Spacerownik - Śródmieście cz. 1.pdf - Spacerownik Łódź - sunny_psv

SPACEROWNIK

ŁÓDŹ

ŚRÓDMIEŚCIE

CZWARTEK

17 MAJA 2007 r.

CZĘŚĆ PIERWSZA

TEKST:

JOANNA PODOLSKA

RYSZARD BONISŁAWSKI

REDAKCJA:

JOANNA PODOLSKA

PROJEKT GRAFICZNY:

MACIEJ KAŁKUS

FOTOEDYTOR:

TOMASZ STAŃCZAK

SKŁAD I ŁAMANIE:

STEFAN BRAJTER

BEZPŁATNY DODATEK

DO „GAZETY

WYBORCZEJ”

Na zdjęciu:

Willa Rassalskich przy ulicy

Wigury 4/6, w tle łódzki

Manhattan

NA STRONIE 12 ZAMIESZCZAMY

MATERIAŁ REKLAMOWY

ŁÓDŹ

ŚRÓDMIEŚCIE

CZĘŚĆ PIERWSZA

SPACEROWNIK | ŚRÓDMIEŚCIE - CZĘŚĆ PIERWSZA

ale również zaprosimy na wspólne spacery. Będziemy po drodze pokazywać zabytki dobrze znane, ale także takie miejsca, o których

niewiele dotąd było wiadomo. Zachęcamy też naszych czytelników do dopowiadania historii tych miejsc. Może znacie Państwo jakieś

ciekawostki o budynkach, które będziemy mijać, ich właścicielach czy mieszkańcach, może macie w domu archiwalne pamiątki czy fotografie

z nimi związane, może znacie rodzinne tajemnice... Prosimy, podzielcie się z nami. W „Spacerowniku” nie mamy zbyt dużo miejsca, ale

planujemy wydać książkę, która będzie wspaniałym przewodnikiem po Łodzi. Pierwszą trasę zaczynamy w najbliższą niedzielę

w samo południe z redakcji „Gazety Wyborczej” (ul. Sienkiewicza 72, róg al. Piłsudskiego). Spotykamy się na parkingu redakcji.

Na gości i uczestników spaceru czekają niespodzianki. Mamy nadzieję, że poznając nasze miasto, pokochacie Łódź tak jak my!

RYSZARD BONISŁAWSKI I JOANNA PODOLSKA

Wszelkie uwagi i uzupełnienia prosimy kierować na adres:

Gazeta Wyborcza, ul. Sienkiewicza 72, 90-318 Łódź,

e-mail: spacerownik@lodz.agora.pl

z dopiskiem „Spacerownik”

START: „GAZETA”

dę fabryki, zachowano ceglaną fakturę mu-

rów, a od strony północnej dobudowano

nowoczesną, ale dopasowaną stylistycznie

część wejściową wyłożoną granitem. Zmo-

dernizowany budynek był wówczas wyso-

ko oceniany przez specjalistów. Od 2004 r.

w tym samym gmachu mieści się studio

radia Złote Przeboje oraz agencja

reklamowa AMS.

% W sąsiedztwie redakcji „Gazety” przez ja-

kiś czas była pusta działka, którą w 2002 r.

zajęła Galeria Łódzka - nowoczesne centrum

handlowe. Na trzech kondygnacjach jest 170

sklepów, butików, kawiarni i restauracji. Mija-

my ją po lewej stronie, przechodzimy na świa-

tłach przez ul. Orlą, idąc ul. Sienkiewicza w

kierunku południowym. Po drugiej stronie

oglądamy łódzki Manhattan.

+ Manhattan - osiedle wieżowców widocz-

ne jest z różnych punktów Łodzi, tworzą

one Śródmiejską Dzielnicę Mieszkanio-

wą. Łódzki Manhattan to zespół najwięk-

szych w Polsce budynków mieszkalnych,

tzw. megaszaf. Wieżowce zostały wyko-

nane w technologii wielkiej płyty na prze-

łomie lat 70. i 80. Do zespołu należą m.in.

dwa swego czasu najwyższe - 25-kondy-

gnacyjne - budynki w Łodzi, przy al. Pił-

sudskiego 7 i Piotrkowskiej 182 (każdy ma

78 m wysokości), dwa 19-piętrowce (po 60

m) przy ul. Sienkiewicza 101/109 i ul. Piotr-

kowskiej 204/210, ale też 14-kondygnacyj-

ny blok przy ul. Wigury 15, gdzie mieści

się galeria Manhattan.

2 lutego 1993 r. na łódzkim Manhattanie

rozpoczęła nadawanie pierwsza komer-

cyjna stacja radiowa w Łodzi i regionie,

nosząca nazwę - oczywiście - Manhattan;

w 2000 r. radio przystąpiło do ogólnopol-

skiej sieci i zmieniło nazwę na Eska. Na-

dal jednak nadaje z tego samego wieżow-

ca przy ul. Sienkiewicza 101/109.

Do najwyższych budynków Łodzi nale-

żą też: liczący 80 m tzw. Red Tower (daw-

niej BRE Tower) przy ul. Piotrkowskiej

148/150, który przechodzi właśnie moder-

nizację oraz 72-metrowy wieżowiec szpi-

tala CKD przy ul. Czechosłowackiej.

Redakcja „Gazety Wyborczej”

% Zaczynamy nasz spacer z parkingu redakcji

„Gazety” przy ul. Sienkiewicza 72, czyli dawnej

fabryki Józefa Balle (dojazd autobusem 57,

tramwajami 8, 10, 14).

kołajewskiej 72 (obecnie Sienkiewicza),

gdzie zatrudniał 40 robotników. Fabryka by-

ła w pełni zmechanizowana. Budynek we-

dług projektu Leona Lubotynowicza otrzy-

mał prosty kształt pozbawiony dekoracyj-

nych elementów. Ściany z czerwonych ce-

gieł - jak było wówczas w zwyczaju - nie zo-

stały otynkowane. W 1908 r. fabryka prze-

szła na własność Goldmana Luzera i Micha-

ła Nutkiewicza. Wkrótce zmienił się profil

firmy, produkowano tu tkaniny techniczne,

płótna filtracyjne i chusty do pras olejarskich.

W 1913 r. właścicielem fabryki został Ryszard

Rasig, który zmienił produkcję i wytwarzał

wyroby wełniane. W okresie międzywojen-

nym część maszyn i hal była wynajmowana

różnym producentom wełny. Po 1945 r. za-

kłady znacjonalizowano, nosiły wtedy na-

zwę Zakłady Przemysły Wełnianego im. An-

drzeja Struga. Po przeniesieniu produkcji

do nowego budynku w starych halach

umieszczono magazyny Domu Książki. Od

1984 r. budynek jest w rejestrze zabytków.

W 1998 r. kupiła go Agora SA z przeznacze-

niem na siedzibę „Gazety Wyborczej” w Ło-

dzi. Prace konserwatorskie uchroniły fasa-

+ Dawna fabryka taśm gumowych Józefa Balle.

Józef Balle rozpoczął karierę przemysło-

wą w Łodzi w 1869 r. od ręcznej produkcji

tkanin bawełnianych. Równolegle z Wilhel-

mem Balle prowadził też wyrób taśm gumo-

wych przy ul. Piotrkowskiej 189. W 1897 r.

Balle zbudował własną fabrykę przy ul. Mi-

ULICA SIENKIEWICZA

Do roku 1917 nazywała się Mikołajewska (też

Nikołajewska). Została tak nazwana na cześć

cara Mikołaja II. Jeszcze wcześniej - prawdo-

podobnie od 1827 do 1900 r. - była to ulica

Dzika, bo faktycznie były tam pola i tyły ogro-

dów przylegających do domów z ul. Piotrkow-

skiej. Po śmierci polskiego noblisty, autora „Quo

vadis”, otrzymała jego imię. W 1988 r. wchło-

nęła też dawną ul. Boczną.

Z apraszamy do zwiedzania Łodzi razem z nami. Przez pięć tygodni pokażemy Państwu pięć tras po naszym mieście. Nie tylko je opiszemy,

ŚRÓDMIEŚCIE - CZĘŚĆ PIERWSZA

| SPACEROWNIK |

+ Do 1939 r. fabryka przy ul. Sienkiewicza

82/84 należała do rodziny Eitingonów .

Po wojnie w secesyjnym budynku fabry-

ki urządzono zakłady pończosznicze im.

M. Buczka „Zenit”. Dziś w dawnej fabry-

ce funkcjonują też inne instytucje, m.in.

szkoła języków obcych.

+ W latach 20. na rogu ul. Sienkiewicza

i Pustej (dziś ul. Wigury 19), na terenach

należących do rodziny Hoffrichterów,

francuskie zakonnice z Bordeaux założy-

ły Szpital Świętej Rodziny . Leczono tam lu-

dzi niezamożnych. W czasie II wojny świa-

towej szpital odebrano zakonnicom, był

przeznaczony dla chorych esesmanów i

żołnierzy Wermachtu. Po zakończeniu

wojny służył wszystkim łodzianom jako

szpital miejski. W latach 50. otrzymał imię

Ludwika Pasteura. Kilka lat temu wrócił

do pierwotnej nazwy. W Szpitalu Świętej

Rodziny na parterze znajduje się kaplica,

na czwartym piętrze mieszkają zakonni-

ce. Teraz w szpitalnych pomieszczeniach

mieści się poradnia lekarska Polmedica.

Jednak nad wejściem zachował się detal

ze starym napisem.

ULICA WIGURY

Ulica Wigury - została tak nazwana po śmier-

ci pilotów Żwirki i Wigury w katastrofie lot-

niczej w 1932 r. Wcześniej, od 1827 r., nazy-

wała się Pusta. Przez krótki czas (w 1940 r.)

nosiła nazwę Schweikertallee, a potem do

końca wojny miała imię Ulricha von Huttena,

by w 1945 r. wrócić do nazwy bohaterskiego

pilota.

Kim byli Eitingonowie?

Dwaj bracia Eitingon - Borys i Nahum - prowadzili

od 1903 r. produkcję chustek wełnianych i tkanin,

tzw. szewiotów (przy ul. Piotrkowskiej 20 i 86).

W latach I wojny światowej prowadzili interesy

w Rosji, skąd po rewolucji wrócili do Łodzi. W tym

czasie nawiązali kontakty z amerykańską korpora-

cją handlową i stali się z sukcesem jej przedstawi-

cielami w Polsce. Wykorzystując sprzyjającą ko-

niunkturę, wykupili kilka upadających fabryk, m.in.

przy ul. Sienkiewicza 82/84. Wcześniej była to

własność Towarzystwa Akcyjnego Winkler, Gert-

ner i Borman, które specjalizowało się w produkcji

dzianin. Należały do nich także przędzalnia i wy-

kończalnia wełny Zygmunta Richtera przy ul. Ra-

dwańskiej 30 oraz przędzalnia i tkalnia wełny Bera

Wachsa przy ul. Dowborczyków 9.

W 1936 r. Włókiennicza Spółka Akcyjna Eitingo-

nów zatrudniała 2 700 osób. Fabryka produkowała

rękawiczki, pończochy oraz trykotaże. Była wów-

czas jednym z największych zakładów przemysło-

wych w Polsce. Jej udział w polskim eksporcie tka-

nin bawełnianych wynosił ponad 50 proc.

Borys Eitingon był czynnym działaczem różnych

towarzystw społecznych i zawodowych, m.in. pre-

zesem Łódzkiego Żydowskiego Towarzystwa Opie-

ki nad Sierotami, prezesem Towarzystwa Niesienia

Pomocy Biednym i Chorym Położnicom „Linas Ha-

cholim”, prezesem Łódzkiego Banku Depozytowe-

go.

% Skręcamy w prawo, w ul. Wigury,

by obejrzeć dawną willę Teschemachera.

+ Willa Wilhelma Teschemachera przy

ul. Wigury 12a jest obecnie siedzibą PTTK

i Centrum Fotografii Krajoznawczej. Budynek

powstał w latach 1890-1892. Pierwotnie

należał do Teschemachera, właściciela fa-

bryki pruneli ( jedwabna tkanina wzorzy-

sta). Wybudowany został w stylu neore-

nesansowym i jest wzorowany na Palaz-

zo Farnese w Rzymie. Na parterze znaj-

dowały się pomieszczenia reprezentacyj-

ne oraz oranżeria. Zachowała się z niej

fontanna ozdobiona mozaiką z warszta-

tu weneckiego artysty Antonio Salviattie-

go (warto zaznaczyć, że w Łodzi mamy

trzy inne mozaiki pochodzące z jego pra-

cowni, m.in. przy ul. Piotrkowskiej 137, w

pałacu Scheiblera przy pl. Zwycięstwa i w

mauzoleum Poznańskiego na cmentarzu

żydowskim).

Na piętrze były mieszkania. Budynek

wzbudza zachwyt miłośników zabytków

- obecnie willa jest siedzibą Łódzkiego

Oddziału PTTK. Na parterze jest restau-

racja staropolska Soplicowo z pięknym

stylowym ogrodem, można zamówić tu

prawdziwy polski żur w misie chlebowej,

a nawet faszerowanego bażanta…

% Po drugiej stronie ulicy widać Szpital

Świętej Rodziny.

+ Po drugiej stronie ul. Sienkiewicza wi-

dać przędzalnię Markusa Silbersteina (ul.

Wigury 21) . Została wzniesiona w 1887 r. wg

projektu miejskiego architekta Hilarego

Majewskiego. Masywna wieża dzieli budy-

nek na dwie nierówne części, nieotynko-

wana fasada z czerwonej cegły została

ozdobiona gzymsami, lizenami i łukami

okien. Za głównym budynkiem wzniesio-

no pomieszczenia dla maszyny parowej.

W latach okupacji hitlerowskiej w miejsce

maszyn przędzalniczych zainstalowano

urządzenia do produkcji tachografów. Po

wojnie dodatkowo rozpoczęto wytwarza-

nie zegarów, a firma zmieniła nazwę na

Mera Poltik, do dziś działają Zakłady Me-

chanizmów Precyzyjnych, ale część po-

mieszczeń jest do wynajęcia.

Właściciel fabryki Markus Silberstein urodził się

w Lubochni koło Tomaszowa Mazowieckiego. Po

zamieszkaniu w Łodzi ok. 1860 r. sprzedawał

tkaniny firmy Rudolfa Kindlera z Pabianic. Pro-

wadził także nakładczą produkcję tkanin, w 1877 r.

zakupił rozległy teren przy ul. Piotrkowskiej

242/244 i wybudował na niej okazałą tkalnię

mechaniczną i magazyny, potem przy ul. Pustej

wybudował przędzalnię. W 1891 r. powołał do

życia Towarzystwo Akcyjne Wyrobów Wełnia-

nych i Bawełnianych. Przemysłowiec należał do

elity miasta, działał w wielu organizacjach go-

spodarczych i filantropijnych, zmarł w 1899 r. w

wieku 61 lat. Firmę prowadzili dalej jego dwaj

synowie: Mieczysław i Stanisław; pierwszego za-

strzelili robotnicy podczas burzliwych wydarzeń

w 1907 r., drugi został zamordowany przez hitle-

rowców w Auschwitz. Warto przypomnieć, że

ich siostra Sara była żoną Maurycego Poznań-

skiego. W majątku Silbersteinów w Lisowicach

koło Brzezin organizowano plenery malarskie,

byli oni także inicjatorami utworzenia Polskiego

Towarzystwa Teatralnego, sponsorowali młodych

malarzy i muzyków, przekazali ponad 1000 dzieł

do Miejskiej Biblioteki Publicznej w Łodzi.

% Mijamy Zespół Szkół Gastronomicznych przy

ul. Sienkiewicza 88, która kształci kucharzy

i mistrzów gastronomii. Po drugiej stronie stoi

gmach pogotowia.

Niedawno została odnowiona elewacja zabytkowej willi Teschemachera

% uu

SPACEROWNIK | ŚRÓDMIEŚCIE - CZĘŚĆ PIERWSZA

+ Łódzkie pogotowie ratunkowe rozpoczęło

działalność 1 grudnia 1899 r. przy dzisiej-

szej al. Kościuszki 9, posiadało wtedy trzy

karetki konne. Twórcą i wieloletnim kie-

rownikiem pogotowia był dr Władysław

Pinkus. W 1906 r. pogotowie przeniesiono

na ul. Gdańską 83. W 1924 r. zostało prze-

jęte przez miasto i występowało pod nazwą

Miejskie Pogotowie Ratunkowe. Od 1952 r.

działa w nowym budynku przy ul. Sienkie-

wicza 137.

NA „ABRAMCE”

+ Rodzinny Ogród Działkowy „Sielanka”

przy ul. Sienkiewicza 98 to jeden z 358 takich

ogródków w województwie łódzkim

i ponad pięciu tysięcy w całej Polsce.

+ Budynek, który stoi tuż obok przystan-

ku autobusowego (ul. Sienkiewicza 100),

słusznie wzbudza zainteresowanie ło-

dzian. To willa Henryka Michela , który był

właścicielem niewielkiej fabryki prunelu

- wzorzystej tkaniny na pantof le, założo-

nej ok. 1896 r. przy ul. Nawrot 33. Jego dom

stanął w 1905 r. Ma charakterystyczny wy-

kusz na fasadzie, którego dolną część opla-

tają delikatne pnącza z liśćmi i kwiatami.

To typowy secesyjny ornament. Budynek

zdobią też dekoracyjne kraty w oknach,

sztukaterie i witraże. Po 1945 r. w willi mia-

ła siedzibę komenda Hufca ZHP Łódź-Śród-

mieście, obecnie budynek jest w rękach pry-

watnych. Wymaga natychmiastowego re-

montu. Byłaby wielka szkoda, gdyby wła-

ściciel nie wziął się za ratowanie tego pięk-

nego obiektu. I tak zniknął już wspaniały

ogród.

% Skręcamy w legendarną ul. Abramowskiego.

Młody biegacz w „katakumbach” Abramki

ULICA ABRAMOWSKIEGO

ulubionym miejscem dziecięcych zabaw, a ich

nietypową urodę wykorzystują często filmow-

cy z pobliskiej Filmówki. Po wybudowaniu

komórek znajdujący się za nimi ogród upraw-

ny, zwany przez mieszkańców ulicy „polem”,

zamieniono na pasaż przypominający nie-

wielki park. Warto też zwrócić uwagę na

piękne leszczyny rosnące wzdłuż ulicy.

Znana jest w Łodzi nie tylko dlatego, że nale-

ży do tych niebezpiecznych - przypominają

o tym zresztą liczne chuligańskie napisy na

murach - ale również z tego powodu, że pra-

cowała przy niej… św. Faustyna, patronka Ło-

dzi. Dzisiejsza ulica Abramowskiego powsta-

ła dopiero po 1898 r. jako łącznik pomiędzy

ówczesną ul. Widzewską (dziś Kilińskiego) i

ul. Mikołajewską (dziś Sienkiewicza). Pierw-

sza jej nazwa to Gubernialna, jeszcze przez

wiele powojennych lat jej dawni mieszkańcy

mówili, że mieszkają „w guberni”. Jeden

z pierwszych budynków wzniesiono pod nr

34. Na tyłach domów po stronie parzystej

znajdowała się od 1899 r. fabryka Albana

Auricha przeniesiona tu z ul. Sienkiewicza 9,

produkująca pończochy i rękawiczki (wjeż-

dżało się na nią od ul. Kilińskiego 161).

W 1928 r. wydział plantacji miejskich posadził na

20 ulicach miasta 1 718 drzew, w tym także po

obu stronach ul. Abramowskiego. Na wąskich

trawnikach zasadzono prawie 200 drzewiastych

leszczyn tureckich. Różnią się pniem, niepodob-

nym do giętkich prętów leszczyny pospolitej, a tak-

że kształtem i wielkością liści oraz owocami zwi-

sającymi w pęczkach.

+ Na parterze bocznej oficyny przy ul.

Abramowskiego 25 od 1945 r. jest kaplica Pol-

skiego Kościoła Chrześcijan Baptystów. Po ode-

braniu świątyń (ul. Nawrot 27 i ul. Rzgowska 41)

było to jedyne miejsce modlitw i spotkań człon-

ków zboru.

+ Z pewnością niewielu łodzian wie, że ma-

my swoje łódzkie „katakumby” . Znajdują się

właśnie przy ul. Abramowskiego.

Na początku lat 50. na tyłach domów po po-

łudniowej stronie ulicy zburzono większość

oficyn i budynków gospodarczych, w ich miej-

scu wykopano szeroki i głęboki rów ciągnący

się na długości całej ulicy, równolegle do daw-

nego ogrodu Barcińskich. W tym potężnym

wykopie zbudowano rzędy komórek i śmiet-

niki przeznaczone do użytku mieszkańców

tej strony ulicy. Pomiędzy nimi biegnie jezd-

nia wyłożona trylinką. Z podwórek poprowa-

dzono zejścia, a na powierzchni utworzono

tereny zielone osłonięte ażurowym murkiem.

Liczące ponad 400 m „katakumby” stały się

+ Od 2 lutego 1923 r. do 1 lipca 1924 r. w skle-

pie Marcjanny Sadowskiej

przy ul. Abramowskiego 29

pracowała Helena Kowal-

ska, przyszła święta Fau-

styna, posłanniczka Boże-

go Miłosierdzia. Nad bra-

mą wisi przypominająca

o tym tablica.

% Z ulicy Abramowskiego wychodzi się wprost

na dużą kamienicę - do niedawna Ośrodek

Szkolenia Zawodowego. My kierujemy się

w prawo. 13

Secesyjny wykusz z willi Michela

ŚRÓDMIEŚCIE - CZĘŚĆ PIERWSZA

| SPACEROWNIK |

KILIŃSKIEGO I TYLNA

+ Po drugiej stronie ul. Tylnej znajdował się

rozległy teren przecięty niewielkim strumie-

niem. W jego wschodniej części urządzono plac

ćwiczebny towarzystwa Strzelec . Na rozległych

nieużytkach zorganizowano boisko i strzelni-

cę. Od 2003 r. powstaje tu osiedle mieszkanio-

we - firma J.W. Construction wykupiła część

terenu między Tylną oraz Tymienieckiego i ru-

szyła z budową luksusowych mieszkań. Chęt-

nych nie brakowało, ale przyszli mieszkańcy

wciąż czekają na wprowadzenie się, bo budo-

wa ma duże spóźnienie.

% Teraz musimy przespacerować się dłuższy

kawałek między dwoma placami budowy, aż zo-

baczymy po lewej stronie budynki z czerwonej

cegły, dziś królestwo Polskiej Akademii Nauk.

ULICA KILIŃSKIEGO

Nosi tę nazwę od 1920 r., ale wcześniej przez

niemal całe stulecie nazywała się ul. Widzew-

ską, ponieważ na pewnym odcinku

prowadziła ze Starego Miasta do wsi Widzew.

Dziś biegnie od ul. Północnej przez całe Śród-

mieście aż na Górną.

+ Najokazalsza w tej części ulicy kamienica

mieszczańska przy ul. Kilińskiego 176 ozdobio-

na kulami wznoszącymi się ponad dachem,

należała do Towarzystwa Akcyjnego „Wulffson

Hugo” ( fabryka wyrobów wełnianych ul. Piotr-

kowska 78 i 172).

Dawny pałac rodziny Barcińskich

% Po drugiej stronie ul. Kilińskiego widzimy

zabudowania należące do rodziny Grohmanów,

ale teraz skręcamy w prawo, w ul. Tylną.

+ Fabryka Barcińskiego przy ul. Tylnej 2/6

po 1945 r. została upaństwowiona i przemiano-

wana na Zakłady Przemysłu Wełnianego 9 Ma-

ja. Obecnie w miejscu starych pofabrycznych

budynków powstają lofty i apartamenty. Osie-

dle nosi nazwę Barciński Park.

+ Przy ul. Kilińskiego 178 znajduje się budy-

nek dawnego kina 1 Maja , które powstało w 1927

r. jako Mimoza, później nazywane było Tęcza

(po 1933 r.) i Robotnik (po 1945 r.). Mieściło na

widowni 600 osób.

+ W nowym budynku przy ul. Tylnej 3a

działa Centrum Biologii Medycznej PAN ,

natomiast przy Tylnej 1 i 3, w domach wybu-

dowanych dla kadry technicznej fabryki

Scheiblera, mieści się teraz m.in. Międzyna-

rodowe Centrum Ekohydrologii PAN . To jedyna

tego typu instytucja w Europie, przy wejściu

wisi tablica, że działa pod auspicjami ONZ.

Na jej siedzibę wybrano Polskę, gdyż tu po-

wstała koncepcja ekohydrologii jako nauki in-

tegrującej procesy ekologiczne i hydrologicz-

ne, a także pionierskie w skali światowej ba-

dania dotyczące bioenergetyki ekologicznej.

% Wracamy na ul. Sienkiewicza. Po drugiej

stronie widać tył fabryki Silbersteina, później-

szej „Olimpii”, a dalej ogród Schweikerta.

+ Ale najbardziej zdumiewa w tym miejscu

elegancki niegdyś pałac Salomona Barcińskie-

go przy ul. Kilińskiego 177, dziś siedziba ko-

mornika przy Sądzie Rejonowym Łódź-Śród-

mieście.

ULICA TYLNA

Powstała już w latach 1824-28, w czasie,

kiedy wytyczano osadę przemysłową Łódka.

Łączyła ul. Dziką z Widzewską, a potem

skręcała ukośnie przy młynie Lamus i jeszcze

raz w kierunku ul. Emilii (obecnie

Tymienieckiego). Dziś kończy się na ulicy

Targowej.

Salomon Barciński od 1872 r. prowadził z teściem

Izydorem Birnbaumem fabrykę wyrobów wełnia-

nych przy ul. Sienkiewicza 3/5. W założonej przed

1888 r. spółce produkcyjnej "Wełniana Manufak-

tura Schwartz, Birnbaum i Loew", ul. Tylna 2/6,

pełnił funkcję administratora, a po rozwiązaniu fir-

my przejął jej majątek i z Gustawem Schwartzem

utworzył przedsiębiorstwo Przemysł Wełniany

S. Barciński i S-ka. W 1898 r. przy fabryce po-

wstał pałac otoczony ogrodem. Po śmierci Salo-

mona firmę prowadzili jego synowie Henryk i Marceli.

Henryk ukończył studia ekonomiczne w Heidelber-

gu, praktykę zawodową zdobywał w kilku łódz-

kich firmach, działał aktywnie w różnych stowa-

rzyszeniach zawodowych i społecznych, jego dzia-

łalność nagrodzono Krzyżem Oficerskim Orderu

Odrodzenia Polski. Aresztowany w 1939 r. został

zamordowany przez hitlerowców.

Marceli miał zainteresowania literackie, po ukoń-

czeniu gimnazjum filologicznego studiował w Lip-

sku na wydziale literatury i sztuki. Umiejętnie łą-

czył działalność gospodarczą i społeczną, zasiadał

w radach nadzorczych różnych instytucji finanso-

wych, współorganizował pawilon włókienniczy

na Wystawie Krajowej w Poznaniu, wspierał Pol-

skie Towarzystwo Teatralne, Gimnazjum Kupców

oraz Muzeum Nauki i Sztuki w Łodzi. Był autorem

sztuk teatralnych i recenzentem teatralnym. Wraz

z bratem brał czynny

udział w pracach przy

odbudowie zniszczone-

go przemysłu po

I wojnie światowej.

Archiwalne zdjęcie domów przy ulicy Tylnej 1 i 3

% uu

Spacerownik - Śródmieście cz. 1.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: