Kilcommons Brian Wilson Sarah M�j pies �wiadczy o mnie Szczeni�ce lata 1.-7.TYDZIE�: MATKA i RODZE�STWO Szczeni�ta ucz� si� od swojej matki i rodze�stwa zachowa� spo�ecznych, zabawy i panowania nad agresj�. Szczeniak powinien pozostawa� z matk� do si�dmego tygodnia �ycia. Cho� osierocone szczeni� bywa bardzo wzruszaj�ce, nie jest jednak najlepszym materia�em na twojego pupila. Pozbawione do�wiadcze� zdobytych dzi�ki matce i rodze�stwu mo�e wyrosn�� na trudnego i agresywnego psa. 7-8.TYDZIE�: PORA NA PRZEPROWADZK� To najlepszy moment na odstawienie szczeniaka od matki. Jest ju� wystarczaj�co dojrza�y, by przystosowa� si� do nowych warunk�w. 8.-16. TYDZIE�: PORA NA NAUK� Pocz�tek szkolenia. Rozpoczyna si� okres psiego przedszkola. Szczeniak dopiero uczy si� uczy�, niech wi�c ma z tego frajd�. Zatroszcz si� o to, by odnosi� jak najwi�ksze sukcesy. Zanim uko�czy cztery miesr�ce, b�dzie odczuwa� siln� potrzeb� twego towarzystwa. Czas na wprowadzenie polecenia �chod�". Socjalizacja. Skoro tylko lekarz uzna, �e szczeniakowi nie grozi ju� wi�ksze niebezpiecze�stwo, czas zacz�� poznawanie �wiata. Bierz psa wsz�dzie ze sob�. Niech pozna jak najwi�cej nowych d�wi�k�w, widok�w i zapach�w. Sp�dzaj z nim ca�y wolny czas. Pokazuj mu coraz to nowych ludzi: dzieci, osoby starsze, osoby innych ras. Pasa� handlowy mo�e okaza� si� wspania�ym punktem obserwacyjnym. Unikaj jednak mocnych wra�e�. Mi�dzy �smym a dziesi�tym tygodniem �ycia szczeni� przechodzi okres nasilenia reakcji l�kowych i jest szczeg�lnie podatne na stres. Nieprzyjemne do�wiadczenia z tego okresu mog� pozostawi� trwa�y �lad w jego psy- chice. Je�li tw�j szczeniak wyra�nie si� czego� boi, zacznij go z tym oswaja� dopiero, gdy sko�czy jedena�cie tygodni. Niepewno�� jest reakcj� naturaln�; panika nie. Je�li pies si� czego� wystraszy, nie rozczulaj si� nad nim. Pocieszanie tylko pogarsza spraw�. Poczekaj a� podro�nie i dopiero w�wczas rozpocznij oswajanie od nowa. 4.-6. MIESI�C: WI�CEJ PRACY Dalszy ci�g socjalizacji. Je�li kto� rozs�dny prowadzi w pobli�u kurs dla szczeni�t, zapisz tam swojego psa. Kuj �elazo p�ki gor�ce; nied�ugo szczeniak podro�nie. Kiedy b�dzie starszy, nabierze pewno�ci siebie i b�dzie trudniej go opanowa�. B�d� wytrwa�y. Utrudniaj �wiczenia. Zacznij szkoli� psa w nieznanych mu miejscach. Bierz go wsz�dzie ze sob�. Staraj si� nie zmarnowa� tego czasu. W tym okresie zaczyna si� wykszta�ca� sta�e uz�bienie. 6.-12. MIESI�C: PORA NA KASTRACJ� -PIES OSI�GA DOJRZA�O�� P�CIOW� Nie zwlekaj z kastracj�. Sukom nie potrzeba do szcz�cia szczeni�t. Nie musisz czeka�, a� pojawi si� pierwsza cieczka. Psy nie musz� do�wiadczy� �swego pierwszego razu". Daj sobie z tym spok�j. Rozmna�anie pozostaw hodowcom. Tw�j wykastrowany pupil sp�dzi z tob� d�u�szy i szcz�liwszy �ywot. Kastruj� wszystkie moje psy, kt�re nie s� przeznaczone do hodowli; gor�co zach�cam was, by�cie robili to samo. Wkr�tce tw�j szczeniak wyro�nie na doros�ego psa. Psy wi�kszych ras dojrzewaj� p�niej, mniejszych - wcze�niej, wszystkie jednak wkraczaj� w wiek doros�y oko�o dziewi�tego miesi�ca �ycia. Je�li nie uda�o si� do tej pory wykszta�ci� silnej wi�zi mi�dzy tob� a psem, w ci�gu najbli�szych sze�ciu miesi�cy mo�esz spodziewa� si� k�opot�w. 65 Codzienne obowi�zki Opieka nad zwierz�tami wyznacza rytm mojego dnia. Pozosta�e czynno�ci - prac�, sen, wstawanie z ��ka, gimnastyk� i odpoczynek dostosowuj� do ich potrzeb. Wstaj� rano i wypuszczam psy na dw�r. Przygotowuj� im �niadanie, wpuszczam je do domu i wracam do swoich zaj��. Kiedy popijam grzanki herbat�, ogl�daj�c poranne wydanie wiadomo�ci, od czasu do czasu zdarza mi si� podrapa� kud�aty �eb psa domagaj�cego si� pieszczot na dzie� dobry. Zanim usi�d� do pracy nad moj� ksi��k�, id� na spacer do lasu, maj�c u boku czterech dokazuj�cych kompan�w. Psy w�sz� po �ladach, goni� wiewi�rki, beztrosko biegaj� w k�ko, u�wiadamiaj�c mi na ka�dym kroku, �e nigdy nie b�d� tak dobrze czu�, widzia� i s�ysza� jak one. Kiedy pracuj�, le�� u mych st�p - czasem si� bawi�, cz�ciej jednak wygrzewaj� si� w s�o�cu albo gryz� ko��. Kiedy sko�cz�, wstaj� ze mn�, towarzysz� mi do kuchni, �azienki - nie odst�puj� mnie ani na krok. Na tym polega �ycie z psem - codzienne obowi�zki: czynno�ci, o kt�rych si� zwykle nie my�li, kt�re s� jednak niezmiernie istotne dla zdrowia i dobrego samopoczucia twojego ulubie�ca. Nie ma dni wolnych, przerw ani urlop�w; nagrod� jest bezwarunkowe przywi�zanie twojego psa. Niestety, nie zawsze wszystko dobrze si� uk�ada. Pies musi si� wiele nauczy�, zanim przestanie zak��ca� rytm twojego dnia. Wpojenie mu potrzebnej wiedzy wymaga bardzo du�o czasu. Nie staraj si� i�� na skr�ty i nie licz na cud. Wszystko jest kwesti� porozumienia. Im lepiej poznasz to wspania�e zwierz�, tym �atwiej b�dzie ci je szkoli� i sprawowa� nad nim opiek�. Temu w�a�nie jest po�wi�cona ta cz�� ksi��ki: jak uczyni� wsp�lne �ycie przyjemniejszym dla was obu. Dorastanie: "Przedtem taki nie by�! " Psy dojrzewaj� w r�nym wieku, sam proces jednak przebiega podobnie. Kiedy pies wkracza w dojrza�o�� p�ciow�, zmieniaj� si� jego zainteresowania i potrzeby. Trudny wiek zaczyna si� zwykle, kiedy pies ko�czy dziewi�� miesi�cy. Cz�sto odbieram telefony od przera�onych w�a�cicieli dziewi�ciomiesi�cznych ps�w: "Zawsze do mnie przychodzi�. Teraz, kiedy go wo�am, patrzy na mnie i odchodzi". "Wszystko musi obw�cha�. Spacer dooko�a bloku zajmuje nam pi�tna�cie minut". "Walczy z innymi psami. Do tej pory �y� z nimi w zgodzie". "Zna dobrze polecenie �siad�. �wiczyli�my je z nim od ma�ego. Teraz nie chce siada�, zrobi� si� taki krn�brny". Co si� dzieje? Pies dorasta. Staje si� bardziej zaborczy, bardziej stanowczy, bardziej agresywny i niezale�ny. Wkr�tce zacznie szczeka� przy drzwiach, podnosi� tyln� �ap� i walczy� o swoj� pozycj� w domu. Wszystkie te zachowania s� jak najbardziej naturalne, cho� nie zawsze do przyj�cia. Podobnie jak nastolatek, b�dzie kapry�ny, roztrzepany, niepewny siebie, trudny we wsp�yciu i niekonsekwentny. Raz b�dzie si� zachowywa� jak szczeniak, raz jak ca�kiem doros�y pies. Na szcz�cie trwa to stosunkowo kr�tko. Przewa�nie ust�puje, zanim pies sko�czy dwa lata; w przypadku du�ych ps�w mo�e trwa� nieco d�u�ej. Psy ma�ych ras przechodz� ten etap mi�dzy sz�stym a dwunastym miesi�cem �ycia. Nie b�dziesz mia� �adnych w�tpliwo�ci, kiedy to nadejdzie; pies zacznie ci dokucza� na tysi�c nowych sposob�w. Zaczyna si� pr�ba si�. Zwykle przybiera posta� buntu albo zwolnienia reakcji. Kiedy wydajesz psu polecenie, ten ni st�d, ni zow�d spogl�da na ciebie t�pym wzrokiem, jakby s�ysza� je po raz pierwszy. Je�li w og�le zareaguje, zrobi to niech�tnie. Usi�dzie, ale nie wcze�niej ni� po pi�tnastu sekundach. Je�li zrobisz ruch w jego stron�, usi�dzie natychmiast; w przeciwnym razie b�dzie gapi� si� na ciebie, ruszaj�c si� jak mucha w smole. Ach, ta m�odzie�! Nie daj si� wyprowadzi� z r�wnowagi. Domagaj si� pos�usze�stwa. Je�li ust�pisz, pojawi� si� nowe problemy. Ka�dy pies musi przez to przej��. Kiedy nasz australijski pies pasterski Caras sko�czy� dziesi�� miesi�cy, zacz�� szczeka� w odpowiedzi na ka�d� komend�. By� pos�uszny, ale szczeka�. Kesl, bouvier Sary, uzna�, �e powinien obsiusia� w�a�ciciela ka�dego agresywnego psa, kt�ry mu si� nawinie. Typowo psia logika: "Siusiam na pana. Pan staje si� moj� w�asno�ci�. Wszystko, co do niego nale�y, jest moje, nie wy��czaj�c tego nieokrzesanego psiego gbura". Tri, nasz King Charles spaniel, postanowi� "zapomnie�", co znaczy polecenie "chod�" i oddala� si� merdaj�c ogonem. Sprawia� wra�enie, jakby pad� ofiar� wybi�rczej utraty s�uchu. Wszystkie z tego wyros�y. Tw�j pies te� wyro�nie. B�d� cierpliwy, przygotowany na wszystko i nieust�pliwy. ��daj pos�usze�stwa. Chwal psa, kiedy ci� s�ucha. Cz�sto �wicz polecenie "le�e�". Etapy wieku doros�ego Rozw�j fizyczny przebiega wolniej. Pies od wielu tygodni nie odwija papieru toaletowego z rolki. Zdarza mu si� godzinami le�e� spokojnie u twoich st�p. Co si� dzieje? Nic takiego. Po prostu pies dorasta. Wiek doros�y psa, rozpoczynaj�cy si� oko�o drugiego roku �ycia, dzieli si� na poszczeg�lne etapy, podobnie jak wiek szczeni�cy. Nie jest tak, �e pies dojrzewa i ju�. Wci�� si� zmienia, w zale�no�ci od kontakt�w z lud�mi i innymi psami, szkolenia, �rodowiska, charakteru i rasy. Doros�e psy przywi�zuj� wielk� wag� do hierarchii. Ch�tnie godz� si� na twoj� dominacj�, lecz co za tym idzie, nie potrafi� oby� si� bez przewodnika stada. Je�li nie b�dziesz konsekwentnie dawa� psu wskaz�wek albo na jaki� czas zaprzestaniesz szkolenia, pies dojdzie do wniosku, �e zrzek�e� si� swojej pozycji. Nie jest zdolny wysnu� wniosku: "M�j pan wzi�� sobie tydzie� urlopu" albo "Moja pani tak mnie kocha, �e niczego ode mnie nie wymaga". Widz�c, �e przy sterze nie ma nikogo, pies sam chwyta za rumpel. To zupe�nie tak, jakby� wszed� do kokpitu i zobaczy�, �e kapitan gdzie� znikn��. Trzeba natychmiast co� zrobi�, pies zatem przyst�puje do dzia�ania. Z pocz�tku trudno si� czegokolwiek domy�li�; pies reaguje wolniej, niech�tnie schodzi z kanapy, oddala si� od ciebie na coraz wi�ksz� odleg�o�� i coraz cz�ciej. Bunt narasta pewnego dnia, kiedy najmniej si� tego spodziewasz, pies ucieka, zaczyna warcze� albo kra�� jedzenie z kuchni. A jednak by�o to do przewidzenia. Je�li gdzie� po�o�ono szyny, z pewno�ci� kiedy� przejedzie po nich poci�g. Moim zadaniem jest u�wiadomi� ci istnienie tego poci�gu, zanim nadjedzie; p�ki nie jest za p�no, mo�esz jeszcze zmieni� jego tras�. Agresja narasta stopniowo, lecz jej poszczeg�lne etapy s� �atwe do przewidzenia. Pierwsze starcie odbywa si� mi�dzy 9. a 12. miesi�cem. Kolejne nast�puje oko�o 18. miesi�ca, kiedy pies ko�czy dojrzewa�, co objawia si� zwi�kszon� pewno�ci� siebie, niezale�no�ci� i agresj�. Mi�dzy 24. a 28. miesi�cem pies staje si� zupe�nie doros�y; wszystko, co zebra�o si� w nim do tej pory, mo�e wybuchn�� z trudn� do opisania gwa�towno�ci�. Wiele ps�w w tym wieku zaczyna gry�� na serio. Rasy p�no dojrzewaj�ce przejd� ko...
staszkos