Schemat przedstawia inicjację translacji.
Na podstawie analizy powyższego schematu ustal i podaj kolejność, z jaką podczas drugiego etapu translacji . elongacji będą się przyłączały do metioniny trzy przedstawione
aminokwasy (kwas asparaginowy, histydyna, cysteina). Swój wybór uzasadnij jednym argumentem.
W tabeli podano procentową zawartość zasad azotowych w trzech próbkach DNA.
Podaj, która próbka nie pochodzi z tego samego organizmu co dwie pozostałe. Uzasadnij
wybór stosując odpowiednie obliczenia.
Zadanie 21. (2 pkt)
Osiągnięciem inżynierii genetycznej jest opracowanie technik, dzięki którym otrzymuje się
organizmy transgeniczne.
Podaj definicję pojęcia .organizm transgeniczny. oraz przykład wykorzystania
organizmów transgenicznych przez człowieka.
Zadanie 7. (2 pkt)
Schemat przedstawia pewien proces biologiczny zachodzący w komórkach.
Podaj nazwy etapów A i B przedstawionego procesu oraz określ ich znaczenie
biologiczne.
Zadanie 22. (1 pkt)
Synteza białek jest złożonym procesem przekładania informacji genetycznej na język
aminokwasów.
Uporządkuj poniższe sformułowania tak, żeby odzwierciedlały właściwą kolejność
przemian prowadzących do wytworzenia białka.
A. Transport aminokwasów (przez cząsteczki tRNA) do rybosomów.
B. Łączenie się cząsteczek mRNA z rybosomami.
C. Łączenie się aminokwasów (dostarczonych do rybosomów) w polipeptydy tworzące
cząsteczki białka.
D. Transkrypcja informacji genetycznej z DNA na RNA.
Kolejność przemian (posłuż się oznaczeniami literowymi)
Zadanie 23. (2 pkt)
Nić mRNA jest komplementarna do nici kodującej DNA, a antykodon tRNA
(charakterystyczny dla przyłączonego aminokwasu) jest komplementarny do kodonu
w mRNA, odpowiadającego temu aminokwasowi.
Wykorzystując zasadę komplementarności, uzupełnij poniższą tabelę.
Zadanie 24. (2 pkt)
Mutacje mogą dotyczyć całych chromosomów lub ich fragmentów oraz pojedynczych genów.
Podaj po jednym przykładzie choroby dziedzicznej u człowieka uwarunkowanej
mutacją chromosomową i genową.
Choroba uwarunkowana mutacją chromosomową: .....................................................................
Choroba uwarunkowana mutacją genową:
Zadanie 25. (2 pkt)
Wiedza genetyczna znalazła zastosowanie w orzecznictwie sądowym między innymi
w sprawach o ustalenie ojcostwa. W tym celu przeprowadza się badanie DNA
wyizolowanego z komórek dziecka i jego domniemanego ojca. Wyizolowany DNA jest cięty
na części, które są układane w formę przypominającą kod kreskowy. Poniższej schematycznie
przedstawiono fragmenty DNA dziecka i dwóch mężczyzn.
Ustal, który wynik badania (A czy B) potwierdza ojcostwo. Odpowiedź uzasadnij.
Zadanie 50. (2 pkt)
W wyniku nieprawidłowego przebiegu mejozy powstały dwa rodzaje plemników. Jedne
zawierały oba chromosomy płci (X i Y), drugie nie zawierały żadnego z nich.
Zapisz symbolami możliwe składy zygot pod względem chromosomów płci po połączeniu
każdego rodzaju plemnika z prawidłowo wytworzoną komórką jajową. Określ rodzaj
mutacji, do którego należy zaliczyć zmianę genetyczną zilustrowaną przedstawionym
przykładem.
Zadanie 47. (3 pkt)
Allel anemii sierpowatej (s) warunkuje powstanie w erytrocytach człowieka zmienionej hemoglobiny. Osoby homozygotyczne (ss) pod względem allelu sierpowatości krwinek zwykle umierają w młodym wieku. Osoby heterozygotyczne (Ss) są nosicielami alleli zarówno hemoglobiny prawidłowej, jak i nieprawidłowej. Ten stan heterozygotyczności wyraźnie zmniejsza sprawność fizyczną, ale za to bardzo utrudnia rozwój w krwinkach takiej osoby zarodźca malarii.
a) wyjaśnij, dlaczego osoby heterozygotyczne (Ss) są odporne na malarię.
b) czynniki ewolucji to: mutacje, rekombinacje, dobór naturalny, izolacja.
- który z wymienionych czynników spowodował pojawienie się allelu anemii sierpowatej (s) w populacji ludzkiej – .........................................................................
- który z wymienionych czynników warunkuje większą przeżywalność heterozygot w tych rejonach świata, w których panuje malaria – ................................................
Zadanie 48. (1 pkt)
Schemat przedstawia rodowód genetyczny pewnej rodziny. Kółko oznacza kobietę, kwadrat
oznacza mężczyznę.
Które z poniższych określeń charakteryzuje dziedziczoną cechę?
A. Sprzężona z płcią i recesywna.
B. Sprzężona z płcią i dominująca.
C. Autosomalna recesywna.
D. Autosomalna dominująca
Zadanie 11. (1 pkt)
Odporność organizmu, zapewniającą jego obronę przed ciałami obcymi, można podzielić
na swoistą i nieswoistą.
Na podstawie poniższego tekstu określ, czy szczepionki stosuje się w celu wzmocnienia
swoistej czy nieswoistej odporności organizmu.
Przykładem odporności swoistej jest wytwarzanie przez organizm przeciwciał niszczących
obecny w organizmie określony rodzaj wirusa, bakterii czy substancji chemicznej.
Przykładami odporności nieswoistej organizmu człowieka są zabezpieczenia barierami
(np. mechanicznymi) przed wniknięciem do jego wnętrza różnych wirusów, bakterii
i substancji chemicznych oraz ich „pożeranie” przez białe krwinki zwane makrofagami.
Zadanie 50. (4 pkt)
Dystrofia mięśniowa Duchenne´a jest cechą sprzężoną z płcią. W pewnej rodzinie, w której
rodzice nie wykazywali tego schorzenia, urodziło się dwoje dzieci. Okazało się, że jedno
z nich ma dystrofię mięśniową. Wiadomo, że w rodzinie matki, brat był chory na dystrofię,
drugi brat i siostra byli zdrowi. Rodzice matki nie mieli dystrofii.
Narysuj rodowód rodziny ilustrujący dziedziczenie genu warunkującego dystrofię.
Określ, które z rodziców było nosicielem allelu dystrofii, jakiej płci było ich dziecko
chore na dystrofię oraz jakie będzie prawdopodobieństwo, że następne dziecko też
będzie chore.
Zadanie 49. (1 pkt)
Na wykresie przedstawiono częstość występowania zespołu Downa i zespołu dodatkowego
chromosomu X u dzieci urodzonych przez matki w różnym wieku.
Odczytaj informacje przedstawione na wykresie i określ wiek matki, w którym
częstotliwość urodzeń dzieci z zespołem Downa i dodatkowym chromosomem X jest
największa.
Zadanie 23. (1 pkt)
Uczeni z LAB 02 opracowali pierwszą skuteczną szczepionkę przeciwko zespołowi Downa.
Szczepionka właśnie przeszła próby kliniczne i została dopuszczona do użytku. Najlepsze
efekty przynosi po zastosowaniu w pierwszym miesiącu życia.
Oceń prawdziwość powyższego doniesienia i podaj jeden argument na poparcie swojego
stanowiska.
graczz124