Czy warto szkolic pracownikow ochrony.pdf

Wojciech Stawski

Czy warto szkolić pracownikw ochrony?

Zawd pracownika ochrony należy do dość specyficznych profesji. W odrżnieniu

do innych grup zawodowych, charakter zadań wykonywanych przez pracownika ochrony z jednej

strony wiąże się z bezpośrednim zagrożeniem jego życia i zdrowia, z drugiej strony błąd

w zakresie wykonywanych przez niego zadań może narazić szeroko rozumiane dobra osobiste osb

postronnych.

Do niedawna ta specyfika zawodowa dotyczyła wyłącznie niektrych służb państwowych.

W historii powojennej sfera ochrony mienia pozostawała w gestii państwa, reprezentowanego przez

milicję i rżnego rodzaju straże (przemysłowe, bankowe, portowe, pocztowe, leśne, rybackie). W

sferze usług dla ludności w zakresie ochrony mienia pozostawały spłdzielnie inwalidw (głownie

ochrona parkingw i szatni) oraz Samochodowa Obsługa Utargw działająca w ramach Poczty

Polskiej.

Przemiany gospodarcze rozpoczęte w końcu lat osiemdziesiątych, a zwłaszcza uchwalenie

ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r o działalności gospodarczej otworzyły nowe perspektywy

w zakresie komercyjnej ochrony osb i mienia. Ustawa pozwalała na podjęcie działalności

gospodarczej (koncesjonowanej przez MSW) w obszarze usług ochrony osb i mienia. Zmiany

społeczno-polityczne, konsekwencją ktrych była komercjalizacja i prywatyzacja przedsiębiorstw i

bankw, zmniejszenie liczebności oraz reorganizacja organw ochrony porządku publicznego,

zmiana struktury przestępczości Î to wszystko wywołało wzrost popytu na komercyjne usługi w

zakresie ochrony osb i mienia, czego przejawem było wydanie ok 7 tysięcy koncesji.

Przywołane przepisy poza wskazaniem obszaru koncesjonowanej działalności nie

określały ani warunkw otrzymania koncesji ani tym bardziej kwalifikacji osb wykonujących te

usługi. Pierwsza kwestia pozostawała w sferze uznania administracyjnego druga zaś pozostawiona

inwencji przedsiębiorcy. Istotnym ograniczeniem, wynikającym ze szczeglnych warunkw

wykonywania działalności, określonym przez organ koncesyjny, był warunek zakazu zatrudniania

osb karanych do wykonywania usług ochrony osb i mienia. Koncesjonowani przedsiębiorcy w

bardzo rżny sposb dbali o profesjonalizm zatrudnionych przez siebie pracownikw. Jedni

zatrudniali byłych milicjantw, policjantw lub też strażnikw przemysłowych - inni poprzestawali

na zatrudnieniu osb nie karanych, przygotowanych, w ramach wewnętrznego szkolenia

stanowiskowego, do wykonywania wskazanej pracy. Dbające o swj wizerunek firmy tworzyły

komrki odpowiedzialne za szkolenie kandydatw do pracy na podstawie lepiej lub gorzej

opracowanych programw szkolenia.

Sytuacja diametralnie zmieniła się po wejściu w życie ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r.

o ochronie osb i mienia. Ustawa ta w sposb szczeglny reguluje kwestie związane z tym

przejawem działalności gospodarczej. Jednym z przedmiotw regulacji jest kwestia kwalifikacji

osb wykonujących zadania w tym obszarze. Generalnie można stwierdzić, że kwalifikacje

pozwalające na uzyskanie licencji pracownika ochrony fizycznej można uzyskać w następującym

trybie:

1) ukończenie szkoły podoficerskiej i uzyskanie świadectwa (I stopień licencji) lub oficerskiej i

uzyskanie dyplomu (II stopień licencji) resortu spraw wewnętrznych w zakresie prawno-

administracyjnej ochrony porządku publicznego,

2) piętnastoletni staż związany z nienaganną służbą w stopni podoficera, chorążego (I stopień

licencji) lub oficera (II stopień licencji) w Biurze Ochrony Rządu,

3) uzyskanie dyplomu szkoły kształcącej w zawodzie technik ochrony osb i mienia,

4) złożenie, z pozytywnym skutkiem, egzaminu przed komisją, powołaną przez komendanta

wojewdzkiego Policji, po wcześniej ukończonym kursie wg programw określonych w

aktach wykonawczych do ustawy.

Biorąc pod uwagę powyższe można byłoby uznać, że tryb nabywania kwalifikacji określony

w ustawie o ochronie osb i mienia rozwiązuje problem umiejętności teoretycznych i praktycznych

niezbędnych do wykonywania zawodu pracownika ochrony. Blisko dziewięcioletnie doświadczenia

związane z obserwacją tej sfery działalności gospodarczej wskazują, że problem jest bardziej

złożony niż by się na pozr wydawało i obowiązujące przepisy prawne nie do końca go

rozwiązują.

Uzyskanie przez policjantw licencji pracownika ochrony fizycznej, bez konieczności

ukończenia stosownego kursu i złożenia egzaminu, było rozwiązaniem dobrym w chwili

uchwalenia ustawy, gdy zachodziła konieczność zapewnienia ochrony obiektom podlegającym

obowiązkowej, a nie można było w krtkim okresie czasu przeszkolić i przeegzaminować

niezbędnej liczby osb spełniających ustawowe warunki stawiane pracownikom ochrony. Niestety

większość byłych policjantw wybierając zawd pracownika ochrony nie uzupełniło niezbędnej

wiedzy prawnej pozwalającej wykonywać ten zawd. Wydawałoby się, że są to zawody podobne,

jednak działające na podstawie zupełnie innych uregulowań prawnych i przy innym zakresie

uprawnień. Przykładowo, działając w dobrej wierze, taki były policjant, o ile pamiętałby przypadki

użycia broni wynikające z ustawy o Policji, w pościgu (na terenie chronionego obiektu) za

niebezpiecznym przestępcom nie wahałby się wobec niego użyć broni, tymczasem ustawa o

ochronie osb i mienia nie dopuszcza takiej możliwości.

Podobna sytuacja dotyczy byłych funkcjonariuszy BOR. Są oni w większości przypadkw

doskonale wyszkoleni i ich umiejętności mogą być doskonale wykorzystane w komercyjnej

ochronie osb. Problem może się zacząć z chwilą gdy będą chcieli wprost przenieść taktykę

stosowaną w BOR. Uprawnienia pracownikw ochrony w znacznym stopniu rżnią się od

uprawnień funkcjonariuszy państwowych jakimi są pracownicy BOR. To warunkuje stosowanie

odmiennej taktyki ochrony osb, ktra nie narusza obowiązującego porządku prawnego.

Nabywanie kwalifikacji pracownika ochrony w trybie szkolny lub kursowym kończy się

złożeniem egzaminu przed stosowną komisją. W przypadkw technikw ochrony osb i mienia

przed komisją wewnętrzną (od przyszłego roku przed zewnętrzną Okręgową Komisją

Egzaminacyjną), w przypadku absolwentw kursw ich widza jest weryfikowana przez komisję

powołaną przez komendanta wojewdzkiego Policji w ramach postępowania administracyjnego w

sprawie wydania licencji. W tej chwili jest to optymalny sposb sprawdzania wiedzy kandydatw

do zawodu pracownika ochrony.

Niestety wiedza nabyta w szkole lub w trakcie kursu nie przypomina umiejętności

związanych z nauką jazdy na rowerze i wymaga utrwalania a niekiedy pogłębiania i poszerzania.

Powinno się to odbywać w ramach szkoleń doskonalących lub specjalistycznych. Co prawda

ustawa o ochronie osb i mienia w żaden sposb nie odnosi się do doskonalenia umiejętności

pracownika ochrony, jednakże podstawę do organizacji takich szkoleń można poszukać w

przepisach oglnych Prawne warunki dopuszczenia pracownika do pracy określa art. 237 3 £ 1

kodeksu pracy. Zgodnie z treścią tego przepisu nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do ktrej

wykonywania nie posiada wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także

dostatecznej znajomości przepisw oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

W literaturze prawniczej, jak i w orzecznictwie sądowym (por. np. orzeczenie SN z dnia 13

września 1990 r. I PR 227/90, OSNCP 1991 nr 10-12, poz.128) pod pojęciem kwalifikacje

zawodowe rozumie się przygotowanie wymagane do wykonywania określonego rodzaju pracy,

obejmujące zarwno poziom wiedzy teoretycznej (a więc przede wszystkim wykształcenie), jak i

umiejętności praktyczne. Stanowi to przesłankę zatrudnienia w danym zawodzie lub na określonym

stanowisku oraz podstawę ustalenia wysokości wynagrodzenia.

W komentarzu do kodeksu pracy prof. Wojciech Muszalski zwraca uwagę, że pojęcia

wymaganych kwalifikacji nie można ograniczyć tylko do kwalifikacji zawodowych stwierdzonych

określonym dokumentem (w przypadku pracownikw ochrony Î licencją), dyplomem

świadectwem, zaświadczeniem. Termin ten należy odnieść także do całokształtu zdolności

fizycznej i psychicznej pracownika oraz wystarczających umiejętności. Za zaniedbanie

obowiązkw w tym zakresie pełną odpowiedzialność ponosi pracodawca.

Zatem obok formalnych kwalifikacji do wykonywania zawodu pracownika ochrony,

wynikających z posiadanej licencji, przed dopuszczeniem do pracy pracodawca powinien zapewnić

pracownikowi szkolenie wstępne i okresowe szkolenia doskonalące.

Policja, sprawująca nadzr nad specjalistycznymi uzbrojonymi formacjami ochronnymi, w

wielu przypadkach podczas kontroli spotykała się z brakiem podstawowej wiedzy wśrd

licencjonowanych pracownikw ochrony na temat podstaw prawnych, zasad i przypadkw użycia

środkw przymusu bezpośredniego i broni. Taki stan rzeczy może się okazać groźny dla stanu

bezpieczeństwa publicznego, ale rwnież dla samych pracownikw ochrony i ich zleceniodawcw.

Reakcją na taki stan rzeczy jest zapis w dokumencie Komendy Głwnej Policji wydanym w

styczniu 2006 r. pt. áMetodyka uzgadniania planw ochrony obszarw, obiektw i urządzeń

podlegających obowiązkowej ochronieÑ: áObowiązujące przepisy nie nakładają wprost na

pracodawcw obowiązku prowadzenia szkoleń doskonalących pracownikw ochrony.

Doświadczenia związane z prowadzonym przez Policję nadzorem nad specjalistycznymi

uzbrojonymi formacjami ochronnymi jednoznacznie wskazują, że wiedza nabyta przez pracownikw

ochrony w trakcie kursw z czasem ulega zatarciu. Dobrze przygotowany do wykonywania zadań

pracownik ochrony jest istotnym elementem bezpieczeństwa obiektu. Zatem w interesie kierownika

chronionej jednostki jest, aby zadania wynikające z planu ochrony realizowali pracownicy ochrony

odbywający cykliczne szkolenia doskonalące (teoretyczne i praktyczne) z tematyki bezpośrednio

związanej z wykonywanymi zadaniami. Fakt odbycia szkolenia powinien być dokumentowany w

dzienniku szkolenia, podobnie jak to ma miejsce w przypadku w.s.o.Ñ

Obecnie coraz częściej zdarzają się takie przypadki, że zleceniodawcy żądają od firm

ochroniarskich dokumentw potwierdzających przeprowadzanie szkoleń doskonalących przez

wyspecjalizowane zewnętrzne podmioty.

Oglnym celem szkoleń doskonalącym (dokształcającym) jest:

● przypomnienie pracownikom niezbędnych przepisw i zasad,

● pogłębianie i sprawdzenie umiejętności.

Szkolenie w praktycznym wymiarze powinno zawierać:

● zaznajomienie z zagrożeniami związanymi z wykonywaną pracą,

● poznanie, przypomnienie, utrwalenie przepisw, zasad bezpieczeństwa obowiązujących

procedur w zakresie niezbędnym do wykonywania pracy na określonym stanowisku pracy

oraz związanych z tym stanowiskiem obowiązkw i odpowiedzialności,

● nabycie praktycznych umiejętności wykonywania pracy w sposb bezpieczny dla siebie i

innych osb oraz postępowania w sytuacjach awaryjnych, a także udzielania pomocy

osobom, ktre uległy wypadkom.

Doświadczenia wynoszone z codzienne wykonywanych obowiązkw pracowniczych nie

zawsze wzbogaca ich kwalifikacje zawodowe. Rutyna jest pożądanym efektem stosowanej

praktyki, często się jednak zdarza, że rwnież przyczynia się do utrwalania niepożądanych, czy też

niebezpiecznych nawykw. Tylko okresowe szkolenia pozwolą na skorygowanie i wyeliminowanie

błędw. Powtarzanie czynności związanych z działaniem w typowych sytuacjach kryzysowych

prowadzi do nabycia właściwych odruchw.

Szkolenia doskonalące nie mogą przebiegać wg rutynowej tematyki obejmującej wszystkich

pracownikw ochrony firmy. Powinny być bardzo precyzyjnie dopasowane do poszczeglnych

grup pracownikw ochrony uwzględniające rżnorodność formy i ich częstotliwość adekwatną do

charakteru obowiązkw i poziomu zagrożeń.

Niestety rzeczywistość pokazuje, że tylko nieliczne firmy organizują szkolenia swoim

pracownikom, ktre w większości przypadkw ograniczają się do strzelań zgodnie z instrukcją

strzelecką przeznaczoną dla osb ubiegających się o licencję pracownika ochrony.

Co w takim razie powinno być przedmiotem szkoleń doskonalących?

Sprbujmy odpowiedzieć na to pytanie, analizując podstawowe formy ochrony osb i mienia przy

uwzględnieniu charakteru wykonywanych zadań oraz zagrożeń dla pracownika ochrony oraz dla

jego pracodawcy.

1. Bezpośrednia ochrona fizyczna mienia w formie stałej i doraźnej w obiekcie.

Poziom zagrożenia dla pracownika ochrony Î średni w bankach, w pozostałych obiektach

niski.

Poziom ryzyka dla pracodawcy Î niski.

Poziom zagrożenie pracownika i ryzyka biznesowe pracodawcy w obiektach nie wymusza

konieczności organizacji szkoleń w szczeglnie wyszukanej formie.

Zajęcia powinny być prowadzone w formie wykładu, pokazu i ćwiczeń. Przykładowa

tematyka zajęć może dotyczyć:

● podstaw prawnych dotyczących uprawnień pracownika ochrony,

● podstaw prawnych, przypadkw i zasad użycia broni palnej oraz środkw przymusu

bezpośredniego,

● taktyki podejmowania interwencji,

● dokumentowania czynności ochronnych,

● obowiązkw na poszczeglnych posterunkach

● procedur bezpieczeństwa wynikających z planu ochrony lub innego podobnego

dokumentu,

● zagrożeń związanych z ochroną mienia w danym obiekcie,

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: