Zdrowie i pierwsza pomoc.pdf

ZDROWIE I PIERWSZA POMOC

Zapewnienie dzieciom i młodzieży dobrego wypoczynku na kolonii to również odpowiednia

ochrona ich zdrowia i życia. Za życie i zdrowie uczestników kolonii odpowiedzialny jest

personel oraz wszyscy współpracujący przy organizowaniu, prowadzeniu i nadzorowaniu

kolonii.

Instytucja organizująca kolonię (szkoła, zakład pracy, biuro podróży, ...) odpowiedzialna jest

za właściwy dobór personelu, dającego bezwzględną pewność bezpieczeństwa dzieci.

Należy podkreślić, że obowiązkiem personelu placówki kolonijnej jest, przede wszystkim,

szybka i skuteczna pomoc w razie nieszczęśliwego wypadku.

Aby umożliwić tę pomoc w każdej placówce kolonijnej należy zapewnić:

przynajmniej jedną osobę przygotowaną do udzielenia pierwszej pomocy (lekarz,

pielęgniarka, higienistka ewentualnie wychowawca przeszkolony w tym zakresie. np. na

kursie PCK),

apteczkę (torbę sanitarną) z dostateczną ilością odpowiednich i nie przeterminowanych

środków niezbędnych przy udzielaniu pierwszej pomocy, możliwość uzyskania szybkiej

kwalifikowanej pomocy z najbliższej placówki służby zdrowia (ośrodka zdrowia, pogotowia

ratunkowego, szpitala) oraz apteki, straży pożarnej i policji.

Ponadto w każdej placówce kolonijnej, w widocznym miejscu, powinny być umieszczone

informacje dotyczące: adresów najbliższych lekarzy, aptek, pogotowia ratunkowego, szpitala,

straży pożarnej i policji, sposobów łączności (numery telefonów), miejsca, w którym można

uzyskać środek transportu.

W razie nieszczęśliwego wypadku kierownik placówki lub zastępująca go osoba, zawiadamia

rodziców lub opiekunów poszkodowanego, organizatora wypoczynku oraz towarzystwo

ubezpieczeniowe z którym mamy zawartą umowę.

Aby zapobiegać i unikać nieszczęśliwych wypadków musimy znać okoliczności i sytuacje, w

których one najczęściej występują.

1. Nieprzestrzeganie zasad dotyczących kąpieli, a szczególnie pływanie w niedozwolonych

miejscach, bez nadzoru ratownika i uprawnionych osób.

2. Nieprzestrzeganie zasad podróżowania, głównie regulaminów kolejowych (wychylanie się

z okien pociągu, opieranie się o drzwi itp.) oraz przejazdów autobusowych (przebieganie

przez jezdnię w czasie postojów).

3. Używanie do przewozu dzieci, niesprawnych lub niewłaściwych środków transportu

często nie koncesjonowanych, a także prowadzenie pojazdów przez osoby nie posiadające

stosownych uprawnień, lub co się czasem zdarza nietrzeźwe.

4. Nieprzestrzeganie zasad uprawiania turystyki górskiej (np. wychodzenie w góry w złą

pogodę, nieodpowiednie obuwie).

5. Nieprzestrzeganie wewnętrznych regulaminów kolonii takich jak np.: regulaminu

porządkowego, regulaminu wycieczek, przepisów o ruchu drogowym itp.

6. Jedzenie nieznanych owoców (jagód, grzybów), picie surowej wody.

7. Nieodpowiednie przechowywanie żywności oraz niedokładne sprawdzanie jej jakości przy

zakupie.

8. Nieuporządkowanie terenu kolonii (resztki szkła, ostrych przedmiotów itp.).

9. Organizowanie ognisk bez właściwego zabezpieczenia a także palenie papierosów przez

uczestników i wszelkie zabawy z zapałkami a więc nie przestrzeganie przepisów ppoż.

10. Nie przestrzeganie dyscypliny podczas gier i zabaw.

Chcąc zapobiec nieszczęśliwym wypadkom należy, omówić z dziećmi opisane wyżej sytuacje

i wyjaśnić zarówno potrzeby respektowania zasad jak i ograniczeń zawartych w regulaminach

obowiązujących na kolonii.

Wielokrotnie musimy przypominać im obowiązujące przepisy porządkowe, dotyczące

zachowania. Szczególnie czynimy to przed różnego rodzaju wycieczkami. Ponadto należy

pouczyć dzieci o sposobie zachowania się podczas wypadku.

Bardzo ważne jest, aby w miejscach szczególnie niebezpiecznych zagrażających zdrowiu i

życiu dzieci, umieścić w sposób widoczny tablice ostrzegawcze.

Może się zdarzyć, iż mimo naszej czujności i podjęcia wszelkich możliwych środków

zapobiegawczych dojdzie do nieszczęśliwego wypadku. Przestrzeganie podstawowych zasad

udzielania pierwszej pomocy, gwarantuje maksimum jej skuteczności i zwiększa szansę

uratowania poszkodowanego. Osoba udzielająca pierwszej pomocy musi zachować całkowity

spokój, aby podjąć właściwą decyzję.

Obowiązujący plan postępowania winien być następujący:

1. Gdy w wypadku uczestniczy kilka osób należy dokonać selekcji i w pierwszej kolejności

zająć się osobami (na pierwszy rzut oka) najciężej poszkodowanymi.

2. Zabezpieczyć poszkodowanego przed dalszymi urazami - jeśli znajduje się w miejscu

zagrożenia należy go najpierw wynieść w bezpieczne miejsce.

3. Wezwać fachową pomoc.

4. Zorganizować transport do szpitala, jeżeli jest taka potrzeba.

Na czym więc winna polegać pierwsza pomoc przed przybyciem lekarza. Polega ona na

zapobieżeniu pogorszenia się stanu poszkodowanego, usunięciu lub zmniejszeniu bólu i

utrzymaniu poszkodowanego w możliwie najlepszym stanie do czasu przybycia fachowej

pomocy.

Pierwszej pomocy powinny udzielać osoby znajdujące się najbliżej miejsca wypadku i

posiadające pewien zasób wiedzy w tym zakresie. Fachowe udzielenie pierwszej pomocy

może mieć doniosłe znaczenie, dla uratowania życia poszkodowanego (szybka pomoc przy

krwotokach tętniczych, ratowaniu topielców itp.). Ważne jest więc, aby była ona udzielana

umiejętnie, przez stosowanie takich zabiegów jakie są wskazane w danym wypadku. Osoba

ratująca powinna tak postępować aby pomóc poszkodowanemu, a nie jak to czasem bywa -

zaszkodzić.

W dalszej części rozdziału postaramy się przedstawić najczęściej spotykane wypadki i krótko

omówić co należy zrobić przed przybyciem lekarza.

Ciała obce w gardle, przełyku, oku, nosie i w uchu.

Ciało obce w gardle jest sprawą bardzo poważną i wymaga natychmiastowego działania,

ponieważ wiąże się z utrudnieniem oddychania. Pierwsza pomoc polega na położeniu chorego

na swoim kolanie, twarzą do dołu i dość silnym uderzeniu pięścią między łopatki. Jeśli mamy

do czynienia z małym dzieckiem to wystarczy chwycić je za miednicę i obrócić głową ku

dołowi. W ten sposób wywołujemy kaszel i wydalenie ciała obcego.

Jeżeli żadna z możliwości nie da oczekiwanego efektu, chorego należy jak najszybciej

przewieźć do laryngologa lub chirurga. ciała obce w przełyku są bardzo dokuczliwe dla

chorego. Przeważnie są to uwięźnięte rybie ości lub drobne kości drobiu.

Pomoc nasza sprowadza się tylko do uspokojenia chorego i polecenia mu, aby nie połykał

śliny i nie wykonywał gwałtownych ruchów. Zapobiega to dalszemu przemieszczaniu się ciała

obcego w głąb przełyku. Chorego przewozimy jak najszybciej do szpitala.

Ciało obce w oku

Do naszych zadań należy usunięcia ciała obcego z oka. W tym celu należy: zbadać

wewnętrzną powierzchnię dolnej powieki. Gdy nic tam nie ma, odwracamy górną powiekę

chwytając palcami wskazującym i kciukiem za rzęsę i wypychając jednocześnie powiekę

opuszką trzeciego palca. Po usunięciu obcego ciała na oko nakładamy opatrunek (nie

uciskając gałki ocznej) i odsyłamy chorego do lekarza. Jeśli do oka dostały się substancje

żrące lub chemikalia po usunięciu okruchów przemywamy oko dużą ilością czystej wody

(wodę wlewamy do worka spojówkowego kierując delikatny strumień od wewnętrznego do

zewnętrznego kąta oka)

Ciało obce w nosie

Pomoc rozpoczynamy tylko wtedy gdy ciało wystaje z nosa lub jest dobrze widoczne. Wtedy

próbujemy je usunąć. W przypadku, gdy ciało znajduje się głęboko, chorego należy odwieźć

do laryngologa.

Ciało obce w uchu

Jeśli mamy do czynienia z kawałkiem waty lub innym miękkim materiałem, chwytamy za

małżowinę uszną i: w przypadku dorosłego - pociągamy ją ku górze i ku tyłowi, w przypadku

dziecka - ku dołowi i do tyłu. W ten sposób przy dobrym świetle można obejrzeć wnętrze

ucha i delikatnie pęsetą usunąć widoczny miękki materiał. Jeśli dostał się do ucha owad,

wpuszczamy do przewodu słuchowego kroplę oliwy, spirytusu lub wódki. Nieraz wystarczy

wywabić owada silnym światłem zapalonym koło ucha (w żadnym wypadku nie posługujemy

się zapałkami). W innych wypadkach poszkodowanego odsyłamy do laryngologa.

Ukąszenia, użądlenia i krwawienia z nosa.

Ukąszenia i użądlenia to też w czasie letnich wycieczek często spotykane wypadki, dlatego je

omówimy .

Ukąszenia przez zwierzęta ( psy, koty, zwierzęta dzikie) są groźne gdyż zwierzęta te mogą być

nosicielami wścieklizny. Pierwsza pomoc to przemywanie ciepłą wodą z mydłem (około 15

min. wodą bieżącą) rany kąsanej. Działanie oczyszczające ma również woda utleniona,

rivanol lub nadmanganian potasu. Nie wolno stosować do tego celu jodyny lub spirytusu. Po

tym zabiegu na ranę zakładany jałowy opatrunek i poszkodowanego odwozimy do lekarza,

który będzie musiał zadecydować o podaniu choremu szczepionki. Do zadań naszych należy

identyfikacja zwierzęcia (stwierdzenie czy było szczepione przeciw wściekliźnie), gdyż to

będzie decydowało o tym czy poszkodowany musi otrzymać szczepionkę czy nie.

Użądlenia przez pszczoły i osy t o przypadki groźne i niebezpieczne zwłaszcza dla dzieci i

osób uczulonych na jad pszczeli. Pomocą dla poszkodowanych jest stosowanie okładów z

roztworu dwuwęglanu sodowego (łyżeczka sody oczyszczonej na 1/2 szklanki przegotowanej

wody), którego zadaniem jest neutralizacja kwasu mrówkowego (kwas ten znajduje się w

wydzielinie wstrzykiwanej przez owady).

Przypięcie się do skóry kleszcza t o przypadek dość często spotykany, kiedy dzieci przebywają

w lasach. Aby usunąć owada należy wystającą jego część pokryć warstwą wazeliny lub polać

kilkoma kroplami terpentyny (można użyć masło). Dobry skutek przy usuwaniu kleszcza daje

przytknięcie do jego odwłoka silnie nagrzanej szpilki. Ale zabieg ten musi być zrobiony

fachowo, aby nie urwać tylko wystającej części.

Ukąszenia przez żmije.

Objawy ukąszenia to: punkcikowate ranki, ból, zaczerwienienie i obrzęk. Po upływie

pewnego czasu dochodzą nudności, wymioty i ogólne osłabienie. Pomagamy choremu

poprzez ułożenie go w pozycji leżącej (co zmniejsza wchłanianie jadu przez organizm) i

podanie do picia ciepłego napoju. Ponieważ dalsze czynności ratownicze są bardzo

skomplikowane należy chorego bezzwłocznie odtransportować do lekarza. Gdyby się jednak

okazało, że w ciągu 2-3 godzin po ukąszeniu nie jesteśmy w stanie skorzystać z pomocy

lekarza, musimy okolice ranki przemyć obficie wodą i nałożyć opaskę uciskową ponad

miejscem ukąszenia. Musi ona być założona tak (niezbyt mocno) aby nie hamowała odpływu

krwi z żył głębokich.

Krwawienia z nosa - to częsty przypadek, z jakim możemy się spotkać na koloniach.

Poszkodowanego sadzamy i przechylamy głowę do tyłu każąc oddychać przez usta, na kark i

nasadę nosa kładziemy zimny okład. Kiedy krwawienie nie ustępuje ściskamy palcami

nozdrza przez około 5 min (tylko wtedy gdy nie mamy do czynienia z uszkodzoną kością

nosa). Jeżeli krwawienie jest bardzo obfite, wówczas chorego sadzamy z głową pochyloną do

przodu, aby wyciekająca krew nie dostała się do dróg oddechowych.

Teraz omówimy rzadziej spotykane wypadki. które jednak mogą zaistnieć i musimy mieć

orientację jak się zachować.

Oparzenia

Oparzeniu ulegają bardzo łatwo dzieci znajdujące się na terenie stołówki lub kuchni.

Oparzenie w zależności od wysokości temperatury jaka działa na organizm człowieka i czasu

jej trwania, powoduje miejscowe lub ogólnoustrojowe uszkodzenie. W zależności od

głębokości uszkodzenia wyróżniamy trzy stopnie oparzenia:

Stopień I - to oparzenie powstałe po krótkotrwałym działaniu pary wodnej, niezbyt gorącej

wody lub opalaniu się. Cechuje się zaczerwienieniem skóry połączonym z lekkim obrzękiem i

bolesnym pieczeniem.

Stopień II - to oparzenia np. wrzątkiem czy gorącym olejem. Oprócz zaczerwienienia i

obrzęku pojawiają się pęcherze wypełnione żółtawym płynem surowicznym. Bóle bywają

znaczne.

Stopień III - to oparzenia powstałe przez kontakt bezpośredni z ogniem lub długie działanie

np. wrzątku lub gorącego oleju. Powoduje ono zniszczenie pełnej grubości skóry, a często i

tkanek leżących głębiej aż do kości. Oparzenia powodują bardzo silne bóle, lecz powierzchnia

oparzona jest niewrażliwa na dotyk. Oprócz zmian miejscowych oparzenie powoduje zmiany

ogólnoustrojowe w postaci wstrząsu, a następnie tzw. chorobę oparzeniową wywołaną bólem,

utratą osocza krwi i zatruciem organizmu wchłanianymi produktami rozpadu białka

tkankowego.

W przypadku każdego oparzenia należy przyjąć zasadę że jest ono cięższe niż by się

wydawało na pierwszy rzut oka. Dlatego każde oparzenie z wyłączeniem błahych oparzeń

powinien ocenić lekarz.

Bezpośrednio po wypadku należy odsłonić oparzone części ciała. Jeśli są trudności z

rozebraniem należy odzież rozciąć. Gdy odzież przylega do ciała nie należy jej odrywać od

skóry lecz jedynie odciąć dookoła. Jeśli oparzenie jest rozległe i trudno założyć opatrunek

należy całą powierzchnie przykryć jałowym materiałem opatrunkowym lub czystym

wyprasowanym prześcieradłem. W przypadku oparzenia ręki należy pamiętać o zdjęciu z

palców pierścionków. Pozostawienie ich na palcach grozi martwicą na skutek narastającego

obrzęku. Jeżeli chory odczuwa silne bóle należy podać środki przeciwbólowe (Pabialgina

Pyralgina lub Veramid). Każdemu choremu, zwłaszcza z rozległym oparzeniem należy

podawać jak najwięcej ciepłych napojów (herbata, soki owocowe, mleko). Zadaniem

pierwszej pomocy nie jest leczenie, lecz uchronienie tkanek przed zakażeniem i

powiększeniem się martwicy. Stosowanie samowolnie maści lub płynów może spowodować

zakażenie rany oparzeniowej. Nie należy zrywać lub przekłuwać pęcherzy - sprzyja to

zakażeniu. Właściwe udzielenie pomocy to:

założenie suchego opatrunku z jałowej gazę (jeżeli jest to mała powierzchnia po przemyciu

skóry wodą możemy ją zdezynfekować 70% alkoholem etylowym). Opatrunek powinien

niezbyt mocno uciskać. Jeśli pęcherze zostały zdarte miejsce oparzone można polać gencjaną

(1 % wodny roztwór fioletu krystalicznego), następnie opatrzyć jałowym opatrunkiem. Jeśli

nie występuje gorączka lub bóle w okolicy rany opatrunek trzymamy przez 5-7 dni. Jest to

czas, w którym rana oparzeniowa ulega zagojeniu. Poważne niebezpieczeństwo dla zdrowia, a

niekiedy i życia stanowią środki i preparaty chemiczne powszechnie stosowane w

gospodarstwach domowych, np. farby, lakiery, rozpuszczalniki, środki czyszczące i piorące, a

także preparaty owadobójcze. Wszystkie te preparaty powinny być przechowywane w

miejscach niedostępnych dla dzieci.

Przy oparzeniach środkami chemicznymi należy ustalić czy środek był kwasem czy zasadą. W

obu przypadkach miejsce oparzone spłukuje się dużą ilością wody, a następnie w zależności

od rodzaju:

w przypadku poparzenia kwasami obmywa się wodą mydlaną lub 20% roztworem sody

(są to słabe zasady które neutralizują działanie kwasów);

w przypadku oparzenia zasadami należy użyć słabych kwasów takich jak: cytrynowy lub

octowy.

Po zobojętnieniu oparzenia kwasami lub zasadami ponownie stosuje się przemywanie wodą.

Porażenie prądem elektrycznym

Następstwem porażenia jest najczęściej omdlenie zwłaszcza wtedy gdy nastąpiło bolesne

oparzenie. Ratowanie porażonego rozpoczyna się od możliwie szybkiego odłączenia go od

źródła prądu uważając aby samemu nie ulec porażeniu (najlepiej odciąć dopływ prądu przez

wyłączenie bezpieczników). Następnie chorego układamy na płask unosząc na 10-15 sek.

kończyny dolne do góry, zwiększa to ukrwienie mózgu i polepsza pracę serca, pomaga

przywrócić przytomność. Gdy mamy do czynienia z ciężkim porażeniem może dojść do

zaburzeń pracy serca i poparzeń na dużych powierzchniach, a także spowodować uszkodzenie

naczyń krwionośnych, co w konsekwencji może być przyczyną krwotoku lub zakrzepu. W

tych wypadkach pomoc natychmiastowa lekarza jest niezbędna. Ponieważ może wystąpić

wiele powikłań po porażeniu prądem należy nawet po odratowaniu wezwać karetkę

pogotowia lub przewieźć pacjenta do szpitala.

Odmrożenia

Odmrożenia wywołane są długotrwałym działaniem niskiej temperatury. Najczęściej ulegają

odmrożeniu kończyny oraz odsłonięte części ciała: koniuszek nosa, uszy, policzki, palce rąk i

stóp. W wielu wypadkach nieprawidłowe krążenie krwi, spowodowane np. przez ciasne buty ,

sprzyja odmrożeniu stóp.

W przypadku odmrożenia zmiany chorobowe rozwijają się o wiele wolniej niż przy

oparzeniu, prowadzą jednak do martwicy i trudno gojących się ran. Odmrożenia mogą być I

stopnia (zaczerwienienie), II stopnia (pęcherze i obrzęki) III stopnia (rany i deformacja).

Kiedy na długotrwałe działanie zimna, głównie chłodu i wilgoci, narażone jest całe ciało

może dojść do oziębienia organizmu w stopniu zagrażającym życiu.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: