Praca kontrolna z maszynoznawstwa.
XXX sem VI TM
Przemysłowe urządzenia transportu wewnętrznego.
Transport wewnętrzny w zakładzie przemysłowym jest ważnym elementem procesu produkcyjnego. W zależności od zasięgu jest określany jako daleki lub bliski. Transport wewnętrzny jest z natury transportem bliskim, może się odbywać w kierunku poziomym i pionowym. Rodzaj zastosowanego urządzenia transportowego zależy od właściwości przenoszonego materiału – nosiwa. W transporcie wewnętrznym znajdują zastosowanie przede wszystkim urządzenia o małym zasięgu: dźwignice i przenośniki oraz – niekiedy – urządzenia o dużym zasięgu: samochody, wagony, lokomotywy.
Parametrami charakteryzującymi urządzenia transportowe są:
nośność – zdolność do przenoszenia nosiwa o określonej masie w kierunku poziomym;
udźwig – zdolność do przenoszenia nosiwa o określonej masie w kierunku pionowym;
zasięg przestrzenny – wielkość przestrzeni obsługiwanej przez urządzenie;
prędkość przemieszczania nosiwa;
wydajność – ilość nosiwa przenoszona w jednostce czasu na jedna osobę zatrudnioną przy obsłudze urządzenia.
Dźwignice
Dźwignice są to urządzenia przenoszące nosiwo w formie ciał stałych ruchem przerywanym (okresowo), wykonujące zazwyczaj ruchy robocze i powrotne – jałowe.
Najprostszymi dźwignicami są dźwigniki, urządzenia służące do przemieszczania pionowego. Ruch podnoszenia jest realizowany za pomocą mechanizmu śrubowego, zębatkowego lub tłokowego. W dźwigniku śrubowym (rys. 4.50) ładunek jest podnoszony w wyniku wykręcenia śruby i jest utrzymywany dzięki samohamowności gwintu; aby ładunek opuścić, należy śrubę wkręcić. W dźwigniku zębatkowym (rys. 4.51) ładunek oparty na suwaku 1 jest podnoszony na skutek przetaczania po listwie zębatej 2 zębnika 3, napędzanego przez przekładnię. Do utrzymania podniesionego ładunku służy koło zapadkowe 4 unieruchamiane zapadką 5. W celu opuszczenia ładunku należy, utrzymując korbę, odwieść zapadkę 5 i, obracając korbę, opuścić suwak. Dźwigniki tłokowe są zwykle budowane jako hydrauliczne (rys. 4.52). Pompa 1 przetłaczając olej ze zbiornika w obudowie do cylindra 6 unosi ładunek oparty na tłoczysku tłoka 5. Wysuw tłoczyska jest ograniczony otwarciem przez tłok otworu przelewowego 7, przez który nadmiar oleju odpływa z cylindra do zbiornika. W celu opuszczenia ładunku należy ręcznie otworzyć zawór 4, przez który olej pod naciskiem obciążonego tłoka przepływa z cylindra do zbiornika.
Rys. 4.50. Dźwignik śrubowy1 - kadłub, 2 - śruba, 3 - koło zębate z gwintem, 4 - koło zębate napędowe
Rys. 4.51. Dźwignik zębatkowy
1 - suwak, 2 - listwa zębata, 3 - zębnik, 4 - koło zapadkowe, 5 - zapadka
Rys. 4.52. Dźwignik tłokowy hydrauliczny1 - pompa, 2 - zawór tłoczny, 3 - zawór ssawny, 4 - zawór opuszczania (sterowany), 5 - tłok, 6 - cylinder, 7 - otwór przelewowy, 8 - obudowa zbiornika
Cięgniki służą do wciągania lub przeciągania ładunków za pomocą cięgna nawijanego na bęben lub przewijanego przez koło. Cięgnem przewijanym przez koło jest łańcuch, pierścieniowy lub drabinkowy, współpracujący z odpowiednimi zębami koła. Cięgnem nawijanym na bęben może być łańcuch lub lina, zwykle stalowa.
Wciągarki służą do przemieszczania ładunków w dowolnym kierunku i są używane do podnoszenia ładunków, przeciągania barek i statków, stawiania słupów, układania kabli, naciągania przewodów linii napowietrznych itp. Napęd wciągarek może być ręczny lub mechaniczny. Na rysunku 4.53 przedstawiono wciągarkę o napędzie ręcznym. Bęben 1 jest napędzany przez obrót korby 6 za pośrednictwem przekładni zębatej złożonej z kół 2 i 3. Przekładnia zębata w swojej budowie jest bardziej złożona. Zapadka 4 wchodząc między zęby zębnika 3 unieruchamia mechanizm utrzymując ładunek na cięgnie. Gdy ładunek jest zawieszony z drugiej strony bębna, zapadkę należy przełożyć (na rys. 4.53 pokazano ją linią kreskową). Hamulec taśmowy 5 służy do chwilowego zatrzymywania bębna oraz do łagodnego opuszczania ładunku.
Rys. 4.53. Wciągarka ręczna
1 — bęben, 2 — koło zębate, 3 — zębnik, 4 — zapadka, 5 — hamulec, 6 — korba
Wciągnik (rys. 4.54) o napędzie ręcznym służy do podnoszenia niewielkich ładunków; udźwig tego typu urządzeń nie przekracza zazwyczaj 10 kN. Łańcuch stanowiący cięgno napędowe 1 tworzy pętlę przewijaną ręcznie przez koło 2 napędzające bęben 4 za pośrednictwem przekładni ślimakowej. Przez bęben 4 przewija się łańcuch 7, na którym jest zawieszony krążek 8 z hakiem 9 do zawieszania ładunku. Stożek 6 dociskany do gniazda siłą obwodową ślimacznicy stanowi hamulec cierny. Przy opuszczaniu ładunku opór hamulca należy pokonywać napędzając koło 2 w kierunku przeciwnym niż przy podnoszeniu.
Wciągnik elektryczny (rys. 4.55) umieszczony na wózku jest stosowany jako element suwnicy lub żurawia. Bęben 3 jest napędzany silnikiem elektrycznym 1 poprzez reduktor 2. Silnik jest połączony z reduktorem za pomocą sprzęgła, którego jedna z tarcz jest wykorzystana jako bęben hamulca normalnie zahamowanego, zwalnianego w czasie pracy elektromagnesowym zwalniakiem (rys. 3.113).
Rys. 4.55. Wciągnik elektryczny Rys. 4.56. Suwnica podparta
1 — silnik, 2 — reduktor, 3 — bęben 1 — most, 2 — wciągnik, 3 — mechanizm jazdy
Urządzenia do pionowego transportu ładunków lub ludzi w kabinach nazywa się dźwigami. Rozróżnia się dźwigi osobowe, towarowe i towarowo-osobowe.
Do obsługi hal fabrycznych i magazynów są powszechnie używane suwnice, urządzenia składające się z mostu, wzdłuż którego jeździ na szynach wózek (lub wózki) z wciągnikiem (wciągnikami). Mosty suwnic wyposażone w mechanizmy jazdy poruszają się po szynach (rys. 4.56). Suwnice bramowe, użytkowane poza budynkami, jeżdżą po torach. Konstrukcje mostów wykonuje się w formie belek lub kratownic. Suwnice umożliwiają podniesienie, przewiezienie i opuszczenie ładunku w dowolnych miejscach powierzchni ograniczonej długością mostu suwnicy i toru jej jazdy.
Do przeładunku towarów na dworcach, w portach i na budowach są powszechnie używane – żurawie. Charakterystycznym elementem żurawia jest obrotowy wspornik. Wspornik może zajmować położenie poziome (wysięgnica) lub zmienne w płaszczyźnie pionowej (wysięgnik). Po poziomej wysięgnicy (rys. 4.57) porusza się wózek z wciągnikiem. Na końcu wychylnego wysięgnika (rys. 4.58) znajduje się krążek (blok), przez który jest przewieszona lina nawijana na bęben wciągarki.
Rys. 4.57. Żuraw przyścienny Rys. 4.58. Żuraw samochodowy 1 — kabina operatora,
1 — wysięgnica, 2 — wciągnik podwieszony 2 — liny podnoszenia wysięgnika, 3 — wysięgnik, 4 — lina podnoszenia ładunku
Haki do zawieszania ładunku (rys. 4.59) są umieszczone na krążkach lub wielokrążkach (zbloczach), co daje w mechanizmie dodatkowe przełożenie zmniejszające prędkość podnoszenia, a więc moc napędu, oraz naciąg w cięgnach: Ładunki, jeżeli nie mają przystosowanych do zaczepienia na hakach uchwytów, zawiesza się na pętlach z lin lub łańcuchów. Przy częstym podnoszeniu jednakowych ładunków stosuje się specjalne zawiesie umożliwiające szybkie mocowanie. Do chwytania ładunków odpornych na zgniecenie (np. belek) są stosowane uchwyty kleszczowe (rys. 4.60). Uchwyty elektromagnesowe (rys. 4.61) umożliwiają szybkie chwytanie elementów z materiałów ferromagnetycznych o dowolnych kształtach. Strumień magnetyczny wytwarzany przez cewkę zamyka się przez rdzeń i ładunek. Uchwyt chwyta element w momencie wzbudzenia cewki, a zwalnia przez jej odwzbudzenie.
Urządzenia do transportu poziomego (suwnice, wózki) wymagają energii do pokonania oporów ich jazdy oraz przyspieszania ruchu w czasie ruszania i opóźnienia podczas zatrzymywania.
Ruchome zespoły (wózki, suwnice) zasila się prądem doprowadzonym przewodami giętkimi bądź rozwieszonymi przewodami nieizolowanymi współpracującymi ze ślizgaczami. Małymi dźwignicami steruje się z ziemi, za pośrednictwem przewodu giętkiego, większymi – z kabiny umieszczonej na dźwignicy.
Rys. 4.59. Haki: a) jednorożny; b) dwurożny
Przenośniki
Przenośniki są to urządzenia przenoszące nosiwo w formie ciał stałych (lub sypkich) ruchem ciągłym. Przenośniki dzieli się na: cięgnowe, bezcięgnowe i z czynnikiem pośredniczącym.
...
N3on_