EWAKUACJA INTERWENCYJNA
Zagrożenia związane z toksycznością produktów spalania materiałów stosowanych do wykończenia wnętrz na drogach ewakuacyjnych
Regulacje prawne odnoszące się bezpośrednio do toksyczności produktów spalania
Rozporządzenie MSWiA z dnia 21 kwietnia 2006r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. z 2006r. Nr 80, poz. 563)
§ 2. 1. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
(…………………………..),
8) zabezpieczeniu przed zadymieniem dróg ewakuacyjnych - rozumie się przez to zabezpieczenie przed utrzymywaniem się na drogach ewakuacyjnych dymu w ilości, która ze względu na ograniczenie widoczności lub toksyczność uniemożliwiłaby bezpieczną ewakuację,
(……………………….).
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2002r. Nr 75, poz. 690 z późniejszymi zmianami)
§ 258. 1.W strefach pożarowych ZLI, ZLII, ZLIII i ZLV stosowanie do wykończenia wnętrz materiałów łatwo zapalnych, których produkty rozkładu termicznego są bardzo toksyczne lub intensywnie dymiące, jest zabronione.
Podział toksycznych produktów spalania
Produkty toksyczne wydzielające się podczas spalania materiałów można podzielić na dwie zasadnicze grupy:
Ø działające dusząco – powodujące senność, a następnie śmierć; w taki sposób oddziaływają np. CO, CO2, HCN,
Ø działające drażniąco – drażnią oczy, drogi oddechowe, uniemożliwiając zdolność do ewakuacji i czasami prowadząc do śmierci; do tej grupy zaliczają się: HCl, HBr, HF, NO2, aldehydy (akroleina C3H5O, formaldehyd).
Ilość niektórych toksycznych produktów spalania powstających podczas spalania 1kg materiału palnego przy nadmiarze powietrza przedstawia poniższa tabela.
materiał palny
ilość CO* [kg]
ilość HCN lub HCl [kg]
drewno
0,020
0
PCV
0,063
0,25 - 0,50
poliuretan elastyczny
0,042
0,001
poliuretan sztywny
0,180
0,011
polistyren
0,060
polipropylen
0,050
*UWAGA: przy niedoborze powietrza oraz po okresie rozgorzenia stężenie CO może być znacznie wyższe, nawet do 0,25kg na 1kg spalonego materiału
Działanie toksycznych produktów spalania na organizm ludzki
Skład chemiczny oraz ilość gazów pochodzących ze spalania materiałów palnych, zależą głównie od: rodzaju materiałów palnych, intensywności napływu powietrza a także od fazy rozwoju pożaru.
Skutki oddziaływania gazów toksycznych zawartych w produktach spalania zależą w dużej mierze od cech fizjologicznych ludzi wystawionych na ich ekspozycję, tj. wieku, ogólnego stanu zdrowia, płci, szybkości oddychania
Poniższa tabela przedstawia zestawienie wartości stężeń śmiertelnych (ang. lethal concentration, LC) gazów najczęściej występujących w produktach spalania w czasie 30-minutowej ekspozycji. Tabele opracowano na podstawie wyników testów przeprowadzonych w XX wieku na zwierzętach (m.in. myszach, szczurach, królikach); jako wartość graniczą przyjęto stężenie gazu, przy którym śmiertelność w czasie testów lub w ciągu 14dni po ich zakończeniu wynosiła 50% - stąd oznaczenie LC50.
gaz
LC50 dla 30-minutowej ekspozycji [ppm]
CO2
470 000
NH3
9000
HCl
3800
CO
3000
H2S
2000
C3H5O (akroleina)
300
NO2
200
HCN
150
COCl2 (fosgen)
90
Wartość stężenia śmiertelnego LC50 zależy od czasu ekspozycji – zależność tę dla niektórych gazów prezentuje poniższa tabela.
czas ekspozycji [min]
stężenie HCN [ppm]
stężenie O2 [%]
stężenie HCl [ppm]
stężenie NO2 [ppm]
1
-
dzidzia2603