Umowa darowizny.
Darowizna ma na celu dokonanie przysporzenia na rzecz obdarowanego bez ekwiwalentu.
Sama idea darowizny jest znana w wielu systemach prawnych i są różne modele realizowania tej transakcji. Nie wszędzie ta transakcja przybiera charakter umowy np. prawo anglosaskie traktuje darowiznę jako czynność jednostronną. W systemach kontynentalnych darowizna na ogół jest umową.
W prawie polskim darowizna jest umową. W praktyce wszystko prawie zależy od woli darczyńcy bo to on musi przede wszystkim powiedzieć, że tej darowizny dokonuje ale od strony czysto formalnej, prawnej, nie ma darowizny dopóki nie będzie zgody obdarowanego. On może nie chcieć takiej darowizny.
Charakter tej czynności.
Są systemy, które przyjmują darowiznę jako czynność konsensualną, już samo uzgodnienie woli stron wystarcza i powołuje tę czynność do życia.
Są systemy – prawo niemieckie – które darowiznę kształtuje jako czynność realną. Nie ma umowy bez wykonania. Samo uzgodnienie woli stron oznacza tylko przyrzeczenie darowizny.
Prawo polskie przyjmuje konstrukcję konsensualną czyli uzgodnienie woli stron wystarcza do zawarcia umowy, ale są pewne odstępstwa.
Treść darowizny.
Są 3 modele:
ú darowizną będzie przysporzenie z majątku darczyńcy. Jest to ujęcie najwęższe. Zawsze musi dojść do przesunięcia majątkowego. Musi się coś z majątku darczyńcy przesunąć do majątku obdarowanego,
ú z darowizną mamy do czynienia także wówczas, gdy to przysporzenie które uzyskuje obdarowany następuje tylko kosztem majątku darczyńcy (nie koniecznie z majątku lecz także kosztem majątku). Tego rodzaju konstrukcja jako darowiznę przyjmuje zwolnienie z długu. Wierzyciel musi zwolnić dłużnika (jest to umowa) i czyni to bez ekwiwalentu, tytułem darmnym. Nie dochodzi tu do przesunięcia majątkowego ale jednak to przysporzenie (zwolnienie z długu) następuje kosztem majątku darczyńcy bo on zwalniając z długu traci pewną wierzytelność. Jest to szersze ujęcie.
ú Darowizną jest przysporzenie, które może przybrać postać jakiegokolwiek nieodpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego (tu nie musi być ani kosztem ani z majątku). Jest to najszersze ujęcie.
Z tych różnych możliwych ujęć prawo polskie przyjęło 2 koncepcję. Art.888 „ przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku”.
Prawo odkupu
Jakie skutki prawe rodzi to zastrzeżenie – 3 stanowiska
1. Teoria oferty (Czachórski) –oferta jaką w zastrzeżeniu umownym kieruje kupujący do sprzedawcy.
2. Teoria Skąpskiego – strony umowy przyznają sprzedawcy prawo podmiotowe kształtujące –prawo odkupu.
3. Teoria Boguckiego – zastrzeżenie to rodzi po stronie kupującego od razu zobowiązanie do przeniesienia powrotnego własności na sprzedawcę. Aktualizuje się ono z chwilą wykonania prawa odkupu. Ten stosunek ma charakter tylko obligacyjny – umowa sprzedaży powrotnej czysto rzeczowa, rozporządzająca – przenosząca własność.
Według 2 pierwszych teorii do chwili wykonania pr. Odkupu kupujący musi się liczyć z zawarciem umowy przenoszącej własność rzeczy z powrotem na sprzedawcę. Kupujący nie może dokonywać czynności uniemożliwiających wykonanie uprawnienia sprzedawcy.
Kupujący rozporządzi rzeczą(może bo jest właścicielem) ale narusza zobowiązanie – sprzedawca roszczenie o odszkodowanie za nie wykonanie zobowiązania.
Według 3 teorii kupujący jest bardziej ograniczony na nim od początku ciąży obowiązek powrotnego przeniesienia własności. To umożliwiałoby sprzedawcy powołanie się na art59KC
prawozaoczne