ŻYWIENIE A WYSIŁEK SPORTOWY I WYDOLNOŚĆ
ZNAJOMOŚĆ ZASAD WŁAŚCIWEGO ŻYWIENIA W FIZJOLOGII WYSIŁKU POTRZEBNA DO:
1. PLANOWANIA ŻYWIENIA ZGODNIE Z WYSIŁKIEM TRENINGOWYM.
2. STEROWANIE ŻYWIENIEM CELEM OSIĄGNIĘCIA WŁAŚCIWYCH PROPORCJI ( LBM, TKANKI TŁUSZCZOWEJ, MASY CIAŁA)
3. WLAŚCIWE ODŻYWIANIE W OKRESIE WYPOCZYNKU ( NP. UZUPELNIANIE WEGLOWODANÓW)
4. ROLA SUPLEMENTOW ŻYWIENIOWYCH POWODUJĄCYCH WZROST WYDOLNOŚCI
5. W REHABILITACJI WŁAŚCIWE ZYWIENIE ZGODNIE Z PRGRAMEM LECZENIA I RODZAJEM CHOROBY.
ŻYWIENIE w WYSIŁKU –
1.ZAPOTRZEBOWANIE METABOLICZNE i ENERGETYCZNE,
2.ZAPEWNIENIE ODPOWIEDNIEJ ILOŚCI WĘGLOWODANÓW CHD 3.ZAPOBIEGANIE,HIPERTERMII i ODWODNIENIU,
4.MIKROELEMENTY,
5.ZAPOBIEGANIE ZABURZENIOM FUNKCJI UKŁADU POKARMOWEGO.
SKłADOWE WYDATKU ENERGII;
1. RMR(BMR) –60-75% WYDATKU ENERGII(genetyka, LBM )
2. TERMOREGULACJA – 10 %
3. WZROST, CIĄŻA, ŻYWIENIE NEMOWLĄT
4. AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA- 15-30 % ZALEŻNA OD RODZAJU WYSIłKU, ZAKRESU ZAANGAŻOWANIA LBM ( DZIENNY WYDATEK ENERGII
5. (2500-3000)-- Kcal-10500-12500 Kj-mężczyźni ORAZ 2000-2500 Kcal – kobiety)
ZAPOTRZEBOWANIE ŻYWIENIOWE
WĘGLOWODANY (CHO)- 50-55 % POŻYWIENIA, W WYSIŁKU NAWET 65-70% ZALEŻNIE OD RODZAJU TRENINGU (ODBUDOWA GLIKOGENU ), MNIEJ TLENU, KONIECZNE DO SPALANIA TŁUSZCZY, UKŁAD NERWOWY.
BIAŁKA-TRENING SIŁOWY 1,2-1,8g/kg dziennie
SUPERKOMPENSACJA METABOLICZNA
BERGSROM i HULTMAN- WYKONALI W1967R BIOPSJĘ MIĘŚNIOWĄ ( OBCIĄŻENIE PRACĄ JEDNEJ KOŃCZYNY I ODPOWIEDNIA DIETA WĘGLOWODANOWA)
ŻYWIENIE –
1. 1.4- 2 g GLUKOZY/ Kg MASY CIAŁA/2 GODZ 150 g glukozy co 2 GODZ
2. 3 DNI BEZ C.H.O.( 5%)- ZUŻYCIE ZAPASÓW MIĘŚNIOWEGO GLIKOGENU
3. ORAZ 3 DNI C.H.O.(95 %) DIETY ODBUDOWA GLOKOGEN.
TRENING- 75% VO2 MAX –2-KROTNY WZROST GLIKOGENU MIEŚNIOWEGO
WYSIŁEK WYCZERPUJĄCY- 3 DNI DIETA C.H.O.(220 Mm)
60% glukozy przechodzi do mięśni, reszta do wątroby(żyła wrotna)
SPOCZYNEK- 20% DO MIĘSNI.
CZAS WYKONYWANEGO WYSIŁKU ZALEŻY OD DIETY
ISTNIEJE SCISŁA ZALEŻNOŚĆ POMIĘDZY ZASOBAMI GLIKOGENU A WYTWARZANIEM KWASU MLEKOWEGO.
(OBNIŻENIE GLIKOGENU DO 40 Mm jed. Glukozy/Kg MOKREJ TKANKI UPOŚLEDZA WYTWARZANIE KWASU Mlekowego.
POWSTAWANIE SUPERKOMPENSACJI GLIKOGENOWEJ ZALEŻNE OD SYNTETAZY GLIKOGENOWEJ I JEJ RALACJI Z INSULINĄ
( FORMA AKTYWNA ENZYMU)
NORMA SPOŻYCIA C.H.O. –500-600 g( DZIENNIE)- OKOŁO 70 % DIETY, DALSZE ZWIĘKSZANIE NIA MA WPŁYWU NA SUPERKOMPENSACJE METABOLICZNĄ.
GLIKOGEN MIĘŚNI
glukogeneza I glikoliza
/ I >
GLUKOZA DIETA(C.H.O.) LA W MIĘŚNIU
KRWI
glukogenoliza glukoneogeneza
GLIKOGEN WĄTROBY
TLENOWA CO2+H20
36 ( moli) ATP
GLIKOGEN=èGLIKOLIZA èP.AèLA
BEZTLENOWA L.A
2moleATP
12 GODZ. PO WYSILKU ODBUDOWA 90% MIĘŚNIOWEGO GLIKOGENU; 48 GODZ. PO PRACY 2-KROTNY WZROST ZAWARTOŚCI PRZEDWYSILKOWEGO GLIKOGENU
MECHANIZM SUPERKOMPENASACJI WSPOMAGANY POPRZEZ: GLUKONEOGENEZĘ, INSULINĘ KWAS MLEKOWY, ALANINĘ- SPOŻYWAMY SKROBIĘ.
ROLA MIKROELEMENTÓW W WYSIŁKU
VIT C – ANTYOKSYDANT, WYMIATA WOLNE RODNIKI
WYSTEPUJE: TKANKA ŁACZNA, KOLAGEN NACZYŃ
LECZENIE PO URAZACH 10 x DŁUZSZE( ŚCIĘGNA)
BRAK POWODUJE KRWAWE WYLEWY
BRAKI Mg I K
--ZABURZENIA KONTROLI RUCHU
--BÓLE SERCOWE, ARYTMIE,ZABURZENIA KRĄŻENIA
--SPADEK ODPORNOŚCI
--ZABURZONY METABOLIZM C.H.O. (KATECHOLAMINY)
--KURCZE MIĘŚNIOWE
--UPOŚLEDZONA NEUROTRANSMISJA
--ZAPOBIEGAJA HIPERLIPIDEMII
KONIECZNA ZMIANA ZWYCZAJÓW ŻYWIENIOWYCH W SPORCIE: OGRANICZENIA BIAŁKA-KWAS MOCZOWY
PRZEMIANY WEGLOWODANÓW
(POZYTYWY)
1. WIĘKSZOŚĆ PRODUKTOW ULEGA PRZEMIANIE W CHO
2. GLUKOZA OGRANICZA ZUŻYCIE AMINOKWASÓW OSZCZĘDZAJĄC JE DLA MIĘŚNI
3. WSPÓŁDZIAŁA Z INSULNĄ PRZENOSZĄC AMINOKWASY DO MIĘŚNI
4. DOSTARCZA ENERGII DO BUDOWY BIAŁEK MIĘŚNIOWYCH
5. OGRANICZA ROZPAD BIAŁEK MIĘŚNIOWYCH WYKORZYSTYWANYCH JAKO ENERGIA
6. POWIĘKSZA MIĘŚNIE WYPEŁNIAJĄC JE GLIKOGENEM I WODĄ
7. STANOWI PODSTAWOWY MATERIAL ENERGETYCNY DO PRACY UKŁADU NERWOWEGO
8. OSZCZĘDZA TLEN BO ŁATWIEJ WCHODZI W CYKLE ENERGETYCZNE
9. POTRZEBNA DO METABOLIZMU BIAŁEK BOWIEM ZAPOCZĄTKOWUJE ICH PRZEMIANY
10. Łatwo dostępna w wielu produktach pokarmowych.
(NEGATYWY)
1.DZIAŁA TOKSYCZNIE W NADMIARZE DLA ELEMENTÓW KOMÓRKOWYCH (OSMOTYCZNOŚĆ)
2. NASILA WYDZIELANIE INSULINY
3.KIERUJE NADMIAR DO TKANKI TŁUSZCZOWEJ
4.AKUMULOWANA W TKANCE TŁUSZCZOWEJ NIE JEST DOSTARCZANA DO TKANKI NERWOWEJ
5.MIĘŚNIE TRACĄ WRAŻLIWOŚĆ NA DZIALANIE INSULINY INSULINOODPORNOŚĆ)
6.OBNIŻA SIĘ TOLERANCJA GLUKOZY
7.HAMUJE AKTYWNOŚĆ NEUROPPRZEKAŹNIKÓW (SEROTONINY, I HISTAMINY)
8.OPÓŹNIA POJAWIANIE SIĘ UCZUCIA SYTOŚĆI CO POWODUJE POWIĘKSZANIE SIĘ ILOŚCI TKANKI TŁUSZCZOWEJ
sajdula