NAUKI O ORGANIZACJI do druku.docx

NAUKI O ORGANIZACJI

1.DEFINICJA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

To cecha lub sposób zachowania przedsiębiorcy i przedsiębiorstwa przez, które rozumie się gotowość i zdolność do podejmowania i rozwiązywania w sposób twórczy i nowatorski nowych problemów, przy świadomości związanego z tym ryzyka, umiejętności wykorzystywania pojawiających się szans i okazji oraz szybkiego i elastycznego przystosowania się do zmieniających się warunków.

8.PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ A EKSPANSYWNOŚĆ I INNOWACYJNOŚĆ

W chwili gdy przedsiębiorczość uznamy za bardzo wysoką, określimy ją jako EKSPANSYWNĄ, tzn. stawianie sobie ambitnych zadań, których realizacja prowadzi w krótkim czasie do szybkiego rozwoju i znacznej poprawy sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa. Ekspansywność to silne dążenie do dorównania najlepszym firmom w świecie, a nawet wysunięcia się przednie (przedsiębiorczość do kwadratu), ale wiąże się też z podwójnym ryzykiem.

JNNOWACYJNOŚĆ może realizować się we wszystkich dziedzinach działalności przedsiębiorstwa. Podzielimy ją na techniczne i nietechniczne. Skala jej może być różna, zaczynając od innowacji rewolucjonizujących działalności przedsiębiorstwa do innowacji drobnych, usprawniających technikę czy organizację przedsiębiorstwa.

INNOWACYJNOŚĆ I EKSPANYWNOŚĆ czyli wykazywanie silnego dążenia do rozwoju, uważa się za charakterystyczne cechy nowoczesnego przedsiębiorstwa. Jest ono zdolne do podejmowania nowych wyzwań działając często w sposób nowatorski.

9.CZYNNIKI WPŁYWAJACE NA PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ

WEWNĘTRZNE: czyli podmiotowe predyspozycje przedsiębiorcy (osobowość, cechy charakteru, chęci do działania, kreatywność, pomysłowość)

ZEWNĘTRZNE: czyli tkwiące po za przedsiębiorcą, w jego otoczeniu zewnętrznym( sytuację na rynku dostawców, odbiorców, siły roboczej, konkurencją, poziomem kapitału jakim dysponuje przedsiębiorca, uwarunkowaniami formalnymi, polityczno – prawnymi, społeczno- kulturowymi przedsiębiorczości.

11.CECHY/ ATRYBUTY PRZEDSIĘBIORSTWA

1.Przedsiębiorstwo jest powoływane, nie w celu realizacji jednorazowego przedsięwzięcia, lecz do prowadzenia działalności gospodarczej w sposób trwały( dłuższy czas)

2.Zaspokaja swoimi wyrobami, usługami potrzeby innych podmiotów gospodarczych i innych instytucji, osób fizycznych będących jego klientami, tzn. służy otoczeniu

3.Wymienia produkty/usługi z innymi jednostkami organizacyjnymi lub osobami fizycznymi na zasadzie: kupno- sprzedaż, a dotyczy to sfery zaopatrzenia przedsiębiorstwa i sfery sprzedaży jego produktów i usług.

4.Przedsiębiorstwo posiada (pochodzące od właściciela/li określone zasoby kapitałowe w postaci środków pieniężnych, dóbr materialnych, wartości niematerialnych i prawnych (w tym nabyte prawa majątkowe) a także nazwę i znaki towarowe oraz reputację firmy.

5.Cechuje je samodzielność decyzyjna co do rozwoju i charakteru prowadzonej działalności, stosunków ze światem zewnętrznym, oraz w zakresie zaopatrywania się w czynniki produkcji i ich wykorzystywania, a także swojej wewnętrznej organizacji.

6.Swoje koszty i obciążające je podatki pokrywa z uzyskiwanych przychodów.

7.Jest instytucją zarobkującą (tzn. dąży do uzyskania ze swojej działalności określonych korzyści, w tym najczęściej do maksymalizacji dochodowości zaangażowanego kapitału).

8.Prowadzi do działalności na swoje ryzyko (odpowiada za wszystkie swoje zobowiązania finansowe, musi liczyć się z możliwością poniesienia strat, a nawet utrata kapitału).

9.Jest systemem otwartym (tzn. pozostaje w stałej interakcji ze swoim otoczeniem).

10.charakteryzuje się ono dużym dynamizmem o zachowaniu prawdopodobnym.

11.Jest nastawione na uczenie się , przyjmowanie i gromadzenie nowej wiedzy oraz jej stosowanie.

12.PRZEDSIĘBIORSTWO A ZAKŁAD I FILIA PRZEDSIĘBIORSTWA

Zakład i filia są kategoriami terytorialnymi i organizacyjnymi. Zakład (fabryka) jest po za tym kategorią produkcyjną, a przedsiębiorstwo ekonomiczną i prawną.

Zakład, oddział i filia jako części przedsiębiorstwa mają ograniczoną samodzielność decyzyjną i ograniczone kontakty ze światem zewnętrznym.

Zakłady przedsiębiorstwa wielozakładowego mogą być od siebie terytorialnie oddalone, ale mogą również występować na jednym terenie.

Często zakłady lub oddziały usamodzielniają się i odwrotnie, kiedy to samodzielne przedsiębiorstwa łączą się, tworząc nowe wspólne przedsiębiorstwo, a one same staja się jego częściami jako zakłady filie, czy oddziały.

14.POJĘCIE I KLASYFIKACJA OTOCZENIA PRZEDSIEBIORSTWA

OTOCZENIE BLIŻSZE (tzn. bezpośrednie)- obejmuje wszystkie systemy, z którymi przedsiębiorstwo jest w bezpośrednich stosunkach np.: rynek, kontrahenci, kredytodawcy.

OTOCZENIE DALSZE (tzn. pośrednie)- nazywane też makrootoczeniem stanowią systemy z którymi przedsiębiorstwo ma pośrednie stosunki np.: sytuacja społeczna kraju, polityka lub system prawny.\

U.Hansen – Otoczenie też możemy podzielić ze względu na charakter elementów je tworzących:

·         Przyrodnicze

·         Techniczne

·         Ekonomiczne

·         Społeczne

·         Polityczne

·         Prawne

·         Kulturowe

·         Krajowe

·         Międzynarodowe

15.INTERAKCJA MIEDZY PRZEDSIĘBIORSTWEM A OTOCZENIEM

Jest to stała interakcja. Otoczenie w dużym stopniu decyduje o powodzeniu lub niepowodzeniu przedsiębiorstwa. Zmiany w otoczeniu stwarzają przedsiębiorstwu szanse lub zagrożenia.

16.TURBULENCJA OTOCZENIA I JEJ PRZYCZYNY

Turbulencja- tzn. burzliwość otoczenia 9nieregularna, nieliniowa, nieobliczalna).

PRZYCZYNY:

1.    Szybkie tempo postępu naukowo-technicznego w świecie

2.    Zmniejszenie się świata, głownie dzięki nowoczesnym środkom transportu i systemem telekomunikacyjnym

3.    Silniejsze niż w przeszłości powiązania ze sobą gospodarek poszczególnych krajów

4.    Ogólne przyśpieszenie w świecie poszczególnych procesów gospodarczych i cywilizacyjnych

5.    Zwiększenie konkurencyjności między przedsiębiorstwami

17.CECHY ZASKOCZENIA STRATEGICZNEGO WEDŁUG ASNOFFA

1.    Pojawia się w sposób niespodziewany tzn. nie zostaje rozpoznane w procesie poszukiwania otoczenia przez organizację, dopóki nie odczytuje ona jego wpływu

2.    Jest zaskakującą nowością

3.    Wywiera istotny wpływ na funkcjonowanie organizacji

4.    Rozwijają się w sposób gwałtowny, pozostawiając nie wiele czasu na próby, błędy i eksperymenty

20.PRZETRWANIE I ROZWÓJ JAKO CELE PRZEDSIĘBIORSTWA

PRZETRWANIE- warunkiem jego trwania są:

·         Zapewnienie stałej zyskowności przedsiębiorstwa

·         Uzyskanie przez nie płynności finansowej

Może być głównym celem w sytuacji, kiedy przedsiębiorstwu grozi upadek (jest kryzys), w warunkach normalnych może być uznane za cel wstępny( pośredni), (warunkujący realizację innych celów)

ROZWÓJ- (ilościowy, jakościowy) jest ważny w dynamicznej i konkurencyjnej gospodarce, gdy rozwijają się inne przedsiębiorstwa w tym konkurenci, może być warunkiem przetrwania. Rozwój nie może być jednak uznany sam dla siebie jako cel przedsiębiorstwa.

21.OSIĄGANIE ZYSKU JAKO CEL PRZEDSIĘBIORSTWA I WARIANTY TEGO CELU

Celem przedsiębiorstwa jest wygospodarowanie zysku, poprzez pozyskanie nadwyżki przychodów nad kosztami stratami i obciążającymi je podatkami. Dążenie do zysku jest konstytutywną cechą przedsiębiorstwa. Dążenie przedsiębiorstwa do zysku jako jego celu wyraża się powszechnie w postaci maksymalizacji zysku, do czego skłania go otoczenie konkurencyjne.

WARIANTY:

·         POGOŃ ZA ZYSKIEM ZA WSZELKĄ CENĘ (tzn. bez względu na dobro pracowników, odbiorców i użytkowników, społeczności regionu i całego państwa, a także bez uwzględnienia koniecznej ochrony środowiska)

·         SAMOOGRANICZENIA W DĄŻENIU DO MAKSYMALIZACJI ZYSKU kierują się nimi przedsiębiorstwa o rozwiniętej gospodarce rynkowej, tzn. że przedsiębiorstwa:

Ø      Dążą do pozyskania nowych klientów i utrzymania starych w warunkach konkurencji i zdobycia ich zaufania

Ø      Dążą do zdobycia nowych rynków lub ich nowych segmentów

Ø      Starają się o dobrą opinię w społeczeństwie, a zwłaszcza w regionie i wspólnotach lokalnych

Ø      Tworzą korzystne warunki dla pracowników

22.TEORIA ZYSKÓW ZADOWALAJĄCYCH

(H.A.Simon) Przedsiębiorstwa działają w warunkach niepewności i zawsze brakuje im pełnej informacji o przebiegu procesów gospodarczych i ich konsekwencjach, a i tak nie są w stanie w pełni ich przetworzyć i uwzględnić w warunku ekonomicznym. Ponadto występowanie w przedsiębiorstwach sprzeczności interesów miedzy różnymi grupami zatrudnionych i kierowanie się przez nie, nie tylko logiką ekonomiczną, ale także emocjami, ogranicza racjonalność ich działania w tych warunkach przedsiębiorstwa nie stawiają sobie jako cel maksymalizację zysków. Dążą tylko do maksymalizacji zysków zadowalających (czyli będących do zaakceptowania przez właścicieli)

23.MENEDŻERSKIE TEORIE DOTYCZĄCE CELU PRZEDSIĘBIORSTWA

Teorie te opierają się na rozdzielaniu zarządzania od posiadania (separacje władzy i własności) i szczególnej roli menedżerów kierujących dużymi przedsiębiorstwami. Dzięki profesjonalizacji w zarządzaniu i posiadaniu prawie monopolu na informacje w sytuacji w przedsiębiorstwie, mają oni w nim prawie pełnię władzy ekonomicznej. Jeżeli menedżerowie nie mają udziałów kapitałowych, a ich wynagrodzenie nie jest powiązane, albo słabo powiązane zyskiem, to zysk jako motyw działania wielkiego przedsiębiorstwa, jest mniej ważny. Menedżerowie bardziej od zysku preferują powiększanie przedsiębiorstwa, bo jego rozwój ekspansja dają im możliwość większych zarobków i podnoszą ich prestiż zawodowy. Największa niezależność menedżerów od właścicieli, a tym samym największa możliwość realizowania przez przedsiębiorstwo ich celów, występuje gdy własność przedsiębiorstwa jest bardzo rozproszona.

24.CELE PRZEDSIĘBIORSTWA: MAKSYMALIZACJA JEGO WARTOŚCI RYNKOWEJ ORAZ MAKSYMALIZACJA DOCHODOWOŚCI JEGO KAPITAŁU

Maksymalizacja wartości rynkowej przedsiębiorstwa oznacza wzrost bieżącego kursu akcji lub udziałów właścicieli, przedsiębiorstwa co powoduje że celem wszystkich decyzji podejmowanych w firmach jest maksymalizacja korzyści, osiąganych przez ich właścicieli. Cel ten jest optymalny, jeśli wartość firmy osiąga maksymalnych w danych warunkach poziom.

Maksymalizacja dochodowości (stopy zwrotu) kapitału zaangażowanego przez właścicieli przy ustalonym poziomie ryzyka jako cel jest bardziej pojemny, bo obejmuje korzyści właścicieli ze strony wartości rynkowej przedsiębiorstwa, ale też i korzyści z zysku. Ważna jest tu wartość firmy dla właściciela, gdzie składa się na nią dywidenda wypłacana akcjonariuszowi oraz zyski lub straty przez niego uzyskiwane bądź ponoszone przy sprzedaży akcji.

25.TZW. STRONY ZAINTERESOWANE/ INTERESARIUSZE/ STAKEHOLDERS PRZEDSIĘBIORSTWA

Strony zainteresowane to strony zainteresowane powodzeniem przedsiębiorstwa w realizacji jego celów czyli: właściciele, dostawcy, klienci, kooperanci, wierzyciele, banki, społeczność lokalna. Możemy ich podzielić na interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych( spoza przedsiębiorstwa- stakeholders).

Interesariusze mogą wpływać na politykę przedsiębiorstwa natomiast ono może oczekiwać od nich zrozumienia i wsparcia zwłaszcza w trudnych, kryzysowych sytuacjach

26.SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTWA I KONTROWERSJE W TYM ZWIĄZANE

Celem przedsiębiorstwa jest realizacja swoich celów, jak i służenie społeczeństwu. Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa ma dbać nie tylko o realizację celów właścicieli i naczelnej kadry kierowniczej, ale musi się też liczyć z ogólniejszym interesem i uwzględniać go w swojej działalności. Kierownictwo przedsiębiorstwa powinno równoważyć interesy właścicieli i pracowników. Ponadto powinno ono uwzględniać interesy swoich partnerów na rynku i przyczyniać się do rozwiązywania ważnych i trudnych problemów społecznych w regionie, a nawet w całym kraju (zewnętrzna odpowiedzialność). Obowiązki przedsiębiorstwa ujmuje się w kategoriach powinności etycznych, a zysk nie jest celem ostatecznym przedsiębiorstwa ale konicznym warunkiem brania przez niego społecznej odpowiedzialności. Natomiast konserwatyści zauważają w społecznej odpowiedzialności firm sprzeczności z kanonem gospodarki rynkowej. Realizacja społecznej odpowiedzialności powoduje dodatkowe koszty, zmniejsza konkurencyjność, niepotrzebnie zużywa czas i energię kierownictwa przedsiębiorstwa. Zaangażowanie w programy społeczne daje przedsiębiorstwom zbyt dużą władzę oraz istnieje możliwość konfliktu interesów.

28.POJĘCIE MISJI PRZEDSIĘBIORSTWA

Przez pojęcie misji rozumie się deklarowany i realizowany przez przedsiębiorstwo przez dłuższy czas, służebny cel w stosunku do otoczenia oraz wyrażenie fundamentalnego, jednoznacznego, unikatowego celu, który różnić będzie daną organizację od innych w danej branży ze względu na przedmiot, zakres i sposób działania oraz wyznaczać strategiczne kierunki działania organizacji, która je zaadoptowała. Misja kształtuje obraz firmy, na czym firma powinna się koncentrować, a czego robić nie powinna. Misja powinna być ukierunkowana i rynkowo spełniać postulat realności, być motywacyjna, być szczegółowa.

29.WSKAZANIA DOTYCZĄCE FORMUŁOWANIA MISJI PRZEDSIĘBIORSTWA.

Misja jeżeli nie obejmie wszystkich elementów z nią związanych może być źle sformułowana. Ważne jest by określić grupę odbiorców, którym przedsiębiorstwo ma służyć, potrzebę dzisiejszą i przyszłą, klientów obecnych i przyszłych. Trzeba wiedzieć jakie potrzeby nie są zaspokajane i jak je zaspokoić. Należy zwrócić uwagę, w czym nasza firma może być lepsza od konkurencji w zaspokajaniu potrzeb. Wszystko to wymaga realnej oceny istniejącej rzeczywistości i sporej wyobraźni co do przyszłości.

30.POJĘCIE NIEPEWNOŚCI I RYZYKA EKONOMICZNEGO PRZEDSIĘBIORSTWA.

Te dwa pojęcia są ze sobą ściśle powiązane. Ryzyko jest rezultatem niepewności lub niepewność jest źródłem ryzyka. Jednak nie są to pojęcia tożsame. Ekonomia zarządzania nadaje pojęciu „ryzyko” sens węższy niż pojęciu „niepewność”. Pojęciem ryzyka operujemy tylko w odniesieniu do możliwej straty. Pod pojęciem „niepewność” rozumiemy niepewność co do możliwości osiągnięcia zakładanego rezultatu prowadzonej działalności.

31. PRZYCZYNY WZROSTU WSPÓŁCZEŚNIE RYZYKA PROWADZENIA PRZEDSIĘBIORSTWA.

Ø      Produkcja przy zastosowaniu skomplikowanych maszyn i urządzeń jest narażona na zakłócenia bardziej niż przy niskim technicznym uzbrojeniu pracy przemysłowej

Ø      Masowa produkcja ściśle wiąże ze sobą kolejne ogniwa procesu produkcyjnego w zakładzie przemysłowym i wówczas zakłócenie w działaniu jednego ogniwa szybko zakłóca cały proces

Ø      W świecie występuje szybki rozwój badań  i postęp techniczny, za którym nadążanie może być trudne i bardzo kosztowne

Ø      działalność gospodarcza we wszystkich prawie dziedzinach wymaga obecnie angażowania dużych kapitałów

Ø      między podmiotami gospodarczymi występuje silna zależność, która może powodować niekorzystny wpływ jednych podmiotów na drugie

Ø      wiele przedsiębiorstw produkcyjnych, usługowych, banków i innych jest obecnie powiązanych ze sobą kapitałowo, zatem upadłość jednych może powodować łańcuch bankructw

Ø      współcześnie otoczenie przedsiębiorstwa charakteryzuje się dużą zmiennością i szybkimi zmianami koniunktury, co stawia przed nimi nowe, poważne wyzwania

Ø      w stosunku do przeszłości nastąpiło znaczne zaostrzenie się konkurencji wewnętrznej i zewnętrznej

32. JAKIE KOKLICZNOŚCI WPŁYWAJĄ NA ZRÓŻNICOWANIE GOTOWOŚCI PODEJMOWANIA RYZYKA PRZEZ MANADŻERÓW.

Ø      Siła korzyści materialnych lub niematerialnych dla decydenta, związanych z osiągnięciem pozytywnych efektów podjętego ryzykownego działania

Ø      Stopień oddziaływania ewentualnego powodzenia i niepowodzenia podejmowanego działania obarczonego ryzykiem na interesy decydenta

Ø      Struktura psychiczna decydenta, na którą oddziałują korzystne lub niekorzystne doświadczenia z przeszłości związane z podejmowanymi decyzjami i ich ryzykiem

Ø      Wiek decydenta

Ø      Uwarunkowania kulturowe, a więc społeczny klimat dla podejmowania ryzykownych decyzji

33. CO ROZUMIE SIĘ PRZEZ POJĘCIE ZARZĄDZANIA RYZYKIEM

Chodzi tu o działania mające na celu zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia niekorzystnych zdarzeń i ograniczenia ich niekorzystnych skutków. Celem każdej strategii zarządzania ryzykiem jest jego zneutralizowanie. Zarządzanie ryzykiem wiąże się z zarządzaniem całym przedsiębiorstwem.

34.KRYTERIA KLASYFIKACJI/TOPOLOGI PRZEDSIĘBIORSTW

Ø      Własności

Ø      Formy prawnej

Ø      Notowania i nienotowania na giełdzie papierów wartościowych

Ø      Rodzaju i zakresu działalności

Ø      Terytorialnego rozczłonkowania

Ø      Zakresu internacjonalizacji

35.KLASYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTW Z PUNKTU WIDZENIA ICH WŁASNOŚCI

·         Państwowe ( w Polsce podzielimy na):

·         Samorządu terytorialnego

·         Spółdzielcze

·         Prywatne

·         Mieszane

36.PODZIAŁ PRZEDSIĘBIORSTW PAŃSTWOWYCH

*Przedsiębiorstwa skarbu państwa

v     Działające na podstawie ustawy o przedsiębiorstwie państwowym (z dn. 25.09.1981)

v     Działające na podstawie przepisów kodeksu spółek handlowych

*Przedsiębiorstwa stanowiące własność państwowych osób prywatnych

*Przedsiębiorstwa z przewagą kapitał państwa, skarbu państwa lub państwowych osób prywatnych

37.PRZEDSIĘBIORSTWA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

Przedsiębiorstwa te są własnością organów samorządu terytorialnego:

·         Gmin (tzn. komunalne)

·         Powiatów

·         Województw ( forma Sp. Z ograniczoną odpowiedzialnością lub Sp. Akcyjna)

Mają one zazwyczaj charakter użyteczności publicznej i zaspokajają potrzeby zbiorowe ludności przez świadczenie usług powszechnie dostępnych, pełniąc wobec społeczności lokalnych rolę służebną.

38.PRZEDSIĘBIORSTWA SPÓŁDZIELCZE

Spółdzielnia jest dobrowolnym i samorządnym zrzeszeniem o nieograniczonej liczbie członków, zmiennym składzie osobowym i funduszu udziałowym. Prowadzi działalność gospodarczą, społeczno–kulturalną i oświatową. Kieruje się wartościami i zasadami spółdzielczymi oraz potrzebami zrzeszonych członków. Prowadzenie działalności gospodarczej i uzyskiwanie zysku jest tylko sposobem zaspokajania potrzeb. Spółdzielnia jest zrzeszeniem prowadzącym wspólne przedsiębiorstwo, a członkowie spółdzielni wnoszą do niej stanowiące ich prywatną własność, udziały majątkowe, do wysokości których odpowiadają za jej zobowiązania. Członkowie mają równe prawo głosu.

39.PRZEDSIĘBIORSTWO PRYWATNE, W TYM RODZINNE

Jest to przedsiębiorstwo nie będące własnością państwa, organów samorządu terytorialnego czy spółdzielni. Może należeć do osób fizycznych lub prawnych, albo organizacji społecznych. Podzielimy je na:

·         Przedsiębiorstwa powstałe jako prywatne po 1989

·         Przedsiębiorstwa powstałe jako prywatne po 1990

·         Przedsiębiorstwa powstałe w wyniku prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych od1990

Przedsiębiorstwa mogą być własnością polskich lub zagranicznych osób fizycznych lub prawnych są też przedsiębiorstwa z kapitałem polsko- zagranicznym. Może mieć formę przedsiębiorstwa jednoosobowego lub spółek różnego rodzaju. Kapitał jej może być rozdzielony na wielu właścicieli (...