Diagnostyka - Analityka; ćwiczenia.doc

ANALITYKA KLINICZNA

Ćw.1 Wprowadzenie

Analityka kliniczna

•                     Wykorzystuje wyniki badań laboratoryjnych w praktyce klinicznej oceniając stan zdrowia pacjenta. Korzystając z wyników diagnostyki laboratoryjnej umożliwia odróżnienie zdrowia od choroby, a więc znajduje zastosowanie w rozpoznawaniu chorób, prognozowaniu i kontrolowaniu leczenia.

•                     Korzysta z  wyników badań laboratoryjnych (jakościowe i ilościowe) oceniających cechy fizyczne, morfologiczne, biochemiczne i immunologiczne tkanek i narządów.

Cel diagnostycznych badań laboratoryjnych

•                    Ułatwienie lub umożliwienie odróżnienia stanu zdrowia i choroby

•                    Stworzenie możliwości różnicowania chorób

•                    Prognozowanie i kontrolowanie leczenia

•                    Wytworzenie komplementarności z badaniem klinicznym i innymi badaniami diagnostycznymi

Metody badań laboratoryjnych

•                    Jakościowe-służą do potwierdzenia lub wykluczenia obecności określonego składnika i mają zastosowanie w badaniach przesiewowych (np. testy immunologiczne)

•                    Ilościowe- oceniają zawartość ilościową danego składnika w materiale w mg./dl,U/l

•                    Półilościowe- oceniają przybliżoną ilość danego składnika (+/-, +++)

Dobór metod pomiarowych

•                     Zależy od rodzaju oznaczanego składnika i jago zawartości (stężenia) w materiale biologicznym np. czułość metod kolorymertycznych czy spektrofotometrycznych nie przekracza mg/ml, a metod fluorescencyjnych, chemiluminescencyjnych pozwala na oznaczanie stężeń pg/ml

•                     Wiarygodności wyniku laboratoryjnego, którego miarą jest zgodność z wartością rzeczywistą zależy od swoistości, dokładności, precyzji, czułości

•                     Celu (przeznaczenia) wyników np.. W badaniach przesiewowych niski koszt, mała czasochłonność, prostota wykonania, a przy monitorowaniu leczenia- czas uzyskania wyników, dokładność 

Rodzaje błędów w analityce

•                    Przedanalityczne

•                    Analityczne-30%

•                    Postanalityczne

Błędy przedanalityczne

•                    Niewłaściwe przygotowanie pacjenta do badań

•                    Błędy techniczne przy pobieraniu materiału

•                    Błędy w oznaczaniu, transporcie i przechowywaniu próbek

Wpływ negatywny antykoagulantów

Zmiany aktywności wybranych enzymów w niektórych chorobach wątroby i dróg żółciowych