Artykuł(1).pdf

Warsztat pracy skutecznego nauczyciela —

Wsparcie ucznióW ze specyficznymi trudnościami

W uczeniu się z klas iV–Vi

Moduł 3

rola nauczyciela w udzielaniu pomocy

psychologiczno-pedagogicznej rodzicom

uczniów ze specyficznymi trudnościami

w uczeniu się z klas iV—Vi

autorki:

izabela mańkowska

małgorzata rożyńska

Po realizacji modułu uczestnik:

• umie zorganizować wsparcie dla rodziców uczniów z dysleksją rozwojową,

• ma wiedzę na temat różnorodnych form pomocy rodzicom,

• zna zasady współpracy z rodzicami oraz sposoby aktywizacji rodziców w realizacji zaleceń,

• zna konsekwencje braku współpracy rodziców ze szkołą i nieudzielania dziecku pomocy

w domu,

• wie, jak wspólnie z rodzicami motywować ucznia do pokonywania trudów edukacyjnych, biorąc

pod uwagę charakterystykę rozwoju dziecka w tym wieku.

1. Organizowanie wsparcia dla rodziców uczniów z dysleksją rozwojową

W procesie wspomagania rozwoju ucznia z dysleksją ważna jest współpraca nauczyciela z ro-

dzicami, która powinna być oparta na wzajemnym zaufaniu, ustalaniu wspólnego postępo-

wania i obustronnym uzupełnianiu we wszelkich działaniach edukacyjno-wychowawczych.

stosunek nauczyciela do ucznia z trudnościami w uczeniu się wpływa istotnie nie tylko na

kształtowanie się jego osobowości, ale również na relacje nauczyciel—rodzic. rodzic jest czu-

łym obserwatorem zarówno działań pedagogicznych, jak i samego nauczyciela. Brak należytej

uwagi ze strony nauczyciela może wywołać brak zaufania u rodzica. kompetencja, otwartość,

gotowość do współpracy, chęć udzielania pomocy oraz dyskrecja nauczyciela sprawiają, że dzie-

ci oraz ich rodzice postrzegają go jako osobę zaufaną, na której można bezwzględnie polegać.

Partnerska współpraca na poziomie nauczyciel—rodzice—uczeń

do ważnych działań pedagogicznych nauczyciela należy zaliczyć zapewnienie uczniowi z dysleksją

i jego rodzicom bezpieczeństwa i poczucia akceptacji. trzeba sprawić, aby nie czuli się wykluczeni,

a wręcz przeciwnie — byli pewni, że są tak samo ważni i w pełni wartościowi jak wszystkie inne

dzieci i ich rodzice w danej klasie. W budowaniu partnerskich relacji na poziomie szkoła—rodzi-

ce znaczenie mogą mieć postawy rodziców (m. Bogdanowicz, a. adryjanek, m. rożyńska, Uczeń

z dysleksją w domu. Poradnik nie tylko dla rodziców , gdynia 2007, s. 77—79). niezwykle istotnym

aspektem przy budowaniu programu wsparcia jest wypracowanie jednolitej płaszczyzny porozu-

mienia i podjęcie współpracy w relacjach:

rodzice

nauczyciel dziecko

Zasady współpracy pomiędzy nauczycielem, rodzicem i uczniem:

• stworzenie klimatu otwartości, w którym wszystkie strony (nauczyciel— rodzic—uczeń) wykazują

zrozumienie i gotowość do pokonywania trudności w nauce dziecka,

Moduł 3. rola nauczyciela w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej rodzicom

uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się z klas iV—Vi

• zapoznanie rodzica z jego prawami i obowiązkami,

• zawarcie umowy/kontraktu o współpracy lub ustalenie zasad współpracy,

• systematyczna wymiana informacji na temat postępów dziecka lub napotykanych przez niego

trudności,

• wskazywanie miejsc (poradni, instytucji), w których rodzic może znaleźć dodatkową pomoc dla

dziecka lub rodziny,

• udzielanie wskazówek, jak pracować z dzieckiem w domu,

• udział rodziców w obradach Zespołu w sprawie określenia rodzaju pomocy niezbędnej uczniowi,

a także dokonania oceny jej skuteczności.

Karta praw i obowiązków

nauczyciel w roli „pomagającego” musi być otwarty zarówno na ucznia, jego rodziców jak i na sa-

mego siebie, czyli dbać o własny warsztat pracy. znajomość praw i obowiązków każdej ze stron

daje szansę na kompetentne pomaganie rodzicom i wspieranie ucznia z trudnościami w uczeniu

się.

SPRAWDŹ SIĘ

na podstawie Karty praw i obowiązków określ role rodziców ucznia z dysleksją

i nauczycieli w udzielaniu pomocy.

Zawarcie umowy/kontraktu o współpracy

kontrakt/umowa (może być ustna) polega na przyjęciu przez każdą ze stron zobowiązania udzie-

lania pomocy dziecku, które doznaje niepowodzeń szkolnych. Ważne jest, aby kontrakt zawar-

ty został trójstronnie: przez rodziców, dziecko i nauczyciela. zadania realizowane w ramach tej

współpracy powinny być określone przy udziale wszystkich zainteresowanych.

zaleca się zapoznać ucznia z zasadami pracy podczas wspólnej rozmowy z rodzicami i wychowaw-

cą. powinien się on stać świadomym uczestnikiem procesu pomocy. dobrze, gdy wyznaczane cele

są możliwe do osiągnięcia, ponieważ wtedy wysiłek włożony w ich realizację przynosi szybkie

efekty. z celów zawsze powinny wynikać konkretne zadania do wykonania.

kontrakt powinien uwzględniać między innymi:

• systematyczny udział ucznia w zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych (terapia powinna trwać

przynajmniej przez 2 lata) lub innych,

• pracę ucznia w domu pod kierunkiem rodziców,

• sposoby pracy z uczniem, metody wybrane do wspomagania rozwoju i procesu uczenia się

ucznia.

Moduł 3. rola nauczyciela w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej rodzicom

uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się z klas iV—Vi

dla rodziców, a zwłaszcza dla ucznia, ważne jest doświadczenie sukcesu. Jeśli się pojawi, trzeba

go dostrzec i wzmocnić. W działaniu pedagogicznym należy uwzględnić ocenę skuteczności udzie-

lonej uczniowi pomocy. W wyniku postępów poczynionych przez ucznia (lub ich braku) konieczna

będzie zmiana zadań. oczywiste jest to, by zadania dla każdej ze stron były konkretne i ułatwiały

współdziałanie.

Warto zadbać również o wspólne ustalenie tzw. konsekwencji pozytywnych (nagród), które będą

motywowały ucznia do świadomej pracy nad własnym rozwojem. uczeń musi też wiedzieć, co

wiąże się z niestosowaniem do reguł ustalonych w kontrakcie. Jasno określona umowa jest dobrą

mobilizacją do pracy i zazwyczaj przynosi wymierne efekty.

Wymiana informacji na temat postępów

Warunkiem odpowiedniej współpracy jest wymiana informacji na temat postępów, a także ocena

możliwości udzielenia uczniowi pomocy i realnej perspektywy poprawy. rodzice nie zawsze za-

uważają, że ich dziecko nie radzi sobie w szkole, ponieważ jego zachowanie może być odmienne w

obu środowiskach, na przykład uczeń nieśmiały na zajęciach szkolnych może nie ujawniać takich

zachowań w domu. dlatego ważne jest, by nauczyciel utrzymywał stały kontakt z rodzicami.

Przed spotkaniem z rodzicami warto przygotować odpowiedzi na następujące pytania:

• W jaki sposób rodzice mogą pomóc swojemu dziecku?

• Jak współpracować z nauczycielem, aby najlepiej pomóc dziecku?

• Jak pracować z dzieckiem w domu?

• Jak motywować dziecko do systematycznej pracy?

• co robić, gdy dziecko na lekcjach nie nadąża z zapisywaniem notatek i zadania domowego?

• kiedy, gdzie i jak można się kontaktować z psychologiem, terapeutą, pedagogiem, logopedą?

• gdzie się udać z dzieckiem na badania psychologiczno-pedagogiczne? Jak przebiega badanie

dziecka?

• co oznacza określenie „dostosowanie wymagań”?

• Jakie są sposoby dostosowywania wymagań, oceniania i warunków pracy do potrzeb uczniów

z dysleksją na lekcjach?

• czy jest możliwe odpytywanie ucznia z mniejszych partii materiału?

• Jakie są formy dostosowania i kryteria oceniania uczniów z dysleksją podczas egzaminów ze-

wnętrznych?

• czy uczeń może pisać na komputerze dłuższe prace pisemne?

• Jak niwelować skutki długotrwałych niepowodzeń w nauce, jeśli się pojawiły?

• Jakie perspektywy ma dziecko w dalszej edukacji?

Moduł 3. rola nauczyciela w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej rodzicom

uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się z klas iV—Vi

Rodzice mogą oczekiwać wyjaśnień w następujących kwestiach:

• Sposób kontaktowania się z nauczycielem.

kwestię tę ustalają wspólnie nauczyciel i rodzice. mogą to być: spotkania, korespondencja ma-

ilowa lub kontakt telefoniczny. Ważne jest, aby uwagi pisemne były przez rodziców podpisywa-

ne, komentowane. Brak takiego uzgodnienia może powstrzymywać rodziców przed kontaktami

z nauczycielem, z obawy przed postrzeganiem ich jako natrętnych lub nadopiekuńczych. Warto

też uzgodnić, w jakich sprawach obie strony mają się kontaktować.

• Szkolne procedury, które dotyczą ucznia z dysleksją:

— rozpoznanie trudności przez nauczyciela na podstawie kwestionariusza objawów dysleksji

u uczniów klas iV—Vi,

— pełna diagnoza w poradni psychologiczno-pedagogicznej, jeśli zaistnieje taka potrzeba; w tym

wypadku rodzic podejmuje inicjatywę i zgłasza się z dzieckiem do poradni; badanie po klasie

trzeciej może stwierdzić występowanie dysleksji i jest ważne na wszystkie etapy edukacyjne,

— udział rodziców w posiedzeniu zespołu, na którym są podejmowane decyzje w sprawie rodzaju

i zakresu pomocy, jaka zostanie udzielona uczniowi, na przykład włączenie do zajęć korekcyj-

no-kompensacyjnych.

Więcej o...

zwiększeniu efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniowi słu-

żyć będzie zespołowa formuła pracy nauczycieli i specjalistów, prowadzących zajęcia z danym

uczniem. zadaniem Zespołu będzie planowanie i koordynowanie pomocy udzielanej uczniowi.

Zespół — przy udziale rodziców ucznia, a także przedstawicieli poradni psychologiczno-pedago-

gicznej opiekującej się szkołą lub specjalistów spoza szkoły, w szczególności lekarzy, psychologów,

pedagogów, logopedów — po dokonaniu analizy poziomu wiadomości, umiejętności i funkcjono-

wania danego ucznia oraz określeniu trudności, na jakie napotyka, będzie planował indywidualną

ścieżkę pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla danego ucznia, uwzględniającą potrzeby roz-

poznane zarówno w przedszkolu, szkole i placówce, jak i wynikające z opinii wydanej przez porad-

nię psychologiczno-pedagogiczną. Współdziałanie wszystkich nauczycieli prowadzących zajęcia

z danym uczniem pozwoli na opracowanie, przyjęcie i realizację spójnego i konsekwentnego pla-

nu oddziaływań edukacyjnych lub terapeutycznych.

zespół będzie dokonywał oceny skuteczności pomocy świadczonej uczniom oraz wprowadzał

zmiany w planach działań Wspierających (pdW). można tak zaplanować pracę Zespołu, by spo-

tkanie oceniające efektywność udzielanej pomocy było jednocześnie spotkaniem, na którym

planuje się potrzebne uczniowi dalej formy wsparcia. dla każdego ucznia z dysleksją, wymagają-

cego pomocy psychologiczno-pedagogicznej, prowadzona będzie karta indywidualnych potrzeb

ucznia (kipu).

Moduł 3. rola nauczyciela w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej rodzicom

uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się z klas iV—Vi

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: