Rynek_Kolejowy_12_-_2007r._-_Raport.pdf

(658 KB) Pobierz
10-22 RK raport 12.indd
RAPORT
Foto Rail Polska
Przewozy nietypowe
i materiałów
niebezpiecznych
Michał Grobelny
Zbigniew Weinert
leją. Przyjęcie tego aktu prawnego wypełniło pewną lukę
w prawie. Stało się tak, ponieważ poprzednie rozporządze-
nie regulujące ten zakres straciło ważność 1 lutego 2006 r.
(obowiązywało ono od 2000 r.). Dokument ten określa
rodzaje rzeczy, których transport może być utrudniony
ze względu na ich kształt, rozmiar lub masę. Stanowią one
przesyłkę nadzwyczajną, co do której, ze względu na wyżej
wymienione cechy, konieczne jest spełnienie szczególnych
warunków dotyczących czynności ładunkowych lub prze-
wozu.
Kluczowa jest tutaj definicja skrajni ładunkowej. Wspo-
mniane rozporządzenie opisuje ją następująco: „wymagane
przez przewoźnika maksymalne odległości punktów poło-
żonych na obrysie przekroju przesyłki od dwóch, wzajemnie
prostopadłych płaszczyzn, z których jedna poprowadzona
jest stycznie do główek obydwu szyn, a druga przechodzi
przez oś podłużną toru prostopadle do płaszczyzny prze-
kroju przesyłki, spoczywającej na wagonie stojącym na pro-
stym i poziomym torze”. Przewozy nietypowe, a zwłaszcza
ponadgabarytowe, określa się więc często jako „z przekro-
czoną skrajnią” lub też po prostu „ze skrajnią”. Rozmiary
skrajni w Europie Zachodniej, Środkowej, krajach Wspól-
noty Niepodległych Państw i w Wielkiej Brytanii różnią się
od siebie dość znacznie. Według wzoru obowiązującego
w Polsce, dopuszczalna wysokość wagonu z ładunkiem jest
większa aż o 55 cm niż w większości krajów europejskich.
Poza przypadkami ładunków, które po załadowaniu
na normalny wagon niekryty ustawiony na prostym i pozio-
mym torze nie mieszczą się w obrysie skrajni ładunkowej,
rozporządzenie wymienia cały szereg rzeczy stanowiących
przesyłkę nadzwyczajną. Są to np. te obiekty, które po zała-
dowaniu na wagon będą ze względu na swą długość, więk-
szą niż długość wagonu ze zderzakami, wystawać poza ob-
rys skrajni ładunkowej przy przejściu tego wagonu przez
W zeszłym miesiącu w raporcie poruszaliśmy tematy-
kę struktury kolejowych przewozów towarowych w Pol-
sce. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego,
w 2006 roku przetransportowano ponad 291 mln ton
ładunków. Najwięcej z tego stanowiły przewozy takich
grup towarowych, jak węgiel kamienny i brykiety, minera-
ły surowe i przetworzone oraz ruda żelaza i złom żelaza.
Na czwartym miejscu pod względem masy przewiezionych
ładunków znajduje się pojemna kategoria określana mia-
nem „pozostałe”. W 2006 roku przetransportowano nie-
mal 30 mln ton towarów wchodzących w jej skład. Prze-
wozy nietypowe, ponadgabarytowe i materiałów ciężkich
lub niebezpiecznych w większości zaliczane są do tej grupy
towarowej.
Kolejowe przewozy nietypowe i niebezpieczne stano-
wią ciekawy przykład wykorzystania możliwości dzisiejszej
techniki transportowej dla realizacji zadań niejednokrotnie
wyjątkowo trudnych. W tym celu używane są np. specjalne
wagony przystosowane do przewożenia towarów o niespo-
tykanie dużej masie. Niezbędne jest również przestrzega-
nie przez wykonawcę procedur, ściśle określonych w spe-
cjalistycznych aktach normatywnych.
Do kolejowych przewozów nietypowych odnosi się
rozporządzenie ministra transportu z 7 czerwca 2006 r.
w sprawie rodzaju i warunków przewozu rzeczy mogących
powodować trudności transportowe przy przewozie ko-
10 RYNEK KOLEJOWY
713332939.009.png 713332939.010.png 713332939.011.png
RAPORT
31 października 2005 - pociąg z przekroczoną skrajnią z wagonem dziobowym typu NORCA32, relacji
Wrocław Gądów - Gdynia Port GpA, wjeżdża na stację Gdynia Wielki Kack. Foto Adam Robaczewski
łuk toru o promieniu 180 metrów. Ponadto za przesyłki
nietypowe uznawane są te rzeczy, których umieszczenie
na wagonie wyklucza zachowanie odpowiednich, wyma-
ganych przez przewoźnika odstępów od krawędzi wago-
nów, jak również te, których środek ciężkości znajduje się
na wysokości większej niż połowa szerokości podstawy,
którejkolwiek sztuki ładowanej przesyłki lub znajduje się
1000 mm powyżej tej podstawy. Wymieniane są także te
obiekty, których środek ciężkości wskutek przesunięcia
względem ich osi lub osi podłużnej wagonu stwarza zagro-
żenie bezpieczeństwa przewozu. W przypadku przewozów
rzeczy o dużej masie, za przesyłki nietypowe uznawane
są te, które ważą więcej niż 60 ton, jak również te, które
powodują większe od dopuszczalnego dla określonej linii
obciążenie na oś wagonu lub metr bieżący toru. Rozpo-
rządzenie wymienia także szereg warunków, które muszą
zostać spełnione, aby uznać daną rzecz za przesyłkę po-
nadgabarytową (prócz przekroczenia skrajni). Są to m.in.:
długość jednej sztuki większa niż 36 metrów (w przypad-
ku ładowania na co najmniej dwa wagony bez użycia ław
pokrętnych), wymóg użycia wagonu o ilości osi większej
od ośmiu, wymóg załadowania na co najmniej dwa wagony
z ławami pokrętnymi lub przesuwnymi, nie połączonymi
ze sobą sprzęgami wagonowymi lub wagonem pośrednim.
Dodatkowo za przesyłki nietypowe uznawane są te rzeczy,
których transport, ze względu na rozmiar, kształt, masę lub
położenie środka ciężkości, wymaga specjalistycznego ta-
boru lub specjalnych zabezpieczeń (ma to ograniczać lub
eliminować negatywne oddziaływanie wymienionych cech
na bezpieczeństwo przewozu), jak również te, które z po-
wodu kształtu, rozmiaru, masy lub drogi przewozu wyma-
gają specjalnej organizacji przewozu dla zapewnienia bez-
pieczeństwa.
Za przesyłkę nietypową może zostać uznany także ta-
bor. Rozporządzenie wymienia kilka takich przypadków:
specjalistyczne pojazdy kolejowe toczące się na własnych
kołach, nie przeznaczone do wykonywania przewozów, jak
również pojazdy kolejowe toczące się na własnych kołach
nie oznaczone znakami RiV, RiC lub MC, wagony na wła-
snych kołach, jeśli ich średnica jest mniejsza niż 840 mm
(również te wyposażone w wymienione wyżej oznacze-
nia) oraz pojazdy kolejowe dopuszczone w ograniczonym
zakresie, na podstawie odrębnych przepisów, do ruchu
po sieci określonych zarządców infrastruktury. Co więcej,
jeśli dany pojazd nie posiadający świadectw dopuszczenia
do eksploatacji odbywa przejazd w ramach wykonywanych
badań, również jest uznawany za przesyłkę nietypową.
Pomimo opisanego powyżej enumeratywnego wylicze-
nia cech rzeczy, w przypadku których można mówić o prze-
syłkach nietypowych, rozporządzenie stwierdza, że mogą
je stanowić także inne ładunki. Warunkiem jest zgłoszenie
przez nadawcę lub przewoźnika konieczności uwzględnie-
nia odstępstw od wymagań określonych w przepisach doty-
czących wykonywania czynności ładunkowych, bądź prze-
wozu ze względu na ich kształt, rozmiar lub masę, szczegól-
ne wymagania dotyczące drogi lub sposobu przewozu.
Przy przewozach nietypowych konieczne jest zachowa-
nie ściśle określonych procedur. Nadawca musi zawiadomić
przewoźnika o zamiarze nadania przesyłki. Ma na to 30
(w komunikacji krajowej) lub 60 dni (w komunikacji mię-
dzynarodowej) przed proponowanym w zawiadomieniu
dniem rozpoczęcia czynności ładunkowych. Wyjątkiem
od tego przepisu jest nadawanie przesyłek specjalnych,
które uzasadniane jest ważnymi względami bezpieczeń-
stwa państwa (zwłaszcza w przypadku wprowadzenia stanu
klęski żywiołowej, stanu wyjątkowego, stanu wojennego).
Następnie przewoźnik musi powiadomić nadawcę o wy-
rażeniu zgody na przyjęcie do przewozu przesyłki w ciągu
przynajmniej 10 dni przed pierwszym dniem, w którym
możliwe jest rozpoczęcie czynności ładunkowych. Zgoda
ta jest wyrażana na czas nie krótszy niż 100 dni, przy czym,
jeśli całe przedsięwzięcie wymaga szczególnego przygoto-
wania części infrastruktury kolejowej, potrzebna jest jesz-
cze zgoda zarządcy infrastruktury.
Transport tego typu przesyłek nastręcza najczęściej wie-
le trudności. - Problemem jest przede wszystkim ustalenie
trasy przewozu, określenie czy odbywać się on musi tylko
jednym torem, czy też konieczne jest wstrzymanie ruchu
na sąsiednim torze, żeby nie dochodziło do złamania ukre-
su, czyli starcia wagonów z jednego toru na drugi. To są
problemy, które pojawiają się przy przewozie szczególnie
szerokich przesyłek – mówi Roman Kępczyński, naczelnik
działu ekspedycyjnego Zakładu Przewozów Towarowych
w Szczecinie. - Natomiast w przypadku ładunków szczegól-
12 RYNEK KOLEJOWY
713332939.012.png 713332939.001.png
RAPORT
nie wysokich, na liniach zelektryfikowanych,dotykająone
niemal parametrów zawieszenia linii trakcyjnej. Wówczas
stosowane jest uziemienie, a w najgorszych przypadkach
wyłącza się na trasie napięcie i przewóz odbywa się trakcją
spalinową. Jednak dawno nie mieliśmy takiego przewozu
– stwierdza naczelnik Kępczyński.
Z kolei zasady przewozu towarów niebezpiecznych
realizowanych transportem kolejowym w Polsce regulu-
je szereg przepisów zarówno o charakterze międzynaro-
dowym, jak i krajowym. Najistotniejsze znaczenie mają
postanowienia Regulaminu dla Międzynarodowego Prze-
wozu Kolejami Towarów Niebezpiecznych (RID), które
obowiązują zarówno w komunikacji krajowej, jak i mię-
dzynarodowej.
Regulacje dotyczące bezpieczeństwa przewozu towarów
niebezpiecznych koleją znalazły się już w pierwszej kon-
wencji dotyczącej międzynarodowego przewozu towarów
kolejami, znanej pod nazwą CIM i podpisanej w Bernie
14 października 1890 r., która weszła w życie po ratyfika-
cji od 1 stycznia 1893 roku (na temat regulacji prawnych
w przewozach międzynarodowych zob. raport „Rynku
Kolejowego” 9/2007). W wyniku dynamicznego rozwoju
przemysłu (w tym chemicznego i petrochemicznego) za-
istniała konieczność wprowadzenia dodatkowych regulacji
w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych realizowa-
nego transportem kolejowym. Dlatego też już w „Konwen-
cji międzynarodowej o przewozie towarów kolejami żela-
znemi” (CIM) z 23 października 1924 r. regulacje w tym
zakresie zawarte zostały w Załączniku I pod nazwą „Prze-
pisy dotyczące przedmiotów przyjmowanych do przewo-
zu warunkowo”. Podobnie było w przypadku „Konwencji
międzynarodowej o przewozie towarów kolejami żelazny-
mi” (CIM) z 23 listopada 1933 r., gdzie regulacje dotyczące
przewozu towarów niebezpiecznych stanowiły Załącznik
I pod nazwą „Przepisy dotyczące przedmiotów przyjmo-
wanych do przewozu warunkowo”. Należy podkreślić,
że do wybuchu II wojny światowej zmiany do Załącznika
I do CIM każdorazowo były ogłaszane w Dzienniku Ustaw.
Dla przykładu, ostanie zmiany ogłoszono w Dzienniku
Ustaw z 1938 r., nr 75, poz. 527.
Foto Rail Polska
Regulamin dla Międzynarodowego Przewozu Kolejami
Towarów Niebezpiecznych RID składa się z 7 części oraz
z części nieoficjalnej, czyli „Przepisów dotyczących bada-
nia pojemników z tworzywa sztucznego”. RID określa:
a) towary niebezpieczne, które nie są dopuszczone
do przewozu międzynarodowego;
b) towary niebezpieczne, które są dopuszczone do prze-
wozu międzynarodowego oraz przypisane do nich wa-
runki (z uwzględnieniem wyłączeń) dotyczące w szcze-
gólności:
– klasyfikacjitowarów,wtymkryteriówklasyfikacyjnych
oraz odpowiednich metod badawczych,
– użytkowania opakowań (obejmujące pakowanie ra-
zem),
– użytkowania cystern (obejmujące ich napełnianie),
– procedur wysyłkowych (obejmujące oznakowanie
i stosowanie nalepek ostrzegawczych na sztukach
przesyłki i na jednostkach transportowych, a także
sporządzania wymaganych dokumentów przewozo-
wych oraz podawania wymaganych informacji),
– przepisów z zakresu konstrukcji, badania i dopuszcza-
nia opakowań i cystern,
– użytkowania jednostek transportowych (w tym zała-
dunku, ładowania razem i rozładunku).
Regulamin dla Międzynarodowego Przewozu Kolejami
Towarów Niebezpiecznych (RID)
9 czerwca 1980 r. w Bernie powstała Organizacja Mię-
dzynarodowych Przewozów Kolejami (OTIF). Jednocześnie
uchwalono konwencję o międzynarodowym przewozie ko-
lejami (COTIF). Weszła ona w życie z dniem 1 maja 1985 r.,
po ratyfikowaniu przez poszczególne państwa członkow-
skie, w tym Polskę. Do konwencji COTIF dołączone były
dwa załączniki, z których Załącznik B – stanowiły „Przepi-
sy ujednolicone o umowie międzynarodowego przewozu
kolejami towarów” (CIM). Do CIM został włączony m.in.
Aneks I, czyli: „Regulamin dla Międzynarodowego Przewo-
zu Kolejami Towarów Niebezpiecznych” (RID). W wyniku
przyjęcia w dniu 3 czerwca 1999 r. w Wilnie nowej wersji
konwencji COTIF (tzw. Protokół Wileński), która obowią-
zuje od 1 lipca 2006 r., po ratyfikowaniu przez państwa
członkowskie Organizacji, RID stał się Załącznikiem C
do konwencji COTIF. Aktualnie obowiązuje w wersji, któ-
ra weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r. - z okresem
przejściowym do 30 czerwca 2007 r.
Foto Rail Polska
RYNEK KOLEJOWY
13
713332939.002.png 713332939.003.png 713332939.004.png
RAPORT
Regulamin RID zasadniczo nie reguluje zasad związa-
nych z procesem przewozu towarów niebezpiecznych
(lub próżnych nieoczyszczonych jednostek transportowych
po towarach niebezpiecznych) od momentu przyjęcia
ich do przewozu przez przewoźnika kolejowego lub użyt-
kownika bocznicy kolejowej. Regulacje w tym zakresie wy-
nikają z przepisów wewnętrznych (krajowych).
Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europy
Międzynarodowe regulacje w zakresie bezpieczeństwa
przewozu towarów niebezpiecznych koleją zawarte są
również w następujących dyrektywach Parlamentu Euro-
pejskiego i Rady Europy:
– Dyrektywa 96/35/WE z 3 czerwca 1996 r. w sprawie wy-
znaczania kwalifikacjizawodowychdoradcówdospraw
bezpieczeństwa w transporcie drogowym, kolejowym
i śródlądowym towarów niebezpiecznych;
– Dyrektywa 96/49/WE z 23 lipca 1996 r. w sprawie zbli-
żania ustawodawstwa państw członkowskich w zakresie
kolejowego transportu towarów niebezpiecznych;
– Dyrektywa 2000/18/WE z 17 kwietnia 2000 r. w spra-
wie minimalnych wymogów egzaminacyjnych dla dorad-
ców do spraw bezpieczeństwa w drogowym, kolejowym
i śródlądowym transporcie towarów niebezpiecznych;
– Dyrektywa 1999/36/WE z 29 kwietnia 1999 r. w sprawie
ciśnieniowych urządzeń transportowych.
Przepisy o przewozie towarów niebezpiecznych
Załącznik 2 do Umowy o Międzynarodowej Komunikacji
Towarowej
W wyniku zmian geopolitycznych, które nastąpiły po za-
kończeniu II wojny światowej, Polska znalazła się w blo-
ku państw socjalistycznych. Międzynarodowa wymiana
gospodarcza odbywała się głównie pomiędzy państwami
tego bloku. W związku ze wzrostem wymiany towarowej
zaistniała pilna potrzeba stworzenia unormowania kwestii
związanych z międzynarodowym przewozem przesyłek to-
warowych. W dniu 10 czerwca 1951 r. w Warszawie pod-
pisano Umowę o Międzynarodowej Kolejowej Komunikacji
Towarowej (SMGS). Początkowo „Specjalne warunki prze-
wozu towarów niebezpiecznych w międzynarodowej ko-
munikacji kolejowej” stanowiły Załącznik 4 do SMGS, który
Ustawy i rozporządzenia
Przy przewozie koleją towarów niebezpiecznych prio-
rytetowe znaczenie mają regulacje zawarte w 24 ustawach
i 40 rozporządzeniach wykonawczych. Ze względu na ob-
Transport generatora z Łodzi do Gdyni. Foto Grzegorz Mikosz
w późniejszym okresie stał się Załącznikiem 2. Dodatek 4,
jak i Załącznik 2 do SMGS obowiązujący do 31 grudnia
1998 r., mimo iż regulował kwestie związane z przewoza-
mi towarów niebezpiecznych realizowanych transportem
kolejowym, zdecydowanie różnił się od RID zarówno pod
względem objętości, jak i struktury wewnętrznej. Aktualnie
obowiązuje Załącznik 2 do SMGS, który wszedł w życie
z dniem 1 lipca 2006 r. - z okresem przejściowym do 31
grudnia 2006 r.
Przepisy o Przewozie Towarów Niebezpiecznych (Zał. 2
do SMGS) mają konstrukcję i zawartość bardzo zbliżoną
do Regulaminu dla Międzynarodowego Przewozu Kolejami
Towarów Niebezpiecznych RID (jest wersją RID z 2005 r.),
a różnice pomiędzy Zał. 2 do SMGS a RID dotyczą głównie
budowy i eksploatacji jednostek transportowych, oznako-
wania jednostek transportowych oraz zasad dotyczących
zapewnienia bezpieczeństwa przewozu towarów niebez-
piecznych wysokiego ryzyka (Dział 1.10 RID).
jętość raportu, omówione zostaną dwie ustawy oraz cztery
rozporządzenia.
Ustawa z 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym
określa: obowiązki Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego
w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa przewozu towa-
rów niebezpiecznych koleją wynikają głownie z zapisów
art. 13 ust. 2 ww. ustawy, określającego „Zadania Prezesa
Urzędu Transportu Kolejowego w zakresie nadzoru tech-
nicznego nad eksploatacją linii kolejowych i bezpieczeń-
stwem ruchu kolejowego”. W szczególności istotne znacze-
nie mają zapisy art. 13. ust. 2 pkt 5 – „nadzór nad bez-
pieczeństwem przewozu koleją towarów niebezpiecznych”
oraz pkt 6 – „powoływanie komisji i nadawanie uprawnień
doradcom do spraw bezpieczeństwa przewozu koleją to-
warów niebezpiecznych”.
Ustawa z 31 marca 2004 r. o przewozie koleją towarów
niebezpiecznych określa: zasady przewozu koleją towarów
niebezpiecznych, obowiązki uczestników tego przewo-
14 RYNEK KOLEJOWY
713332939.005.png 713332939.006.png
 
RAPORT
zu, zasady dokonywania oceny zgodności ciśnieniowych
urządzeń transportowych, uprawnienia doradcy do spraw
bezpieczeństwa przewozu oraz organy i jednostki właściwe
do sprawowania nadzoru oraz kontroli w tych sprawach.
Rozporządzenie ministra infrastruktury z 18 lipca 2005 r.
w sprawie ogólnych warunków prowadzenia ruchu i sygna-
lizacji określa ogólne warunki prowadzenia ruchu i sygnali-
zacji: na liniach kolejowych normalnotorowych i szerokoto-
rowych, na liniach kolejowych wąskotorowych i na liniach
metra. W rozporządzeniu określono m.in. zasady zestawia-
nia pociągów w składzie, w którym znajdują się wagony
z towarami niebezpiecznymi, zasady wykonywania prac
manewrowych z wagonami z towarami niebezpiecznymi
oraz próżnym, nieoczyszczonym taborem po przewozie to-
warów niebezpiecznych.
Rozporządzenie ministra infrastruktury z 16 sierpnia
2004 r. w sprawie wykazu stanowisk bezpośrednio związa-
nych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowe-
go i warunków, jakie powinny spełniać osoby zatrudnione
na tych stanowiskach oraz prowadzący pojazdy kolejowe.
Rozporządzenie określa m.in.:
1) wykaz stanowisk bezpośrednio związanych z prowadze-
niem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz prowa-
dzących pojazdy kolejowe,
2) wymagania kwalifikacyjne, rodzaj, zakres i czas trwania
przygotowania zawodowego, zakres przedmiotowy eg-
zaminu kwalifikacyjnego na poszczególne stanowiska
bezpośrednio związane z prowadzeniem i bezpieczeń-
stwem ruchu kolejowego oraz prowadzących pojazdy
kolejowe,
3) zasady przeprowadzania egzaminów: okresowych, we-
ryfikacyjnych i autoryzacji na stanowiskach pracy bez-
pośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeń-
stwem ruchu kolejowego oraz prowadzących pojazdy
kolejowe,
4) zakres, zasady przeprowadzania i częstotliwość badań
okresowych na stanowiskach bezpośrednio związanych
z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego
oraz prowadzących pojazdy kolejowe,
5) zasady wystawiania oraz wzory: „Prawa kierowania po-
jazdem kolejowym” oraz „Upoważnienia” do wykonywa-
nia czynności na stanowiskach bezpośrednio związanych
z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego.
Rozporządzenie ministra gospodarki z 21 listopada
2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny
odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyło-
we dalekosiężne do transportu ropy naftowej oraz produktów
naftowych i ich usytuowanie, określa m.in. wymogi technicz-
ne dla kolejowych stanowisk ładunkowych usytuowanych
na terenie baz i stacji paliw płynnych oraz wymagania w za-
kresie ochrony przeciwpożarowej dla tych stanowisk.
Rozporządzenie ministra infrastruktury z 1 maja 2004 r.
w sprawie wzoru formularza rocznego sprawozdania z dzia-
łalności w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych oraz
sposobu jego wypełniania, określa wzór formularza „Rocz-
nego sprawozdania z działalności w zakresie przewozu to-
warów niebezpiecznych”. Sprawozdanie to zobowiązany
jest sporządzić w imieniu podmiotu uczestniczącego w prze-
wozie towarów niebezpiecznych koleją i przesłać do preze-
sa UTK wyznaczony przez ten podmiot doradca ds. bezpie-
czeństwa przewozu koleją towarów niebezpiecznych.
Przepisy wewnętrzne zarządców infrastruktury kolejo-
wej
Każdy z licencjonowanych przewoźników, któremu za-
rządca udostępnia infrastrukturę kolejową na podstawie
wniosku złożonego zgodnie z „Regulaminem przydzielania
tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pocią-
gów”, zobowiązany jest do bezwzględnego przestrzegania
zarówno zapisów regulaminu, jak i dołączonych do niego
przepisów wewnętrznych zarządcy infrastruktury kolejo-
wej. Z punktu widzenia bezpieczeństwa przewozu towa-
rów niebezpiecznych, najistotniejsze znaczenie mają na-
stępujące przepisy wewnętrzne: „Instrukcja o prowadzeniu
ruchu pociągów na PKP Ir1 (R-1)”, „Instrukcja o technice
pracy manewrowej Ir – 9 (R-34)” przyjęta do stosowania
zarządzeniem nr 18 zarządu PKP PLK z 27 grudnia 2004 r.;
„Instrukcja sygnalizacji na PKP Ie1 (E1)” przyjęta do sto-
sowania zarządzeniem nr 16/2007 zarządu PKP PLK z 21
czerwca 2007 r. oraz „Wytyczne postępowania przy przewozie
koleją towarów niebezpiecznych Cpn-1” opracowane przez
PKP CARGO, a przyjęte do stosowania przez PKP PLK zarzą-
dzeniem nr 114 zarządu PKP PLK SA z 9 lutego 2005 r.
Przepisy wewnętrzne przewoźników kolejowych
Każdy z licencjonowanych przewoźników kolejowych
posiada opracowane własne przepisy wewnętrzne, regu-
lujące m.in. zasady przewozu towarów niebezpiecznych.
W związku z dominującą rolą PKP CARGO w towarowym
transporcie kolejowym, należy wymienić trzy podstawowe
przepisy wewnętrzne regulujące większość wykonywanych
przewozów towarów niebezpiecznych koleją:
1) Regulamin Przewozu Przesyłek Towarowych PKP CAR-
GO SA RPT – obowiązujący od 1 lutego 2007 r.;
2) „Wytyczne postępowania przy przewozie koleją towa-
rów niebezpiecznych Cpn-1”;
3) Regulamin Przewozu Przesyłek Wojskowych RPW –
obowiązujący od 1 lipca 2007 r.
Na szczególną uwagę zasługuje drugi punkt, ponieważ
wyłącznie w „Wytycznych...” określono wymogi technicz-
ne dla toru wyznaczonego do awaryjnego odstawiania wa-
gonów z towarami niebezpiecznymi oraz zasady śledzenia
(monitorowania) przewozu przesyłek materiałów szczegól-
nie niebezpiecznych (MSN), wybuchowych i promienio-
twórczych.
Pojęcie „materiały szczególnie niebezpieczne” obejmuje
15 substancji (początkowo 14 – bez chlorku winylu). Pod-
stawą ich wydzielenia była (niepublikowana) uchwała 60/
70 Rady Ministrów z 6 maja 1970 r. Natomiast podstawą
do wdrożenia procesu „śledzenia” (monitorowania) prze-
wozu tych materiałów było zarządzenie ministra komunika-
cji nr 33 z 19 lutego 1972 r. w sprawie bieżącego śledzenia
podczas przewozu koleją przesyłek substancji szczególnie
toksycznych (trujących) oraz okólnik Ministerstwa Komuni-
kacji nr CZH-1/72 z 21 lutego 1972 r. o wprowadzeniu
„Instrukcji w sprawie trybu postępowania jednostek kolejo-
wych obowiązanych do śledzenia przewozu koleją przesy-
łek substancji szczególnie toksycznych (trujących)”. Proce-
dura „śledzenia” pozwala na ustalenie (w dowolnym mo-
mencie) aktualnego miejsca pobytu wagonu lub wagonów
z materiałami szczególnie niebezpiecznymi, wybuchowymi
lub promieniotwórczymi. W Regulaminie RID nie występu-
je natomiast pojecie „MSN”.
RYNEK KOLEJOWY
15
713332939.007.png 713332939.008.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin