KOSMETOLOGIA WYKŁADY
6.10.2008
Temat: Acne vulgaris - trądzik pospolity
Trądzik- schorzenie dermatologiczne o podłożu łojotokowym; przewlekłe schorzenie aparatu włosowo-łojowego, w którym występuje łojotok i różnorodne wykwity na twarzy i tułowiu.
Etiopatogeneza: Czynnikiem usposabiającym jest osobnicza skłonność do nadmiernego wytwarzania łoju i rogowacenia ujść mieszków włosowych. Skłonność ta może być uwarunkowana genetycznie, co zależy głównie od zmian w obrębie receptorów androgenów na gruczołach łojowych.
Nadmierne wytwarzanie mas rogowych
Oddzielanie się mas rogowych
Tworzenie się zaskórników (wykwit pierwotny)
Odczyny zapalne (wykwity wtórne grudkowo-krostkowe, zmiany wtórne)
Hormony wpływające na gruczoły łojowe:
a) androgeny - czynnik wyzwalający trądzik. Po urodzeniu wydzielanie łoju jest podobne jak u dorosłego. Natomiast w okresie poniemowlęcym, przez całe dzieciństwo, gruczoły łojowe są bardzo małe, a wydzielanie łoju bardzo niewielkie. W okresie dojrzewania występuje wzrost stężenia androgenów, często u dziewczynek przed wystąpieniem miesiączki pojawia się trądzik. Komórki gruczołów łojowych mają receptory dla androgenów oraz najczynniejszej pochodnej testosteronu- dihydrotestosteronu, powstającego z testosteronu pod wpływem 5d-reduktazy, której ekspresja jest wzmożona w gruczołach łojowych i mieszkach włosowych. Androgeny zaostrzają trądzik, zwłaszcza u kobiet. Następuje wzrost aktywności tkanek docelowych na fizjologiczne stężenie androgenów.
b) estrogeny - powodują zmniejszenie rozmiarów gruczołów łojowych; aby wystąpił efekt należy podawać duże dawki.
c) progesteron - powoduje zatrzymanie wody, a w konsekwencji obrzęk naskórka i zablokowanie przewodu wyprowadzającego; z tego powodu u kobiet dochodzi do nasilenia trądziku przed miesiączką. Bardzo duże dawki powodują zwiększenie gruczołów łojowych.
d) tyroksyna - stymuluje gruczoły łojowe; w niedoczynności tarczycy występuje sucha skóra.
Rola bakterii: Beztlenowe bakterie Propionibacterium acne (Corynebacterium acnes), obecne w dużych ilościach w ujściach gruczołów łojowych, wytwarzają enzymy lipolityczne, powodujące hydrolizę trójglicerydów łoju z powstawanie wolnych kwasów tłuszczowych, które wywierają działanie drażniące. Prowadzi to do powstawania stanów zapalnych.
*Androgeny- wzrost wytwarzania łoju (50 % zaw. stanowią trójglicerydy)
* Im więcej trójglicerydów, tym więcej Propionibacterium acnes, ponieważ trójglicerydy są główną pożywką dla P. acnes.
Łój: W trądziku występuje zwiększenie wytwarzania łoju. Łój jest wynikiem holokrynowej działalności gruczołów łojowych. Komórki gruczołów łojowych ulegają rozerwaniu i przekształcają się w lipidy: glicerydy, wolne kwasy tłuszczowe, estry woskowe, skwalen, cholesterol i jego estry.
Wykwit pierwotny: zaskórnik (comedo)
a) zamknięty (microcomedone) - są drobne, białe, dobrze widoczne przy naciągnięciu skóry, niekiedy i zaznaczone w środku otworkiem
b) otwarty - korneocyty połączone z zastojem łoju tworzą czop, który na szczycie jest zabarwiony na ciemno ze względu na utlenianie się keratyny i łoju oraz na skutek nagromadzenia się melaniny.
*Proces tworzenia się zaskórników nasilają niektóre substancje takie jak: wolne kwasy tłuszczowe, oleje przemysłowe, pomady do włosów i brylantyna. Są to tzw. substancje komedogenne.
*W następstwie blokady przewodu ujścia gruczołu łojowego dochodzi do jego poszerzenia. Jeżeli blokada jest powierzchowna - powstają czerwone grudki i krosty, jeżeli głębsza - dochodzi do rozwoju większych, bolesnych grudek, guzków, cyst, co może prowadzić do bliznowacenia.
Kliniczne odmiany trądziku:
a) trądzik młodzieńczy (acne juvenilis) - zmiany zwykle słabo nasilone, przeważają zaskórniki i wykwity grudkowe, umiejscowione głównie na twarzy i plecach; jest najbardziej nasilony w okresie pokwitania, po czym samoistnie ustępuje po kilku latach trwania.
b) trądzik ropowiczy (acne phlegmonosa) - oprócz zmian typowych tworzą się torbiele ropne; gojenie następuje przez bliznowacenie (blizny są wciągnięte, nierówne, niekiedy bardzo szpecące).
c) trądzik skupiony (acne conglobata) - zmiany polegają na występowaniu głębokich nacieków i torbieli ropnych, niekiedy zlewających się; liczne duże zaskórniki; gojenie następuje przez mostkowate, nierówne i przerosłe blizny i występuje prawie wyłącznie u mężczyzn; zmiany, oprócz miejsc typowych, zajmują okolice pachwinowe, pachowe i pośladki.
*Jeżeli zmiany występują tylko w miejscach nietypowych- trądzik odwrócony (acne inversa).
d) trądzik bliznowcowi (acne keloidea) - tworzą się bliznowce w obrębie wykwitów trądzikowych; często towarzyszy trądzikowi ropowiczemu lub skupionemu.
e) trądzik z objawami ogólnymi o ciężkim przebiegu (acne fulminosa) - występuje wyłącznie u mężczyzn (młodych); wykwity są typu acne phlegmonosa lub conglobata; z rozpadem i objawami krwotocznymi; towarzyszą: leukocytoza i wysoki OB., zazwyczaj gorączka i bóle stawowe.
f) trądzik wywołany
ü trądzik zawodowy - może być wywołany przez chlor (chloracne) - twarz i tułów, oleje (acne oleosa), dziegcie (acne picea) - wyprostne powierzchnie kończyn.
ü trądzik polekowy
- steroidy (wykwity drobnogrudkowe, umiejscowione głównie na klatce piersiowej; nie występują zaskórniki)
- leki wydzielające się przez gruczoły łojowe i powodujące ich drażnienie (wit. B12, jod, barbiturany).
ü trądzik kosmetyczny (acne cosmetica) - zmiany mają charakter zaskórników i prosaków i może zostać wywołany przez substancje komedogenne, zatykające ujścia gruczołów łojowych i potowych.
ü trądzik niemowlęcy (acne neonatorum) - wykwity grudkowe i ropne, na ogół bez zaskórników, często występują torbiele ropne; związany z zastosowaniem olejów mineralnych.
ü trądzik u kobiet po okresie pokwitania - jest to dość częsty problem kobiet 30-letnich, które nie miały trądziku w okresie dojrzewania. Wykwity umiejscawiają się głównie w okolicy brody i żuchwy. Mogą występować głębokie, bolesne zmiany, zwłaszcza w okresie przedmiesiączkowym. U większości kobiet stwierdza się niskie stężenie globulin wiążących hormony płciowe, czego konsekwencją może być zwiększenie stężenia testosteronu, odpowiedzialnego za zmiany trądzikowe. U niektórych występuje PCO.
ü trądzik neuropatyczny (acne excoriata) - trądzik występujący głównie u młodych dziewcząt i jest następstwem obsesyjnego i neurotycznego manipulowania na skórze. Objawy fizyczne są prawie wyłącznie skutkiem ingerencji na skórze, powodującej przeczosy, pozapalną hiperpigmentację i blizny. Zajęte są czoło, policzki, broda i żuchwa, plecy.
Rozpoznanie różnicowe
a) trądzik różowaty (rosacea) - różni się występowaniem: głównie w wieku dojrzałym i starszym, objawów naczynioworuchowych, niewystępowaniem zaskórników i wyłącznym umiejscowieniem na twarzy; występuje rumień (stale i przy ogrzewaniu skóry) i zmiany krostkowe i grudkowe
b) ropne zapalenie mieszków włosowych (folliculitis) różni się niewystępowaniem zaskórników, krótszy przebieg
Ostatni etap rosacea: przerost tkanek np.: kalafiorowatość nosa.
13.10.2008
Temat: Trądzik pospolity- leczenie.
Działanie:
- przeciwbakteryjne
- keratolityczne
Dostępne składniki:
a) nadtlenek benzoilu - skuteczny lek przeciwbakteryjny i komedolityczny. Czasami kojarzony z innymi lekami przeciwbakteryjnymi lub siarką. Może drażnić skórę (na początku stosować małe stężenia oraz aplikacja co drugi wieczór). Sposób działania: zmniejsza ilość wolnych kwasów tłuszczowych przez działanie na florę bakteryjną; jako utleniacz rozrywa mostki disiarczkowe keratyny, dlatego ma działanie złuszczające; prawdopodobnie reguluje wydzielanie łoju. Benzacne, Akneroxid, Brevoxyl, Aknefug.
b) siarka, kwas salicylowy, rezorcyna- stosowane często w połączeniu; działanie keratolityczne.
c) kwas azelainowy (Skinorene) - kwas dikarboksylowy, uzyskiwany z Pityrosporum ovale; ma właściwości keratolityczne i antybakteryjne, zmniejsza ilość wolnych kwasów tłuszczowych, hamuje proliferację keratynocytów, prawdopodobnie działa na różnicowanie keratynocytów; działa rozjaśniająco - hamuje tyrozynazę (enzym przejścia tyrozyny w melaninę); selektywne działanie w stosunku do aktywnych melanocytów.
d) kwas witaminy A - środek keratolityczny, zwiększa liczbę mitoz w warstwie podstawnej naskórka i przemianę naskórkową. Powoduje otwarcie zaskórników i prawdopodobnie normalizuje dojrzewanie nabłonka mieszków włosowych, wpływając pośrednio na stan zapalny. Początkowo jednak indukuje zapalenie. Zaleca się go również w pozapalnych przebarwieniach.
e) miejscowe antybiotyki - najczęściej stosowane są tlenek benzoilu i klindamycyna 1%. W zmianach zaskórnikowych, grudkowych i krostkowych - tetracyklina, neomycyna, klindamycyna (Dalacin T, Clindacne), erytromycyna (Davercin, Zineryt).
Leczenie ogólne:
Ogólne antybiotyki - tetracykliny, erytromycyna, trimetoprym, septryn, flukloksacylina i ampicylina gromadzą się w narządzie włosowo-łojowym, gdzie zmniejszają ilość wolnych kwasów tłuszczowych w łoju poprzez oddziaływanie na bakteryjne lipazy, a także zmniejszają stan zapalny na skutek zahamowania chemotaksji neutrofilów. Różna wrażliwość osobnicza, poprawa po co najmniej miesiącu.
*Tetracykliny: oksytetracyklina 250 mg 2x dziennie; pół godziny przed jedzeniem,nie łączyć z mlekiem.
*Minocyklina- półsyntetyczny antybiotyk o szerokim zakresie działania, rozpuszczalny w tłuszczach bardziej niż tetracykliny; długi okres półtrwania - dawkowanie 1x dziennie.
*W ciąży wydaje się być bezpieczne podawanie erytromycyny.
*Stosowanie tetracyklin:
- łagodny wzrost ciśnienia śródczaszkowego
- niebiesko-czarne przebarwienia paznokci, zębów, u dorosłych błon śluzowych i narządów wewnętrznych; u dzieci matek, które stosowały antybiotyki - przebarwienia kości i zębów. Może rozwinąć się antybiotykooporność P. acnes. Czas trwania leczenia - 6 miesięcy.
Leczenie wspomagające:
*Witaminy działające przeciwłojotokowo: wit. PP 1000-1200mg dziennie, wit. B12 18mg dziennie, wit. C 1000mg dziennie.
*Terapia hormonalna:
a) duże dawki estrogenów - u kobiet z dużymi zaostrzeniami trądziku przed miesiączką poprawę mogą przynieść preparaty antykoncepcyjne, zawierające 50mg etynyloestradiolu. Z kolei preparaty z progesteronem mogą powodować zaostrzenie.
b) łączona terapia antyandrogenowa i estrogenowa - octan cyproteronu hamuje przemianę testosteronu w dihydrotestosteron. Połączenie 2 mg octanu cyproteronu i 35 mg etynyloestradiolu zmniejsza wydzielanie łoju. Dodatkowo czasami podaje się 50 d0 100 mg octany cyproteronu od 5 do 15 dnia cyklu.
c) leczenie układowe retinoidami:
ü Kwas 13-cis wit. A (Roaccutane) jest syntetyczną pochodną wit. A. Powoduje: w ciągu miesiąca 90% spadek wydzielania łoju, które powraca do normy po zaprzestaniu terapii; zmniejsza kolonizację bakteryjną, zwłaszcza P. acnes, zarówno na powierzchni skóry, jak i w przewodzie łojowo-włosowym, do poziomu obserwowanego w okresie niemowlęcym; zmniejszenie zaczopowania przewodów łojowo-włosowych, zahamowanie chemotaksji i stanu zapalnego, dogłębne zmiany w różnicowaniu i proliferacji naskórka, powodując powrót gruczołów łojowych do stanu przed okresem dojrzewania. Jest to lek z wyboru w trądziku guzkowo-torbielowym, w trądziku nieodpowiadającym na konwencjonalną terapię i przede wszystkim w trądziku prowadzącym do bliznowacenia. Jest również wskazany u pacjentów z zaburzeniami psychicznymi na tle trądziku, w antybiotykooporności i zapaleniu mieszków włosowych wywołanym przez bakterie Gramm ujemne. Lek podaje się w dawce 0,5- 1mg/kg masy ciała przez 3-5 miesięcy (można rozpocząć od mniejszych dawek i stopniowo zwiększać). Efekt widoczny po 6 tygodniach, wystarcza zazwyczaj jedna tura leczenia. Objawy niepożądane: suchość powłok (zwłaszcza warg), u niektórych zmiany typu wyprysku, krwawienie z nosa, bóle stawowe i mięśniowe, bóle głowy - wskazania do przerwania terapii, przejściowa hiperlipidemia. Izotretynoina jest metabolizowana w wątrobie - przed leczeniem oznaczenie stężenia lipidów oraz wskaźników wątroby. Objawy niepożądane c.d.: depresja, wypadanie włosów, działanie teratogenne - antykoncepcja 1 miesiąc przed leczeniem, w trakcie leczenia oraz 3 miesiące po leczeniu.
ü Retinoidy- pochodne kwasu wit. A; kwas wit. A i jego izomery. Preparaty handlowe: Retin A, Atrederm, Differin, Isotrex, Aknemycin Plus (z erytromycyną), Isotrexin (z erytromycyną).
20.10.2008
Temat: Urządzenia w kosmetologii.
Fiotobiostymulacja LED
LED (Ligot Emitting Diode) - światło emitowane przez diody elektroluminescencyjne. Działanie diody elektroluminescencyjnej (LED) opiera się na zjawisku rekombinacji nośników ładunków. Zjawisko to zachodzi w półprzewodnikach wówczas, gdy elektrony przechodząc z wyższego poziomu energetycznego na niższy zachowują swój pseudo-pęd. Podczas tego przejścia energia elektronu zostaje zamieniona na kwant promieniowania elektromagnetycznego. Przejścia tego rodzaju dominują w półprzewodnikach z prostym układem pasmowym, w którym minimum pasma przewodnictwa i wierzchołkowi pasma walencyjnego odpowiada ta sama wartość pędu.
Diody elektroluminescencyjne są wytwarzane z materiałów półprzewodnikowych (pierwiastki z III i V grupy układu okresowego np.: arsenek galu GaAs, fosforek galu GaP, arseno-fosforek galu GaAsP o odpowiednim domieszkowaniu). Barwa promieniowania emitowanego przez diody LED zależy od materiału półprzewodnikowego, są to barwy: niebieska, żółta, zielona, pomarańczowa, czerwona, różowa.
Wpływ LED na komórki i tkanki
Głównym fotoreceptorem mitochondrialnym światła z zakresu od czerwieni do bliskiej podczerwieni jest oksydaza cytochromu C. Światło LED wpływa na aktywność składników łańcucha oddechowego mitochondriom komórkowego. Mianowicie padające światło LED przyspiesza transfer elektronów w oksydazie cytochromowej, prowadząc do intensyfikacji oddychania mitochondrialnego i wzrostu produkcji ATP (adenozynotrójfosforan - związki wysokoenergetyczne). Światło LED zmniejsza zmiany związane z fotostarzeniem (poprawia teksturę skóry), ponieważ wzrasta ilość kolagenu typu I oraz redukuje aktywność MMP 2-9 [metaloproteinazy, rozkładające białka skóry m.in. kolagen i elastynę] w warstwie brodawkowatej skóry właściwej) oraz hamuje proces przedwczesnej śmierci komórek spowodowany uszkodzeniem materiału genetycznego.
15 min. opalania powoduje wzrost MMP→ regeneracja białek skóry aż do 72h, szybsze starzenie się skóry
Światło LED poprzez wpływ na metabolizm makrofagów wykazuje regulujący wpływ na poziom NO oraz VEGF (Vascular Endothelium Growth Factor - czynnik wzrostu śródbłonka naczyniowego) i FGF-2 (Fibroblast Growth Factor - czynnik wzrostu fibroblastów). Dlatego w badaniach histologicznych stwierdzono wzrost ilości kolagenu w warstwie brodawkowatej skóry właściwej oraz wzrost aktywności komórkowych czynników wzrostowych odpowiedzialnych za rozwój sieci naczyń włosowatych limfatycznych i krwionośnych.
Światło LED - efekty kliniczne:
ü polepszenie i przyspieszenie gojenia się ran
ü poprawa napięcia i faktury skóry
ü wzrost ujędrnienia skóry
ü zmniejszenie przebarwień
ü zmniejszenie rozszerzonych ujść gruczołów łojowych
ü działanie przeciwzapalne i przeciwobrzękowe
Zalety LED:
ü brak efektu szoku termicznego i ablacji (uszkodzenia) tkanek
ü bardzo niskie ryzyko objawów ubocznych (przy „przedawkowaniu” brak odpowiedzi organizmu i „anulowanie” efektów terapii)
ü możliwość wykonywania przez cały rok
ü zabiegi odpowiednie dla każdego fototypu
ü zabieg nie wyłącza z życia społecznego i zawodowego
ü 6-8 zbiegów 1-2x na tydzień, dawka przypominająca 1-2 zabiegi w miesiącu
ü całkowicie bezbolesny i bezpieczny
ü nieinwazyjny
ü alternatywa dla laserów i IPL
ü minimalna ilość przeciwwskazań (uczulenie na światło, ciąża, nowotwory)
ü nie ma ograniczeń co do fototypu skóry (może być skóra opalona), można wykonać o każdej porze roku
Światło czerwone 630 nm (dla alergików i osób z suchą skórą) - działanie:
ü rozjaśnia przebarwienia
ü regeneruje skórę
ü zmniejsza zmarszczki
ü obkurcza rozszerzone ujścia gruczołów łojowych
Światło niebieskie 415 nm - działanie:
ü zmniejsza zapalenie skóry
ü zmniejsza trądzik pospolity
ü posiada właściwości bakteriobójcze
Światło różowe - połączenie światła czerwonego z niebieskim:
ü polecane w leczeniu trądziku i blizn potrądzikowych
Mikrodermabrazja - jest to mechaniczne usuwanie zrogowaciałego naskórka. Polega na delikatnym ścieraniu powierzchni skóry, aż do pożądanego poziomu pod kontrolą wzroku. Bezpośrednio po zabiegu skóra może być mocno zaczerwieniona, może pojawić się opuchlizna (pierwszego dnia), świąd oraz nadwrażliwość skóry na czynniki zewnętrzne, ale widoczna jest znaczna poprawa jej kondycji. W ciągu tygodnia następuje złuszczanie. Intensywność złuszczania u każdego pacjenta może przebiegać inaczej.
Dla bardziej widocznego i trwalszego efektu konieczne jest wykonanie kilku zabiegów (od 2 do 10), średnio co 7-10 dni (w odstępach 3-4 tygodniowych w przypadku zabiegów medycznych). Zależy to od wskazań oraz oczekiwań pacjenta. Efekty zabiegów się kumulują, co oznacza, że po każdej mikrodermabrazji poprawa jest coraz bardziej widoczna. W celu podtrzymania i utrwalenia uzyskanych wyników zaleca się co 4-6 tygodni ponowne wykonanie mikrodermabrazji.
Mikrodermabrazję można wykonać na wszystkich typach skóry (niezależnie od wieku, fototypu i cery skóry), dobierając odpowiednio siłę ścierania na każdej części ciała np.: twarzy, szyi, dekoldzie, plecach, dłoniach.
Efekty po serii zabiegów:
a) natychmiastowe
ü poprawa jakości stanu skóry (struktura i kolor)
ü ...
weronikadabrowicz