Artur Andrzejuk - Uniwersytet jako wspolnota nauczajacych i nauczanych.pdf - Uniwersytet - dr_vanini

Artur Andrzejuk

U NIWERSYTETJKOWSPÓLNOTNUCZJĄCYCHI

NAUCZANYCH

Motto

Ciznas,którzyciąglewierząwabsolutniepowszechną

wartośćkulturyintelektualnejiprawdy

- bezpopadaniawrozpaczcodoprzyszłości

- musząszukaćswegozłotegowiekuwprzeszłości 1 .

BernardChartremawiałżemykarłytającnabarkacholbrymówmożemywidiećdalejiwicej

ocywicieniepowoduotrociwłanegowrokualbowyokociciałalecponieważwnoimyjei

dodajemydowielkociolbrymów 2 TymdaniemBernardnietylkoainaugurowałpowtaniekół

wktórychtarannietudiowanoliteraturklaycnąOjcówKociołaacaemilooówiuconych

arabskich, ale takżewynacyłobowiąującydodiwnaymkrgukulturowymmetodologicny

obowiąekaponaniaietanembadańprypodejmowaniukażdegotematunaukowego

Klasyczne modele uniwersytetu

CechąkółktórewXIIwiekucaach„lekturikontemplacji” 3 powtawałyjakgrybypodecuw

całejówcenejachodniej Christianitas byłabeporedniarelacjamitr-uceńGdynapocątku

XIIItuleciawikoneapotrebowanienawiedimądroć„roadiło”ramyorganiacyjnetych

kółnapowtającychnaichbaieuniwerytetachtaranoi- mimookrelonychtrudnoci–

achowaćcotejbeporedniejrelacjiOdwierciedlatotatuprawnypierwychuniwerytetów

EGilonHitoriailooiichrecijańkiejwwiekachrednichprekładSZalewkiwyd2Warawa1987

288.

Dicebat Bernardus Carnotensis nos esse quasi nanos, gigantium humeris insidentes, ut possimus plura eis et

remotiora videre, non utique proprii visus acumine, aut eminentia corporis, sed quia in altum subvehimur et

extollimur magnitudine gigantea. Joannis Saresberensis Metalogicus III, 4, PL 199, 900.

WyrażenieMiecyławaGogacaPorMGogacDlacegobadamyredniowiecnąilooiarabką

(przedmowa), w: Opera Philosophorum Medii Aevi, Textus et Studia, t. 4., Warszawa 1983 2 .

www.katedra.uksw.edu.pl

którecaemtałyiworamidlaucelnipowtającychponichMożemymówićo trzech takich

modelachuniwerytetów 4 :

1. Modelbolońki– universitas scholarium - wmodelutymuniwerytetbyłkorporacją

tudentówTooniutrymywaliucelniopłacającceneMielipretodecydującywpływ

naunkcjonowanieuniwerytetudobórwykładowcówitakżepoiomnaucaniaCto

takieuniwerytetyniemiaływłanegomiejcabaującnawynajmowanychpomieceniach

iatrudniającwykładowców„eonowych”Sytuacjatadołudeniaprypominaeregkół

bineupowtającychmaowowPolcewlatachdiewićdieiątych

2. Napreciwległymbiegunietoimodelokordkiktóryjet universitas magistrorum .

Uniwerytettenbyłkorporacjąnaucającychutrymującychibeneicjówkocielnych

Studenciucyliiadarmoaleniemieliwikegowpływunaunkcjonowanie

uniwersytetu.

3. ModelparykiwoicieporedniokaałiaraemnajbardiejtrwałyByłonbowiem

universitas magistrorum et scholarium Korporacjatemuniweryteckątanowiliarówno

tudencijakiwykładowcyktórychwpólnymcelemtałoipoukiwanieprawdyjakto

okrelałytatutyRobertaCourçon1215rokuWtenpoóbuniwerytetjakocałoć

uykawypoparcieiprywilejepapiekietałipartneremkrólaFrancjiwładmiejkich

Paryżaoralokalnychwładkocielnych(bikupParyżakanclerNotre-Dame).

NależydodaćżenauniwerytecietypubolońkiegodominowałoprawoWOkordieiParyżu

najważniejabyłateologiaWdiejednakwłaciwetudiumteologiiprawalubmedycyny

muiałobyćpopredone gruntownym studium filozofii na wydziale sztuk wyzwolonych.

Bardodobreróżnicepomidywymienionymimodelamiwidaćnaprykładieundacji

uniwersytetu w Krakowie 5 Dokonaw1364rokuundacjakaimierowkautanawiałauniwerytet

typubolońkiegoNawetajciaodbywałyinaWawelubrakuwłanychpomieceńNicwic

diwnegożewraemierciąałożycielaw1370rokuropocynaipowolnyupadektego

uniwerytetuDokonanawroku1400preJagiellonówponownaundacjautanawiauniwerytet

akultetówcylitypowymodelparyki

4 Korzystam z obszernego opracowaniaMiecyławMarkowkiPierwoworyuniwerytetówOlecko2003w

ramach serii Episteme 32 (2003)].

5 MMarkowkiuniwerytetKrakowkiwkontekcierodkowoeuropejkimpónegoredniowiecaiwcenej

nowożytnociOlecko2005wramacheriiEpiteme40(2005)PorVetulaniPocątkinajtarych

wechnicrodkowo-europejkichWrocław1970

www.katedra.uksw.edu.pl

Klasycznie rozumiana relacja mistrz – student

CechynauczaniauniwersyteckiegowedługJanaPawłaII

WedługJanaPawłaIIuniwerytettopredewytkimwpólnotaktórejwycycłonkowieą

wpółodpowiedialniadobrowpólne 6 Tymdobremwpólnymjetanauniweryteciewyłącnie

prawdaDlategopodcapotkaniaepołecnociąakademickąKULPapieżapelował

„Uniwerytecie! Alma Mater !()SłużPrawdie!”Wynikategożeoukiwanieprawdyjest

podtawowymadaniemnaukiNiewykleważnajetturolailooiiapredewytkim„ilooii

pierwej”- metafizyki. Wynika z tego dalej – daniemPapieża– apewnienienaukowcomwolnoci

odingerencjiwładypolitycnejigopodarcejwpodtawowe badania naukowe.

Takie„ormatowanie”uniwerytetucyniwechtronnyrowójcłowiekajakooobygłównym

predmiotemtrokiuniwerytetuChodiowywolenie„dojrałegocłowieceńtwa”JanPawełII

prytejokajiwracauwagnawpólnągenealogiuniwerytetówiKociołaobydwietewpólnoty

mająwpólnycel– ponaniewywalającejprawdygodnieełowamiChrytua„ponacieprawd

aprawdawawywoli”

CechynauczaniauniwersyteckiegowedługMieczysławalbertaKrąpca

MiecyławlbertKrąpiecwieloletnirektorKULpredtawiawojąkoncepcjnaucania

uniweryteckiegowpotacipotulatówormułowanychwoblicudewaluowaniaiuniweralnej

mijiuniwerytetów

Itakwobecelektywnocipoytywiujacegoprogramuwpółcenegotudiumakademickiego

trzeba - zdaniem o. Krapca - prywrócićwieloćdycyplinnaukowychobejmującądinauki

cegółoweilooiiteologii 7 .

Wobecamykaniaiihermetycnegocharakteruwielupecjaliacjinależydążyćdo

"uporądkowaniaiintegrowaniawiedy""choćbywoparciuohumanim"

Wobecutylitarmuktałceniaawodowegotrebaprywrócićnauniwerytecie"potaw

apragmatycnegoponawaniarecywitoci"

6 UniwerytetywnaucaniuJanaPawłaIIopracWiecorekt1(1978- 1988) Warszawa 1999, t. 2 (1989 –

1999) Warszawa 2000.

7 MKrąpiecCłowiekKulturaUniwerytetwybóriopracowanieWawryniakLublin1982Wartoteż

wrócićuwagnaciekawecharakteryowanieokolicnocitworeniapierwychuniwerytetów"WiekiXIIi

XIIIwktórychpowtawałypołecnociakademickietocay tworeniaiteoretycnychpodtaw

humanimuidemokracjiCłowiekijegoprawodowolnociidorowojuintelektualno-moralnegobyły

wówcabardiejunawaneaniżeliwwieluinnychcaachTamże384

www.katedra.uksw.edu.pl

Wobecalienacyjnegodiałaniawpółcenejnaukiitechniki trebaprywrócićjejoobowywymiar

Tenoobowywymiardiałalnocinaukowejopieraina

a) "bezinteresownej postawie poznawczej",

b)"odpowiedialnociaprawd"

c)oddaniuimądrocipretocałyuniwerytetmuibyćwwychcharaktere"ilozoficzny -

miłującymądroć"

Nietrudnodotrecżerealiacjatychpotulatówakładabudowaniewpółcenegouniwerytetu

wedługjegonajbardiejuniweralnegoklaycnegomodelu

CechynauczaniauniwersyteckiegowedługMieczysławaGogacza

Dla proMiecyławaGogacaprawdajakopierwymijedynymcelemuniwerytetu 8 Towpoób

radykalnyodróżnieniauniwerytetodintytucjiideologicnych

Wtejytuacjiproponujeatanowićinadoobowymiuwarunkowaniamiumożliwiającymi

wratanietudentaworientowaneprawdąmylenieproeora

Otóżabytudentmógłwrataćwcyjemyleniemuicechowaćgootwartoćnatocoktownoi

a zarazem muiauaćnaucającemużetenprekaujeiuwrażliwiagowłanienaprawdnieana

modużytecnoćnowocenoćpotpitwwpółcenoćZatemtowłanieotwartoći

auanieumożliwiajątudiowanieetronytudiującegoTotwartoćjednakiauanienaucający

muiwywołaćSamproeormuibyćawewiernyprawdieimuiwywołaćauanietudentado

iebieigłoonejpreiebieprawdyMożetouykaćtylkowtedygdydarytudentatrwałąi

nieawodnąpryjaniąStudentabyauałproeorowimuidonaćżycliwocitrokiniekiedy

cierpliwocicyliwłaniepryjaniZatem"życliwoćiwiernanigdynieawodącapryjań"jet

warunkiemwywołaniaauaniatudenta

Dlategonanaucanieuniweryteckiejetwoitą„relacjąoobową”polegającąnawajemnym

udialewwoimżyciuintelektualnym

Nowożytnekoncepcjeuniwersytetu

Nowożytnekoncepcjeuniwerytetuuktałtowałyiwradykalnieodmiennychwarunkachniżich

redniowiecniprotoplaciPredewytkimakładałojepańtwoiwynacałoimcelewynikające

ewojejracjitanuWtenpoóbmożemywyróżnićcterynowożytnekoncepcjeuniwerytetu 9 :

8 ZobMGogacCłowiekijegorelacje(materiałydoilooiicłowieka)Warawa1985172nn

www.katedra.uksw.edu.pl

1. Wkoncepcjiangielkiejcelembyłowyktałceniealepredewytkimwychowanie

mądregoidielnegoBrytyjcyka– gentelmana .

2. Modelrancukiprewidywałuormowanieprawnegokompetentnegoilojalnego

unkcjonariuapańtwowego

3. Wkoncepcjiamerykańkiejnaywanejteżkockąchodiłooprygotowaniepionierów

cywiliacjiipotpuKtałcenieibadaniawtymuniweryteciebyływiąanecileżyciem

gospodarczym.

4. KlaycnąkoncepcjuniwerytetunajbardiejprypominałtworonypreHumboldta

uniwerytetniemieckiwBerlinieCelembowiemtegouniwerytetubyłokomplekowe

poznawanie prawdy naukowej, a dydaktykaotałacilepowiąanabadaniami

WartoauważyćżewOdrodonejPolcetaranoirealiowaćtenmodeluniwerytetujednakże

poIIwojniewiatowejchcianoiuniwerytetówucynićpredewytkim„kunikadr”dla

premyłukolnictwaurdów

Współczesneparadygmatyuniwersytetu

WpółceneparadygmatyuniwerytetudiedicąwytkiepopredniejegoormyMożemy

wobectegodużymprybliżeniemwkaaćnatrytakieparadygmaty

1. Uktałtowanywredniowiecuparadygmatklaycnypretrwałdodigłówniew

uniwerytetachkatolickich(alenietylko)Wyktałceniepolegatunauykiwaniumądroci

2. Ciąglejecedominujepoytywitycnyparadygmatuniwerytetudlaktóregojedyną

recywitociąjetwiatmaterialnyopiywany adekwatnie przez nauki matematyczno-

pryrodniceWyktałceniewyżetopredewytkimprygotowaniedopełnienia

romaitychrólawodowych

3. Znakiemcaówwpółcenychjetpowtaniepotmodernitycnegoparadygmatu

uniwerytetuwktórympreważaubiektywitycnaiekologicnawijawiataUniwerytet

takiucy„prawd”prybliżonychiubiektywnychkładającychinaholitycnyobra

wiataWażnymcelemuniwerytetupotmodernitycnegojetwychowywaniew

postawach ekologicznych.

Aktualnie – jakiwydaje- poytywitycnymodeluniwerytetuprektałcaipowoliwmodel

potmodernitycny(prypewnychpróbach– przynajmniej instytucjonalnych – nawiąaniado

9 KorytamSWielguOnowymparadygmacieuniwerytetuwSWielguBoguiOjcynie

Uniweryteckiepremówieniaility1996– 1998, Lublin 1999, s. 50 – 62.

www.katedra.uksw.edu.pl

Artur Andrzejuk - Uniwersytet jako wspolnota nauczajacych i nauczanych.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: