Uczen_z_dysleksja_w_szkole.pdf

Marta Bogdanowicz

Anna Adryjanek

Uczeƒ z dysleksjà w szkole

Poradnik nie tylko dla polonistw

Wydanie trzecie zmienione

G d y n i a 2 0 0 9

Re cenzja merytoryczna: dr hab. Grayna Krasowicz-Kupis , prof. UCS

Re dak tor pro wa dz cy: Aleksandra Gibaa

Re dak cja j zy ko wa: agorzata akowska , El bie ta a asz

Korekta: Honorata Jasicka

Pro jekt okad ki: Krzysz tof Go dlew ski

Re dak cja gra ficz na i skad: Kamila Kwiek

Ilustracje: Kornel Kowalski

Pomysy ilustracji ze stron 11, 34, 40, 56, 64, 77, 121: arta Bogdanowicz

Publikacja zalecana przez Polskie Towarzystwo Dysleksji

Co py ri ght by Wy daw nic two Pe da go gicz ne OPE RON Sp. z o.o.

& Mar ta Bog da no wicz, An na Ad ry ja nek

Gdynia 2005

Wszel kie pra wa za strze o ne. Ko pio wa nie wca o ci lub we frag men tach bez zgo dy wy daw cy za bro nio ne.

1-9/XIV

Wy daw ca:

Wy daw nic two Pe da go gicz ne OPE RON Sp. z o.o.

81-212 Gdynia, ul. Hutnicza 3

tel. 058 679 00 00

e -ma il: in fo@ope ron.pl

http://www.ope ron.pl

ISBN 978-83-7461-872-4

Spis treÊci

Od Wydawcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Wstp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

CZ I. Co naley wiedzie o dysleksji rozwojowej?

Wprowadzenie teoretyczne (Marta Bogdanowicz) . . . . . 9

1. Czy wszyscy moemy si nauczy czytania i pisania

rwnie dobrze i szybko? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

2. Od jak dawna znane s specyficzne trudnoci w czytaniu

i pisaniu? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

3. Jak nazywa przypadki trudnoci w czytaniu i pisaniu? . . . . . . 20

4. Na jakiej podstawie rozpoznaje si specyficzne trudnoci

w czytaniu i pisaniu? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

5. Dlaczego przybywa uczniw z dysleksj? Ilu ich jest? . . . . . . . . 32

6. Jak objawiaj si specyficzne trudnoci w czytaniu i pisaniu?

Czy objawy dysleksji zawsze s takie same? . . . . . . . . . . . . . . . 37

6.1. Jakie s objawy dysleksji u dzieci w wieku przedszkolnym i uczniw

klasy „0”? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

6.2. Jakie s objawy dysleksji u uczniw klas IIII szkoy podstawowej? . . 41

6.3. Jakie s objawy dysleksji u uczniw klas IVVI szkoy podstawowej?. . 46

6.4. Jakie s objawy dysleksji u uczniw szk ponadpodstawowych? . . . 53

6.5. Na czym polega zmienno symptomw dysleksji rozwojowej? . . . . . 57

7. Co jest przyczyn dysleksji? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

7.1. Jakie s pierwotne przyczyny dysleksji? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

7.2. Dlaczego kade dziecko dyslektyczne jest inne, ma trudnoci innego

rodzaju? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

8. Jakie wyrnia si typy dysleksji? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71

9. Jak diagnozowa dysleksj rozwojow? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

10. Co robi, zamiast „usi i paka”? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81

11. Czy ucze z dysleksj jest uprzywilejowany? . . . . . . . . . . . . . . . 85

12. O czym naley pamita, bdc nauczycielem uczniw

z dysleksj? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97

CZ II. Jak pracowa z uczniami z dysleksj? Wskazwki

metodyczne (Anna Adryjanek) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99

1. Zamiast wstpu, czyli historia pewnego polonisty . . . . . . . . . 100

2. Dlaczego ucznia z dysleksj dotyczy problem pustej kartki? . . . 102

Spis treÊci

3. Jak rozumie opini poradni psychologiczno-pedagogicznej?

Leksykon poj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123

4. Na czym polega specyfika trudnoci uczniw z dysleksj

w zakresie kompetencji doskonalonych i ksztatowanych na

lekcjach jzyka polskiego w szkole ponadgimnazjalnej? . . . . . 146

4.1. Dlaczego ucze z dysleksj ma trudnoci w gromadzeniu,

selekcjonowaniu i korzystaniu z rnych rde informacji? . . . . . . . 146

4.2. Dlaczego ucze z dysleksj ma trudnoci w posugiwaniu si

sownikami, wydawnictwami encyklopedycznymi i leksykonami? . . . 149

4.3. Szukanie kameleona w gszczu, czyli jakie trudnoci w analizowaniu

tekstw maj uczniowie z dysleksj? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150

4.4. Dlaczego owce mona pomyli z owocami? Jakie trudnoci

w czytaniu charakterystyczne s dla uczniw dyslektycznych? . . . . . 152

4.5. Jakie trudnoci ma ucze dyslektyczny w tworzeniu i w ocenie

poprawnoci wasnych tekstw? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155

4.6. Jakie trudnoci ma ucze dyslektyczny w wypowiadaniu si i w dyskusji?

156

4.7. Dlaczego nieatwo jest notowa, streci, opowiedzie? . . . . . . . . . 157

4.8. Dlaczego trudno pracowa w grupie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158

5. Jakie s cechy pisemnych i ustnych wypowiedzi uczniw

z dysleksj? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159

6. Jak pracowa indywidualnie z uczniem z dysleksj? . . . . . . . . 171

6.1. Pomaga opanowa chaos powstajcy na kartce papieru . . . . . . . . . 171

6.2. Pomaga opanowa chaos zapisany w podrczniku lub tekcie

literackim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172

6.3. Pomaga opanowa chaos zapisw w zeszycie . . . . . . . . . . . . . . . . 189

6.4. Pomaga opanowa chaos wypowiedzi ustnych . . . . . . . . . . . . . . . . 199

7. Jak pracowa w klasie, w ktrej s uczniowie z dysleksj? . . . 200

7.1. Organizacja przestrzeni klasy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200

7.2. Zmienne tempo lekcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204

7.3. Praca z przedmiotem-symbolem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204

7.4. Czytanie tekstu w klasie najlepsze spotkanie z lektur . . . . . . . . . . 205

7.5. Praca w grupach (metoda „szeryfsekretarzartystaarchiwista

kamieniarzksigowy”) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206

7.6. Praca domowa dla ucznia z dysleksj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209

Aneks. Recepty na dobre czytanie i pisanie (Marta Bogdanowicz) . . . . . . . 211

Indeks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217

Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218

W jaki sposb nauczyciel moe skutecznie pomc uczniowi z dysleksj?

(Od Wydawcy) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: