dyrektor_nauczyc_1.pdf

Szanowni Państwo!

Przekazujemy Wam

pierwszy numer kwartal-

nika. Jest on zapowiedzią

cyklicznego biuletynu in-

formacyjnego o sprawach

dla Was ważnych, bo do-

tyczących egzaminów ze-

wnętrznych, przez które

będą przechodzić ucznio-

wie Waszych szkół po

zakończeniu kolejnych

etapów edukacji szkolnej.

Zdajemy sobie sprawę,

w jak znacznym stopniu

jakość kształcenia i sukces uczniów

zależy od dyrektorów szkół i na-

uczycieli kierujących uczeniem się

uczniów. Coraz lepsza Wasza wie-

dza o egzaminach i ich powiązaniu

z dydaktyką, to gwarancja lepszego

planowania przez Was procesu na-

uczania. To gwarancja coraz lepszej

współpracy między systemem egza-

minacyjnym a szkołami.

Wiemy wszyscy, że to nie wynik

egzaminu jest celem kształcenia, edu-

kacja ma znacznie szersze i bardziej

dalekosiężne zadania. Ale to wła-

śnie wynik egzaminu jest najbardziej

obiektywną informacją o efektywno-

ści Waszej pracy. Może być dla Was

wartościową informacją zwrotną, bez

której zrozumienia trudno byłoby do-

brze planować pracę pedagogiczną.

Informacją, która nabie-

ra znaczenia treściowego

dzięki współpracy z syste-

mem egzaminacyjnym.

Podniesienie poziomu

tej współpracy i jej rozwi-

janie to intencja wydaw-

cy tego kwartalnika. Tylko

bowiem ścisła współpraca

wszystkich podmiotów za-

angażowanych w edukację

młodego pokolenia może

zapewnić coraz lepsze wy-

kształcenie młodego poko-

lenia. Dlatego analogiczne czasopi-

sma kierujemy także do uczniów i do

nauczycieli.

Zatem życzę Wam powodzenia

w Waszej pracy, której niejako uko-

ronowaniem są egzaminy.

MIROSŁAW SAWICKI

dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej

Droga Czytelniczko! Drogi Czytelniku!

Trzymasz w ręku pierwszy numer kwartalnika po-

święconego egzaminom zewnętrznym. Wydawcą tego pi-

sma jest Centralna Komisja Egzaminacyjna, a czasopismo

powstało w ramach projektu Specjalistyczne publikacje

dotyczące egzaminów zewnętrznych współﬁnansowanego

przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu

Społecznego.

Projektodawcom tego przedsięwzięcia chodzi o to, żeby

młody jeszcze w Polsce system egzaminów był wszech-

stronnie wspierany, by coraz lepiej działał jako miernik

efektów edukacji młodego pokolenia. Nauczyciele i dy-

rektorzy szkół, którzy kierują edukacją młodego pokolenia

i którym ma on zapewnić obiektywną informację o tym,

czego się uczniowie nauczyli, muszą dobrze rozumieć

działanie tego systemu. Wtedy wyniki ich pracy będą lep-

sze, a żadne umiejętności, które posiadają uczniowie, nie

zagubią się na „egzaminacyjnej drodze”. Po to jest właśnie

kwartalnik „Egzaminy Naszych Uczniów”.

Krąg odbiorców tego czasopisma to przede wszyst-

kim dyrektorzy i nauczyciele liceów, szkół zawodowych

i gimnazjów, przygotowujący uczniów do zdawania egza-

minów zewnętrznych. Podstawowym źródłem informacji

o egzaminach są dla nich informatory CKE oraz spotkania

i szkolenia organizowane przez okręgowe komisje egza-

minacyjne. Informatory zawierają treściowy zakres wyma-

gań, na szkoleniach poruszane są problemy organizacyjne

dotyczące przebiegu egzaminów oraz omawiane sposoby

analizowania wyników. Jest jednak jeszcze szeroki krąg

zagadnień, którego poznanie może wspomóc Waszą pracę

nad przygotowaniem uczniów do egzaminów.

W kwartalniku „Egzaminy Naszych Uczniów” chce-

my nie tylko pogłębić Waszą wiedzę o organizacji egzami-

nu zewnętrznego, ale także dać wskazówki, jak skutecznie

prowadzić kształcenie, aby egzamin przynosił Wam uży-

teczne dla dalszych działań informacje, a uczniom – sukce-

sy. Egzaminy są bowiem ważnym (nie jedynym i zapewne

nie najważniejszym – pamiętajmy o tym!) źródłem infor-

macji o efektywności pracy szkoły. Dobre zrozumienie

ich wyników może skutkować podejmowaniem działań

polepszających dydaktykę i organizację pracy szkoły,

a tym samym podnieść prestiż szkoły w środowisku.

Wasze oczekiwania pod adresem tego kwartalnika nie

są nam jednak, co oczywiste, w pełni wiadome. Dlatego

przy nazwiskach autorów tekstów podajemy adresy elek-

troniczne. Każdy może napisać nie tylko o tym, co powin-

niśmy zamieszczać, ale także o tym, co mu się najbardziej

albo najmniej w piśmie podoba. A także zaproponować

własny tekst.

KLEMENS STRÓŻYŃSKI

koordynator projektu

Specjalistyczne publikacje dotyczące egzaminów zewnętrznych

realizowanego przez Centralną Komisję Egzaminacyjną

klemens@kk-net.pl

ROMAN DOLATA

Szacowanie wskaźnika

edukacyjnej wartości

dodanej (EWD)

W latach 2007-2013 w ramach działania 3.2.

Tworzenie i testowanie

Rozwój systemu egzaminów zewnętrznych

priorytetu Wysoka jakość edukacji programu

operacyjnego Kapitał ludzki realizowany jest projekt, który

ma się przyczynić do rozwijania metod wykorzystywania

wyników egzaminów zewnętrznych do oceny efektywności

nauczania.

Głównym bieżącym działaniem

grupy EWD jest tworzenie i testowa-

nie modeli szacowania jej dla gim-

nazjów i szkół ponadgimnazjalnych.

Poza modelem tzw. „jednorocznym”

sprawdzany jest model „trzyletni”

(a w zasadzie „trzyrocznikowy” –

obejmujący trzy kolejne roczniki ab-

solwentów). W pracach nad polskim

modelem EWD, wymagających za-

stosowania bardzo zaawansowanej

wiedzy z zakresu statystyki, wyko-

rzystywane są doświadczenia krajów

przodujących w stosowaniu nowego

narzędzia polityki oświatowej: Wiel-

kiej Brytanii i USA.

W polskim szkolnictwie od 2002

roku funkcjonuje system egzaminów

zewnętrznych – potencjalnie potężne

narzędzie polityki oświatowej. Jed-

nak pełne wykorzystanie tego narzę-

dzia wymaga – poza doskonaleniem

metod pomiaru osiągnięć szkolnych

– bardziej złożonych i bardziej ade-

kwatnych sposobów przetwarzania

i wykorzystywania danych egzami-

nacyjnych. Jeżeli chcemy wyniki

egzaminów zewnętrznych używać

jako miary efektywności naucza-

nia, to musimy kontrolować wpływ

czynników niezależnych od szko-

ły, a wpływających na wyniki egza-

minów. Odpowiednim narzędziem

do tego celu jest metoda edukacyj-

nej wartości dodanej (EWD). Mó-

wiąc ogólnie – metoda edukacyjnej

wartości dodanej to instrument poli-

tyki oświatowej, pozwalający lepiej

wykorzystać dane egzaminacyjne do

ewaluacji nauczania.

W latach 2005-2007 przy Central-

nej Komisji Egzaminacyjnej praco-

wał zespół metodologiczny, którego

zadaniem było przetestowanie meto-

dy EWD w realiach polskiego syste-

mu oświaty. W wyniku prac zespołu:

• powstał pierwszy model szacowa-

nia EWD dla gimnazjów: model

został doprowadzony do fazy pi-

lotażu, przeszkolono duże grupy

potencjalnych użytkowników;

• zaproponowano alternatywne mo-

dele szacowania EWD dla szkół

maturalnych: prace doprowadzono

do fazy symulacyjnego testowania

i badania trafności metody;

• przeanalizowano możliwości sza-

cowania EWD dla szkół podsta-

wowych.

Działania badawcze

Warunkiem trafnego i rzetelnego

szacowania EWD jest głębsze zro-

zumienie procesu rozwoju edukacyj-

nego uczniów. W tym celu zostaną

przeprowadzone wieloletnie bada-

nia podłużne dynamiki i uwarunko-

wań osiągnięć szkolnych. Badania

dostarczą danych do budowy modeli

opisujących i wyjaśniających trajek-

torie edukacyjne uczniów, uwzględ-

niających czynniki indywidualne,

rodzinne i szkolne. Pozwoli to niear-

bitralnie proponować różne metody

szacowania EWD.

Doświadczenia tamtego okre-

su pokazały, że zewnętrznym, a nie-

zwykle ważnym wobec projektu wa-

runkiem rozwoju metody EWD, jest

doskonalenie technik pomiaru osią-

gnięć szkolnych, stosowanych na eg-

zaminach zewnętrznych. Podwyż-

szenie trafności i rzetelności testów

egzaminacyjnych jest niezbędne dla

stosowania metody EWD do oceny

efektywności nauczania.

Monitorowanie funkcji

Podstawowe zadania zespołu pra-

cującego obecnie w ramach opisywa-

nego projektu są następujące:

Wprowadzanie EWD jako mia-

ry efektywności nauczania należy

dokończenie na str. 6

EGZAMINY NASZYCH UCZNIÓW nr 1/sierpień 2008

JERZY JANOWICZ

Przygotowywanie uczniów

do egzaminów zewnętrznych

Spore grono nauczycieli, wśród

nich również uczący przedmio-

tów „egzaminacyjnych”, nie potra-

ﬁ do końca jednoznacznie określić

roli, jaką spełnia ten system w pro-

cesie edukacji. Stąd też pozorne (jak

to zaraz będzie wyjaśnione) dylema-

ty typu: uczyć według programu czy

„pod egzamin lub sprawdzian?” albo

jedynie powierzchowne korzystanie

z wyników – bardziej nawet w celu

zaspokojenia własnej ciekawości

(rankingi!) niż ku pożytkowi kolej-

nych roczników? Warto więc, dzieląc

się doświadczeniami i reﬂeksją, spró-

bować odpowiedzieć na kilka kwestii

kluczowych dla praktyki szkolnej.

okrągłej, dziesięcioletniej rocznicy swego istnienia.

Dawno przestał już być dla nauczycieli terra

incognita , ale w dalszym ciągu swobodne korzystanie

z wszelkich jego walorów nie jest domeną wszystkich

bez wyjątku pedagogów.

• usprawnić procedurę przechodze-

nia do szkoły realizującej kolejny

etap edukacyjny,

• dostarczyć organom prowadzą-

cym i organom nadzoru pedago-

gicznego informację pozwalającą

odpowiednio kształtować politykę

oświatową na danym terenie.

– standardach niższego lub wyższego

etapu kształcenia,

– potrzebach przygotowania do funk-

cjonowania w społeczeństwie,

– badaniach edukacyjnych, np. pro-

gram PISA,

– polityce oświatowej w Polsce,

a także w Unii Europejskiej (Stra-

tegia Lizbońska).

Z tak umocowanych standardów

wynika zakres badań objętych spraw-

dzianem lub egzaminami, a także

poziom trudności zadań zawartych

w arkuszach diagnostycznych.

Standardy, wbrew pozorom, nie

są tworem, który ożywa i funkcjo-

nuje jedynie w okresie bezpośred-

niego sąsiedztwa egzaminów lub

ogłoszenia ich wyników. Ich rola

jest bardziej uniwersalna. Ponieważ

wyrosły m.in. z ogólnych zadań i ce-

lów szkoły, więc stanowią kwinte-

sencję, są wektorem wypadkowym

dla podejmowanych działań eduka-

cyjnych. Ich wpływ powinien być

zauważalny w podstawowych do-

kumentach regulujących pracę

szkoły, czyli w programie szkoły,

rocznych planach dydaktyczno-

Skąd się wzięły i po co są

standardy wymagań

egzaminacyjnych?

Po to, aby zapewnić powszechną

porównywalność egzaminów, usta-

lono standardy wymagań jednakowe

dla wszystkich szkół danego etapu

edukacyjnego. Na przykład na po-

ziomie gimnazjum podzielone zosta-

ły one na dwa bloki: humanistyczny

i matematyczno-przyrodniczy (nie-

bawem dojdzie trzeci – języków ob-

cych). W każdym bloku standardy

zgrupowano w pewne obszary, wy-

różniając w ten sposób kluczowe

umiejętności ponadprzedmiotowe,

jakie uczeń powinien posiąść. Wy-

magania ujęte w standardach mają

swoje źródła w:

– celach edukacyjnych i zadaniach

ogólnych szkoły,

– treściach nauczania (podstawa pro-

gramowa),

Wszystko zaczęło się wraz z re-

formą systemu oświaty. Wprowadza-

jąc nowe, rewolucyjne niemal roz-

wiązania dotyczące autonomii szkół,

takie jak możliwość wyboru progra-

mu nauczania lub nawet tworzenie

autorskich opracowań, czy scedowa-

nie na organy szkoły tworzenie sys-

temu oceniania – utworzono również

system zewnętrznych egzaminów.

Dlaczego? Otóż dlatego, aby:

• dać szkołom punkt odniesienia,

umożliwiający ocenę trafności

podjętych uregulowań,

• dać uczniom i ich rodzicom infor-

mację o poziomie przyswojenia

wiadomości i umiejętności po ko-

lejnych trzyletnich okresach nauki,

EGZAMINY NASZYCH UCZNIÓW nr 1/sierpień 2008

S ystem egzaminów zewnętrznych zbliża się do

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: