Partnerstwo na rynku hotelarskim 26.02.2011r().doc

Temat wykładu RYNEK TURYSTYCZNY

Rynek to ogół stosunków wymiennych między sprzedającymy, oferującymi do sprzedaży usługi po określonej cenie (zgłaszającymi podaż), a kupującymi, wyrażającymi chęć zakupu tych usług, poparta odpowiednimi środkami płatniczymi (czyli zgłaszającymi popyt)

Ujęcie przedmiotowe- proces w którym usługobiorcy (nabywcy usług tur) i usługodawcy (wytwórcy usług turystycznych) określają, co chcą kupić i na jakich warunkach.

PODMIOTOWE

Określony zbiór nabywców usług tur i wytwórców usług tur dokonujących transakcji rynkowych których przedmiotem są usługi turystyczne.

Usługi turystyczne obejmują:

- usługi przewozowe

- hotelarskie

- rekreacyjne

- gastronomiczne

- organizatorskie

DEFINICJA USŁUG TURYSTYCZNYCH

Usługodawca definiuje usługi turystyczne jako "usługi przewodnickie (przewodników turystycznych), usługi hotelarskie oraz wszelkie inne usługi świadczone turystom lub odwiedzającym" (ustawa z dnia 29sierpnia 1997r o usługach turystycznych, Dz.U.2004, nr 223, poz. 2268).

Świadczą je Hotele, przewoźnicy, biura podróży, piloci

wycieczek

RYNEK USŁUG TURYSTYCZNYCH

Rynek towarów i usług z przewaga usług. Występuje na nim popyt łączny na towary i usługi których sprzedaż wzajemnie się uzupełnia.

Konsumpcja następuje w miejscu sprzedaży łącznie z produkcją.

Popyt turystyczny będzie występował w miejscu czasowego pobytu turystów, oraz w miejscu stałego zamieszkania (bo przygotowuje się przed wyjazdem, kupuje sprzęty, ubrania)

PODZIAŁ RYNKU TURYSTYCZNEGO

Kryterium geograficzne:

- rynek lokalny

- regionalny

- krajowy

- kontynentalny

- światowy

Rodzaj usług turystycznych:

- rynek usług turystycznych

- gastronomicznych

- transportowych

Grupy wiekowe turystów

- rynek turystyki młodzieżowej

- rynek turystyki emerytów

Relacja: miejsce zamieszkania i miejsce docelowe:

- rynek turystyki przyjazdowej

- wyjazdowej

Cel podróży:

- rynek tur biznesowej

- kongresowej

- zdrowotnej

- wypoczynkowej

- krajoznawczej

- religijnej

- kulturalnej

- motywacyjnej

Typy relacji:

-Między wytwórcami, a nabywcami- relacje wymienne 

-Między samymi wytwórcami usług – relacje równoległe

- między samymi nabywcami – relacje równoległe

Drugie i trzecie relacje to STOSUNKI RÓWNOLEGŁE.

Zamiary sprzedaży ujawniają wytwórcy usług.

Zamiary kupna nabywców.--> w wyniku tego dochodzi do mechanizmu przetargowego

Podmiotami rynku usług turystycznych są:

1. W grupie nabywców:

·         indywidualni – gospodarstwa domowe

·         instytucjonalni – podmioty kupujące masowo – usługi turystyczne (np. dla potrzeb turystyki zdrowotnej, socjalnej czy kongresowej.

2. W grupie oferentów:

·         przedsiębiorstwa turystyczne zajmujące się organizacją oraz pośrednictwem sprzedaży gotowych pakietów turystycznych

·         przedsiębiorstwa turystyczne świadczące usługi cząstkowe

3. W grupie podmiotów polityki turystycznej:

·         organy polityki centralnej – tworzące ramy funkcjonowania

·         jednostki samorządu terytorialnego (JST) – zajmujące się tworzeniem lokalnego i regionalnego produktu turystycznego

·         organizacje i stowarzyszenia branżowe w turystyce

·         samorząd gospodarczy

Grupy gospodarstw domowych /kryterium: źródło utrzymania/

ü      gospodarstwa pracowników (dochód z pracy najemnej – pensja)

ü      gospodarstwa pracowników użytkujących gospodarstwo rolne (łączy dochód z pracy najemnej i gospodarstwa rolnego)

ü      gospodarstwa rolników (dochód z pracy najemnej i gospodarstwa rolnego)

ü      gospodarstwa pracującym na własny rachunek (dochód z prowadzenia działalności gospodarczej, z wykonywania wolnego zawodu – adwokaci, artyści)

ü      gospodarstwa emerytów i rencistów (emerytura lub renta)

ü      gospodarstwa utrzymujące się z niezarobkowych źródeł (zasiłki dla bezrobotnych, zapomogi, alimenty, dochody z dzierżawy)

Podmioty turystyczne kształtujące podażową stroną rynku:

Sektory bazy noclegowej: motele, hotele, pensjonaty, kwatery miejskie, centra konferencyjne, kempingi stałe, ośrodki żeglarskie.

Sektor transportowy: linie lotnicze, linie promowe, kolej, przewoźnicy autobusowi, firmy wynajmu samochodów.

Biura podróży: touroperatorzy, agenci turystyczni, pośrednicy, organizacje specjalistyczne.

Organizacje w miejscu odwiedzanych: regionalne organizacje turystyczne, lokalne organizacje turystyczne, stowarzyszenia, informacja turystyczna.

Sektor atrakcji turystycznych: podmioty zapewniające turystom dostęp do takich atrakcji jak: parki narodowe, rezerwaty przyrodnicze, ogrody botaniczne, ogrody zoologiczne, parki tematyczne, parki rozrywki, muzea i galerie, miejsca historyczne.

Ustawa o usługach turystycznych wyróżnia:

Organizator turystyki - Przedsiębiorca organizujący imprezę turystyczną. Występuje on we własnym imieniu jako usługodawca wobec klientów, tj. Osób zawierających umowy o świadczenie imprez turystycznych lub uprawnionych do korzystania z tych imprez na podstawie umowy zawartej przez inna osobę.

Pośrednik turystyczny to przedsiębiorca wykonujący na zlecenie klienta czynności faktyczne i prawne związane z zawieraniem umów o świadczenie usług tur. Pośredniczy on w zawieraniu umów na zlecenie klienta - działa w interesie klienta, często w jego bezpośrednim imieniu i nie może być związany umową agencyjną czy działać w interesie drugiej strony umowy, np. organizatory turystyki lub innego usługodawcy.

Agent turystyczny to przedsiębiorca którego działalność polega na stałym pośredniczeniu w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych na rzecz organizatorów turystyki mających zezwolenie kraju lub na rzecz innych usługodawców mających siedzibę w kraju.

Do pozostałych usługodawców turystycznych (producentów usług cząstkowych) można zaliczyć:

Hotelarzy, przewoźników, podmioty świadczące usługi rekreacyjne, przewodników turystycznych, pilotów wycieczek, restauratorów i innych którzy nie organizują imprez turystycznych i nie pośredniczą na zlecenie klienta w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych. Należą tutaj również pośrednicy działający na zlecenie innych przedsiębiorców turystycznych, a nie klientów.

Elementami rynku usług turystycznych są:

- PODAŻ TURYSTYCZNA: gotowość usługodawców do świadczenia usług

- POPYT TURYSTYCZNY: gotowość nabywców do kupna usług turystycznych

- CENY USŁUG TURYSTYCZNYCH

STRUKTURA RYNKU USŁUG TURYSTYCZNYCH

Poszczególne elementy rynku usług tur, a także jego podmioty nie funkcjonują w izolacji. Podaż, popyt i cena tworzą dynamiczny układ powiązań, który decyduje o funkcjonowaniu mechanizmu rynkowego. Mechanizm ten wyraża ZALEŻNOŚCI PRZYCZYNOWO - SKUTKÓWE zachodzące między podażą, popytem a cenami zarówno w krótkich, jak i długich okresach. Zmiany jednego elementu rynku wpływają jednocześnie na jego pozostaje elementy.

MODELE RYNKU USŁUG TURYSTYCZNYCH

1. Rynek konkurencyjny.

Konkurencja to proces, za pomocą którego uczestnicy rynku dążąc do realizacji swoich interesów próbują przedstawić korzystanie od innych oferty pod względem ceny, jakości lub innych charakterystyk wpływających na decyzję zawarcia transakcji.

KONKURENCJA to walka przedsiębiorstw o korzyści osiągane ze sprzedaży towarów i usług oraz walka o rynki zaopatrzenia i zbytu, a także o zasoby rynku pracy.

Procesy konkurencji zachodzą między kupującymi oraz sprzedającymi. Rynkiem konkurencyjnym będzie taki rynek na którym ani sprzedający ani kupujący nie mają przewagi rynkowej czyli ich funkcjonowanie na rynku nie ma charakteru monopolistycznego.

Instrumenty rynku

-Podstawowe produkty

- produkty dodatkowe, wzbogacanie oferty podstawowej

- cena, różnicowanie poziomu i warunków stosowania cen

- dystrybucja, skuteczne docieranie do odbiorców oraz kształtowanie systemów obsługi

- komunikacja, polityka informacyjna

2. Rynek zmonopolizowany.

Monopolem określa się wyłącznego sprzedawcę dobra lub usługi na danym rynku, dzięki czemu monopolistą może osiągnąć wyższe zyski niż inne firmy, poprzez nakładanie wyższych cen na rynku, np. za pośrednictwem ograniczania podaży.

Do przykładów MONOPOLU rynkowego można zaliczyć:

- turystykę uzdrowiskowa, znacząca część świadczeń jest zamawianą w podmiotach uzdrowiskowych przez Narodowy Fundusz Zdrowia, na następnie oferowana indywidualnym klientom

- przewozy pasażerskie transportem kolejowym (forma monopolu faktycznego)

- turystyka łowiecka, wyspecjalizowane podmioty obsługujące turystów zagranicznych

3. Konkurencja monopolistyczna.

Jej funkcjonowanie oparte jest na elementach należących do dwóch przeciwstawnych form rynku: monopolu i konkurencji. Konkurencja monopolowa może opierać się na zjawisku różnicowania produktów przy istnieniu wielu sprzedawców oraz na tworzeniu produktów o charakterze substytucyjnym w pewnych segmentach rynku. Prawidłowość tego modelu można obserwować na lokalnym lub wysoce wyspecjalizowanym rynku usług turystycznych.

Na rynku najczęściej przedstawia się jako oligopole. Tworzą się subrynki turystyczne i kilka potentatów będzie je penetrować. Centralne systemy rezerwacji również tworzą oligopole.

PODSUMOWANIE.

* rynek usług tur jest wielosegmentowy

* dla poszczególnych segmentów należy rozpatrywać różne formy rynku przy uwzględnieniu ich warunków działania w ujęciu lokalnym, regionalnym, ogólnokrajowym czy globalnym

*dla klientów decydującym kryterium wyboru usługodawców są:

- Poziom cen świadczonych usług tur

- Poziom mierników jakościowych

- Subiektywna ocena relacji między ceną a oferowana jakością usługi turystycznej

Trzy grupy dóbr i usług turystycznych:

1. Dobra i usługi, w stosunku do których czynnikiem popytotwórczym jest wyłącznie turystyka, i które w różnym stopniu kompensują konsumpcję w innym miejscu i czasie (np. sprzęt turystyczny).

2. Wszystkie dobra i usługi, których zakup występuje w związku z uprawianiem turystyki, ale stanowią jedynie pewną substytucję konsumpcji w innych okresach i w innym czasie (usług związanych z  noclegiem i wyżywieniem).

3. Dobra i usługi, które zaspokajają te same potrzeby występujące zarówno u turystów, jak i u osób nie będących turystami ten typ usług jest nazywany usługami para turystycznymi.

Produkt turystyczny to pakiet dóbr i usług czyli zestaw materialnych i niematerialnych składników umożliwiających realizację wyjazdu turystycznego. Pojedyncze dobra i świadczenia są komplementarne ( są współzależne i uzupełniają się nawzajem).

Definicja produktu turystycznego może być uzupełniona wyróżnienie pomiędzy produktem przedsiębiorstw turystycznych oraz produktem turystycznego obszaru.

Produkt przedsiębiorstwa to zestaw różnorodnych usług, które mają…

Elementy obszarowego produktu turystycznego.

Obszarowy produkt turystyczny:

è    Atrakcje i środowisko miejsca docelowego à walory turystyczne – naturalne albo antropogeniczne

è    Infrastruktura miejsca docelowegoà baza noclegowa, gastronomiczna, towarzysząca, para turystyczna

è    Dostępność miejsca docelowegoàsystem transportowy

è    Usługi miejsca docelowegoà podstawowy albo komplementarny

è    Wizerunek i postrzeganie miejsca docelowego

Warunki wejścia na rynek turystyczny:

·         Walory – walory naturalne czyli (krajobraz) walory historyczne (zabytki, zbiory muzealne), walory współczesne (współczesne budowle)

·         Infrastruktura – infrastruktura techniczna, społeczna, usługowa

·         Kapitał – dobra materialne i niematerialne, oraz środki pieniężne, które wykorzystywane w procesie produkcji i mogą przynieść dochody

·         Polityka państwa – państwo może prowadzić politykę bezpośredniego oddziaływania w turystyce poprzez: stosowanie ułatwień podatkowych dla rozpoczynających swoją działalność firm, dla firm z określonej branży, zawieranie odpowiednich umów celno-dewizowych, prowadzenie polityki dotyczącej kursu walutowego

·         Konkurencja – siła i znaczenie potencjalnych głównych konkurentów

Charakterystyczne cechy podaży turystycznej:

1. Związek z miejscem, w którym jest oferowana (atrakcyjność miejsca). Atrakcyjność miejsca daje podstawę dla renty turystycznej czyli dodatkowej opłaty za występowanie – w wypadku określonej lokalizacji – walorów stanowiących podstawę przyjazdów turystycznych.

2. Duża kapitałochłonność i związany z tym długi okres spłaty kapitału ( charakterystyczne dla hoteli, stąd podaż w turystyce określa się jako sztywną).

3. Podaż w turystyce składa się w dużym stopniu z usług, które charakteryzują się pewnym zestawem cech:

a) wytwórca i konsument muszą wejść w bezpośredni kontakt

b) usługi są świadczone przez ludzi – występuje niemożność wielokrotnego dokładnego powtórzenia czynności przez usługodawcę

c) usługi są czynnościami, nie mają postaci materialnej, muszą być konsumowane jednocześnie z ich świadczeniem, nie można ich gromadzić na zapas ani magazynować

d) działalność usługowa ma w przeważającej mierze charakter lokalny – produkcja i konsumpcja usługi muszą odbywać się w tym samym miejscu albo w stosunkowo niedużej odległości

e) komplementarność i substytucyjność usług w stosunku do towarów – komplementarność oznacza, że zakup określonej usługi jest nieodłącznie związany z zakupem określonych towarów (np. odbywając podróż samolotem korzystamy z innych usług np. spożywamy posiłki. Substytucyjność oznacza wymienność zakupów pewnych dóbr i usług, w celu zaspokojenie potrzeby poznanie Afryki można albo poprzez zakup wycieczki do Kenii lub kasety DVD o tym kraju

f) większość usług nie może być zmierzone i dokładnie sprawdzone – nie można zmierzyć poziomu satysfakcji lub zadowolenia

g) w usługach występuje zazwyczaj duży udział pracy żywej oraz ograniczenie możliwości wdrążenia postęp technicznego

Rynek turystyczny

- zaspokojenie potrzeb różnorodnych nabywców

- obejmuje relacje wynikające z podróży osób  podejmowanych w określonych celach, a ta z kolei wynikają z motywacji podróży;

- podlega różnorodnym podziałom ( rynek turystyki krajowej i międzynarodowej)

Kryteria analizy rynku turystycznego:

- przedmiot tranakcji – towary i usługi służące do zaspokojenia potrzeb wynikających z faktu uprawiania turystyki (rynek usł. noclegowych, transportowych, rynek usług przewodnickich)

- kryterium obszaru – rynek lokalny, regionalny, krajowy, kontynentalny,światowy

- skala zawiązanych transkacji – rynek detaliczny i hurtowy (np. tour operatorzy sprzedają pakiety: przejazd + nocleg z wyżywieniem + obsługa pilota+ usługi dodatkowe)

Cele wyjazdów turystycznych wg. SOT

- wypoczynek, rekreacja, wakacje – obejmuje zwiedzanie, zakupy, uczestnictwa w imprezach sportowych i kulturalnych, rekreację, rozrywki kulturalne, amatorskie uprawianie sportu, wędrówki piesze, wspinaczki, wypoczynek na plaży, uczestnictwo w rejsach wycieczkowych, hazadr

- odwiedziny u krewnych i znajomych – obejmują również wyjazdy na urlop do domu, uczestnictwo w pogrzebie

- sprawy zawodowe, interesy – wizytacja, podróże handlowe do innych przedsiębiorstw, uczestnictwo w kongresach, konferencje, targi, wystawy, misje rządowe, kursy językowe.

- cele zdrowotne – pobyt w uzdrowiskach i sanatoriach, wczasy odchudzające,

- cele religijne i pielgrzymki

- inne cele

Wymiary popytu turystycznego: