pliki w LINUX-ie opis.pdf

Linuksowy system plików

1. Pliki i katalogi w systemie Linux. Poruszanie się po katalogach, operacje na plikach, kopiowanie,

przenoszenie, tworzenie linków

2. Struktura systemu plików, podstawowe katalogi i pliki systemu

3. Prawa dostępu do plików i katalogów, polecenia chmod , chown , chgrp

4. Konfigurowanie środowiska pracy systemu Linux, zmienne systemowe

5. Edytor vi

Linuksowy system plików

1. Pliki i katalogi w systemie Linux.

Poruszanie się po katalogach, operacje na plikach,

kopiowanie, przenoszenie, tworzenie linków

Podczas procesu instalacji, opisanego w module pierwszym i wykonanego przez słuchacza

na dysku twardym, w komputerze zostały zapisane dane niezbędne do działania systemu

operacyjnego Linux. Dane te zostały zapisane w postaci plików, tak jak to jest

wykonywane w innych systemach operacyjnych, na przykład Windows. Pliki są

zapisywane w wielu katalogach, odpowiednio nazwanych i umieszczonych w strukturze

katalogów na dysku. Pod tym względem linuksowy system plików zasadniczo nie różni się

od znanego systemu występującego w środowisku Windows. W katalogu głównym są

katalogi, w których mogą znajdować się zarówno pliki, jak i katalogi niższego rzędu,

które tworzą drzewo, symbolizujące rozgałęziającą się strukturę podziału na katalogi

niższego rzędu. Użytkownicy systemu operacyjnego Windows wiedzą, że poszczególne

dyski logiczne oznacza się kolejnymi literami z dwukropkiem. Podstawowym dyskiem jest

dysk oznaczony jako C:, dalsze dyski lub napędy CD-ROM, DVD czy dyski wymienne

oznacza się kolejnymi literami D:, E: itd. W systemie Linux wszystkie zainstalowane dyski

tworzą jeden system plików, którego katalog główny jest oznaczony prawym ukośnikiem,

czyli znakiem „/”. Również ten znak (w systemach Windows znak „\”) jest

wykorzystywany w systemie Linux do oddzielania od siebie poziomów katalogów. Dla

użytkownika systemu nie ma znaczenia, czy dane są zapisane na pierwszym, drugim czy

kolejnym dysku. Najważniejsze, by znał położenie pliku (lub katalogu) w systemie plików,

czyli znał tzw. ścieżkę do pliku. Obecnie zostaną omówione podstawowe polecenia

służące do poruszanie się po linuksowym systemie plików. Podstawowym poleceniem

wyświetlającym zawartość katalogu, czyli nazwy i ewentualnie inne informacje o plikach

jest polecenie ls (skrót od angielskiego słowa list ).

Linuksowy system plików

Rysunek 1. Przykład działania polecenia ls

Jak widać na rysunku, w bieżącym katalogu jest tylko jeden plik o nazwie procesy.txt

(plik ten został utworzony w poprzednim ćwiczeniu poleceniem ps ). Zawartość tego pliku

można wyświetlić na ekranie poleceniem cat procesy.txt (należy przypomnieć

wiadomości z poprzedniego modułu, że do wykonania tego polecenia wystarczy napisać

na klawiaturze cat p i wcisnąć klawisz tabulatora).

Rysunek 2. Wyświetlanie zawartości pliku poleceniem cat

Linuksowy system plików

Plik ten jest na tyle duży, że jego zawartość nie mieści się na jednym ekranie.

Początkowe linie pliku można wyświetlić poleceniem head nazwa_pliku , a końcowe tail

nazwa_pliku .

Rysunek 3. Przykład działania poleceń head i tail

Wykonane wcześniej polecenie ls wyświetliło na ekranie zawartość katalogu bieżącego,

czyli jakiego? Jaki jest katalog bieżący? Łatwo jest to sprawdzić poleceniem pwd (od

angielskiego print working directory ). Jak widać z rysunku poniżej, tym katalogiem jest

/home/jacnow . Jest to tak zwany katalog domowy użytkownika, czyli katalog, który staje

się bieżącym bezpośrednio po zalogowaniu się użytkownika. Katalogiem domowym

użytkownika test1 jest /home/test1 , użytkownika test2 /home/test2 .

Linuksowy system plików

Rysunek 4. Przykład działania polecenia pwd

Do poruszania się w systemie plików między katalogami służy polecenie cd (od

angielskiego change directory ). Parametrem wywołania polecenia jest nazwa katalogu,

który ma stać się katalogiem bieżącym. Szczególne przypadki wywołania polecenia cd są

następujące:

 cd .. — parametrem są dwie kropki (nie dwukropek), powoduje przejście do

katalogu nadrzędnego,

 cd — polecenie wywołane bez parametru, powoduje przejście do katalogu domowego

użytkownika,

 cd ~ — parametrem jest znak tyldy (~), tak jak powyżej powoduje przejście do

katalogu domowego użytkownika,

 cd / — parametrem jest ukośnik „/”, powoduje przejście do głównego katalogu

systemu plików.

Przykłady użycia polecenia cd są pokazane na rysunku powyżej.

Opisane wcześniej polecenie cat procesy.txt spowodowało wyświetlenie na ekranie

zawartości pliku, który znajdował się w katalogu bieżącym. Często jednak korzysta się

z programów lub plików, które nie są w katalogu bieżącym, więc trzeba w takim

przypadku jednoznacznie określić położenie pliku w strukturze katalogów. Poza podanym

sposobem wykonania tego polecenia, można wywołać je, podając tzw. pełną ścieżkę

dostępu do pliku, czyli pisząc cat /home/jacnow/procesy.txt . Podany parametr, często

zwany bezwzględną ścieżką do pliku, musi rozpoczynać się od znaku ukośnika „/”, gdyż

jest to oznaczenie katalogu głównego. Parametr określający położenie pliku względem

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: