Trzecia płeć - 04-02-2004 - rzeczpospolita.txt

(12 KB) Pobierz
Trzecia p�e�
04.02.2004, IR
Szacuje si�, �e w Polsce mieszka kilka tysi�cy transseksualist�w. P�e� zmieni�o 1,5 tys. z nich. Oko�o tysi�ca os�b jest w trakcie terapii

Trzecia p�e�

IZABELA REDLI�SKA

Kobiety mo�na pozna� po du�ych d�oniach i niezwykle smuk�ej sylwetce. M�czy�ni s� zazwyczaj drobni, z wypisan� na twarzy delikatno�ci�. Transseksuali�ci. Zmieniaj� p�e�, bo, jak m�wi�, natura uwi�zi�a ich w nie swoim ciele. Nie wolno ich dyskryminowa� - na pocz�tku tego roku orzek� Europejski Trybuna� Sprawiedliwo�ci.

Transseksualizm jest chorob�. To zaburzenie identyfikacji p�ciowej znajduje si� w Mi�dzynarodowej klasyfikacji chor�b i problem�w zdrowotnych. - W poj�ciu wsp�czesnej medycyny jest chorob� nieuleczaln�. Nie znamy jej przyczyny. Wiemy, �e nie jest dziedziczna, ma charakter wrodzony - m�wi dr Stanis�aw Dulko z Zak�adu Psychosomatyki, Seksuologii i Patologii Wi�zi Mi�dzyludzkich CMKP. Zajmuje si� transseksualizmem ju� 30 lat. Uwa�any jest w Polsce za pierwszego specjalist� w tej dziedzinie. To on pomaga osobom transseksualnym w procesie zmiany p�ci.

- Ludzie ci padaj� ofiar� oszustwa - przekonuje z kolei prof. Adam Bielikiewicz, emerytowany kierownik Katedry Chor�b Psychicznych Akademii Medycznej w Gda�sku. - Utrzymuje si� ich w z�udnym przekonaniu, �e dzi�ki operacji stan� si� na przyk�ad kobietami. Tymczasem otrzymaj� jedynie zewn�trzne atrybuty kobieco�ci. Nie b�d� mia�y miesi�czki, nigdy nie zajd� w ci���. A zdarzaj� si� przecie� pooperacyjne powik�ania.

Adrian jest w drugim miesi�cu terapii hormonalnej, zabiegi jeszcze przed nim. Ma 27 lat. Sko�czy� pedagogik� na UW. Nosi kr�tkie w�osy i na pierwszy rzut oka wygl�da jak m�czyzna. Zdradza go chyba tylko ch�opi�cy g�os i drobne d�onie. Od roku prowadzi spotkania transseksualist�w w warszawskiej siedzibie Lambdy, stowarzyszenia zajmuj�cego si� mniejszo�ciami seksualnymi. Grupa liczy 10 - 15 os�b. Wymieniaj� si� informacjami na temat leczenia, jego skutk�w czy spraw s�dowych. Nie lubi� okre�le� transseksualna kobieta (cia�o kobiety, a umys� m�czyzny) czy transseksualny m�czyzna (cia�o m�czyzny, a umys� kobiety). M�wi�: osoba k/m lub m/k. - Wi�kszo�� ludzi, kt�rzy ogl�daj� w telewizji programy o transseksualizmie czy czytaj� o nim w gazecie, traktuje ten problem jako widzimisi�. Dla nas jest to tak samo szokuj�ce jak dla nich. Niesamowicie boli, kiedy u�wiadamiamy sobie, co si� z nami dzieje. Podejrzewam, �e podobnie czuj� ci, kt�rzy dowiaduj� si�, �e maj� raka. Te� go nienawidz�, te� go nie chc� - t�umaczy Adrian. Spotkania w Lambdzie s� prawdopodobnie jedynymi tego typu w naszym kraju.

PO NITCE DO K��BKA:

1865 r. - wraz ze �mierci� lekarza armii angielskiej, dr Jamesa Barry'ego okazuje si�, �e by� on biologicznie kobiet�

1930 r. - kastracji poddaje si� du�ski malarz Enigar Wegemar. Trzy lata p�niej ukazuje si� o nim ksi��ka pod znamiennym tytu�em "Man into woman" (m�czyzna w kobiecie)

1949 r. - Francuz Cauldwell wprowadza termin "transseksualizm"

1963 r. - wykonanie pierwszej korekty p�ci (u transseksualnego m�czyzny) w Polsce

1966 r. - publikacja ksi��ki endokrynologa Harry'ego Benjamina "Zjawisko transseksualizmu", powo�anie Mi�dzynarodowego Stowarzyszenia Dezaprobaty P�ci

1983 r. - zabiegi zmiany p�ci dokonywane s� ju� w Polsce regularnie.

Ewenement na skal� �wiata

W Polsce jedna transseksualna kobieta (k/m) przypada na 17 tys. urodze�, jeden transseksualny m�czyzna (m/k) na 57 tysi�cy. To ewenement na skal� �wiata, gdzie na zaburzenie to kilka razy cz�ciej cierpi p�e� brzydka. Tak jest m.in. w USA (1 m/k na 30 tys. urodze�, 1 k/m na 110 tys.), Niemczech (1 m/k na 36 - 42 tys., 1 k/m na ok. 100 tys.) czy w Singapurze (1 m/k na 9 tys., 1 k/m na 27 tys.). Odpowied� na pytanie o przyczyn� tego zjawiska, tak jak odpowied� na pytanie o przyczyn� transseksualizmu w og�le, to hipotezy. - Zaburzenie dotyczy centralnego uk�adu nerwowego, a wi�c m�zgu. Powstaje w okresie �ycia p�odowego. Powodowa� je mog� leki przyjmowane w czasie ci��y, sytuacje stresogenne, dieta, a konkretnie znajduj�ce si� w niej �rodki ochrony ro�lin, kt�re maj� budow� czy struktur� hormon�w p�ciowych �e�skich. By� mo�e rzadsze ni� na Zachodzie ich stosowanie uchroni�o w Polsce wielu m�czyzn przed transseksualizmem - przypuszcza dr Stanis�aw Dulko.

W 1995 roku holenderscy naukowcy opublikowali badania wskazuj�ce na istnienie strukturalnej r�nicy mi�dzy m�zgami zdrowych m�czyzn a m�czyzn pragn�cych zosta� kobietami. Inni upatruj� tu przyczyn spo�ecznych, na co wskazuj� m.in. wyniki bada�, wed�ug kt�rych ponad 80 proc. os�b transseksualnych wychowa�o si� bez rodziny lub w rodzinach niepe�nych.

Cz�stotliwo�� wyst�powania tego zaburzenia jest w populacjach sta�a. Cho�, jak przyznaje dr Dulko, w ostatnich latach na pewno ujawnia si� ich wi�cej. W jego gabinecie rocznie pojawia si� od 30 do 50 nowych pacjent�w cierpi�cych na transseksualizm. Najliczniejsz� grup� stanowi� ci, u kt�rych choroba da�a o sobie zna� w dzieci�stwie, a okres dojrzewania tylko j� utrwali�. Do gabinetu zagl�daj� r�wnie� doro�li m�czy�ni. W m�odo�ci poszli do wojska, by w ten spos�b zm�nie�. Potem si� o�enili i zostali ojcami. Z up�ywem czasu stracili si��, by dalej udawa�. Kobiety rzadziej s� sk�onne i�� na spo�eczne kompromisy. Podejmuj� leczenie statystycznie w wieku 23 lat. M�czy�ni pojawiaj� si� u lekarza z regu�y mi�dzy 30. a 40. rokiem �ycia.

W�o�y� idiotyczn� sukienk�

Agata jest najstarsza w grupie, jaka spotyka si� w Lambdzie. Zadbana blondynka, jeszcze z niskim g�osem. Pierwsza my�l o tym, �e jest z ni� co� nie tak, pojawi�a si� w roku 1976 wraz z kadrem z filmu "King Kong", jaki w czarno-bia�ym kolorze wydrukowa�a "Kobieta i �ycie". Przedstawia�o ono aktork� Jessic� Lang, skulon� na d�oni olbrzyma. - By�am kilkuletnim berbeciem, a obraz ten wzbudzi� we mnie silne emocje: nie jestem na swoim miejscu, chc� by� kobiet�, �wiat jest przera�aj�cy, wyrosn� na pi�kn� kobiet� - opowiada. Szko�a �rednia by�a czasem przebieranek w damskie ciuszki. Wielu z nich ma to za sob�, co ��czy ich z transwestytami (ci r�ni� si� od transseksualist�w tym, �e czerpi� przyjemno�� z posiadanych narz�d�w p�ciowych). Kiedy przysz�a doros�o��, zacz�a ucieka� przed problemem w �wiat iluzji i alkoholu. Kiedy zacz�a gubi� w�osy i na g�owie robi�y si� charakterystyczne m�skie zakola, wzbudzi�o to w niej odraz�. Poczu�a, �e to ostatni dzwonek. Rok temu po raz ostatni nosi�a si� jak m�czyzna. Zaraz potem rozpocz�a terapi� hormonaln�. Wcze�niej poinformowa�a o swojej decyzji wsp�pracownik�w. - Chodzi o to, �e ja jestem w trakcie zmiany p�ci - t�umaczy�a. - Tak, tak� a na jak�? - us�ysza�a z ust na co dzie� sprawnego mened�era. Jej szef uzna�, �e to zdrada m�sko�ci. W ka�dej chwili spodziewa si� zwolnienia. Zacz�a prowadzi� dziennik, w kt�rym opisuje ca�y proces zmian. Uczy si� w przyspieszonym tempie tego, czego kobieta przez ca�e �ycie.

Bo�e, jestem inna!

Magda ma 29 lat i jest na pierwszym roku medycyny. Zdecydowa�a si� na te studia mi�dzy innymi z tego powodu, �e mamy w Polsce zaledwie trzech lekarzy, kt�rzy zajmuj� si� transseksualizmem w pe�nym tego s�owa znaczeniu. Na pewno za� przyda�by si� taki, kt�ry zna problem na w�asnej sk�rze. - Rozd�wi�k mi�dzy moim cia�em a umys�em by� narastaj�cym procesem. Przez pewien czas pr�bowa�am sobie udowodni�, �e potrafi� �y� zgodnie z tym, co mam w dokumentach. Nie wysz�o - opowiada. Leczy si� ju� cztery lata. W tej chwili zmienia dokumenty i czeka na operacyjne "zlikwidowanie tego, co niepotrzebne". Jak m�wi, wybra�a jedn� z dw�ch dr�g, jakimi zazwyczaj pod��aj� transseksuali�ci. Drug� z nich jest samob�jstwo. Na swoje �ycie porywa si� od 70 do 90 proc. z nich.

- Czu�em to od ma�ego dziecka, ju� w przedszkolu. Wraz z rozwojem �wiadomo�ci, przybiera�o to coraz bardziej okre�lone kszta�ty - opowiada Adrian. Kiedy dorasta�, zacz�� si� interesowa� dziewczynami. My�la�: Bo�e, jestem lesbijk�. Ale to nie by�o to, bo przecie� lesbijka to kobieta, kt�ra chce by� z kobiet� i chce by� kobiet�. On za� nie akceptowa� swojego cia�a. W liceum obejrza� film o transseksualizmie. Wyst�puj�ce w nim osoby opowiada�y dok�adnie o tym, co dr�czy�o go przez lata. Przerazi� si�. - Pojawi�a si� czarna dziura i my�l, �e ja nie chc� tak �y� - m�wi dzisiaj. Wtedy przytrzyma�a go przy �yciu wiara w Boga. Z faktem tym oswaja� si� przez pi�� lat studi�w. Po drodze by�o wiele traumatycznych prze�y�. Ka�da uroczysto�� rodzinna, na kt�r� trzeba by�o w�o�y� idiotyczn� sukienk� i m�wi� o swoich planach na przysz�o��, kiedy wszystko wydawa�o si� takie nieadekwatne. Albo ekspedientki w sklepach, kt�re zwraca�y uwag�, �e dzia� damski jest w drugiej cz�ci sklepu.

Wychowywa�a go matka. - Czy wy jeste�cie partnerkami? - spyta�a, kiedy po raz kolejny odwiedzi�a Adriana jego przyjaci�ka. Ba� si�, �e j� skrzywdzi, wi�c do tej pory milcza�. Matka jednak zrozumia�a. Tak reaguje oko�o po�owy rodzin transseksualist�w, bo taka ich cz�� wspiera swoich bliskich w chorobie. 30 proc. ten fakt przyjmuje jedynie do wiadomo�ci, pozostali zrywaj� wi�zi. Adrian w tej chwili nie pracuje. Bo kto go zatrudni, skoro wed�ug dokument�w jest jeszcze kobiet�, a wygl�da ju� jak m�czyzna. Pieni�dze na operacj� zarobi�, pracuj�c w wakacje w Wielkiej Brytanii. Po wszystkim ma nadziej� na normalne �ycie ze swoj� partnerk�. - Jeste�my razem 6 lat. Chcemy si� pobra�. Tylko jej rodzice tego nie akceptuj�. Ich c�rka mog�aby przecie� �y� ze zdrowym facetem i mie� z nim dzieci - opowiada Adrian. - Chcemy tworzy� rodzin� i o tym wszystkim zapomnie�. Modl� si�, �eby si� uda�o.

�ycie na r�owo?

- Transseksualizm jest g��bokim zaburzeniem poczucia to�samo�ci. Zamiast poddawania tych ludzi krwawym zabiegom, nale�a�oby poprzez zastosowanie d�ugotrwa�ej psychoterapii dociec, dlaczego nie akceptuj� w�asnego cia�a - twierdzi prof. Adam Bielikiewicz, psychiatra. Wraz z seksuolog, prof. Jadwig� Gromsk� wyst�powa� przed s�dem jako bieg�y w sprawie cz�owieka, kt�ry po wykonanym zabiegu chcia� wr�ci� do...
Zgłoś jeśli naruszono regulamin