Łacina na botanike.pdf

(493 KB) Pobierz
Terminologia łacińska w zielarstwie i ziołolecznictwie, str
Terminologiałacińskawzielarstwieiziołolecznictwie , Strona 1 z 6
WYBÓR
TERMINOLOGIIŁACIŃSKIEJ
WZIELARSTWIEIZIOŁOLECZNICTWIE
opracowałJacekDrobnik
(naprawachrękopisu)
CZĘŚĆ I
ORGANYIWYDZIELNYROŚLINNE
wnomenklaturzesurowcówleczniczych
plur. – liczba mnoga
agar – agar
aloë – alona (sok aloesu loë )
amylum – skrobia
anthodium ( plur. anthodia ) – koszyczek (kwiatostan u Asteraceae )
bulbotuber ( plur. bulbotubera ) – bulwocebula
bulbus ( plur. bulbi ) – cebula
corolla – korona
cortex – kora (gałązek lub pni)
embryo ( plur. embryones ) – zarodek
exocarpium , pericarpium – owocnia (naowocnia„skórka”owocu)
faex – drożdże
farina – mąka
flos ( plur. flores ) – kwiat
folium ( plur. folia ) – liść
fructus ( plur. fructus ) – owoc
fucus – morszczyn (plecha morszczynu)
gemma ( plur. gemmae ) – pączek liściowy
glandula ( plur. glandulae ) – gruczoł wydzielniczy
herba – ziele
inflorescentia – kwiatostan
lichen islandicus – porost islandzki
lignum – drewno
lupulinum – gruczoły wydzielnicze chmielu
mel ( plur . mella ) – miód
radix ( plur. radices ) – korzeń
rhizoma ( plur. rhizomata ) – kłącze
semen ( plur. semina ) – nasienie
stigma ( plur. stigmata ) – znamię słupka
strobulus ( plur. strobuli ) – „szyszka” (owocostan chmielu)
summitas ( plur. summitates ) – szczyt pędu
resina, terebinthina , balsamum – żywica (wydzelina z pni drzew iglastych)
tuber ( plur. tubera ) – bulwa
turio ( plur. turiones ) – pęd wzrostowy (tegorocznypęddrzewiglastych)
Terminologiałacińskawzielarstwieiziołolecznictwie , Strona 2 z 6
CZĘŚĆ 2
DZIAŁANIA FARMAKOLOGICZNE
I TERMINY POMOCNICZE
A. NASKÓRNEINABŁONYŚLUZOWE
adstringens – ściągający , odłac adstringo – ‘ściągam’Działaniewywieranenabłony
śluzowe. Nazwaodsmakucierpkiego(=ściągającego)
derivans – odciągający wodę wysuszającyodłac derivo – ‘odciągam’
dermaticum – naskórny (ogólneokreślenieśrodkówdziałającychnaskórę)odgr
derma – ‘skóra’
dermoplasticum – przyśpieszające ziarninowanie (procesgojenianiektórychran)od
gr. plastos – ‘utworzonyukształtowany’
emolliens – zmiękczający (działanieśluzów)odłac mollis – ‘miękki’
exsiccans – osuszający odłac siccus – ‘suchy’
irritans – drażniący skórę odłac irrito – ‘pobudzamdrażnię’
mucilaginosum – śluzowy (określeniesurowcówzielarskichbogatychwśluzy)odłac
mucilago – ‘śluz’
protectivum – powlekające (wytwarzająceochronnąwarstwęśluzunapowierzchni
błonśluzowych)odłacprotectivus – ‘osłaniacz’
rubefaciens – drażniące skórę (wywołującezaczerwienieniepoprawiającekrążenie
skórne)odłac rubefacio – ‘czerwienięsięnatwarzy’
stypticum – przeciwkrwotoczne , od gr. stypho – ‘ściągam’
B. PRZECIWPASOŻYTOMZEWNĘTRZNYMIWEWNĘTRZNYM
anthelminthicum – przeciwrobacze , od gr. helmins – ‘robak’
antiparasiticum – przeciw pasożytom , od gr.-łac parasites – ‘współbiesiadnik’
antipediculoticum – przeciw wszom odłac pediculus – ‘wesz’
antiscabieticum – przeciwświerzbowe odłac scabies – ‘świerzb’
helmintho·gogum – robakopędne , od gr. agein – ‘prowadzićwyprowadzać’
insecticidum – owadobójcze odłac insectum – ‘owad’ i occido – zabijam
taenicidum – tasiemcobójcze odłac taenia – ‘tasiemiec’
taenifugum – tasiemcopędne odłac fugo – ‘uciekam’
C. PRZECIWZAPALNE i PRZECIWALERGICZNE
antiallergicum – przeciwalergiczne , od gr. allos – ‘innyobcy’
antiphlogisticum – przeciwzapalne , od gr. phlogeos – ‘palącysięognistyczerwonyjak
płomień’
antirheumaticum – przeciwgośćcowe (=przeciwreumatyczne)odłac. rheumatismus –
‘reumatyzm’
D. PRZECIWGORĄCZKOWE
antifebrillum – przeciwgorączkowe odłac febris – ‘gorączka’
antipyreticum – j.w., od gr. pyr – ‘ogień’
febrifugum – przeciwgorączkowe odłac febris – ‘gorączka’iłac fugo – ‘uciekam’
Terminologiałacińskawzielarstwieiziołolecznictwie , Strona 3 z 6
E. PRZECIW DROBNOUSTOJOM
bacteriostaticum – bakteriostatyczne
desinficiens – odkażające odłac inficio – ‘zakażam’ i inficio – zakażam
urodesinficiens – odkażające drogi moczowe , od gr. uron – ‘mocz’
F. PRZECIWCHOROBOMZAKAŹNYM
antidysentericum – przeciwczerwonkowe , od gr. enterion – ‘jelito’
antipertussicum – przeciwkrztuścowe odłac pertussis – ‘krztusiec’
antisepticum – antyseptyczne , przeciwzakaźne (zewnętrznie!)odgr sepsis –
‘zgnilizna’
antisyphiliticum – przeciwkiłowe odłac syphilis (w medycynie: lues ) – ‘kiła’
antitetanicum – przeciwtężcowe odłac tetanus – ‘tężec’
G. UKŁADODDECHOWY
antiasthmaticum – przeciwastmatyczne , rozszerzające oskrzela , od gr. asthma –
‘duszność’
antibechicum – przeciwkaszlowe , od gr. bex – ‘kaszel’
antitussicum – jwodłac tussis – ‘kaszel’
bechicum – wykrztuśne , od gr. bex – ‘kaszel’
expectorans – jwodłac ex pectore – ‘zpiersizpłuca’
sternutatorium – pobudzające kichanie odłac sternuto – ‘kicham’
H. SERCEICIŚNIENIEKRWI
cardiacum – nasercowe , od gr. cardia – ‘serce’Ogólnienazwagrupydziałańtunależą
► antiarhythmicum – przeciw arytmii , od gr. rhythmos – ‘porządek’
► cardiosedativum – zwalniające akcję serca , od gr. cardia – ‘serce’iłac sedativus –
‘spokojny’.
► cardiotonicum – wzmacniające (= usprawniające)mięsiensercowyodgr tonos –
‘napięcie’
► cardiovascularium – sercowonaczyniowe (rozszerzającenaczyniawieńcowe
mięśniasercowego)odłac vasculum – ‘naczyńko’
hypertonicum – podnoszący ciśnienie krwi , od gr. hyper – ‘ponad’i gr. tonos –
‘napięcie’
hypotonicum – obniżający ciśnienie krwi , od gr. hypo – ‘poniżej’
I. NACZYNIA, KREW i KRWAWIENIA
adstringens – ściągający , odłac adstringo – ‘ściągam’Działaniewywieranenabłony
śluzowe/Nazwaodsmakucierpkiego(=ściągającego)
anticoagulans – przeciwzakrzepowe odłac coagulo – ‘gęstnieję’
antihaemorrhagicum – przeciwkrwotoczne odłac haemorrhagia – ‘krwotokwylew’
antihyper·tonicum – przeciw nadciśnieniu , od gr. tonos – ‘napięcie’
haemoplasticum – krwiotwórcze , od gr. haima – ‘krew’igr plastos – ‘utworzony
ukształtowany’
Terminologiałacińskawzielarstwieiziołolecznictwie , Strona 4 z 6
haemopoeticum – j.w., od gr. poesis – ‘tworzenie’
haemostaticum – przeciwkrwotoczne , od gr. haima – ‘krew’igr. statikos –
zatrzymujący
stypticum – przeciwkrwotoczne , od gr. stypho – ‘ściągam’
vasotonicum – wzmacniające ściany naczyń odłac vas – ‘naczynie’igr tonos –
‘napięcie’
J. METABOLIZM (PRZEMIANA MATERII,
ODŻYWIANIE)ICHOROBYMETABOLICZNE
alterans – poprawiające przemianę materii odłac alter – ‘drugizamienny’
antiarthriticum – przeciwgośćcowe (przeciwartretyczne) , od gr. arthron – ‘staw’
antidiabeticum – przeciwcukrzycowe odgriłac diabetes – ‘cukrzyca’
nutriens – odżywczy odłac nutrio – ‘żywiękarmię’
roborans – wzmacniające, pokrzepiające (surowcewitaminowe)odłac robur –
‘mocny’
tonicum – j.w., od gr. tonos – ‘napięcie’
K. UKŁADTRAWIENNY
amarum – gorzkie (goryczepobudzająślinienieiwydzielaniesokużoładkowego)od
łac amarus – ‘gorzki’
antidiarrhoicum – przeciwbiegunkowe odłac diarrhoea – ‘biegunka’
carminativum – wiatropędne odłac carmen – ‘pieśń’
catharticum – przeczyszczające , od gr. katharsis – ‘oczyszczenie’
cholagogum – żółciopędne , od gr. cholas – ‘żółć’i gr. agein – ‘prowadzić’
cholereticum – żółciotwórcze , od gr. cholera – ‘wylewżółci’
depurativum – przeczyszczające odłac purus – ‘czysty’
digestivum – poprawiające trawienie odłac digestus – ‘rozpuszczony’
emeticum – wymiotne , od gr. emetos – ‘wymioty’
laxans – przeczyszczające odłac laxo – ‘rozcieńczamrozluźniam’
nauseosum – powodujący nudności , od gr. nausea – ‘chorobamorska’
obstipans – zapierające odłac obstipesco – ‘zapieram’
pepticum – poprawiające trawienie , od gr. peptos – ‘strawiony’
purgans – przeczyszczające odłac purgo – ‘oczyszczam’
ptyalogogum – wzmagające ślinienie , od gr. ptyon – ‘ślina’igr agein – ‘prowadzić’
sialogogum – j.w., od gr. sialos – ‘piana’
salivans – jwodłac saliva – ‘ślina’
stomachicum – poprawiające trawienie odłac stomachus – ‘żołądek’
vomitivum – wymiotne odłac vomitus – ‘wymioty’
L. GOSPODARKA WODNA
antidiureticum – zmniejszające wydzielanie moczu
diureticum – moczopędne odłac diureticus – ‘moczopędny’
antihydroticum – przeciwpotne , od gr. hydor – ‘woda’
diaphoreticum – napotne , od gr. dia – ‘przez’igr pherein – ‘nosić’
hydroticum – napotne , od gr. hydor – ‘woda’
hydragogum – odwadniające , od gr. agein – ‘wyprowadzać’
Terminologiałacińskawzielarstwieiziołolecznictwie , Strona 5 z 6
M. UKŁADNERWOWY
antiepilepticum – przeciwpadaczkowe , od gr. epilepsia – ‘napad’
hypnagogum – nasenne , od gr. hypnos – ‘sen’igr agein – ‘sprowadzać’
hypnoticum – nasenne , od gr. hypnos – ‘sen’
mydriaticum – rozszerzające źrenicę , od gr. mydria – ‘chorobaoczu’
myoticum – zwężające źrenicę
sedativum – uspokajające , odłac sedo – ‘łagodzęuspokajam’
somniferum – nasenne odłac somnus – ‘sen’iłac fero – ‘noisę’
N. DZIAŁAJĄCENAMIĘŚNIE
antispasmicum – przeciwskurczowe , od gr.-łac spasmus – ‘skurczdrgawki’
spasmolyticum – rozkurczowe , od gr.-łac spasmus – ‘skurczdrgawki’iłac lyo –
‘rozwiązujęuwalniam’
O. ZNIECZULAJĄCEIPRZECIWBÓLOWE
anaestheticum – znieczulające miejscowo , od gr. aisthesis – ‘czucie’
analgeticum – przeciwbólowe , od gr. algos – ‘ból’
anodyna – przeciwbólowe , gr. an – ‘bez’+ odyne – ‘ból’
antidolorosum – przeciwbólowe odłac dolor – ‘ból’
antineuralgicum – przeciwbólowe odłac neuralgia – ‘nerwoból’
narcoticum – odurzające , od gr. narkao – ‘drętwieję’
P. UKŁADROZRODCZY
abortivum – poronne odłac abortus – ‘poronienie’
uterotonicum – pobudzające skurcz macicy odłac uterus – ‘macica’igr tonos –
‘napięcie’
uterostypticum – tamujące krwawinie (po porodzie)
R. MLEKOPĘDNE
galactagogum – mlekopędne , od gr. gala – ‘mleko’igr agein – ‘prowadzić’
lactagogum – mlekopędne odłac lac – ‘mleko’
S. KOŚCI
osteoplasticum – pobudzające regenerację kości odłac os – ‘kość’igrgr plastos –
‘utworzonyukształtowany’
T. PODZIAŁYKOMÓRKOWE
cancerostaticum – hamujące wzrost nowotworu łac cancer – ‘rak’
carcinostaticum – j.w., gr. karkinos (w medycynie: carcinoma ) – ‘rak’
cytostaticum – hamujące podziały komórkowe , od gr. kytos – ‘komórkajama’

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin