ANALIZA EKONOMICZNA
test na przedostatnich zajęciach „0” , 10-15 pyt. jednokrotnego wyboru
WYKŁAD 1
20.02.1002
ANALIZA - to metoda poznania obiektów i zjawisk złożonych przez ich podział na elementy proste i zbadanie powiązań pomiędzy tymi elementami, szczególnie zależność przyczynowo-skutkowa.
ISTOTĄ ANALIZY - jest określenie kondycji przedsiębiorstwa, ustalenie czy dotychczasowa działalność dała zamierzone efekty oraz ustalenie kierunków i sposobów doskonalenia dalszej działalności
ANALIZA JEST ROZUMIANA JAKO:
Þ dyscyplina naukowa - zajmuje się wyszukiwaniem i mierzeniem związków zachodzących między zjawiskami ekonomicznymi oraz wykrywaniem prawidłowości dotyczących zachowania się podmiotów gospodarczych i ich reakcja na bodźce płynące z otoczenia.
Þ procesy - które zmierzają do postawienia diagnozy gospodarczej
Þ dokument - będący produktem tych czynności o których mowa
Analiza działalności
przedsiębiorstwa
Analiza otoczenia Analiza ekonomiczna
Analiza Analiza Analiza Analiza Analiza
rynku konkurencji warunków techniczno- finansowa
społeczno - ekonomiczna
prawnych
Skład analizy finansowej (wskaźniki):
- bilans,
- rachunek zysków i strat,
- rachunek przepływów pieniężnych.
Analiza techniczno-ekonomiczna : zajmuje się badaniem wykorzystania zasobów gospodarczych, zajmuje się badaniem kosztów własnych, wykorzystaniem zasobów ludzkich, gospodarką materiałową i rozwojem przedsiębiorstwa.
KLASYFIKACJA WSKAŹNIKÓW ANALITYCZNYCH:
KRYTERIA KLASYFIKACJI: RODZAJE WSKAŹNIKÓW:
1. Rodzaj mierzonych zdarzeń: 1. a/ Ilościowe,
b/ Jakościowe.
2. Pojemność: 2. a/ Syntetyczne,
b/ cząstkowe.
3. Decyzyjność: 3. a/ Sterowe,
b/ Niesterowe.
4. Motywacyjność: 4. a/ Neutralne,
b/ Preferencyjne.
Ilościowe - wyrażone w jednostkach naturalnych wartościowych np. liczba zatrudnionych w przedsiębiorstwie.
Jakościowe - odzwierciedlają cechy jakościowe; są relacją przeważnie dwóch zmiennych wielkości np. wydajność pracy = przychody ze sprzedaży przez liczbę pracowników.
Syntetyczne - odzwierciedlają efekty całego splotu różnych zdarzeń np. zwrot z inwestycji.
cząstkowe - odzwierciedlają niewielki obszar zdarzenia gospodarczego np. wielkość zużycia danego materiału do produkcji danego wyrobu.
Sterowe - wskaźnik na które przedsiębiorstwo ma wpływ.
Niesterowe - wskaźnik na które przedsiębiorstwo nie ma wpływu (przeciwieństwo sterowych) np. kurs walut, inflacja.
Preferencyjne - wskaźnik na które przedsiębiorstwo zwraca większą uwagę niż na wsk. neutralne.
RODZAJE ANALIZ:
1. Przeznaczenie analiz:
a/ analiza zewnętrzna
-inwestorów, ZUS, banków, akcjonariuszy
b/ analiza wewnętrzna
-do pracowników, kierownictwa, rady zarządczej, nadzorczej
2. Czas, którego dotyczą analizy:
a/ analiza retrospektywna
-może być przeprowadzana na wszystkich szczeblach zarządzania i dzięki niej można wyjaśnić procesy gospodarcze w ujęciu strukturalnym, dynamicznym.
b/ analiza bieżąca
-ma na celu przygotowanie informacji analitycznej o zjawiskach i procesach gospodarczych relatywnie krótkich okresach: dzień, tydzień, max m-c i dzięki niej na bieżąco można korygować odchylenie od założonych wcześniej planów,
c/ analiza prospektywna
-stosuje się we wszystkich procesach decyzyjnych głównie w planowaniu.
3. Zastosowane metody badawcze:
a/ analiza funkcjonalna
-zajmuje się badaniem wyszczególnieniem aspektów działalności gospodarczej przez wyspecjalizowane osoby lub komórki organizacyjne,
b/ analiza kompleksowa
-zawiera całościowe ujęcie działalności gospodarczej przedsiębiorstwa,
c/ analiza decyzyjna
-celem jest zbadanie konsekwencji ekonomicznych określonych decyzji.
4. Szczegółowe opracowania:
a/ analiza ogólna
-badaniem ogólnych zależności,
b/ analiza szczegółowa
-badanie dogłębne zjawiska.
WYKŁAD 2
27.02.2002
METODY BADAWCZE WYKORZYSTYWANE W ANALIZIE EKONOMICZNEJ:
Þ Indukcyjne : polegające na badaniu zjawisk analitycznych w taki sposób, że przechodzi się od zjawisk szczegółowych do zjawisk ogólnych, od czynników do wyników i od przyczyn do skutków.
Þ Dedukcyjne (redukcyjne) : przyjmuje się odwrotny kierunek badań niż w indukcyjnych, od ogólnych do szczegółowych, od wyników do czynników i od skutków do przyczyn.
Podejście indukcyjne/dedukcyjne
porównanie badanie planistyczne metody
przyczynowo- rachunki ekonomiczne
skutkowe
w czasie w przestrzeni
do planów
normatywnych rach.kalkulacyjny
stochastyczne
determistyczne rach.optymalizacyjny
schemat metod analizy ekonom-finansowej
ETAPY DZIAŁAŃ WYKORZYSTYWANYCH W ANALIZIE EKONOMICZNEJ:
1. Pomiar - porównanie badanego zjawiska ekonomicznego z różnymi odpowiednio wzorcami a następnie dokonanie właściwej oceny,
2. Ustalenie przyczyn, które powodują zmniejszenie bądź zwiększenie (czyli odchylenie) badanego zjawiska.
Zgodnie z podanymi etapami prowadzonej analizy ekonomicznej można wyróżnić 2 grupy metod analitycznych: analizy porównawczej i analizy przyczynowej.
Analizując analizę porównawczą dąży się do ustalenia skali odchylenia zjawiska bazowego w odniesieniu do przyjętego pkt-u odniesienia.
Porównanie zatem jest liczba wyrażająca stan faktyczny oraz wlk stanowiąca tę bazę odniesienia za którą najczęściej przyjmuje się:
1. Poziom wielkości we wcześniejszych okresach i wówczas odchylenie ustalane jest w postaci różnicy, która wskazuje na kierunek zachodzących zmian. Wykorzystuje się wskaźniki dynamiki, które obrazują skalę i tempo dokonywanych zmian.
2. Porównanie do wielkości zaplanowanych i wówczas dot. to ujęć w wielkościach absolutnych dla których wykorzystuje się wskaźniki wykonywania planu (czyli 100% cen lub ¯).
3. Porównanie przestrzenne czyli z innymi przedsiębiorstwami określanie również jako porównanie zakładowe.
4. Porównanie z zewnętrznie ustalonymi normatywami. Mogą to być tzw. wzorce lub wskaźniki standardowe.
W przypadku gdy analizowanie wielkości nie są porównywalne wówczas dąży się do wyeliminowania tych wielkości do porównywalności ale najpierw należy je wyeliminować:
1. Zmiany metodologiczne, które wynikają z różnic treści i sposobie różnych wielkości ekonomicznych w tym celu należy dane z okresu poprzedniego przeliczyć na dane z okresu bieżącego wg. obowiązujących zasad,
2. Zmiany finansowe, które wynikają z występowania inflacji, deflator lub wsk poziomu cen,
3. Zmiany organizacyjne, które wynikają ze zmian restrukturyzacyjnych danego przedsiębiorstwa,
4. Zmiany przedmiotowe, które związane są ze zmianą profilu produkcji w danym przedsiębiorstwie albo zmiany w strukturze produkcji
Porównanie w czasie pozwala na ocenę kierunku i tempo zmiany badanej wielkości w rozpatrywanym okresie. Może to być dokonywane na podstawie
1. Wskaźników dynamiki o stałej podstawie - Io
Xo = Xt / Xt -1
Xt - wlk z okresu badanego
Xt-1 - wlk z okresu podstawowego
Określamy to jako wskaźniki jednopodstawowe
2. Wskaźniki dynamiki łańcuchowej - It
It = (Xt / Xt -1) * 100
Xt-1 - wlk z okresu poprzedniego
3. Tempo zmian - T
T = [(Xt - Xt-1 ) / Xt-1 ] * 100
Korygowanie inflacyjnego wpływu cen na wlk. ekonomiczne może być przeprowadzony wg. następujących procedur
1. INDEKS WARTOŚCI - Iw
Liczony jako wskaźnik dynamiki łańcuchowej w wyrażeniu względnym (np. 11% = 1,11 ). Jest iloczynem tak samo wyrażonego indeksu ilości sprzedaży - Ii oraz indeksu cenowego Ic
Iw = Ii * Ic
2.Ustalenie realnego ilościowego zakresu zmian badanego zjawiska, bez inflacyjnego wpływu cen wymaga następujące działania wynikające z przekształcenia powyższej zależności.
Ii = Iw / Ic
przykład:
Rok I Rok II Dynamika
Przychody ze sprzedaży 220 350 159,1
Indeks wartości 1,591
I wzrostu cen - Ic 1,085
Przychody wg. cen roku bazowego 220 323 146,6
Indeks wzrostu ilościowego Ii 1,466
PORÓWNAWCZE BADANIE PRZEDSIĘBIORSTWA - ANALIZY MIĘDZYZAKŁADOWE
Analiza międzyzakładowa - polega na porównaniu danej jednostki z innymi, odpowiednio dobranymi jednostkami gospodarczymi. Jest to porównanie w przestrzeni, dot. przedsiębiorstw chodzących w skład jednej branży.
Problemy związane z tą analizą:
1. Sformułowanie listy cech opisujących badanie jednostki,
2. Wybór cech istotnych, diagnostycznych najlepiej charakteryzującego jednostkę z pkt-u widzenia badanego problemu,
3. Skonstruowanie zmiennych agregowanych, syntetycznie opisujących jednostkę,
4. Podział badanych jednostek na jednorodne grupy.
Do cech mogą posłużyć wybrane grupy wskaźników
PROSTE METODY BADANIA PRZYCZYNOWEGO
We wstępnej analizie porównawczej nie jest możliwe dokładne określenie zależności między badanym zjawiskiem a zbiorem czynników je warunkujących, czyli określenie czynników, które np.; spowodowały spadek zysku netto.
Do metod prostych zalicza się :
Þ Metody determistyczne - w którym związek między badanym zjawiskiem a czynnikiem go kształtującym można przedstawić w postaci związku funkcyjnego pozwalającego na ścisłe określenie zakresu:
-metoda podstawień łańcuchowych
-metoda logarytmiczna
Þ Metody stochastyczne - obok wpływu czynników głównych brany jest także pod uwagę wpływ czynnika losowego. Najbardziej znany to rach. korelacji i regresji.
Wśród ogółu metod analizy przyczynowej na szczególną uwagę zasługuje:
Þ Metoda kolejnych podstawień:
Może być stosowana w ujęciu rozwiniętym - metoda podstawień łańcuchowych - lub w ujęciu uproszczonym - metoda różnicowania.
Metoda podstawień łańcuchowych - polega na kolejnym zastępowaniu poszczególnych elementów bazowych danymi rzeczywistymi i ustaleniu odchyleń cząstkowych na podstawie tzw. iloczynów skorygowanych.
Suma tych odchyleń (Oa ^Ob) powinna odpowiadać ogólnemu odchyleniu (o)
Oa = a1b0 - a0bo
Ob = a1b1 - a1b0
Þ Metoda funkcyjna:
Polega na ustaleniu wskaźników zmiennych poszczególnych czynników a następnie
wykorzystaniu ich do odpowiedniego przeliczenia bazowej wlk badanego wskaźnika.
np.
a/ obliczenie wskaźników zmiennych A i B
A = ( a1/a0 ) - 1
B = ( b1/b2 ) - 1
b/ obliczenie odchyleń cząstkowych
Oa = S0 * [ A ( 1 + b/2 )]
Ob = S0 * [ B ( 1 +A/2 )]
WYKŁAD 3
06.03.2002
BILANS
¨ to dwustronne zestawienie wartości aktywów (majątek) i pasywów (źródła finansowania) jednostki gospodarczej sporządzonych na dany moment,
¨ jest syntetyczną informacją o majątku i źródłach jego pochodzenia w danej jednostce gospodarującej w określonym momencie,
¨ stanowi podstawowe sprawozdanie finansowe. Istnieje jasno określony sposób sporządzania bilansu. Od 2001 roku obowiązuje zasada, że bilans zamknięcia jest jednocześnie bilansem otwarcia następnego roku obrachunkowego. Jest to zasada ciągłości,
¨ ma charakter stateczny z tego względu, że ukazuje stan majątku danej firmy na określony dzień bilansowy,
¨ stanowi podstawę oceny sytuacji majątkowej, kapitałowej i finansowej danego przedsiębiorstwa,
¨ musi być sporządzony wg. przepisów i nie ma od niego odstępów.
AKTYWA
A. AKTYWA TRWAŁE:
· Są to środki gospodarcze, które są zdolne do zachowania swojej postaci przynajmniej przez jeden rok,
...
kiero_lbn