POWIKŁANIA URAZÓW CZASZKOWO - MÓZGOWYCH
o Główna przyczyna zgonów < 25 r.ż.
o 5.000 zgonów/ rok
Pourazowe uszkodzenia mózgu 1.500.000
Uszkodzenia rdzenia kręgowego 11.000
SM 10.400
Rak piersi 176.300
HIV/AIDS 43.681
KLASYFIKACJA URAZÓW GŁOWY
· Uraz pierwotny
o wstrząśnienie mózgu
o stłuczenie mózgu
· Uraz wtórny
o krwiaki wewnątrzczaszkowe
o obrzęk mózgu
o zakażenia wewnątrzczaszkowe
Bezpośrednie następstwa urazów czaszkowo - mózgowych
· Wstrząśnienie mózgu
· Stłuczenie i rozerwanie mózgu
· Krwiak nad- i podtwardówkowy, śródmózgowy
· Krwawienie podpajęczynówkowe (SAH)
o wodogłowie
o niedokrwienie mózgu
· Wodniak mózgu
· Obrzęk mózgu
Bezpośrednie następstwa ciężkiego urazu czaszkowo – mózgowego
Krwiak podtwardówkowy
Krwiak nadtwardówkowy
Krwiak śródmózgowy
Krwawienia wewnątrzczaszkowe
Pourazowe uszkodzenia mózgu
· Płynotok uszny i nosowy
· Wytrzeszcz tętniący oka (przetoka tętniczo – jamista)
· Zakrzep tętnicy i zawał mózgu
· Uszkodzenie nerwów czaszkowych
· Zakażenia pourazowe:
o zapalenie ropne opon,
o ropień mózgu,
o ropniak podtwardówkowy
· Psychozy pourazowe
· Pourazowe podciśnienie wewnątrzczaszkowe
Odległe następstwa urazu czaszkowo - mózgowego
· Cerebrastenia pourazowa
· Encefalopatia pourazowa
· Tętniak pourazowy
· Padaczka pourazowa
· Wodogłowie normotensyjne - zespół Hakima:
o otępienie
o nietrzymanie moczu
o zaburzenia chodu
Badanie przedmiotowe:
· Ocena świadomości pacjenta GCS
· Czy są krwiaki okularowe
· Czy jest obecne zasinienie w obrębie wyrostka sutkowatego
· Ocena reakcji źrenic, szerokości szpar powiekowych, ustawienia i ruchomości gałek ocznych
· Ocena dna oczu
· Obecnośċ krwistego wycieku z ucha
· Obecnośċ płynotoku z nosa/ucha
· Ocena ruchomości kończyn
WSTRZĄŚNIENIE MÓZGU COMMOTIO CEREBRI
Nagłe następstwo urazu głowy polegające na zaburzeniu czynności mózgu, którego kardynalnym objawem jest utrata przytomności
Objawy:
· pourazowa utrata przytomności
· niepamięć wsteczna
· niepamięć następcza
· zaburzenia wegetatywne:
- nudności, wymioty,
- tachykardia,
- wahania ciśnienia krwi,
- naczynioruchowe bóle głowy
Zasady postępowania:
· hospitalizacja
· obserwacja stanu chorego
· ocena zaburzeń świadomości wg skali Glasgow
· badanie tętna, ciśnienia krwi, częstości oddechów, stanu źrenic
· zdjęcie rtg czaszki
BŁĘDY DIAGNOSTYCZNE
· utrata przytomności nie była bezpośrednim następstwem urazu
· brak niepamięci wstecznej
· bóle i zawroty głowy, wymioty bez utraty przytomności
STŁUCZENIE MÓZGU CONTUSIO CEREBRI
· Strukturalne uszkodzenie mózgu w wyniku urazu, dotyczące zwykle jego powierzchni.
· Patomechanizm:
· gwałtowne przyśpieszenie lub opóźnienie czaszki w chwili urazu, z przemieszczeniem mózgowia względem czaszki
· mechanizm contre coup
- ubytkowe obj. ogniskowe
- dłużej trwające zaburzenia świadomości (GCS 5-3)
Objawy towarzyszące:
o krwawienie podpajęczynówkowe SAH
o obrzęk mózgu prowadzący do wtórnego uszkodzenia pnia mózgu
o przedłużanie się stanu nieprzytomności lub zaburzenia świadomości
· Stłuczenie pnia mózgu
KRWIAK NADTWARDÓWKOWY
· Nagromadzenie krwi między zewnętrzną powierzchnią opony twardej a kością
· Źródło krwawienia tętnica oponowa środkowa –poprzeczne złamanie łuski kości skroniowej
· W 90% towarzyszy mu złamanie kości czaszki
· W 20% przypadków jest umiejscowiony nietypowo
· Najczęściej ma przebieg ostry, okres utajenia krwawienia tętniczego wynosi 12 godz.,
· Przebieg podostry mogą mieć krwiaki pochodzenia żylnego (żyły śródkostne, żyły oponowe, żyły zatoki opony twardej, zatoka strzałkowa) okres utajenia krwawienia żylnego wynosi do 3 dni
· Lokalizacja okolica skroniowa, czołowa, ciemieniowa i podnamiotowa
KRWAWIENIA DO MÓZGU
KRWAWIENIE PODPAJĘCZYNÓWKOWE
· Gromadzenie krwi w potencjalnej przestrzeni między powierzchnią mózgu a oponą twardą
· Lokalizacja:
o okolica czołowo-ciemieniowa
· Charakter tętniczo-żylny po ciężkich urazach ze stłuczeniem mózgu lub żylny
· Ze względu na czas pojawienia się objawów wyróżniamy:
o krwiak ostry (pierwsze 24 godziny po urazie) – 60%
o krwiak podostry (2-14 dni po urazie)
o krwiak przewlekły (po kilku tygodniach, miesiącach, a nawet latach po urazie)
Przebieg typowy:
o utrata przytomności po urazie,
o ponowna utrata przytomności z powodu narastającego krwiaka ~ interwał jasny
o anizokoria
o niedowład połowiczy
Przebieg nietypowy
o krwiaki nadtwardówkowe w tylnej jamie
o duże ryzyko wklinowania
Błędy diagnostyczne w przypadkach związanych z upojeniem alkoholowym:
o rozpoznawanie upojenia tylko na podstawie zapachu alkoholu z ust
o wysyłanie chorego nieprzytomnego do izby wytrzeźwień
o zakładanie, że za zaburzenia świadomości odpowiada wyłącznie alkohol
o wykluczenie możliwości urazu głowy, gdy nie ma zewnętrznych śladów urazu
EWAKUACJA KRWIAKA PODTWARDÓWKOWEGO
KRWIAK PODTWARDÓWKOWY PRZEWLEKŁY
· Występuje głównie:
o u ludzi starszych, często po błahym urazie, alkoholików, u chorych na padaczkę, u osób przyjmujących doustne antykoagulanty
· Pochodzi z przerwanych żył mostowych
· Dynamika narastania jest wolna i objawy pojawiają się późno po urazie
EWAKUACJA I DRENAŻ KRWIAKA PODTWARDÓWKOWEGO PRZEWLEKŁEGO
- narastające bóle głowy
- zespół psychoorganiczny otępienny
- zmiany w zachowaniu chorego, nadmierna senność
- ogniskowe objawy neurologiczne
- tarcza zastoinowa
Rokowanie – dobre
PRZEMIESZCZENIA I WKLINOWANIA WEWNĄTRZCZASZKOWE
· ...
crikers