narkomanii.
5. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, Krajowy Program,
uwzględniając zagadnienia, o których mowa w ust. 2 i 4, oraz biorąc pod uwagę
sytuację epidemiologiczną w zakresie zagrożeń narkomanią, a także strategię
działań wynikających z Europejskiego Planu Walki z Narkotykami.
Art. 8.
1. Minister właściwy do spraw zdrowia przedkłada Radzie Ministrów, w terminie
do dnia 30 września każdego roku, informację o realizacji działań
wynikających z Krajowego Programu w roku poprzednim.
2. Rada Ministrów składa corocznie Sejmowi, w terminie do dnia 31 października,
informację o realizacji Krajowego Programu w roku poprzednim.
...
ticlo