Jest to fragment przt�umaczony ksi��ki Lance Amstronga 4.Pozycja na rowerze Przy okre�laniu optymalnej pozycji na rowerze najwa�niejszym czynnikiem jest wygoda. Lance sam doszed� do wniosku, �e niezale�nie od tego jak jego pozycja jest aerodynamiczna, je�eli nie jest komfortowa, b�dzie sprawia� problemy i nie pozwoli na uzyskanie dobrego wyniku. Lance znacznie zmodyfikowa� swoja pozycj� na rowerze od roku 1990, kiedy to z triatlonisty sta� si� kolarzem. Twoja pozycja te� b�dzie wymaga� modyfikacji w zale�no�ci od nabywanych umiej�tno�ci, wzrastaj�cej si�y, sprawno�ci i wiary we w�asne mo�liwo�ci. Pozycja podczas jazdy zale�y od czterech czynnik�w: 1.Wygoda 2.Biomechanika 3.Technika jazdy 4.Aerodynamika Powy�sze czynniki, wsp�lnie tworz� stan dynamicznej r�wnowagi. Kiedy Chris do��czy� do zespo�u Ameryka�skiej Federacji Kolarskiej, postrzega� Lance'a jako kandydata do 100-kilometrowej jazdy dru�ynowej na czas podczas Igrzysk Olimpijskich w Barcelonie w 1992 roku. Wystarczy�o jednak jedno spojrzenie na sylwetk� Lance'a podczas jazdy, aby przekona� go, �e niezb�dna s� drastyczne zmiany. Aby wykorzysta� si�� swoich mocnych mi�ni ud, Lance bardzo pochyla� si� do przodu. U�ywa� siode�ka triatlonowego, kt�re pochyla si� nieco ku przodowi, w odr�nieniu od zwyk�ego siode�ka, kt�re jest r�wnoleg�e do pod�o�a. Lance mia� r�wnie� bardzo nisko umieszczon� kierownic�, a siode�ko uniesione. Pochylona do przodu sylwetka i wygi�ty kr�gos�up zwi�ksza�y opory podczas jazdy. Pod nadzorem Chrisa Lance rozpocz�� modyfikowanie swojej pozycji na rowerze. Zacz�� od wymiany siode�ka. Co wi�cej, Chris przesun�� siode�ko ku ty�owi, aby przemie�ci� punkty przy�o�enia si� i lepiej wykorzysta� potencja� mi�ni �ydek, po�ladk�w i grzbietu. Podni�s� tak�e o kilkana�cie centymetr�w kierownic� i obni�y� siode�ko. Zmiany te pomog�y Lance'owi uzyska� bardziej p�ask�, lepsz� aerodynamicznie sylwetk�. Eddy Merckx, belgijska legenda lat siedemdziesi�tych, a dzisiaj producent rower�w, pracowa� z Lancem na pocz�tku lat dziewi��dziesi�tych, kiedy by� dostawca sprz�tu dla grupy Motorola (pierwsza grupa Lance'a). Merckx bardzo zwraca uwag� na prawid�ow� pozycje zawodnika. W filmie "Niedziela w piekle", opowiadaj�cym o wiosennym klasyku Pary� - Roubaix z 1976 r., mo�na zobaczy� jak Merckx zatrzymuje si� na poboczu, zsiada z roweru, wyci�ga klucz, odkr�ca �rub�, obni�a siode�ko o par� milimetr�w, po czym wsiada na rower i do��cza do peletonu. Merckx pom�g� Lance'owi wypracowa� optymaln� pozycje na rowerze, bardzo blisk� tego, co mo�na zobaczy� dzisiaj. W 1996 r. Lance podpisa� kontrakt z grup� Cofidis. Rozpocz�� treningi pod okiem Cyrille'a Guimarda, dyrektora sportowego, kt�ry wcze�niej opiekowa� si� takimi gwiazdami Tour de France jak Greg LeMond, Bernard Hinault i Laureat Mignon. Guimard, dawny rywal Merckxa, lekko zmodyfikowa� sylwetk� Lance'a. Wyposa�y� r�wnie� jego rower w kierownice w�sz� ni� 42 cm, co wymaga�o zmiany przyzwyczaje�. Dzi�ki w�szej kierownicy Lance trzyma� r�ce bli�ej siebie, co poprawi�o jego aerodynamik�. Dzi�ki �ci�ni�ciu klatki piersiowej zmniejszy�a si� tak�e powierzchnia czo�owa zawodnika, a tym samym spad�y opory jazdy. Wkr�tce jednak rozpoznano u Lance'a raka, a grupa Cofidis rozwi�za�a kontrakt. Kiedy Lance odzyska� si�y po chemioterapii, na nowo podj�� trening pod nadzorem Chrisa. Pocz�tkowo utrzymywa� pozycje wypracowana przez Guimarda. Jednak po kilku ci�szych treningach zacz�� si� skar�y� na b�le w klatce piersiowej. Chris doszed� do wniosku, �e dolegliwo�ci te mog� wynika� z uci�ni�cia klatki piersiowej i wyposa�y� rower Lance'a w kierownice 42-centymetrow�, tak�, jakiej u�ywa� na pocz�tku. Szersza kierownica pozwoli�a na rozsuni�cie ramion i zmniejszy�a nacisk wywierany na �ebra, a b�le wkr�tce ust�pi�y. Nie warto po�wi�ca� komfortu jazdy dla lepszej aerodynamiki. Wygoda Ka�da osoba odczuwa komfort na sw�j w�asny spos�b. Zale�y on chocia�by od indywidualnej gibko�ci, czy osobniczych odchyle� w budowie cia�a, takich jak pronacja czy supinacja stopy, co wp�ywa na to czy zewn�trzna, czy wewn�trzna cz�� stopy wywiera nacisk na peda�y. Wielu kolarzy po kilku godzinach jazdy odczuwa bolesno�� w krzy�u, a Lance jest jeszcze bardziej podatny na tego typu dolegliwo�ci. Zdiagnozowano u niego z�amani pi�tego kr�gu l�d�wiowego, na wysoko�ci pasa. Stan ten, zwany kr�gozmykiem, jest uwa�any za wrodzony, ale powszechnie wyst�puje u sztangist�w i os�b, kt�re w wieku nastoletnim uprawia�y sporty si�owe. Aby zminimalizowa� dolegliwo�ci okolicy krzy�owej Lance regularnie wykonuje �wiczenia rozci�gaj�ce i poddaje si� masa�om, co zmniejsza napi�cie mi�niowe. Zwraca szczeg�ln� uwag� na �wiczenia okolicy l�d�wiowo - krzy�owej i bioder (�wiczenia rozci�gaj�ce - patrz Rozdzia� 9). Biomechanika Innym czynnikiem wp�ywaj�cym na pozycje kolarza w czasie jazdy jest biomechanika, czyli odpowiednie roz�o�enie si�. Ka�dy robi to na sw�j spos�b. Na przyk�ad David Phinney - kolega Chrisa z dru�yny 7-Eleven, kt�ry w 1986 roku by� pierwszym ameryka�skim zwyci�zc� etapu Tour de France - je�dzi z palcami n�g skierowanymi ku do�owi. Odbiega to od standardowego u�o�enia st�p r�wnolegle do pod�o�a. Phinney peda�uje z opuszczonymi palcami, poniewa� jego mi�nie czworog�owe s� wi�ksze ni� przeci�tnie. Dzia�aj� one jak wielkie t�oki popychaj�ce peda�y. Taki spos�b jazdy, korzystny dla Phinneya, innym zawodnikom nie przyni�s�by dobrych rezultat�w. Biomechanika Lance'a opiera si� na silnych mi�niach czworog�owych uda, rozwini�tych w trakcie kariery triatlonowej. W rezultacie szybciej podje�d�a on pod g�r� staj�c na peda�ach ni� zachowuj�c pozycje siedz�c�, zu�ywa jednak przy tym wi�cej energii. Lance po�wi�ci� sporo pracy na poprawienie jazdy w g�rach, ale dzi�ki temu m�g� nawi�za� walk� na g�rskich etapach Tour de France w 1999 roku. Biomechanika t�umaczy r�wnie�, dlaczego podczas czas�wek Lance je�dzi z zaokr�glonymi plecami trzymaj�c d�onie na dolnych cz�ciach kierownicy. Z powodu kr�gozmyku nie mo�e si� pochyli�, wi�c kompensuje to przesuwaj�c tu��w do przodu, co skutkuje zaokr�glonymi plecami. Technika jazdy Jest to trzeci czynnik wp�ywaj�cy na pozycj� kolarza na rowerze. Chodzi o spos�b, w jaki rower zachowuje si� podczas wchodzenia w zakr�ty, przyspieszania, hamowania czy innych manewr�w. Cia�o kolarza styka si� z rowerem w trzech punktach: s� to stopy, d�onie i po�ladki. Tworz� on tr�jk�t, a od jego kszta�tu zale�y technika jazdy. Zazwyczaj kolarz modyfikuje swoj� pozycj� na rowerze dla utrzymania r�wnowagi i lepszej aerodynamiki, w zale�no�ci od ukszta�towania terenu, pr�dko�ci i kierunku jazdy, zakr�t�w i zmian pr�dko�ci. Kiedy odnajdziesz ju� swoj� optymaln� pozycj�, b�dziesz m�g� j� �atwiej zmieni�, gdy okoliczno�ci ci� do tego zmusz�. Aerodynamika Ostatnim czynnikiem jest aerodynamika. Odpowiednia pozycja redukuje op�r jazdy i pomaga przyspieszy� w razie potrzeby. Niekt�re pozycje s� bardziej aerodynamiczne ni� inne. Podczas czas�wek Lance peda�uje z zaokr�glonymi plecami i tu�owiem bardziej uniesionym ni� u innych zawodnik�w. "Badania, jakim poddano Lance'a, wykaza�y, �e wysoko�� kolarza na rowerze nie jest tak istotna jak jego szeroko��" m�wi Dr Andrew Pruitt, kierownik Centrum Medycyny Sportowej w Kolorado, kt�ry wykry� kr�gozmyk Lance'a na pocz�tku lat dziewi��dziesi�tych. "Dla zawodnika lepiej jest utrzyma� w�sk� sylwetk� �eby pru� powietrze jak strza�a ni� zbli�a� tu��w do ramy. Je�li jednak zawodnik czuje si� dobrze ze swoj� sylwetk� podczas czas�wki, pojedzie lepiej ni� gdyby na si�� przyjmowa� pozycj� bardziej aerodynamiczn�". Steve Hed to mechanik z niewielkiego St.Paul w Minnesocie, kt�ry wyspecjalizowa� si� w konstruowaniu aerodynamicznych obr�czy, kt�re redukuj� op�r jazdy. Kiedy Lance startowa� w triatlonie i amatorskich wy�cigach kolarskich, to Hed projektowa� dla niego ko�a, stosuj�c najnowocze�niejsze techniki i materia�y. Ale nawet i on uwa�a, �e aerodynamika ma swoje ograniczenia. "Kolarze w grupie jad�c w wachlarzu nie dbaj� o aerodynamik�, bo nie pracuj� wy��cznie na sw�j rachunek. Ale kiedy grupa si� poszarpie i trzeba goni� uciekaj�cych, aerodynamiczna sylwetka staje si� nagle istotna. Jest te� kluczowa, gdy chce si� zainicjowa� atak z grupy." Pozycja podstawowa Rozpocz�� nale�y od podstawowej pozycji spoczynkowej, s�u��cej jako wzorzec. Polega ona na r�wnomiernym roz�o�eniu si�y mi�dzy siode�kiem, kierownic� i peda�ami. T� pozycj� �atwo modyfikowa�, aby dostosowa� si� do r�nych warunk�w jazdy. Kiedy kupujesz rower z dobrze dobran� ram� (Patrz Rozdzia� 2), warto po�wi�ci� troch� czasu na precyzyjne dopasowanie w�asnej sylwetki do nowego roweru. "Rower musi wygl�da� tak jak cz�owiek, kt�ry b�dzie na nim je�dzi�" m�wi Dr Pruitt podsumowuj�c swoje do�wiadczenia z wieloletniego leczenia b�l�w kolan i krzy�a, czyli nast�pstw z�ej sylwetki podczas jazdy. "Rower mistrza nie nadaje si� dla ka�dego." Na dow�d swych s��w Dr Pruitt por�wnuje rowery Lance'a i jego koleg�w z ekipy US Postal, wszystkie tej samej marki. Dla niewprawnego oka mog� wydawa� si� identyczne, ale rower Lance'a jest dostosowany do innej sylwetki ni� rowery George'a Hincapiego, Kevina Livingstone'a, Tylera Hamiltona i innych zawodnik�w. Zacznij od umieszczenia roweru na rolkach. Upewnij si�, �e przednie ko�o jest uniesione tak, aby znalaz�o si� na poziomie tylnego ko�a, tkwi�cego w uchwycie rolek. Je�li nie masz dost�pu do rolek, popro� koleg� o przytrzymanie roweru. Ustawienie roweru Wysoko�� siode�ka Istnieje wiele gotowych wzor�w na ustalenie wysoko�ci siode�ka, ale nie trzeba by� matematykiem �eby wyczu�, jaka wysoko�� jest odpowiednia. Przy najni�szym po�o�eniu peda�u noga powinna by� lekko ugi�ta w kolanie, a biodra nie mog� przemieszcza� si� na boki podczas jazdy. Ameryka�skie Centrum Przygotowa� Olimpijskich stosuje nast�puj�c� metod�: ustaw siode�ko tak, �eby pozostawa�o 5 milimetr�w luzu mi�dzy pi�t� a peda�em, przy najni�szym jego po�o�eniu. Dodaj kilka milimetr�w, je�li twoje buty maj� bardzo ...
Euromaster