1.     Cel ćwiczenia laboratoryjnego

Celem ćwiczenia jest:

·         Określenie zawartości wodoru i glinu ruchomego w otrzymanym do analizy roztworze

2.     Zakres ćwiczenia laboratoryjnego

·         Określenie zawartości wodoru i glinu ruchomego metodą Sokołowa

3.     Opis stanowiska badawczego i przebieg realizacji eksperymentu

Oznaczanie kwasowości wymiennej

Oznaczanie kwasowości wymiennej polega na wyparciu z kompleksu sorpcyjnego gleby jonów H+ i Al3+ w wyniku jej wstrząsania z roztworem soli obojętnej wg reakcji:

Chlorek glinu ulega hydrolizie i powstaje wodorotlenek glinu, który jako zasada słaba jest zdysocjowany w bardzo małym stopniu, w efekcie, czego roztwór jest kwaśny:

Przez miareczkowanie wyciągu glebowego mianowanym roztworem NaOH oznacza się sumę wymiennych jonów H+ i Al3+, czyli kwasowość wymienną:

W celu oznaczenia zawartości samych jonów Al3+ wykonuje się oznaczenie zawartości jonów H+ przez miareczkowanie NaOH, po uprzednim strąceniu fluorkiem sodu jonów Al3+ w formie soli obojętnej- kriolitu:

Ilość wymiennych jonów glinu wylicza się z różnicy między ilością zużytego NaOH przy pierwszym (kwasowość wymienna) i drugim miareczkowaniu.

Zawartość glinu obliczmy ze wzoru:

[cmol(+)/kg gleby]

gdzie:

- zawartość glinu wymiennego

d1- ilość NaOH zużyta w pierwszym mireczkowaniu (cm3)

d2- ilość NaOH zużyta w drugim mireczkowaniu (cm3)

n- miano NaOH

10- przelicznie na 100g gleby

Zawartość wodoru obliczmy ze wzoru:

[cmol(+)/kg gleby]

gdzie:

H- zawartość wodoru

d2- ilość NaOH zużyta w drugim mireczkowaniu (cm3)

n- miano NaOH

10- przelicznie na 100g gleby

Metoda Sokołowa

·         Odważyć 40g gleby

·         Dodać 100cm3 1-molowego KCl

·         Wstrząsnąć przez 1 godz.

·         Przesączyć zawiesinę odrzuciwszy pierwsze krople

·         Pobrać pipetą dwie porcje po 25cm3 przesączu do kolby

·         Podgrzać i utrzymywać w stanie wrzenia przez 5 min.

·         Do jednej z kolb dodać kilka kropel fenolofteleiny i miareczkować na gorąco 0,01 N NaOH do lekko różowego zabarwienia (pierwsze mireczkowanie)

·         Do drugiej kolby dodać 3cm3 3,5% roztworu NaF i miareczkować 0,01 N NaOH wobec fenolofteleiny do lekko różowego zabarwienia (drugie mireczkowanie)

Sprzęt

·         Waga laboratoryjna

·         Mieszadło rotacyjne

·         Kolby 250cm3 z korkiem gumowym

·         Lejki

·         Sączki

·         Statywy

·         Kolby Erhenmayera 300cm3

·         Zlewki 250cm3

·         Pipety 50 i 100cm3

·         Biureta

·         Zestaw do zagotowania roztworów

Odczynniki

·         1-molowy roztwór KCl

·         0,01-molowy roztwór NaOH

·         1% roztwór fenoloftaleiny

·         3,5% NaF

4.     Prezentacja i analiza wyników

n=0,0083

d1=0,8cm3

d2=0,6cm3

[cmol(+)/kg gleby]

[cmol(+)/kg gleby]

[cmol(+)/kg gleby]

[cmol(+)/kg gleby]

5.     Wnioski

Z obliczeń wynika, że próba gleby analizowana przeze mnie zawiera 0,0166 cmol(+)/kg gleby glinu wymiennego i 0,0498 cmol(+)/kg gleby wodoru.

              Największą zawartość glinu wymiennego ma próba numer 14 (wynosi ona 0,20 cmol(+)/kg gleby), natomiast najmniejszą zawartość ma próba numer 4 (wynosi ona 0,0664 cmol(+)/kg gleby). Próba numer 9 ma największą zawartość wodoru (wynosi ona 0,249 cmol(+)/kg gleby), natomiast próby numer 6 i 13 mają najmniejszą zawartość wodoru (wynosi ona 0,0083 cmol(+)/kg gleby).

2