08_Uklady_neuroprzekaznikowe.pdf

BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA

I. ANATOMIA FUNKCJONALNA MÓZGU

Biologia komórki ( 4. Komunikacja międzykomórkowa III:

Układy neuroprzekaźnikowe )

Wioleta Walentowska

Zakład Psychofizjologii UJ

Większość substancji psychoaktywnych

działa w obrębie synapsy…

endogennie: neuroprzekaźniki

egzogennie: AGONIŚCI / ANTAGONIŚCI

Substancję blokującą działanie neuroprzekaźnika nazywamy antagonistą ,

substancję naśladującą bądź, też wzmagającą działanie neuroprzekaźnika

nazywamy agonistą

Substancja ma powinowactwo do określonego typu receptora,

jeśli łączy się z nim na zasadzie przypominającej wkładanie klucza do zamka.

Substancje psychoaktywne różnią się powinowactwem (słabe - silne).

Skuteczność substancji to, z kolei jej tendencja do aktywacji receptora.

Tak więc, substancja, która wiąże mocno do receptora, ale nie potrafi go pobudzić

ma wysokie powinowactwo, ale małą skuteczność.

nazywamy agonistą

No więc jak to działa w synapsach?

Antagoniści

Agoniści

Wychwyt zwrotny (re-uptake)

MAO

COMT

Modyfikacja neuroprzekaźnika

Rozkład neuroprzekaźnika

Systemy neurotransmisji:

DOPAMINA (projekcje dopaminergiczne)

jądra podstawy

(basal ganglia)

prążkowie

(striatum)

szlak

nigrostriatalny

szlak mezolimbiczny

brzuszna część nakrywki

(ventral tegmental area Î VTA)

istota czarna

(substantia nigra)

Szlak nigrostriatalny: ruch (PD: - DA)

Szlak mezolimbiczny: zachowania emocjonalne, „układ nagrody” (psychostymulanty

zwiększają ilość DA)

Hipoteza dopaminowa w schizofrenii (+DA)