19.02.2012r
„WIADOMOŚCI WSTĘPNE”
„MOTYWY I CELE GOSPODAROWANIA”
1.CO TO JEST POTRZEBA W SENSIE PSYCHOLOGICZNYM?
Jest to brak czegoś, co jest niezbędne do utrzymania osobnika przy życiu, umożliwiania mu rozwoju, zachowanie gatunku, utrzymania określonej roli społecznej;
2.CO TO JEST POTRZEBA W SENSIE EKONOMICZNYM?
Przez potrzebę ekonomiczną rozumiemy, taką potrzebę, którą zaspokaja się za pomocą dóbr i usług.
„PYT: SKLASYFIKUJ RODZAJE POTRZEB ZE WZGLĘDU NA POZNANE KRYTERIA…??”
„HIERARCHIA POTRZEB MASLOWA”
· POTRZEBY FIZJOLOGICZNE- przetrwanie prawidłowe, funkcjonowanie organizmu ludzkiego (snu, odpoczynku, odżywiania);
· POTRZEBY BEZPIECZEŃSTWA- dążenie do zapewnienia bezpieczeństwa osobistego i socjalnego (mieszkania, odzieży, bezpiecznego życia, pracy);
· POTRZEBY PRZYNALEŻNOŚCI- zaspokojenie potrzeby afiliacji, nawiązywanie kontaktów z innymi ludźmi (przyjaźń, miłość, pragnienie jakiegoś uznania z tej drugiej strony);
· POTRZEBY UZNANIA- uwierzenie w siebie;
· POTRZEBY SAMOREALIZACJI- rozwój własnej zdolności, wiedzy, własnych ambicji;
„WEDŁUG INNYCH KRYTERIÓW WYRÓŻNIAMY NASTĘPUJĄCE POTRZEBY:”
1.NATURALNE-(potrzeby fizjologiczne)- ELEMENTARNE- WYŻSZEGO RZĘDU- (wtórne) np.. rozrywki, nauki, podróży;
2.TERAŹNIEJSZE- (bieżące zaspokajanie potrzeb)- POTRZEBY PRZYSZŁE-zaspokajanie w późniejszym okresie życia;
3. REALNE
4.NIEREALNE- nasze marzenia;
5.JEDNOSTKOWE- zaspokajanie potrzeb każdego człowieka indywidualnie;
6.SPOŁECZNE- zaspokajanie potrzeb zbiorowo;
„DOBRAMI”- nazywa się wszelkie środki materialne, które posiadają odpowiednie cechy fizyczno-chemiczne (masę, skład chemiczny, kolor, zapach kształt, wymiar itd.);
„USŁUGI”- są to wszelkie świadczone, użyteczne, czynności (praca, mechanika samochodowego, policjanta, lekarza, prawnika, nauczyciela, doradcy podatkowego, agenta);
„KRYTERIA KLASYFIKACJI DÓBR, ICH RODZAJE I PODSTAWOWE CECHY”
KRYTERIUM:
· MOŻLIWOŚĆ POZYSKANIA;
„RODZAJE DÓBR I ICH PRZYKŁADY”
1.DOBRA WOLNE (coś za co nie płacimy) np. powietrze, światło (słońce), dobra leśne;
2.DOBRA EKONOMICZNE- np. odzież, słodycze, mieszkania, buty, meble, zboża, mąka;
· PODSTAWOWE CECHY DÓBR WOLNYCH: - występują w przyrodzie w nieograniczonej ilości, nie mają konkretnego właściciela, nie trzeba ich wydobywać, transportować, przetwarzać;
· PODSTAWOWE CECHY DÓBR EKONOMICZNYCH: - (gospodarcze)- wytwarzane przez ludzi w procesie gospodarowania, do ich wytwarzania wykorzystywane są zasoby czynników wytwórczych, ich ilość jest niewystarczająca , aby zaspokoić zmienne i nieograniczone potrzeby ludzi;
CZYNNIKAMI WYTWORCZYMI W EKONOMII SĄ: PRACA, KAPITAŁ, ZIEMIA;
· PRZEZNACZENIA DÓBR EKONOMICZNYCH:
- KONSUMPCYJNE- (środki konsumpcji)- np. chleb, meble, telewizor, komputer. Cecha:- bezpośrednio zaspokajają potrzeby ludzi, ich ilość jest niewystarczająca, aby zaspokoić nasze potrzeby;
- PRODUKCYJNE- (środki produkcji)- np. maszyny, maszyna do szycia, tkanina, mąka. Cechy:- służą do wytwarzania, szycia innych dóbr, podlegają dalszemu przetworzeniu;
· WŁAŚCICIEL DÓBR EKONOMICZNYCH:
- DOBRA PRYWATNE- (wyłącznie moje)- samochód, rower, dom. Cechy:- dobro jest mi przypisane od momentu nabycia, kupna, do momentu sprzedaży. (ja jako właściciel decyduję co z nimi zrobić);
- DOBRA PUBLICZNE- np. oświetlenie ulic, wyposażenie parku, komunikacja miejska. Cechy:- właścicielem jest rząd lub organ samorządu terytorialnego: gmina, powiat, województwo. Użytkowane jest to dobro publiczne przez społeczeństwo, korzysta duża liczba osób, płacimy za to dobro uiszczając podatki.
„USŁUGI”
- MATERIALNE- (usługi produkcyjne)- działalność człowieka skierowana jest na konkretne dobro ( naprawa auta, czyszczenie garderoby);
- NIEMATERIALNE- (nierozłączne, nieprodukcyjne)- przekazywanie wiedzy i informacji. Porady lekarskie i prawne, ochrona porządku publicznego.
Do wytwarzania dóbr ekonomicznych (gospodarczych) i świadczenia usług potrzebne są zasoby czynników wytwórczych:
- PRACA- zasoby ludzkie, wysiłek fizyczny oraz intelektualny ludzi (wiedza, umiejętność doświadczenie);
- ZIEMIA- rozumiana jako teren, powierzchnia gruntów, wraz z bogactwami naturalnymi (surowce, materiały, woda, ropa naftowa, itd.) oraz warunkami przyrodniczymi (klimat, rodzaj gleby).
- KAPITAŁ- wartości rzeczowe i finansowe, które zostały wytworzone wcześniej z prowadzonych procesów gospodarczych i nie zostały przeznaczone do konsumpcji tylko do dalszego wykorzystania w następnych procesach do tworzenia nowych wartości;
NA CZYM POLEGA GOSPODAROWANIE?:
„GOSPODAROWANIE”- (wytwarzanie) polega na takim wykorzystaniu posiadanych zasobów, aby uzyskać jak najwięcej dóbr i usług, czyli osiągnąć możliwie optymalny stopień zaspokojenia potrzeb, czyli gospodarowanie jest celową działalnością człowieka.
„WŚRÓD CELÓW GOSPODAROWANIA WYRÓŻNIAMY:”
- CELE DOCHODOWE- osiągnięcie max korzyści;
- CELE KAPITAŁOWE- powiększenie majątku;
- CELE KONSUMPCYJNE- maksymalna konsumpcja czy spożycie;
„GOSPODAROWANIE”- to zespół celowych i planowych działań ludzkich uwzględniających zasady racjonalnego gospodarowania. Celem złagodzenia deficytu dóbr i usług w stosunku do zapotrzebowania na nie. Jest to proces a nie działanie jednorazowe.
„PROCESY GOSPODARCZE I JEGO PODSTAWOWE OGNIWA”
„PROCES”- (procesus- postępowanie)- to przebieg regularnie po sobie następujących zjawisk, czynności, pozostających ze sobą w związku przyczynowym, powtarzająca się działalność ludzka.
„NA PROCES GOSPODARCZY SKŁADA SIĘ:”
- PRODUKCJA;
- WYMIANA;
- KONSUMPCJA;
„PRODUKCJA” – działalność gospodarcza w wyniku, której powstają produkty (dobra gospodarcze i usługi) zaspokajające potrzeby ludzkie. Do produkcji potrzebne są 3 podstawowe czynniki: praca ludzka, środki pracy, przedmioty pracy.
„PRACA”
PRODUKCJA NIEPRODUKCYJNA
(w przedsiębiorstwie) (świadczenie usług przez prawnika)
„PRACA”- jest to celowa, świadoma działalność człowieka, w efekcie, której powstają dobra i usług.
Do wykonywania pracy potrzebne są: kwalifikację i kompetencję.
„ŚRODKAMI PRACY SĄ”: maszyny, urządzenia.
„ŚRODKI I PRZEDMIOTY PRACY STANOWIĄ”: środki produkcji.
Technologia i organizacja ma wpływ na proces produkcji.
„KONSUMPCJA”- użytkowanie czegoś, odbywa się w gospodarstwach domowych, a także KONSUMPCJA ZBIOROWA (wojsko, szpitale, szkoły);
· PROCES PRODUKCJI I KONSUMPCJI – odbywa się permanentnie- jest procesem ciągłym;
· PROCESY PRODUKCJI I KONSUMPCJI- są możliwe dzięki procesowi wymiany, przedmiotem tej wymiany są towary, którą czynnością zajmuję się głównie handel;
· PROCESY PRODUKCJI I WYMIANY- powiązane są różnymi usługami (transport).
„ROLA PRZEDSIĘBIORSTW W PROCESIE REALIZACJI CYKLU GOSPODARCZEGO”
· PROCES PRODUKCJI I WYMIANY- odbywa się w przedsiębiorstwach, które prowadzą działalność gospodarczą związaną z wytwarzaniem produktów lub ich zakupem lub sprzedażą.
„DZIALALNOŚĆ GOSPODARCZA PRZEDSIĘBIORSTW JEST ZRÓŻNICOWANA- SPECJALIZACJA ICH OBEJMUJĘ NASTĘPUJĄCE DZIEDZINY”
· ROLNICTWO I LEŚNICTWO- w ramach, których wytwarza się szereg wyrobów roślinnych i zwierzęcych, ogrodniczych, sadowniczych, hodowlanych, leśnych, rybackich;
· PRZEMYSŁ- w ramach, którego wydobywa się surowce mineralne i wytwarza wiele środków konsumpcji w kopalniach, fabrykach, elektrowniach, przetwórniach, itd.;
· HANDEL- w ramach, którego dokonuję się wymiany towarów, pomiędzy podmiotami, gospodarki narodowej i z produkcji do konsumpcji;
· BUDOWNICTWO- w ramach, którego wznoszone są obiekty budowlane przez przedsiębiorstwa budowlane, montażowe i instalacyjne;
„PODSTAWOWE ELEMENTY PROCESU GOSPODARCZEGO W ZALEŻNOŚCI OD DZIEDZINY DZIAŁALNOŚCI”:
· ROLNICTWO I LEŚNICTWO- zaopatrzenie w nasiona, nawozy, uprawa roślin i hodowla zwierząt, zbyt (sprzedaż) produktów rolnych i leśnych;
· PRZEMYSŁ- zaopatrzenie w surowce i materiały; produkcja wyrobów i sprzedaż wyrobów;
· HANDEL – zaopatrzenie towarów, sprzedaż tych towarów;
· BUDOWNICTWO- przygotowanie terenu pod budowę, wznoszenie kompletnych budowli, wykonywanie instalacji budowlanych, wykonywanie budowlanych robót wykończeniowych, wynajem sprzętu budowlanego;
DZIEDZINY TE SĄ ZE SOBĄ ŚCIŚLE POWIĄZANE
Działalność gospodarcza wszystkich przedsiębiorstw powinna być opłacalna, efektywna, dlatego musi być w pełni działalnością ZRACJONALIZOWANĄ. Podstawową zasadą na której opiera się racjonalizacja działalności jest RACHUNEK EKONOMICZNY (wyliczenie naszej opłacalności);
„RODZAJE RACHUNKU EKONOMICZNEGO”
· KOMPLEKSOWY
· UPROSZCZONY
Koszty stałe (gaz, czynsz, światło), koszty zmienne (wielkość produkcji), koszty całościowe= k. stałe+ k. zmienne
migotka13476587