ANDRAGOGIKA SPECJALNA
1. Definicja andragogiki.
Andragogika - nauka o celach, treściach, formach metodach nauczania, kształcenia, wychowania, samokształcenia i samowychowania osób dorosłych. Przedmiotem tej nauki jest edukacja dorosłych.
- andragogika zajmuje się zdolnościami i możliwościami osób dorosłych, zajmuje się również instytucjami, w których te procesy się odbywają.
- andragogika jest nauką humanistyczną, społeczną, o wychowaniu człowieka, nauką pokrewną pedagogice, teoria kształcenia dorosłych. Samokształcenie oraz samowychowanie są podstawowymi filarami andragogiki.
2. Cele i zadania andragogiki.
Cele:
· pełny rozwój osobowości człowieka dorosłego - ma go dawać oświata;
· upowszechnianie wykształcenia ogólnokształcącego (rozszerza horyzonty myślowe, daje wiedzę elastyczną);
· danie możliwości dorosłym zdobycia kwalifikacji, zdobycia nowych, przekwalifikowania się;
3. Samokształcenie w znaczeniu wąskim i szerokim.
Samokształcenie - osoba dorosła bierze we własne ręce swoje kształcenie, sama stawia
sobie cel, sama określa drogę do celu, dobiera środki, sama się kontroluje i ocenia,
specjalna kategoria kształcenia.
- w znaczeniu wąskim: proces, który dotyczy tylko i wyłącznie wiedzy, sfery intelektualnej.
- w znaczeniu szerokim: proces dotyczący całej osobowości człowieka.
4. Fazy samokształcenia.
· poznawczo – oceniająca - ocena swojej niewiedzy;
· konceptualizacyjna - tworzenie pewnej koncepcji dojścia do wiedzy;
· realizacji - stawianie sobie poszczególnych zadań i ich realizowanie;
· sprawdzająca oceniająca - czynności końcowe, które, odpowiadają na pytanie, czy
to, czego miałam się dowiedzieć już wiem.
5. Warunki samokształcenia.
· motywacja;
· trzeba posiadać odpowiednie cechy charakteru, reprezentować pewne postawy uczenia się;
· przygotowanie intelektualne;
· warsztat samokształcenia, odpowiednie warunki do samodzielnego zdobywania wiedzy;
· umiejętności organizacyjne.
6. Kategoria samokształcenia (właściwe, kierowane).
Samokształcenie właściwe:
- całkowita samodzielność;
- własna koncepcja realizacyjna;
- autokontrola;
Samokształcenie kierowane:
- narzucona człowiekowi w stopniu mniejszym lub większym;
- odrębny i pełny proces pedagogiczny:
* proces doskonalenia osobowości tworzą organizatorzy kierujący jak i również osoby
uczestniczące w tym procesie, proces powinien być bardzo doceniany i rozwijany w
nauce szkolnej;
* treści i cele wytyczane są przez organizatorów jak i osoba kierowana;
* realizacja zadań zależy od aktywności samokształceniowej osoby kierowanej;
* wyniki kontroluje i ocenia kierujący;
* samoocena i samokontrola prowadzona jest od osoby kierowanej
7. Samokształcenie a samowychowanie.
Samokształcenie - mówimy o nim wówczas, kiedy osoba dorosła bierze we własne ręce
swoje kształcenie, sama stawia sobie cel, sama określa drogę dojścia do celu, dobiera
środki, sama się kontroluje i ocenia. Zawsze dotyczy intelektualnej strony osobowości.
Samowychowanie - bierze wychowanie w swoje ręce, stawiając cel, wyznaczając drogę
dojścia, dobiera środki, sama się kontroluje i ocenia, gdy chodzi o stronę wolicjonalną
emocjonalną osobowości ( dbamy o postawy, przekonania).
Samowychowanie to specjalna kategoria samowychowania.
8. Kształcenie permanentne a kształcenie ustawiczne.
kształcenie ustawiczne - kształcenie nie tylko dotyczy dziecka i młodzieży, ale rozciąga
się na całe, życie człowieka - kształcenie ciągłe. Następuje po szkole podstawowej,
dotyczy typu kursowego. Nie ma reguły na to by kończyła się dyplomem.
kształcenie permanentne - kształcenie to ma na celu zapewnienie możliwości
odświeżenia przypomnienia dorosłym wiedzy i umiejętności ( nie ma charakteru
ciągłego, jest to kształcenie po szkolne, doskonalenie się człowieka).
W pedagogice stawia się między tymi pojęciami znak równości a w andragogice się je rozdziela.
9. Typy oświaty dorosłych na świecie:
- szkolna oświata dorosłych – cel uzyskiwanie kwalifikacji
- oświat pozaszkolna (70 lata kursy dla dorosłych)
- oświata incydentalna- przekaz wiedzy przypadkowej, od rodziny, znajomych
- oświata ustawiczna – ciągła (następuje po edukacji podstawowej nie należy jej mylicz permanentnym uczeniem się
-oświata permanentna – jej celem jest odświeżanie wiedzy i umiejętności
- oświata powracająca- co pewien czas człowiek wchodzi w edukacje . edukacja ma charakter żywiołowy
10. Warunki skuteczności uczenia się :
- subiektywne obiektywne potrzeby uczenia się
-zdrowie fizyczne /psychiczne
-obciążenia rozmaitymi rolami
-metody uczenia się w minionym okresie
-koszty związane z kształceniem
- odległość od edukatorów
11. Instytucje edukacji dorosłych
- instytucje kształcenia systematycznego - szkoły; edukacja kursowa - to podstawa edukacji dorosłych;
- placówki umożliwiające samodzielne zdobywanie wiedzy - biblioteki i czytelnie;
- formy upowszechniające wiedzę i kulturę przez żywe słowo - kina, teatry, mas media, wycieczki;
- formy twórczości amatorskiej realizowane w klubach, domach kultury, świetlicach.
12. Dorosłość a dojrzałość.
Dorosłość:
- osiągnięcie pełnoletności;
Dojrzałość:
- kryterium wiekowe - 18 lat ( czasem łączy się to z biologią - kryterium fizyczne);
- kryterium psychiczne - dorosły człowiek powinien być odpowiedzialny
psychicznie, charakteryzuje go kryterium myślenia;
- kryterium społeczne - zależność między psychiką a dojrzałością społeczną,
pełnienie rozmaitych ról w rodzinie.
13. Człowiek dorosły.
Trzy kryteria charakteryzujące:
- biologiczne;
- psychologiczne;
- społeczne;
- zdolny do funkcjonowania we wszystkich rolach społecznych;
- uczący się tych informacji i umiejętności, które są konieczne do rozwiązywania problemów życiowych;
- potrafiący przystosować się do specyficznych wymagań zakładu i środowiska pracy jak również wpływać na nie;
- świadomie podejmujący różne zadania i rodzaje działalności zawodowej, społecznej, intelektualnej, badawczej, rekreacyjnej, oświatowej.
14. Nowe pole działania w oświacie dorosłych.
- mniejsze ośrodki miejskie i wiejskie;
- imigranci i uchodźcy;
- grupy mniejszości narodowych;
- osoby chore i niepełnosprawne;
- bezrobotni;
- osoby wykazujące trudności w adaptacji społecznej;
- przebywający w zakładach zamkniętych;
- osoby niedostosowane społecznie.
15. Formy edukacja na teranie pracy.
- różne kategorie kursów na terenie zakładu pracy;
- szkolenia;
- seminaria, konferencje, spotkania, autokształcenie, samoedukacja.
Kierunki działalności dydaktycznej w zakładach:
- kształcenie obligatoryjne i w zakresie bhp i ochrony przeciwpożarowej;
- nauka zawodu i ćwiczenie nowych pracowników opanowaniu czynności
zawodowych - staż pracy;
- nauka języków obcych;
- edukacja informatyczna;
- kształcenie psychologiczne;
- przekaz o pogłębienie wiedzy, wiedzy ekonomicznej;
- zapoznanie z podstawami prawnymi - kodeks pracy, niewiedza nie zwalnia z
pewnych zadań;
- kształcenie specjalistyczne( największa część edukacji, polega na doskonaleniu zawodowym, dodawanie pracownikowi dodatkowych kompetencji (kursy).
16. Znaczenie edukacji na terenie zakładu pracy.
- ułatwia systematyczność i doskonalenie zawodowe;
- aktywizuje wokół organizacji kształcenia kadrę pracowniczą;
- jest stymulatorem do własnego doskonalenia się;
Funkcje edukacji zakładowej:
- rozszerza wiedzę pracowników i przyczynia się do lepszego wykonywanie
czynności zawodowej;
- umożliwia zakładowi pracy lepszą realizację zadań gospodarczych i społecznych;
- jest formą stabilizacji załogi i wysokiej satysfakcji jej członków z zatrudnienia;
...
madziorek95