gospodarka przestrzenna - wyk+éady.pdf - sabcia18

GOSPODARKA PRZESTRZENNA

Dr Janusz Reichel

(wykłady)

LITERATURA PRZEDMIOTU:

1. W. M. Gaczek „Zarządzanie w gospodarce przestrzennej” (wstęp, rozdział 1

i 2)

2. T. Makowski „Zarządzanie rozwojem miast” (rozdział 3.2.5, 5.5)

3. R. Domański „Gospodarka przestrzenna” (rozdział 3)

4. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dn. 27.03.2003 r.

(Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zmianami)

DYŻURY:

Wydział Zarządzania UŁ,

Łódź, ul. Matejki 22/26

Pokój 147 , I piętro

tel. 635 - 63 - 39

PONIEDZIAŁEK godz.16,00 – 17,00

CZWARTEK godz. 16,00 – 17,00

GOSPODARKA PRZESTRZENNA JAKO NAUKA

Gospodarka przestrzenna jako nauka zajmuje się tym czym zajmują się uprawiający ją

naukowcy.

Przedmiot badań

• Miasta i wsie, regiony oraz ich rozwój

• Przepływy ludzi, dóbr i informacji

• Zachowania przestrzenne mikrostruktur: gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa,

instytucje publiczne,

• Charakterystyka tych obiektów: lokalizacja, zasięg oddziaływania, ugrupowania,

współzależności,

• Środowisko (otoczenie) tych obiektów,

• Przestrzenna organizacja systemu społeczno – gospodarczo - przyrodniczego (najbardziej

złożony obiekt tej dyscypliny).

Gospodarka przestrzenna jako multi - dyscyplinarna dziedzina bywa nazywana: regional

science ( nauka regionalna - regionalistyka )

Główne problemy i terminy

• Struktura przestrzenna,

• Przestrzenne oddziaływanie,

• Równowaga przestrzenna,

• Systemy ekologiczno-ekonomiczne,

• Aglomeracje,

• Przestrzenna dyfuzja innowacji,

• Jakość życia w regionach,

• Wielorakość celów w gospodarce przestrzennej,

• Konflikty przestrzenne,

• Globalizacja miast i regionów

• Przestrzenna organizacja i ewolucja systemu społeczno – gospodarczo - przyrodniczego.

GOSPODARKA PRZESTRZENNA CZY EKONOMIA PRZESTRZENNA

EKONOMIA opisuje bezwymiarową (jedno-punktową) gospodarkę.

EKONOMIA PRZESTRZENNA analizuje i bada przestrzenny wymiar gospodarki.

Gospodarka przestrzenna jako dyscyplina naukowa, zmierza do sformułowania

uporządkowanego systemu twierdzeń wyjaśniających zachowanie jednostek w przestrzeni i

skutków tego zachowania dla stanu przestrzeni.

Aplikacyjne wykorzystanie tej dyscypliny polega na wykorzystaniu gospodarki przestrzennej

do odpowiedzi na pytanie : jak można osiągnąć zamierzony cel gospodarowania

przestrzenią?”

WYMIAR PRZESTRZENNY AKTYWNOŚCI LUDZKIEJ

Zagospodarowanie przestrzenne wynika z sumy indywidualnych decyzji wielu niezależnych

od siebie podmiotów, które dążą do maksymalizacji korzyści

Decyzje te najczęściej wywołują koncentrację zagospodarowania (np. rozwój wielkich miast)

Mogą prowadzić do konfliktów, niekorzystnych skutków ekonomicznych, społecznych i

przyrodniczych.

KONIECZNOŚĆ RACJONALNEGO KSZTAŁTOWANIA PRZESTRZENI

• konieczność zapewnienia możliwości realizacji funkcji publicznych i ograniczania

konfliktów w przestrzeni

• tworzenia warunków do nieskrępowanego i efektywnego funkcjonowania podmiotów

gospodarczych

• zapewnienia właściwych warunków zamieszkiwania i wypoczynku

GOSPODARKA PRZESTRZENNA to działalność organizująca przestrzennie system społeczno -

gospodarczy jednostki terytorialnej.

Działalność ta ma na celu wytworzenie racjonalnego układu przestrzennego bądź jego

przekształcenie tak, aby dawał możliwość efektywnego i właściwego funkcjonowania oraz

zapewniał możliwość trwałego rozwoju w środowisku przyrodniczym jednostki terytorialnej.

GOSPODARKA PRZESTRZENNA JAKO POLITYKA

Władze określonych szczebli administracji prowadzą politykę przestrzenną – podejmują

świadome i niezależne decyzje zmierzające do osiągnięcia założonych celów organizowania

zagospodarowania przestrzennego

POLITYKA – działanie nakierowane na realizację założonych celów w otoczeniu nie

poddającym się pełnej sterowności

POLITYKA – „rządzenie i kierowanie sprawami wspólnoty, państwa”

Cechą polityki jest oddziaływanie na wielu różnych „aktorów” mających pewną autonomię,

którymi nie można w pełni sterować.

Fazy polityki:

1. Określenie celów (wybory o charakterze politycznym)

2. Opracowanie i przyjęcie strategii – faza planistyczna (określenie sekwencji działań dla

poszczególnych wykonawców)

3. Sterowanie rozwojem (powodowanie działań mających służyć osiąganiu celów)

Cechy polityki:

• zakłada możliwość dokonywania wyboru działania przez podmiot prowadzący politykę

• przyczynia się do przezwyciężenia żywiołowości procesów rozwoju społeczno-

gospodarczego

• jej działania mają charakter publiczny

POLITYKA PRZESTRZENNA to świadoma i celowa działalność władz, polegająca na

racjonalnym kształtowaniu zagospodarowania przestrzennego przez właściwe użytkowanie

przestrzeni zapewniające utrzymanie ładu przestrzennego i umożliwienie prawidłowego i

efektywnego funkcjonowania systemu społeczno-gospodarczego danej jednostki terytorialnej.

POLITYKA PRZESTRZENNA gminy to inicjatywy i przedsięwzięcia samorządu lokalnego

służące poprawie jakości przestrzeni i uzyskaniu mocnej pozycji konkurencyjnej gminy lub

też utrzymaniu takiej pozycji.

Zapis polityki powinien obejmować:

• cele polityki,

• zadania i kierunki działań z określeniem ich kolejności i źródeł finansowania,

• instrumenty i środki realizacji polityki.

Podmiot polityki przestrzennej :

• organy władzy państwowej i administracji rządowej,

• samorządy regionalne i lokalne,

• jednostki gospodarcze,

• mieszkańcy

Przedmiot polityki przestrzennej - przestrzeń i jej jakość (z punktu widzenia ładu

przestrzennego i zasobów)

BIERNA POLITYKA PRZESTRZENNA

Realizowana jest przez decyzje ustalające warunki zabudowy i zagospodarowania terenu

wydawane na podstawie obowiązujących, aktualnych planów zagospodarowania

przestrzennego oraz innych decyzji administracyjnych.

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz szczegółowe,

miejscowe plany dla wybranych obszarów są traktowane jako główne, a czasem jako jedyne

instrumenty realizacji polityki przestrzennej

AKTYWNA POLITYKA PRZESTRZENNA

Zakłada określenie kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz celów polityki

przestrzennej i ich realizację – jednak władze stają się czynnym uczestnikiem procesu

zagospodarowania przestrzeni.

Np. wykorzystują mechanizmy rynkowe, podejmują działania inwestycyjne, kreują

atrakcyjność lokalizacyjną wybranych obszarów, wyposażają teren w infrastrukturę

techniczną, poszukują możliwości finansowania, ...

Cechy aktywnej polityki przestrzennej

• Nacisk na wdrażanie ustalonych celów, poszukiwanie skutecznych i efektywnych

instrumentów wdrożenia,

• Analiza kosztów realizacji celów, zabezpieczanie środków finansowych,

• Wykorzystanie podejścia strategicznego

• Tworzenie spójnych, kompleksowych, programów działania,

• Stosowanie rynkowych instrumentów gospodarki gruntami

• Podejmowanie działań prewencyjnych –zapobieganie konfliktom i ograniczeniom

rozwoju,

• Podejmowanie działań montujących różne zewnętrzne źródła finansowania.

PLANOWANIE PRZESTRZENNE

Dwa typy planowania:

1. planowanie rozwoju gospodarczego

2. planowanie przestrzenne

ROZWÓJ GOSPODARCZY

Rozwój gospodarczy oznacza ogół zmian (ilościowych oraz jakościowych) jakie zachodzą w

systemie społeczno-ekonomicznym.

W potocznym języku jest to termin o pozytywnym wydźwięku. Ekonomiści uważają, że

rozwój gospodarczy nie jest możliwy bez wzrostu gospodarczego.

gospodarka przestrzenna - wyk+éady.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: