EX Dogmatyczna.doc

Godność

Godność czł ma podstawę w stworzeniu jej na obraz i podobieństwo B. /--/’ SW II i JP II – człowieka nie można zrozumieć do końca bez Chr.

Stworzenie czł

2 opisy: /-/ +1. Rdz 1,26-27 – (P) – akcentuje wielką godność czł związaną ze stworzeniem go na obraz i podobieństwo B. /-/ +2. Rdz 2, 46-47 – (J) - czł jako najdoskonalsze stworzenie na ziemi, staje się rządcą wszystkich stworzeń. /-/ Wspólne – pozostawienie uprzywilejowanego miejsca czł wobec innych stworzeń. Czł stanowi centrum i szczyt całego stworzenia /--/ STWORZENIE – wyprowadzenie z niczego, tzn ani nie z siebie samego (contra emanacjonizm), ani z żadnego innego uprzednio istniejącego tworzywa (contra materia pierwsza).

Tylko czł został stworzony na obraz i podobieństwo B. czyli czł jest najdoskonalszym stworzeniem – obdarzonym rozumem, wolną wolą, mogącym ująć siebie od wew – ale tylko stworzeniem. /--/ Natura B obrazu w czł polega na wezwaniu go do istnienia we wspólnocie z B. /--/ NT – Paweł – doskonałym Obrazem B jest Chr, a więc my jesteśmy obrazem Obrazu. Czyli czł może być zrozumiały w swoim bycie tylko dzięki Chr. /--/ „...niebo i ziemia – z niczego stworzył je B, ród ludzki powstał w ten sam sposób” 2 Mch 7,28; „...Temu, który... to, co nie istnieje, powołuje do istnienia” Rz 4,17.

Cel stworzenia – Chwała Boża.

Wyniesienie do porządku nadprzyrodzonego.

Wyniesienie – to przed wszystkim stworzenie czł na obraz i podobieństwo B.

Rdz 2,8-25 – taki raj nie istniał. To obraz do odtworzenia struktury duchowej pierwszego czł, oraz stanu łaski, w jaką czł został wyposażony. /--/ Pierwszy czł nie tylko został stworzony jako dobry, lecz także ukonstytuowany w przyjaźni ze swoim Stwórcą oraz w harmonii z samym sobą i otaczającym go stworzeniem. Stan ten przewyższy jedynie chwała nowego stworzenia w Chr. /--/ Adam i Ewa byli ukonstytuowani w stanie „świętości i sprawiedliwości pierwotnej”. Tą łaską świętości pierwotnej było – „uczestnictwo w życiu B” = Łaska nadprzyrodzona. Promieniowanie tej łaski – na wszystkie wymiary życia czł. Dopóki czł żył w zażyłości z B – nie musiał ani umierać, ani cierpieć. Posiadał wew harmonię i międzyludzką, również ze światem. /--/ Władanie światem : +1. Panowanie nad sobą (nieskazitelny i uporządkowany, wolny od potrójnej pożądliwości), +2. Praca nie jest ciężarem.

Integralny stan szczęśliwości

Dary pozaprzyrodzone: Dary należne w sposób konieczny: +1. Harmonia wew – brak pożądliwości (nienaruszalność), +2. Nieśmiertelność ciała – nie koniecznie oznaczało w sposób biologiczny (jest przyobiecany człowiekowi warunkowo) +3. Wiedza wlana – Syr 17,7, +4. Skłonność woli do autentycznego dobra, +5. Wolność od cierpień – raczej w sensie duchowym – brak cierpień związanych z życiem bez B. +6. Władzy – nadawanie przez Adama imion zwierzętom – w ST symbol posiadania władzy nad kimś.

(dary przyrodzone: *ciało, *dusza, *wolność, *rozum)

Człowiek w raju

374              Pierwszy człowiek nie tylko został stworzony jako dobry, lecz także ukonstytuowany w przyjaźni ze swoim Stwórcą oraz w harmonii z sobą samym 54 i otaczającym go stworzeniem. Stan ten przewyższy jedynie chwała nowego stworzenia w Chrystusie.

375 Kościół, interpretując w autentyczny sposób symbolizm języka biblijnego w świetle Nowego Testamentu i Tradycji, naucza, że nasi pierwsi rodzice Adam i Ewa zostali ukonstytuowani w stanie "świętości i sprawiedliwości l997 pierwotnej"Sobór Trydencki: DS 1511.. Tą łaską świętości pierwotnej było "uczestnictwo w życiu Bożym"Sobór Watykański II, konst. Lumen gentium, 2..

376              Promieniowanie tej łaski umacniało wszystkie wymiary życia człowieka. Dopóki człowiek pozostawał w zażyłości z Bogiem, nie miał ani umieraćPor. Rdz 2, 17; 3,19., ani cierpiećPor. Rdz 3, 16.. Wewnętrzna harmonia osoby ludzkiej, harmonia między mężczyzną i 1008,1502 kobietąPor. Rdz 2, 25., a wreszcie harmonia między pierwszą parą i całym stworzeniem konstytuowała stan nazywany "pierwotną sprawiedliwością".

377              "Władanie" światem, które Bóg od początku powierzył człowiekowi urzeczywistniało się przede wszystkim w samym człowieku jako panowanie nad sobą. Człowiek był nieskazitelny i uporządkowany w swoim bycie, 2514 ponieważ był wolny od potrójnej pożądliwościPor. 1 J 2, 16., która poddaje go przyjemnościom zmysłowym, pożądaniu dóbr ziemskich i afirmacji siebie wbrew nakazom rozumu.

378              Znakiem "zażyłości" człowieka z Bogiem jest to, że Bóg umieszcza go 2415, 2427 w ogrodziePor. Rdz 2, 8.. Człowiek żyje w nim, aby "uprawiał go i doglądał" (Rdz 2,15); praca nie jest ciężaremPor. Rdz 3, 17-19., ale współpracą mężczyzny i kobiety z Bogiem w doskonaleniu stworzenia widzialnego.

379              Harmonia pierwotnej sprawiedliwości, przewidziana dla człowieka w zamyśle Bożym, zostanie utracona przez grzech naszych pierwszych rodziców.

Grzech pierworodny.

GP jest to utrata darów nadprzyrodzonych i pozaprzyrodzonych; rana umysłu, woli, uczuć./-/ Zerwanie więzi ze wspólnotą, w której czł został ustanowiony./--/ Wtargnięcie w dziejach czł jakiejś siły antyboskiej, która jest reprezentowana przez węża.

I. Osobisty grzech pierwszych rodziców – (PECCATUM ORGINALE ORGINANS) – nieposłuszeństwo przykazaniom B, chęć dorównania Bogu.

II. stan grzeszny, którym jest czł obciążony od początku swego życia Rz 3,23 (P.O.ORGIMATUM)

Skutek – zerwanie pokoju i znalezienie się w sytuacji niełaski – czł o własnych siłach nie może się wydostać. /-/Konsekwencje są wewnętrzne. Ale dla całej ludzkości (Rz 5,19 – Przez nieposłuszeństwo jednego czł wszyscy stali się grzesznikami) – ponieważ rodzaj ludzki jest w Adamie  - jedno ciało jednego człowieka) /--/ Grzech jest raczej traktowany jako źródło, początek nowej obiektywnej sytuacji, w której uczestniczą wszyscy ludzie. Jest przekazywany całej ludzkości przez zrodzenie, tzn przez przekazywanie natury ludzkiej pozbawionej pierwotnej świętości i sprawiedliwości./--/ dlatego GP jest nazwany „grzechem” w sposób analogiczny, jest grzechem „zaciągniętym”, a nie „popełnionym”, jest stanem, a nie aktem. /-/  Natura ludzka nie jest całkowicie zepsuta.

Pismo Święte

ST: GP jest grzechem powszechnym – owoc nieposłuszeństwa czł. Podkreśla się też solidarność wszystkich ludzi w dobru i złu, a nasze relacje z B są powiązane z czynnikami, które znajdują się w naszym konkretnym środowisku.

NT: odwołuje się do ST – zasada odpowiedzialności indywidualnej, wg której czł sądzony jest z własnych czynów. Ale są grzechy ojców, Rz 5, 12-21. /--/

Paweł porusza temat uspr. – to wyzwolenie czł z grzechu. Sytuacja grzeszna stała się powszechną, a Chr dokonuje odkupienia, na mocy którego ludzie dostępują uspr przez wiarę. Jest to odpowiedź miłości Bożej. Jest wina każdego czł w GP – jest to siła grzechu, która znajduje swe konsekwencje w grzechach osobistych wszystkich ludzi. /--/ W teologii GP jest nazywany grzechem natury.

Błędy i odpowiedzi na nie

Pelagiusz i jego uczeń Celestiusz: +1. Zło i grzech od początku coś naturalnego dla czł. Adam był śmiertelny, podlegał pożądliwości i musiał umrzeć. +2. Czł przychodząc na świat nie ma na duszy żadnego grzechu, od którego musiałby się uwolnić przez chrzest. +3. Posiada siły  do walki ze złem. +4. Więc nie potrzeba chrztu do zbawienia. +5. Pierwsi rodzice nie utracili nic, co Chr miał potem przywracać. +6. Czł ma we własnym ręku swoje zbawienie. +7. Łaska jest tylko dodatkową pomocą Bożą. +8. Dzieci przychodzą na świat w tym samym stanie co Adam – bez grzechu. +9. Umierają nie na skutek grzechu Adama. +10. Zmartwychwstanie Chr nie jest źródłem naszego zmart. +11. Prawo Mojżesza ma taką samą wartość zbawczą co Ew. +12. Już przed Chr istnieli ludzie bez grzechu.

Sprzeciw: +1. Augustyn – przez kazania, +2. Synod w Kartaginie 416.

Semipelagianizm: +1. Jedynie ciało obciążone skażeniem, a wolna wola nie poniosła żadnego uszczerbku. +2. Grzech Adama, jemu tylko zaszkodził, +3. Śmierć ciała jest karą grzechu przeszedł na ludzi, a grzech już nie.

Luter: +1. Zło to coś metafizycznego, +2. Grzech Pierworodny to pożądliwość, która pozostaje nawet po chrzcie i usprawiedliwieniu. +3. Jest dogłębne zepsucie natury ludzkiej, od niego nie ratuje nawet łaska Chr. +4. Czł nadal postępuje jako grzesznik, a tylko dzięki Chr Bóg mu grzechów nie poczytuje.

Sprzeciw: Sobór Trydencki.1545-63

Bajanizm: Michał  Bajus- XVI w. Opierał się na tym i Jansenizm. – Niewłaściwa interpretacja Augustyna: +1. PG ma prawdziwy charakter grzechu, bez zależności woli, która dała mu początek. +2. GP jest dobrowolny u dziecka przez jego habitualną wolę i panuje nad nim. +3. Więc dziecko, które umiera bez chrztu po dojściu do używania rozumy, aktualnie boga nienawidzi, bluźni Mu i sprzeciwia się  jego Prawu. +4. Każdy grzech – tak jak GP może zarazić i potomstwo.

Sprzeciw: synod w Pistoi 1794 (Pius VI) oraz Paweł VI w Credo 1968 rok

Sobór Trydencki. 1545-1563.

Orzekł dogmat: +1. Pierwszy czł otrzymał od B dar świętości i sprawiedliwości pierwotnej oraz nieśmiertelność ciała. Utracił je, gdy przekroczył Boże przyk. +2. GP i jego następstwa stają się udziałem wszystkich potomków mocą dziedziczenia jego natury. +3. Przez GP potomkowie Adama utracili ofiarowaną im przez B świętość i sprawiedliwość. Rozciągnęła nad nimi władzę śmierć i cierpienie. +4. W przyszłym życiu GP pociąga za sobą karę potępienia wiecznego. +5. Od GP uwalnia czł B dzięki zasługom Jezusa, które stają się naszym udziałem mocą Chr. +6. Od GP zachowana została od pierwszej chwili poczęcia Maryja.

Kluczowa prawda wiary.

O TŚ wiemy z Objawienia – Jest ot tajemnica wiary – 1 B, 3 Osoby, 2 pochodzenia. /--/ Trójca Święta (TŚ) – wyrażenie od Tertuliana – 3 odrębne, a równe sobie Osoby, które są jednym B. /--/ Gdyby B nie był TŚ, to je nie jest B a to znaczy, że nie jesteśmy odkupieni. Wtedy DŚ, który nas uświęca nie jest B, więc nie ma mowy o przebóstwieniu.

„Argumenty” biblijne.

W ST prawda trynitarna jest antycypowana – jeszcze nie objawiona, b jest Jeden – ale ten sam w TŚ – czyli prześwity prawdy o TŚ: +1. Słowo B ma moc stwórczą. Jak Logos – imię drugiej Osoby TŚ, +2. „Uczyńmy czł na nasz obraz i podobieństwo Rdz 1,26, +3. DŚ przyjmuje postać odrębnie działającej Osoby. +4. W mdr personifikuje się mdr B. mówi się o niej jak o odrębnej Osobie./--/ Iż 6 – Święty 3x, Ps 33 – Słowem Pańskim, tchnieniem ust Jego, Rdz 18 - .........

NT – najistotniejsze – Tajemnica Wcielenia: +1. J nazywa siebie Synem B – czyli B „Ja i Ojcie jedno jesteśmy”, +2. J 1,1 „na początku było Słowo...”, +3. J 1,18 – „Słowo było u B i zamieszkało wśród nas”, +4. J 20,28 – „Pan mój i B mój”, +5. Czyny J właściwe Bogu. +6. Odniesienie do J argumentów równoważnych do Słowa Bóg – „Pan chwały” 1 Kor 2,8.

Boskość DŚ - /-/  DŚ jako Osoba +1. Ef 4,30 – nie zasmucajcie Bożego DŚ, którym zostaliście opieczętowani..., +2. Rz 8,26 – Także D przychodzi z pomocą... D przyczynia się za nami, +3. J 14,16 – Inny Pocieszyciel – Paraklet, +4. Zgrzeszyć przeciw DŚ. /--/ Boskość DŚ: +1. Synonimicznie B i D ( *Dz 5 - skłamałeś DŚ, nie ludziom skłamałeś lecz B, *J 20,22 - Wezwijcie DŚ, którym odpuścicie...) +2. 1 Kor 2,10-12 – Duch przenika wszystko..., +...