info_594.pdf

17. NajsłyNNiejszy BiedaczyNa œwiata

– œw. FraNciszek z asy¯u

Cele ogólne:

zrozumienie idei franciszkańskiego umiłowania świata – daru Stwórcy na przykła-

dzie życia św. Franciszka z Asyżu;

dostrzeżenie godności stworzonego świata oraz naszej odpowiedzialności za

dzieło Boga;

kształtowanie postawy franciszkańskiego ubóstwa i umiłowania Boga.

•

Wymagania programowe:

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

Uczeń:

− opowiada życie św. Franciszka z Asyżu;

− wyjaśnia, czym jest powołanie na przy-

kładzie życia św. Franciszka;

− wymienia cechy św. Franciszka.

Uczeń:

− wyjaśnia, dlaczego św. Franciszek jest

patronem ekologów;

− wyjaśnia znaczenie herbu franciszkań-

skiego.

Metody i techniki:

pytania i odpowiedzi, metoda promyczkowego uszeregowania („słoneczko”), opowiada-

nie, słuchanie ze zrozumieniem, pokaz, rysunek.

Środki dydaktyczne:

Materiał kształcenia „Uwielbienie Boga Najwyższego” (ML 17a), materiał kształcenia

„Dekalog ekologiczny św. Franciszka” (ML 17b), wizerunek św. Franciszka z Asyżu (WL

17), kartki samoprzylepne „sklerotki”, franciszkański herb.

PrzeBieg katechezy:

1 WPROWADZENIE

1. Modlitwa

K. modli się z uczniami słowami modlitwy św. Franciszka Uwielbienie Boga Najwyż-

szego. Przygotowuje tekst modlitwy dla uczniów – materiał kształcenia „ Uwielbienie

Boga Najwyższego” (ML 17a).

Uczniowie odczytują poszczególne wezwania, wszyscy po trzech wezwaniach po-

wtarzają słowa: uwielbiamy Cię, Boże.

1. Ty jesteś Święty Pan, Bóg jedyny, który czynisz cuda, Ty jesteś wielki.

2. Ty jesteś mocny, Ty jesteś wielki, Ty jesteś najwyższy.

3. Ty jesteś Królem wszechmogącym, Ojcze święty, Królu nieba i ziemi.

Wszyscy: Uwielbiamy Cię, Boże.

4. Ty jesteś dobro, wszelkie dobro, najwyższe dobro, Pan Bóg żywy i prawdziwy.

5. Ty jesteś miłością, kochaniem; Ty jesteś mądrością, Ty jesteś pokorą.

6. Ty jesteś cierpliwością, Ty jesteś pięknością, Ty jesteś łaskawością.

Wszyscy: Uwielbiamy Cię, Boże.

Klasa IV-VI

Przewodnik metodyczny „ Rok liturgiczny w katechezie ” 107

•

7. Ty jesteś bezpieczeństwem, Ty jesteś ukojeniem, Ty jesteś radością.

8. Ty jesteś nadzieją naszą i weselem, Ty jesteś sprawiedliwością, Ty jesteś łagodnością.

9. Ty jesteś w pełni wszelkim bogactwem naszym. Ty jesteś pięknością, Ty jesteś łas

kawością.

Wszyscy: Uwielbiamy Cię, Boże.

10. Ty jesteś opiekunem, Ty jesteś stróżem i obrońcą naszym; Ty jesteś mocą, Ty

jesteś orzeźwieniem.

11. Ty jesteś nadzieją naszą, Ty jesteś wiarą naszą, Ty jesteś miłością naszą.

12. Ty jesteś całą słodyczą naszą, Ty jesteś wiecznym życiem naszym: wielkim i prze-

dziwnym Panem, Bogiem wszechmogącym, miłosiernym Zbawicielem.

Wszyscy: Uwielbiamy Cię, Boże.

2. Powtórzenie materiału

Przed chwilą modliliśmy się słowami napisanymi przez niezwykłego świętego. Świat

nazywa go Biedaczyną z Asyżu.

– Czy wiecie o kim mówię?

To święty Franciszek z Asyżu.

– Komu patronuje ten Święty?

Św. Franciszek jest patronem ekologów, pokoju, ludzi ubogich.

– Jaki znany zakon założył ten Święty?

Uczniowie z pewnością wskażą zakon franciszkanów.

Św. Franciszek założył trzy zakony: franciszkanów, sióstr klarysek i trzeci zakon prze-

znaczony dla ludzi świeckich.

– Jakie znane tradycje związane z Bożym Narodzeniem zawdzięczamy św. Francisz-

kowi?

Św. Franciszek nadał początek budowaniu „żłóbka” i wystawiania „jasełek” w okresie

Bożego Narodzenia.

– Kiedy obchodzimy wspomnienie św. Franciszka z Asyżu?

Kościół uroczyście wspomina tego Świętego 4 października.

3. Postawienie problemu katechezy

W uroczystość św. Franciszka wiele osób zadaje sobie pytania, kim on właściwie

był, co zadecydowało o fenomenie tego Świętego, który do dziś inspiruje wielu ludzi,

również niewierzących. Szukając odpowiedzi na te pytania, sięgniemy do biograii św.

Franciszka, jego pism oraz świadectw tych, dla których jest wzorem i prawdziwym przy-

jacielem.

Zapis tematu do zeszytu: Najsłynniejszy Biedaczyna świata – św. Franciszek z Asyżu.

2 AKTYWIZACJA

1. Dekalog ekologiczny św. Franciszka

W celu zainteresowania uczniów postacią św. Franciszka K. prezentuje uczniom

„Dekalog ekologiczny św. Franciszka” (materiał kształcenia – ML 17), a następnie pracu-

je z uczniami nad tekstem metodą promyczkowego uszeregowania („słoneczka”).

Wybrany uczeń odczytuje na forum klasy tekst.

108 17. Najsłynniejszy Biedaczyna świata – św. Franciszek z Asyżu

Klasa IV-VI

Materiał kształcenia „ Dekalog ekologiczny św. Franciszka” (ML 17b)

1. Bądź człowiekiem wśród stworzeń, bratem między braćmi.

2. Traktuj wszystkie rzeczy stworzone z miłością i czcią.

3. Tobie została powierzona Ziemia jak ogród; rządź nią z mądrością.

4. Troszcz się o człowieka, o zwierzę, o zioło, o wodę i powietrze, aby Ziemia nie

została ich zupełnie pozbawiona.

5. Używaj rzeczy z umiarem, gdyż rozrzutność nie ma przyszłości.

6. Tobie jest zadana misja odkrycia misterium posiłku: aby życie napełniało się

życiem.

7. Przerwij węzeł przemocy, aby zrozumieć, jakie są prawa istnienia.

8. Pamiętaj, że świat nie jest jedynie odbiciem twego obrazu, lecz nosi w sobie

wyobrażenie Boga Najwyższego.

9. Kiedy ścinasz drzewo, zostaw choć jeden pęd, aby całkiem nie zniszczyć jego

życia.

10. Stąpaj z szacunkiem po kamieniach, gdyż każda rzecz posiada swoją wartość.

Co powiedzielibyście na podstawie przeczytanego tekstu o jego autorze? Wypiszcie

po trzy jego cechy na oddzielnych kartkach.

K. zawiesza na tablicy wizerunek św. Franciszka z Asyżu.

Uczniowie wypisują na samoprzylepnych kartkach cechy św. Franciszka, a następnie

zgodnie z zasadami promyczkowego uszeregowania umieszczają swoje kartki wokół

postaci św. Franciszka, tworząc jednolite promyki.

Święty

Franciszek

z Asyżu

Po zakończeniu ćwiczenia K. odczytuje cechy w kolejności od najczęściej wymienia-

nej przez uczniów do najmniej popularnej cechy oraz podsumowuje tę część katechezy:

Św. Franciszek chce powiedzieć każdemu z nas, byśmy cieszyli się pięknem stwo-

rzonego przez Boga świata, byśmy budowali jedność między braćmi, byśmy nieśli dobro

i pokój wszędzie tam, gdzie posyła nas Bóg.

Dziś trudno nam sobie wyobrazić, jak można dobrowolnie wyzbyć się całego dobyt-

ku i żyć tylko z jałmużny. A jednak św. Franciszek do dziś przyciąga do siebie innych

miłością, dobrocią i radością.

– Jakie było życie św. Franciszka z Asyżu?

– Co spowodowało, że całe swoje życiu oddał Bogu i tym najmniejszym spośród

braci, ubogim?

Klasa IV-VI

Przewodnik metodyczny „ Rok liturgiczny w katechezie ” 109

3 REFLEKSJA

1. Życie św. Franciszka z Asyżu

K. przygotowuje uczniów do uważnego słuchania opowieści o życiu sw. Franciszka

i wybrania słów kluczy z jego biograii. Po każdym opowiedzianym przez K. fragmencie

zapisywane są na tablicy słowa klucze zaproponowane przez uczniów.

Święty Franciszek urodził się w 1182 roku w Asyżu (Włochy). Był synem bogatego

kupca Piotra Bernardone i jego żony Piki. Chociaż na chrzcie otrzymał imię Jan, to po

powrocie ojca z podróży handlowej do Francji zastąpiono je imieniem Francesco – Fran-

ciszek. W młodości zaprawiał się w sztuce kupieckiej. Rozrzutnie jednak gospodarował

bogactwami ojca. Rodzice z pobłażliwością traktowali jego wydatki ze względu na dobry

charakter syna, jego szlachetność, hojność wobec ubogich oraz wrażliwość i prawość.

Zaproponujcie słowa klucze do tego fragmentu.

Uczniowie proponują słowa klucze i zapisują je na tablicy, np. Asyż, bogata rodzina,

rozrzutność, szlachetność.

Młody Franciszek realizował marzenia o karierze rycerskiej, biorąc udział w wojnie

między Asyżem i Perugią. Po jej klęsce został uwięziony. Po roku niewoli, z powodu cho-

roby, wrócił do Asyżu. Wkrótce jednak znowu postanowił próbować swych sił w kolejnej

wyprawie wojennej. Z powodu wewnętrznego głosu zawrócił do domu. Słowa, które

usłyszał we śnie: „Komu lepiej służyć: Panu czy jego słudze?”, sprawiły, że zrozumiał

wezwanie Chrystusa do swojej służby. Zamienił więc swoje bogate ubranie z żebrakiem

i rozpoczął nowe życie w służbie dla Jezusa.

Zaproponujcie słowa klucze do tego fragmentu.

Uczniowie proponują słowa klucze i zapisują je na tablicy, np. rycerz, głos Boga,

powołanie.

Franciszek zrzekł się całego swojego majątku odziedziczonego po ojcu i przyoble-

czony w ubogą tunikę w kształcie krzyża przez dwa lata prowadził życie pokutnicze. Za

zgodą biskupa rozpoczął nawoływanie wiernych do pokuty. Swoją postawą wzbudzał

zainteresowanie ludzi. Wielu z nich podejmowało releksję nad swoim życiem. Zaprag-

nął żyć ściśle według zasad Ewangelii i głosić nawrócenie i pokutę.

Zaproponujcie słowa klucze do tego fragmentu.

Uczniowie proponują słowa klucze i zapisują je na tablicy, np. ubóstwo, modlitwa,

pokuta.

Wkrótce przyłączyli się do niego pierwsi towarzysze. Gdy grupa zapaleńców zaczęła

się powiększać, wyruszyli do Rzymu, prosząc papieża o zatwierdzenie ich sposobu ży-

cia. Otrzymali najpierw jedynie ustną zgodę. Bracia organizowali liczne wyprawy misyj-

ne, głosząc miłość Boga i wzywając do nawrócenia. Przez prawie 15 lat św. Franciszek

dotarł do Ziemi Świętej, Egiptu i Syrii.

Zaproponujcie słowa klucze do tego fragmentu.

Uczniowie proponują słowa klucze i zapisują je na tablicy, np. wspólnota, misja,

zakon braci.

W 1223 roku papież oicjalne zatwierdził regułę Zakonu Braci Mniejszych. Rok póź-

niej na Alwerni, gdzie przeżywał coroczny okres postu, podczas mistycznego widzenia

otrzymał stygmaty – ślady męki Pańskiej. W ten sposób Franciszek na dwa lata przed

swą śmiercią został pierwszym w historii Kościoła stygmatykiem. Z Alwerni Święty po-

wrócił do Asyżu jako żywy obraz Jezusa ukrzyżowanego. Trudy apostolstwa, surowa

110 17. Najsłynniejszy Biedaczyna świata – św. Franciszek z Asyżu

Klasa IV-VI

pokuta, długie nocne czuwania na modlitwie wyczerpały siły Franciszka. Zachorował na

oczy. Zmarł 3 października 1226 r. o zachodzie słońca w kościele Matki Bożej Anielskiej

w Asyżu. Kiedy umierał, kazał zwlec z siebie odzienie i położyć na ziemi. Rozkrzyżował

przebite stygmatami ręce. Z Psalmem 141. na ustach odszedł. Miał 45 lat. W dwa lata

później uroczyście kanonizował go Grzegorz IX. W roku 1230 franciszkanie liczyli już

około 10 tysięcy braci. Wtedy to ciało Świętego zostało przeniesione do bazyliki, gdzie

spoczywa do dziś.

Zaproponujcie słowa klucze tego fragmentu.

Uczniowie proponują słowa klucze i zapisują je na tablicy, np. stygmaty, święty.

Świadectwo bezgranicznego posłuszeństwa i zaufania Bogu przez stulecia podejmo-

wali różni zapaleńcy, którzy związali swe życie z franciszkańskim zakonem. Wśród pol-

skich franciszkanów najbardziej znanym jest św. Maksymilian Kolbe – założyciel jedne-

go z największych klasztorów świata i męczennik Oświęcimia.

Uczniowie zapisują do zeszytu notatkę, wykorzystując słowa klucze:

Św. Franciszek urodził się w Asyżu w 1182 roku jako syn bogatego kupca. Nie od

razu wiedział, którą drogę w życiu obrać. Gdy przemówił do niego Chrystus z krzyża,

pozbył się majątku i zaczął wzywać do nawrócenia. Gromadził wokół siebie towarzyszy.

Tak powstał Zakon Braci Mniejszych – franciszkanów. Franciszek dał przykład pięknego

naśladowania Jezusa: głosił pokój i dobro, okazywał miłość każdemu stworzeniu. Na

dwa lata przed śmiercią otrzymał stygmaty męki Pańskiej. Zmarł w Asyżu w 1226 roku.

4 REALIZACJA

1. Pokój i dobro

K. prezentując franciszkański herb, zachęca uczniów do niesienia ewangelicznego

pokoju i dobra w swoim codziennym życiu:

Dzięki św. Franciszkowi świat ujrzał ludzi z kart Ewangelii: prostych, odważnych i po-

godnych. Kościół potrzebuje ich także dzisiaj. „Pokój i dobro” to tradycyjne franciszkańskie

pozdrowienie. „Pokój i dobro” to myśl bardzo prosta, która głosi radość i pogodę ducha.

Pozdrowienie to w ustach chrześcijanina wyraża autentyczne przesłanie ewangeliczne. Za-

pamiętajmy to pozdrowienie i nośmy je w naszych sercach w codziennym życiu.

K. prezentuje herb franciszkański:

źródło: www.francesco.katowice.opoka.org.pl , www.encyklopediapolska.pl

Klasa IV-VI

Przewodnik metodyczny „ Rok liturgiczny w katechezie ” 111

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: