Procesy Korozyjne - Politechnika Gdańska 2008.pdf

(4734 KB) Pobierz
248939771 UNPDF
248939771.006.png
PROCESY KOROZYJNE
Redakcja
prof. dr hab. inż. Kazimierz Darowicki
Autorzy rozdziałów
Korozja wżerowa stali stopowych – Stefan Krakowiak
Pękanie korozyjne – Juliusz Orlikowski
Pękanie korozyjno-zmęczeniowe – Anna Arutunow
Erozja kawitacyjna metali – Jacek Ryl
Korozja selektywna stopów – Artur Zieliński
Korozja międzykrystaliczna – Paweł Ślepski
POLITECHNIKA GDAŃSKA
KATEDRA ELEKTROCHEMII, KOROZJI I INŻYNIERII
MATERIAŁOWEJ
Gdańsk 2008
248939771.007.png
Korozja wżerowa
Stefan Krakowiak
Korozja wżerowa stali stopowych
1. Wprowadzenie
Metale, które swoją bardzo dobrą odporność korozyjną
zawdzięczają zjawisku pasywności są bardzo popularnymi i użytecznymi
materiałami konstrukcyjnymi. Odporność na korozję takich materiałów
konstrukcyjnych jak stale stopowe czy stopy tytanu oraz aluminium
związana jest z obecnością cienkiej (skala nm) warstewki tlenkowej, która
tworzy się w sposób naturalny na metalu. Warstewka tlenkowa znacząco
zmniejsza szybkość korozji metalu na którym powstała. Pozwala to
projektować elementy aparatury i armatury przemysłu chemicznego bez
dodatkowych systemów zabezpieczeń przeciwkorozyjnych.
W przypadku stali stopowych powstanie warstewki pasywnej, wiąże się z
odpowiednią zawartością w stali chromu. Za wartość graniczną przyjmuje
się dodatek minimum 10,5% Cr (zgodnie z normą PN-EN 10088-1:2005
(U) - Stale odporne na korozję. Część 1: Wykaz stali odpornych na
korozję).
Istnienie na powierzchni warstewki tlenkowej bogatej w chrom,
przy odpowiednich założeniach, praktycznie zapobiega zjawisku korozji
ogólnej. Zagrożenia związane są przede wszystkim z możliwością
wystąpienia korozji lokalnej (najczęściej wżerowej lub szczelinowej).
Rozwój korozji lokalnej związany jest zwykle z miejscowym zniszczeniem
warstewki pasywnej i rozpoczęciem działania ogniw galwanicznych
aktywno-pasywnych (korozja wżerowa) lub zróżnicowanego natlenienia
(korozja szczelinowa). W przypadku korozji wżerowej wymagane jest,
żeby powierzchnia metalu poza obszarami, na których zachodzi proces
korozji wżerowej była pokryta niezniszczoną warstewką pasywną.
1
Korozja wżerowa
W przeciwnym wypadku nie występuje konieczna siła napędowa procesu
korozyjnego.
Za cechy charakterystyczne korozji wżerowej możemy uznać:
inicjację procesu poprzez jony agresywne, np. chlorkowe, Cl - ;
trudną detekcję, szczególnie w instalacjach przemysłowych ze
względu na nieznaczną wielkość powierzchni ulegającej korozji;
rozwój widocznych na powierzchni wżerów poprzedzany jest przez
trwający przez niejednoznacznie określony czas (zależny od
rodzaju metalu, stanu powierzchni, obróbki cieplnej i
mechanicznej) inicjacji procesu;
sam proces rozwoju wżerów na powierzchni charakteryzuje się
mechanizmem autokatalizy;
proces inicjacji procesu korozji wżerowej jest w różny sposób
tłumaczony jednakże nie istnieje jak dotąd jednoznaczne jego
wyjaśnienie.
Dlatego tez korozję wżerową najczęściej łączy się z agresywnością
środowiska natomiast korozję szczelinową z właściwościami
geometrycznymi konstrukcji.
Rys.1.1 – Korozja wżerowa wału pompy wykonanego ze stali stopowej
eksponowanego w wodach Zatoki Puckiej (fot. własna)
2
248939771.008.png 248939771.009.png 248939771.001.png 248939771.002.png 248939771.003.png 248939771.004.png
Korozja wżerowa
Rys.1.2 – Korozja szczelinowa wału pompy wykonanego ze stali stopowej
eksponowanego w wodach Zatoki Puckiej (fot. własna)
1.1. Stan pasywny stali stopowych
Użycie wielu stopów o odpowiednich właściwościach mechanicznych,
które jednocześnie charakteryzują się rozsądną ceną jest możliwe dzięki
zdolności tychże stopów do pasywacji. Zjawisko to polega na tworzeniu
warstwy tlenkowej o właściwościach ochronnych na powierzchni metalu.
Brak tej warstwy powodowałby reakcję metalu ze środowiskiem aż do
całkowitego jego utlenienia.
Różne stany elektrody wykonanej ze stopu ulegającego pasywacji
zostały pokazane na krzywej prąd - napięcie, t.j. w warunkach
woltamperometrycznych (Rys.1.3). Technika woltamperometryczna jest
metodą elektrochemiczną bardzo często stosowaną w badaniach
zachowania się metali i stopów w różnych środowiskach. Polega na
zmianie potencjału elektrody w sposób kontrolowany – liniowo lub
krokowo i kontroli prądu płynącego w układzie przy zadanym potencjale.
W większości przypadków pomiar jest rozpoczynany w warunkach gdy na
powierzchni metalu (stopu) nie występuje żadna warstewka tlenkowa.
3
248939771.005.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin