Zagrożenia zdrowia psychicznego                    Ćwicz VIII

- stres w pracy-
-  wypalenie zawodowe –

Stres

„ Stan , na który składają się silne negatywne emocje oraz towarzyszące im zmiany fizjologiczne

  i biochemiczne , przekraczające normalny poziom pobudzenia „

Prof.J.Strelan

Stres

„ Stan stresu spowodowany jest brakiem równowagi pomiędzy wymaganiami

a

  możliwościami jednostki co do radzenia sobie

  z nimi „

Stres

  ² jest to stan wzmożonej gotowości i nadmiernego 

    pobudzenia  organizmu, by lepiej, skuteczniej i 

    efektywniej zadziałać. Nie jest to zjawisko całkiem

    negatywne. Bez stresu nie potrafimy żyć. Stres można

    by nazwać przyprawą życia.

² jest to nieswoista reakcja mobilizująca (uaktywniająca i

     przyspieszająca) pracę całego aparatu fizjologicznego I

     psychicznego człowieka. Jeśli taka reakcja występuje

     często, wywołuje określopsycho fizjologiczne

     szkody. Tym, co wywołuje mobilizację (a więc

     stresorem) może być zarówno zmiana temperatury

    otoczenia, wirus, uszkodzenie ciała, jak

     i emocjonalne przeżycia (lek, gniew, depresja).

Stres

²                      Bodźce te pobudzają podwzgórze i przysadkę mózgowa, by tak stymulowały nadnercza, by one z kolei poprzez hormony kory nadnerczy przyśpieszały akcje serca i częstość oddechu, powodowały wzmożenie lepkości krwi, podwyższały poziom glukozy, cholesterolu i innych wysokoenergetycznych substancji w krwiobiegu. To wszystko dzieje się po to, by organizm człowieka w sytuacjach stresowych umiał przygotować się do walki bądź do ucieczki

  ² Stres w medycynie  jest stanem, który przejawia się swoistym zespołem składającym się z nieswoistych zmian wywołanych w całym układzie biologicznym człowieka  przez czynnik stresujący.

Zjawisko stresu wg. Selye'go (1960) przebiega w trzech fazach, a mianowicie:
 

1.Stadium reakcji alarmowej  - początkowa, alarmowa reakcja zaskoczenia i niepokoju z powodu naszego niedoświadczenia i konfrontacji z nową sytuacją

Faza mobilizacji:

       a. Faza szoku: spadek ciśnienia, temperatury

    b. Faza przeciwdziałania szokowi , podjęcie

       przez organizm aktywnych wysiłków  

       obronnych, wzrost ciśnienia krwi,

       temperatury ciała

2.Stadium odporności  kiedy nauczyliśmy się skutecznie i bez nadmiernych zaburzeń radzić sobie ze stojącym przed nami zaburzeniem.

     Faza przystosowania; jednocześnie organizm słabiej toleruje działanie szeregu innych bodźców, poprzednio nieszkodliwych

3. Stadium wyczerpania  uogólnione pobudzenie całego organizmu, podobnie jak w stadium reakcji alarmowej, które jednak nie służy już zwalczaniu stresora, jest natomiast wskaźnikiem rozregulowania funkcji fizjologicznych i utraty zdolności obronnych przez organizm; zużycia zapasów energii, prowadzące do zmęczenia .

   Jest to stadium wypalenia.

   PRZYCZYNY STRESU W PRACY:
 

  Większość ludzi napotyka w pracy podobne problemy, ale każdy czynnik stresujący podlega zróżnicowaniom pod względem stopnia nasilenia i znaczenia.

  Osobowość pracownika łagodzi lub potęguje napięcie. Pewne czynniki, powszechnie uważane za stresujące, stanowią utrudnienie nie tylko dla jednostki, ale i jego firmy.

  Z najczęściej przytaczanych przyczyn stresu w miejscu pracy jest sama praca.

PROBLEMY DOTYCZĄCE PRACY:
 

    RZECIĄŻENIE PRACĄ:  występuje wtedy, gdy mamy albo za dużo pracy, albo, gdy powierzono nam zbyt trudne zadanie. Najczęściej skarżymy się na wydłużony czas pracy kosztem czasu wolnego i higienicznego trybu życia, co nie wychodzi nam na zdrowie

PRACA ZMIANOWA: jest korzystna dla niektórych osób, lecz ogromna większość ludzi twierdzi, że to podstawowe źródło stresu w pracy. Praca zmianowa powoduje rozmaite zmiany w normalnym funkcjonowaniu organizmu. Badania przeprowadzone na ludziach pracujących na różne zmiany, wykazały, że czterokrotnie częściej występuje u nich nadciśnienie tętnicze, oraz więcej przypadków cukrzycy i wrzodów żołądka, niż w porównywalnej grupie osób, które co dzień zaczynają pracę o siódmej i kończą o piętnastej. Jeśli godziny pracy nie są regularne, nasz zegar wewnętrzny nie potrafi się do nich dostosować

PROBLEMY DOTYCZĄCE PRACY:

     WYDŁUŻONY CZAS PRACY: w dzisiejszych czasach pracujemy dłużej niż dwadzieścia czy trzydzieści lat temu. Większość ludzi pracuje przynajmniej dwie, trzy godziny tygodniowo dłużej, a na stanowiskach kierowniczych dwukrotnie więcej. Lekarze w szpitalu pracują nawet po sto godzin tygodniowo, zdarza się, że nie śpią po trzydzieści sześć godzin i więcej. Pomimo korzyści finansowych i doświadczenia nieprzerwana, długotrwała praca zagraża zdrowiu. Młodsi ludzie, którzy pracują więcej, niż czterdzieści osiem godzin tygodniowo dwukrotnie częściej umierają na atak serca niż ...