13.%20Zachowania%20prospoleczne.pdf

(47 KB) Pobierz
(Microsoft Word - 13. Zachowania prospo\263eczne.doc)
13. Zachowania prospołeczne: dlaczego pomagamy innym
Zachowanie prospołeczne: ka Ň de zachowanie ukierunkowane na niesienie korzy Ļ ci
innej osobie
1.
Zjawisko oboj ħ tnego przechodnia
Im wi ħ ksza liczba Ļ wiadków przygl Ģ da si ħ krytycznemu zdarzeniu, tym
mniejsza jest szansa udzielenia pomocy
Obecno Ļę przynajmniej jeszcze jednego Ļ wiadka sprzyja rozproszeniu
odpowiedzialno Ļ ci i uchylaniu si ħ od przyj ħ cia osobistej odpowiedzialno Ļ ci
Niewiedza wielu – Ļ wiadkowie jakiego Ļ , by ę mo Ň e krytycznego, zdarzenia
stwierdzaj Ģ , Ň e nic si ħ nie stało, na podstawie wzajemnego obserwowania
swojego braku reakcji.
•
zanika, gdy sytuacja nabiera jednoznaczno Ļ ci i nie sposób zinterpretowa ę jej
inaczej ni Ň jako wypadek.
•
pewne role społeczne hamuj Ģ to zjawisko (np. rola lidera).
•
wzrost kompetencji sprzyja udzielaniu pomocy.
•
zanika, gdy Ļ wiadkowie krytycznej sytuacji znaj Ģ si ħ przed jej wyst Ģ pieniem
b Ģ d Ņ wiedz Ģ , Ň e b ħ d Ģ mogli ze sob Ģ porozmawia ę po interwencji lub
przynajmniej przedyskutuj Ģ szybko zdarzenie przed interwencj Ģ
2.
Dlaczego pomagamy innym
2.1.
Socjobiologia
•
podstawowe zało Ň enia:
o
wiele naszych zachowa ı społecznych ma podło Ň e biologiczne
(wyposa Ň enie genetyczne)
o
w toku ewolucji niektóre z tych zachowa ı były bardziej utrwalane ni Ň inne i
stanowi Ģ cz ħĻę naszego genetycznego dziedzictwa (dobór naturalny, walka o byt,
przetrwaj Ģ najsilniejsi)
•
skrajne postacie socjobiologii sugerowały :
o
wszelkie nasze działania słu ŇĢ jedynie efektywnemu przenoszeniu genów
o
człowiek stanowi jedynie ciało umo Ň liwiaj Ģ ce przeniesienie genów
•
sk Ģ d si ħ bior Ģ zachowania altruistyczne – reakcja na swych krewniaków,
ale równie Ň : norma wzajemno Ļ ci – zało Ň enie, Ň e inni b ħ d Ģ nas traktowa ę w
ten sam sposób, w jaki my traktujemy ich (je Ļ li ja pomog ħ Tobie, Ty kiedy Ļ
pomo Ň esz mi)
2.2.
Wymiana społeczna
•
podstawowe zało Ň enia:
o
zasada maksymalizacji zysków i minimalizacji kosztów najlepiej
wyja Ļ niaj Ģ społeczne relacje
•
altruizm , czyli d ĢŇ enie do zapewnienia pomy Ļ lno Ļ ci drugiej osobie z
pomini ħ ciem własnego interesu – nie istnieje
ALE: Post ħ powanie w sytuacji kryzysowej silniej zale Ň y od wielko Ļ ci kosztów
udzielenia ni Ň zaniechania pomocy.
•
w ramach tego modelu nie da si ħ wyja Ļ ni ę licznych przypadków pomocy
impulsywnej .
w warunkach silnej empati i skłonno Ļę do pomagania jest jednakowo
niezale Ň ne od mo Ň liwo Ļ ci wycofania si ħ z kontaktu z ofiar Ģ
Zatem istniej Ģ takie sytuacje, w których nawet przy niskich kosztach
zaniechania jedynym sposobem zredukowania napi ħ cia jest poprawa stanu
ofiary – udzielenie pomocy
2.3.
Empatia i altruizm: pomoc bezinteresowna
•
empatia – zdolno Ļę do postawienia siebie na miejscu drugiej osoby i
odbierania w podobny sposób zachodz Ģ cych wydarze ı oraz odczuwania
podobnych emocji (np. rado Ļ ci i smutku)
•
hipoteza empatii-altruizmu – empatia odczuwana wzgl ħ dem drugiej osoby
skłania do udzielenia jej pomocy bez wzgl ħ du na konsekwencje podj ħ tych
działa ı
2.4.
Ró Ň nice indywidualne
•
efekt socjalizacji
o
zgubny wpływ nagród (efekty nadmiernego uzasadnienia) –
nagradzanie osoby, nie zachowania (jeste Ļ wspaniała!!!)
o
pozytywne wzorce do na Ļ ladowania
•
osobowo Ļę altruistyczna – osobowo Ļę , któr Ģ charakteryzuje tendencja do
udzielania pomocy innym osobom
•
płe ę jako determinanta zachowa ı prospołecznych (w zale Ň no Ļ ci od
kontekstu społecznego!!!)
•
wpływ samopoczucia na udzielanie pomocy
o
„czujesz si ħ dobrze – czynisz dobrze” a „czujesz si ħ Ņ le – czynisz
dobrze”
•
Model pobudzenia – bilansu – obserwator wa Ň y:
koszty udzielenia
pomocy:
koszty zaniechania
pomocy:
zyski z pomagania:
zyski z zaniechania
pomocy:
•
czas
•
samoobwinianie si ħ
•
podziw innych Ļ wiadków
•
unikni ħ cie straty czasu
•
wysiłek
• negatywne reakcje
innych
•
wzrost samooceny
• unikni ħ cie zagro Ň enia
Ň ycia
• nara Ň enie si ħ na
niebezpiecze ı stwo,
bezpo Ļ rednie lub
odroczone
• perspektywa dalszych
kontaktów z ofiar Ģ
• wzrost poczucia własnej
skuteczno Ļ ci
•
unikni ħ cie wysiłku
• dezaprobata
społeczna w wypadku
niewła Ļ ciwego skutku
interwencji
• empatyczne: własne
cierpienie z powodu
cierpienia ofiary, której si ħ
nie pomogło
• unikni ħ cie
odpowiedzialno Ļ ci prawnej
za nieudzielenie pomocy
• nieanga Ň owanie si ħ w
relacje z lud Ņ mi, którzy s Ģ
dla nas odpychaj Ģ cy
• odstr ħ czaj Ģ ce cechy
ofiary
• silna zale Ň no Ļę losów
ofiary od decyzji Ļ wiadka
•
rozgłos i sława
170455458.001.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin