Komunizm
Idee komunizmu:
v kult idei i szczególna ideokracja
v wspólnota myślą przewodnią komunizmu; kolektywizm
v wspólnota komunistyczna w pełnym wymiarze może obejmować własność, pracę, podział, wymianę i konsumpcję
v ludzi łączą więzi uczuciowe i racjonalne kulminujące w idei internacjonalizmu
v determinizm historyczny
v świat jest policzalny; nie ma nic oprócz człowieka – nie ma Boga
v człowiek dzięki swojej świadomości jest ponad przyrodą
v praca zmusza człowieka do ułożenia sobie stosunków z innymi ludźmi; praca prowadzi do uczłowieczenia
v człowiek musi ustępować racjom społecznym wspólnoty
v wszyscy ludzie są traktowani na równi ponieważ należą do jednej kategorii gatunkowej
v skrajny egalitaryzm społeczny
v „każdemu według potrzeb”
v wolność ale z granicami
v negatywny stosunek do wolnego rynku
v uspołecznienie własności i planowanie gospodarcze w zakresie pracy, podziału, wymiany i konsumpcji
v idea panstwa powinna słabnąć w procesie budowy społeczeństwa komunistycznego; po zakończeniu budowy idea państwa ma być zbędna
v gdy znikną konflikty klasowe to prawo będzie nie potrzebne bo ono łagodzi konflikty
v prawo to zło konieczne, pogarda dla prawa
v zmiany radykalne a więc i rewolucyjne
Marksizm
ü komunizm niemiecki
ü Karl Marx (1818-1883) => urodzony w rodzinie żydowskiej; nazwa komunizmu zawiera tylko jego nazwisko ponieważ sądzi się że dominował intelektualnie nad Engelsem; współorganizator i przywódca ideowy I Międzynarodówki w roku 1864
ü Friedrich Engels (1820-1895) => po śmierci Marksa pozostawał najwybitniejszym myślicielem komunistycznym; polemizował z reformizmem i rewizjonizmem II Międzynarodówki
ü walka klas prowadzi do dyktatury proletariatu
ü przejawem walki klasowej jest rewolucja społeczna czyli przewrót krwawy w ekonomicznym, politycznym i ideologicznym życiu społeczeństwa
ü państwo nie istniało i nie będzie istnieć wiecznie
ü państwo jest przejściowym tworem historycznym
ü uspołecznienie środków produkcji sposobem na usunięcie nierówności między bogaczami a biednymi
ü dążenie do wspólnoty we wszystkich możliwych sferach życia społecznego
ü likwidacja własności prywatnej => ustanowienie równości ekonomicznej
ü zniesienie podziału pracy; ludzie mogą pracować w różnych przekrojach zawodowych
Leninizm:
Włodzimierz Ilicz Uljanow (1870-1924) => Lenin; pierwszy przywódca marksistowski który zdobył władzę polityczną i wykorzystywał ją do realizacji komunizmu
rozwinięte wątki: koncepcji partii komunistycznej nowego typu, kwestii narodowej, hasła sojuszu proletariatu z chłopstwem, rewolucjo socjalistycznej, państwa dyktatury proletariatu i wyobrażeń komunizmu
partia konsekwentnie rewolucyjna, oparta na proletariackich masach
ekonomika Rosji jako najsłabsze ogniwo państw kapitalistycznych to ważny czynnik rewolucji socjalistycznej
wojna to forma polityki klasowej opartej na przemocy
wojnę dzielimy na sprawiedliwe – toczone przez siły zachowawcze i reakcyjne
odrzucenie pokoju jako ugody na niekorzyść proletariatu
zwalczanie przejawów nacjonalizmu, szowinizmu, rasizmu i kosmopolityzmu; zachęcanie do internacjonalizmu
nacjonalizacja ziemi chłopów
rewolucja socjalistyczna miała być niezbędnym warunkiem do celu ostatecznego czyli leninizmu
wojsko => najwyższa forma organizacji zdolna do nadawania milionom ludzi tej samej woli
komuny produkcyjno-spożywcze => planowana organizacja produkcji oparta na pracy przymusowej
„każdy według zdolności, każdemu według potrzeb”
kultura bezklasowa, ideowa, humanitarna i ogólnoludzka
Stalinizm
Ø Józef Stalin (1879-1953) => Gruzin, przywódca III Międzynarodówki; po Leninie przejął władze dyktatorską
Ø naród odznacza się jednością języka, terytorium, gospodarki i kultury prymat polityki nad ekonomią
Ø możliwość budowy socjalizmu w jednym kraju
Ø zaostrzenie się walki klasowej w miarę budowy socjalizmu
umkc