Medicina Sportiva 2002, Vol.6, No.4 MECHANIZMY POWSTAWANIA, OBJAWY I NAST�PSTWA OPӏNIONEJ BOLESNO�CI MIʌNI SZKIELETOWYCH (DOMS) MECHANISMS, SYMPTOMS AND AFTER-EFFECTS OF DELAYED MUSCLE SORENESS (DOMS) ANETA JASK�LSKA, MARLENA BOGUCKA, RENATA �WISTAK, ARTUR JASK�LSKI KATEDRA FIZJOLOGII STOSOWANEJ, WYDZIA� FIZJOTERAPII, AWF, WROC�AW STRESZCZENIE Od wielu lat trwaj� badania nad przyczynami powstawania op�nionej bolesno�ci mi�ni (ang. DOMS- delayed onset muscle soreness). Jest ona skutkiem pracy ekscentrycznej mi�ni szkieletowych. Pojawia si� ze znacznym op�nieniem – zwykle po 24-48 godzinach od zako�czenia wysi�ku i przez wiele lat nies�usznie wi�zano j� z teori� nagromadzenia kwasu mlekowego (tzw. zakwas�w). Objawia si� m.in. os�abieniem maksymalnej si�y skurczu dowolnego (MVC), ograniczeniem zakresu ruchu, obrz�kami, bolesno�ci� uciskow� i dysfunkcjami nerwowo–mi�niowymi. We krwi pojawiaj� si� markery uszkodzenia tkankowego, a w biopsjach mi�niowych, wykonywanych bezpo�rednio po �wiczeniach ekscentrycznych, wyra�nie widoczne jest uszkodzenie r�nych struktur kom�rkowych. Niniejszy artyku� przedstawia najnowsze doniesienia i teorie pr�buj�ce wyja�ni� fizjologiczny mechanizm rozwoju DOMS, jego skutki oraz wczesne i odleg�e nast�pstwa. S�owa kluczowe: �wiczenia ekscentryczne, mi�nie szkieletowe, tkanka ��czna, enzymy, op�niona bolesno�� mi�niowa(DOMS)
leopardg