Chirurgiczne choroby naczyń krwionośnych
Choroby tętnic
Objawy:
· ból w czasie wysiłku n (chodzenie przystankowe, przymusowe oglądanie reklam)
· ból w spoczynku (utrudnia sen)
· zgorzel (martwica tkanek0
· niedokrwienie
· pomiar tętna
· szmer naczyniowy w miejscu zwężenia
· zmniejszenie obwodu kończyny
· wskaźnik ciśnienia (kostka, ramie)
Ciśnienie na goleni podzielić na ciśnienie na ramieniu.
Norma 1. W krytycznym nadciśnieniu 0,5 i poniżej.
Ostra niewydolność tętnicy
Najczęściej występuje przy migotaniu.
Przyczyny:
· zator - skrzeplina z serca
· zakrzepica wykrzepianie się krwi z tętnicy
· obrażenia rozdarcie lub ucisk tętnicy po urazie
· ostry i silny ból
· brak tętna
· utrata napięcia opuszek palców
· bladość i ochładzanie skóry
· utrata czucia skórnego
· porażenie ruchu
· pęcherze na skórze
· stężenie mięśni
· martwica
W zatorze tętnicy tylko operacja przed upływem 6 godzin może uratować życie chorego.
Pierwsza pomoc :
- dożylne podanie HEPARYNY (około 100 mg)
Ważne pojęcia:
CEWNIK FOGARTY’EGO - do udrażniania tętnic
ZESPÓŁ REWASKULARYZACJI - to spóźnione przywrócenie krążenia po wielogodzinnym okresie niedokrwienia powoduje ciężkie, ogólne zaburzenia z ostra niewydolnością nerek.
Konsekwencje - amputacja kończyn
Tętniak
To poszerzenie światła tętnicy w wyniku choroby ściany tętnicy.
Choroby układu moczowego
Ostre zatrzymanie moczu
· nagłe utrudnienie odpływu moczu z pęcherza moczowego
o przerost gruczołu krokowego (prostaty)
o ciało obce
o obrzęk cewki moczowej
Kamica nerkowa
( patrz wcześniej)
Ocena stanu poszkodowanego w standardzie BTLS
a) wstępne badanie BTLS
b) badanie szczegółowe
c) badanie dalsze
1. Wstępne badanie urazowe
a) ocena miejsca zdarzenia
· zabezpieczenie siebie i członków zespołu
· zabezpieczenie miejsca zdarzenia
· określenie liczby poszkodowanych
o w zdarzeniu masowym SEGREGACJA
· określenie czy potrzebne będzie wsparcie i jakich jednostek
· ocena mechanizmu urazu
b) ocena wstępna poszkodowanego obejmuje
· ogólne wrażenie
· kontrola stanu przytomności
· zabezpieczenie kręgosłupa szyjnego
· przywracanie i nieotrzymanie drożności dróg oddechowych
· ocena oddechów (częstość jakość)
· podjęcie decyzji o tlenoterapia
· ocena krążenia (badanie tętna) tętnica szyjna (obwodowe) i promieniowa (obwodowe)
· potwierdzenie lub wykluczenie dużych krwotoków
· temperatura, wilgotność i kolor skóry
c) podjęcie decyzji krytycznych i ustalenie priorytetów ratowniczych
d) szybkie badanie urazowe BTLS
· ocena:
o głowy
o szyi
o karku
o klp
o brzucha
o miednicy
o kończyn
o pleców
o pośladków
· zebranie wywiadu (z poszkodowanym, świadkami)
· wykonanie pomiaru parametrów życiowych
e) badanie miejscowe
To ocena poszkodowanego dotycząca izolowanego obrażenia danej okolicy ( np. klp, brzuch, kończyny)
2. Badanie szczegółowe
Wykonuje się w czasie oczekiwania na transport, lub w czasie transportu.
Obejmuje:
· oznaczenie i udokumentowanie parametrów życiowych (tętno, oddech)
· badanie neurologiczne (stosujemy skale Glasgow, reakcje źrenic, czynności motoryczne kończyn)
· monitoring ( EKG, PULSOKSYMETR)
· badanie od głowy do palców stóp
3. Badanie dalsze
To kolejna ocena stanu poszkodowanego wykonywana podczas oczekiwania na transport, lub podczas transportu w celu wykrycia zmian i sprawdzenia skuteczności wdrożonych procedur medycznych.
· ocenę stanu świadomości wg AVPU, GLESGOW
· zapytanie o samopoczucie i dolegliwości
· powtórna ocena ABC
· badanie nawrotu kapilarnego, stanu żył szyjnych
· ocena brzucha
· powtórna ocena wcześniej badanych obrażeń
· sprawdzenie poprawności i skuteczności czynności ratowniczych
o stan opatrunków
o stan unieruchomienia
o przesuwanie ciał obcych (unieruchomienie)
crikers