03 Sztuka Okresu Klasycznego.doc

(67 KB) Pobierz

wczesny okres klasyczny (480 – 450 p.n.e.)

 

1.     Rzeźba pełna – zwana też plastyką stylu surowego, ponieważ wyobrażone postaci zatraciły radosny wyraz twarzy, nabrały natomiast powagi i zadumy. Części twarzy nie są już tak delikatne, jak w okresie archaicznym; głowy postaci męskich okalają splecione niczym wieniec włosy. Ciężar ciała postaci spoczywa na jednej nodze, druga jest natomiast odciążona i zgięta w kolanie. Głowa i linia ramion są lekko przechylone, zostaje przełamana archaiczna symetria. Oczy zwykle są wykonywane z innego materiału (polichromowane drewno, kamienie szlachetne itp.).

2.     Postacie męskie – typ kurosa nadal cieszy się popularnością, choć zmieniły się nieco zasady jego kształtowania. Wśród najsłynniejszych przykładów można wymienić następujące:

a)     Efeb Kritiosa – rzeźba dłuta Kritiosa, datowana na lata 490 – 480 p.n.e. Ciężar ciała postaci spoczywa na lewej nodze, prawa jest lekko zgięta. Zanika archaiczna sztywność, rzeźba mięśni jest miękka, choć zaznaczone są wciąż wąskie biodra i romb między linią pachwin i dolną częścią żeber.

b)     Grupa Tyranobójców – czyli uwiecznieni Aristogejton i Harmodios, którzy przygotowali zamach na Pizystratów. Pierwszy został ukazany jako dojrzały człowiek z brodą, drugi jako młodzieniec. Kompozycja postaci jest przemyślana, ukazuje dynamiczne pozy zamachowców. Rzeźba ta, przypisywana Antenorowi, datowana jest na 460 r. p.n.e. (oryginał nie zachował się do naszych czasów, istnieje wiele kopii).

c)     Auriga (Woźnica) z Delf – datowany na 478 r. p.n.e. brązowy posąg, przypisywany Pitagorasowi z Rhegion. Sama rzeźba należała do grupy, składającej się z wozu zaprzężonego w cztery konie, woźnicy i zwycięzcy igrzysk pytyjskich, Polyzalosa. Woźnica ma wielkość naturalną, ukazuje poważnego młodzieńca w długiej szacie, układającą się w fałdy przypominające kanelury kolumn. Rzeźbę charakteryzuje staranny modelunek.

d)     Posejdon – albo Zeus, nie wiadomo dokładnie – w każdym razie posąg bóstwa, wyłowiony z morza koło Artemizjonu i datowany na lata 460 – 450 p.n.e. Bóstwo przedstawione jest jako nagi mężczyzna, stojący w rozkroku, z jedną ręką wyprostowaną, w drugiej zaś trzymał zapewne jakiś przedmiot (trójząb lub piorun). Pozornie oddany jest ruch rzeźby, twarz jest zwrócona lekko w bok, uwagę zwracają starannie wymodelowane włosy i broda. Posąg przypisywany jest Kalamisowi.

e)     Wojownik z Riace – brązowa rzeźba datowana na lata 460 – 450 p.n.e., ukazuje nagiego wojownika, w dojrzałym wieku, trzymającego w dłoni broń oraz tarczę. Istniała też druga rzeźba w podobnym stylu, ukazująca jednak młodszego wojownika. Nie wiadomo konkretnie, z jakiej grupy pochodziły te rzeźby, ale prezentują zaawansowany poziom oddania anatomii ludzkiej. Wojownicy ukazani są w wystudiowanych, niemal patetycznych pozach.

3.     Postaci kobiece – typ kory nadal cieszył się popularnością, ale zmienił się strój rzeźb. Popularność zyskał ciężki, dorycki peplos zamiast zwiewnego chitonu i himationu, stąd wyobrażenia kobiet nazywa się czasem peploforami. Czasem kobiety mają głowy okryte rąbkiem tkaniny, fałdy szat są ciężkie, nie pozwalają na zaznaczenie detali anatomicznych.

a)     Hestia Giustiniani – kopia rzymska oryginału greckiego, datowana na 470 rok p.n.e. Może przedstawiać Hestię, Herę, Demeter lub Afrodytę, w epiblemie na głowie i peplosie zakrywającym stopy. W lewej ręce postać trzymała prawdopodobnie berło. Posąg przypisywany Kalamisowi.

b)     Aspazja – zwana też Sosandrą, Europą lub Afrodytą, to posąg kobiecy datowany na lata 460 – 450 p.n.e., także przypisywany Kalamisowi. Ukazuje delikatną kobietę odzianą w pięknie pofałdowany płaszcz, osłaniający także głowę, spod którego widoczny jest chiton.

...
Zgłoś jeśli naruszono regulamin