BEZPOŚREDNI SKUTEK POSTANOWIEŃ UMÓW MIĘDZYNARODOWYCH WSPÓLNOTY

·        orzeczenie Mainz

à postanowienia umów międzynarodowych, zawieranych z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi są bezpośrednio skuteczne, tzn. jednostki mogą powoływać się na wynikające z nich prawa (należy uwzględnić ich brzmienie, kontekst a także cel i naturę umowy)

precyzja i bezwarunkowość

BEZPOŚREDNI SKUTEK I PRYMAT PRAWA WSPÓLNOTOWEGO

·        orzeczenie van Gend & Loos

à traktat tworzy nowy porządek prawny, którego podmiotami są nie tylko państwa członkowskie ale także ich obywatele

à prawa jednostki wynikające z prawa wspólnotowego podlegają ochronie udzielanej przez sądy krajowe

à bezpośrednia skuteczność postanowień Traktatów wynika z ich ducha, systematyki, treści

zgodnie z art. 234 ETS dokonuje legalnej wykładni prawa wspólnotowego; stosowanie prawa wspólnotowego wymaga wcześniejszej interpretacji tego prawa, sąd krajowy może nie wiedzieć jak wygląda wykładnia danego postanowienia TWE à ETS musiał wykazać, że intencją stron zawierających umowę było stworzenie uprawnienia dla jednostki

·        orzeczenie Costa

à po raz pierwszy uznano prymat prawa wspólnotowego, prawo wspólnotowe posiada autonomiczny charakter

à choć prawo wspólnotowe powstało na bazie umów międzynarodowych, to stanowi inną jakość, stanowi nowy porządek prawny w prawie międzynarodowym

à norma jest bezpośrednio skuteczna, jeśli przyznaje jednostce prawa, które mogą być dochodzone przed sądem krajowym

à żadne przepisy prawa krajowego nie mogą przeważać nad prawem wywodzącym się z Traktatu, będącym niezależnym źródłem prawa

·        orzeczenie Defrenne

à ETS uznał efekt horyzontalny art. 141 TWE, bezpośrednia skuteczność tego przepisu ograniczona jest wyłącznie w odniesieniu do jawnej dyskryminacji (bez obiektywnego uzasadnienia); trzeba pamiętać o zasadzie pewności prawa, stąd efekt ex nunc

·        orzeczenie Simmenthal

à ustawa włoska była sprzeczna z normami prawa wspólnotowego a sądy powszechne nie miały prawa uchylania przepisów wewnętrznych

à chodziło o sprzeczność norm wewnętrznych z normami prawa wspólnotowego

à uznanie zasady absolutnego prymatu prawa wspólnotowego bez oczekiwania na derogację sprzecznej z nim normy prawa wewnętrznego, uznanie zasady pierwszeństwa stosowania zamiast pierwszeństwa obowiązywania

à nie trzeba czekać na uchylenie ustawy niezgodnej z TWE; z pierwszeństwa korzystają normy prawa wspólnotowego niezależnie od tego, czy są wcześniejsze czy późniejsze od norm prawa krajowego

à państwo może uchwalić przepisy sprzeczne z prawem wspólnotowym również post factum, ale musi się liczyć z możliwością pociągnięcia go do odpowiedzialności z art. 226 i 227 [a contrario - zakaz ustanawiania norm sprzecznych z prawem wspólnotowym]

·        orzeczenie Kreil

à w RFN istniał konstytucyjny zakaz pracy kobiet w wojsku

à krajowe normy konstytucyjne nie mogą stanąć na drodze prawu wspólnotowemu, są sektory  armii, które podlegają prawu międzynarodowemu a nie wyłącznie prawu krajowemu

·        orzeczenie Internationale Handelsgesellschaft

à wyznaczenie zakresu zasady prymatu prawa wspólnotowego; ma ono nieograniczony zasięg, z pierwszeństwa korzystają wszystkie normy zawarte w prawie pierwotnym i pochodnym

à konsekwencje pierwszeństwa obejmują wszystkie normy prawa krajowego, nawet normy konstytucyjne

·        orzeczenie Fratelli Constanzo

à ETS stwierdził, że bezpośrednie stosowanie norm prawa wspólnotowego dotyczy wszystkich organów państwa [a więc administracyjnych również, w tym samorządu lokalnego] w razie gdy normy prawa krajowego są niezgodne z normami prawa wspólnotowego

à upowszechnienie zasady prymatu prawa wspólnotowego [dla organów administracji- zapewnienie pierwszeństwa z urzędu]

·        orzeczenie Komisja v. Francja

à sprawa marynarzy francuskich statków handlowych

à obok zakazu ustanawiania nowych norm prawa krajowego, które byłyby niezgodne z prawem wspólnotowym [Simmenthal] zakaz wynikający z zasady prymatu prawa wspólnotowego obejmuje również podejmowanie działań, które mogłyby narazić na szwank przewidziane rezultaty obowiązującej dyrektywy [nawet przed upływem terminu jej implementacji]

à nakaz eliminowania z obrotu prawnego norm prawa krajowego, niezgodnych z prawem wspólnotowym

·        orzeczenie Ciola

à indywidualna decyzja administracyjna, skierowana do jednostki a dotycząca swobodnego przepływu usług

à aspekt dyskryminacji ze względu na przynależność państwową

à decyzja administracyjna została wydana przed wejściem Austrii do UE, ale ETS uważał, że konsekwencją prymatu prawa wspólnotowego jest zakaz zastosowania decyzji, skoro narusza ona prawo wspólnotowe- wyłączenie zasady pewności prawa

à możliwość wzruszenia ostatecznej decyzji administracyjnej

·        orzeczenie Factortame

à powiązanie zasady prymatu prawa wspólnotowego z zasadą efektywności

à sformułowane wymaganie skierowane pod adresem sądów i innych organów państw członkowskich, aby stosowały pewne rozwiązania proceduralne dla ochrony praw jednostki, nawet jeśli takie rozwiązanie nie było przewidziane w porządkach prawnych państw członkowskich

à z zasady prymatu wynika, iż norma prawa krajowego zostaje zawieszona na czas uzyskania odpowiedzi ETS

·        orzeczenie Kühne

à kawałki kurczaka; możliwość wzruszenia ostatecznej decyzji administracyjnej, jeśli okazała się ona sprzeczna z prawem wspólnotowym

à ETS podkreśliło zasadę pewności prawa: prawo wspólnotowe nie wymaga zatem zawsze wzruszenia niezgodnych z nim decyzji; zgodnie z art. 10 istnieje obowiązek ponownego zbadania sprawy zakończonej ostateczna decyzją, jeśli spełnione są następujące przesłanki:

1.      prawo krajowe przyznaje kompetencje organom administracyjnym do wzruszenia

2.      decyzja stała się ostateczna po orzeczeniu sądu ostatniej instancji

3.      orzeczenie opierało się na interpretacji prawa wspólnotowego, dokonanej bez wystąpienia z pytaniem prejudycjalnym

4.      interpretacja okazała się błędna w świetle późniejszych orzeczeń ETS

5.      osoba zainteresowana zwróciła się niezwłocznie do organu administracyjnego po dowiedzeniu się o treści orzeczenia ETS

à więc zasada pierwszeństwa i efektywności musi uwzględniać zasadę pewności prawa i autonomie proceduralną państwa członkowskiego

·        orzeczenie Kepferer

à sąd cywilny w Austrii wydał orzeczenie, które się uprawomocniło wskutek niezaskarżenia go przez strony postępowania; okazało się później, że orzeczenie było niezgodne z rozporządzeniem Rady

à ETS podkreślił znaczenie zasady powagi rzeczy osądzonej (res iudicata) i zasadę niepodważalności prawomocnych orzeczeń sądowych; przesłanki wzruszenia są określone w prawie krajowym

SWOBODA PRZEPŁYWU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

·        orzeczenie Reyners

à warunkiem dopuszczenia do wykonywania zawodu adwokata w Belgii było posiadanie obywatelstwa belgijskiego; obywatele innych państw mogli być adwokatami na zasadzie wzajemności; Reynolds był Holendrem

à zasada narodowego traktowania pozwala Reynersowi na wykonywanie zawodu adwokata

·        orzeczenie Daily Mail

à swoboda przedsiębiorczości nie jest stosowana w odniesieniu do osób prawnych, gdyż do nich odnoszą się wyłącznie przepisy krajowe

·        orzeczenie Centros

à Duńskie małżeństwo utworzyło w Anglii spółkę z o.o. o firmie Centros Ltd. Kapitał zakładowy Centros Ltd ustalony został na poziomie 100£ (zgodnie z prawem duńskim minimalny kapitał zakładowy spółki z o.o. wynosi 200.000-DKK). Następnie, bez podjęcia jakiejkolwiek działalności gospodarczej w Anglii, Centros Ltd wystąpiła w Danii o zarejestrowanie jej oddziału. Duński organ rejestrowy odrzucił wniosek Centros Ltd.

à W sprawie Centros ETS zakwestionował rozstrzygnięcie duńskiego organu rejestrowego. Po pierwsze ETS przyjął, iż zarzut obejścia przepisów o minimalnym kapitale zakładowym jest bezpodstawny. Instytucja minimalnego kapitału zakładowego ma gwarantować wierzycielom spółki, iż spółka posiada majątek odpowiadający, co najmniej minimalnemu kapitałowi zakładowemu (funkcja gwarancyjna). Wystarczyłoby jednak, aby Centros Ltd, przed złożeniem wniosku o rejestrację oddziału w Danii, uruchomiła jakąkolwiek działalność w Anglii, a zarzut obejścia przepisów o minimalnym kapitale zakładowym byłby nieaktualny. W rezultacie odrzucanie wniosku o rejestrację oddziału jest środkiem, który nie prowadzi do realizacji celu, jakim jest ochrona wierzycieli spółki.
Po drugie ETS przyjął, iż w przypadku wtórnego utworzenia spółki organy rozpoznające wniosek o rejestrację oddziału spółki z o.o. powinny oceniać status personalny tej spółki w oparciu o przepisy prawa obowiązujące w państwie, gdzie spółka został zarejestrowany (tzw. teoria powstania). W każdym innym przypadku dochodzi do naruszenia zasady swobody działalności gospodarczej, zapisanej w art.43 (52) i art.48 (58) Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską.

·        orzeczenie Głoszczuk

à prawo przyjęcia obywatela zależy od Państwa Członkowskiego lecz wymagania muszą stać w zgodzie z prawem wspólnotowym: musi wykazać, że ma środki na utrzymanie, że nie będzie korzystał z pomocy socjalnej (przepisy te nie mogą utrudniać obywatelom innych państw członkowskich uprawnień przyznanych przez art. 44 US

·        orzeczenie Jany

à czy prostytucja jest działalnością na zasadzie samozatrudnienia? TAK

SWOBODA PRZEPŁYWU USŁUG

·        orzeczenie Cowan

à skoro prawo wspólnotowe zapewnia osobie fizycznej prawo wjazdu do innego państwa członkowskiego, jej prawo do ochrony ze strony tego państwa na takich samych zasadach jak ochrona własnych obywateli i osób w nim zamieszkujących  wynika z przysługującego jej prawa swobodnego poruszania się; zakaz dyskryminacji obejmuje odbiorce usług w rozumieniu Traktatu co do ochrony przed ryzykiem napaści, jak i również prawo do odszkodowania przewidzianego w prawie krajowym

·        orzeczenie Rush Portugesa

à swobodny przepływ usług jest zasadą niepodważalną; jednak państwo członkowskie może kontrolować, czy dane przedsiębiorstwo nie obchodzi postanowień ograniczających ów przepływ (np. w okresie przejściowym) pod przykrywką świadczenia usług

·        orzeczenie SPUC

à zabieg lekarskiego przerywania ciąży, wykonany zgodnie z prawem Państwa, w którym jest on przeprowadzany, stanowi usługę w rozumieniu art. 50 TWE

à zakazanie stowarzyszeniom akademickim przez państwo członkowskie, w którym zabieg lekarskiego przerywania ciąży jest zabroniony, rozpowszechniania informacji w zakresie tożsamości, lokalizacji etc., etc. klinik w innym państwie członkowskim, w którym zabiegi są zgodne z prawem nie stoi w sprzeczności z prawodawstwem wspólnotowym

·        orzeczenie Luisi i Carbone

à przeciwko decyzjom ministerstwa skarbu o nałożeniu na te osoby kar pieniężnych za zakup szeregu walut obcych do wykorzystania za granicą w kwocie, której wartość po przeliczeniu na liry włoskie przekraczała maksymalną dopuszczalną przez włoskie prawo kwotę, wynoszącą  w tym czasie 500 000 lirów rocznie na wywóz waluty obcej przez mieszkańców dla celów turystycznych, gospodarczych, edukacyjnych oraz leczniczych.

à mocą art. 59 Traktatu, ograniczenia swobody świadczenia takich usług mają ulec zniesieniu w stosunku do obywateli Państw Członkowskich mających swe przedsiębiorstwo w innym Państwie Członkowskim, niż państwo odbiorcy świadczenia. W celu umożliwienia świadczenia usług, osoba je świadcząca może udać się do Państwa Członkowskiego, w którym swoją siedzibę posiada odbiorca świadczenia, albo ten ostatni może udać się do Państwa Członkowskiego, gdzie znajduje się siedziba świadczącego usługę. Podczas gdy pierwszy z przypadków jest wymieniony wprost w akapicie trzecim art. 60, który pozwala świadczącemu usługę przejściowo wykonywać swoją działalność w Państwie Członkowskim, w którym usługa jest świadczona, natomiast drugi z przypadków stanowi konieczne następstwo pierwszego, stanowiąc wypełnienie celu liberalizacji wszelkiej działalności dochodowej nie objętej swobodą przepływu dóbr, osób i kapitału.

à środki kontrolne tego rodzaju mogą obejmować ustalenie stałego limitu, poniżej którego nie prowadzono by żadnej weryfikacji, a w przypadku wydatków przekraczających ten limit wymagany byłby dowód, że kwoty transferowane zostały faktycznie wykorzystane w związku ze świadczeniem usług, przy czym wspomniane stałe limity w ten sposób określone nie mogą wpływać na normalną praktykę świadczenia usług. 

TRAKTAT ustanawiający EWWiS (18.04.1950 – 25.07.1952)

·        utworzenie czterech instytucji

·        cel: przyczynianie się do rozwoju gospodarczego, wzrostu zatrudnienia i poziomu życia w państwach członkowskich przez ustanowienie wspólnego rynku węgla i stali

TRAKTATY ustanawiające EWG i EWEA (25.03.1957 – 1.01.1958)

·        powołanie czterech instytucji

·        popieranie harmonijnego rozwoju działalności gospodarczej w całej Wspólnocie, stałej i zrównoważonej ekspansji, przyspieszonego wzrostu poziomu życia poprze ustanowienie wspólnego rynku

TRAKTAT O FUZJI (8.04.1965 – 1.07.1967)

·        ustanawiał jednolitą Radę i jednolitą Komisję WE

·        unifikacja trzech WE

JAE (17.02.1986 – 1.07.1987)

·        stworzył podstawy Rady Europejskiej

·        poszerzył zakres kompetencji PE (procedura współpracy, kompetencje wykonawcze dla KE)

·        powołanie SPI

·        ustanowienie rynku wewnętrznego do 31.12.1992

·        poszerzenie zakresu polityk wspólnotowych (o.ś, bad.nauk., techn. Socjal.)

TUE (7.02.1992 – 1.11.1993)

·        ustanowienie UE i określenie jej podstawowych celów

·        zapewnienie trwałego i zrównoważonego postępu gospodarczego i społecznego oraz ustanowienie unii gospodarczej i politycznej

·        wprowadzenie obywatelstwa europejskiego

·        wzmocnienie roli PE w tworzeniu prawa

·        uprawnienia kreacyjne w stosunku KE dla PE

TRAKTAT z AMSTERDAMU...