3 Reformacja w Europie
podręcznik, str. 22-29
1. Przyczyny reformacji: próby reformy Kościoła katolickiego:
a. fiskalizm Kościoła- odpusty ( rozgrzeszenie za pieniądze), dziesięcina, świętopietrze
b walka o wyższość władzy świeckiej nad duchowną
d. zeświecczenie kleru ( duchowieństwa)
e. wpływ poglądów epoki odrodzenia
2. Główne nurty reformacji: wyznań reformowanych
Wyznanie
Przywódca
Ważne daty
Doktryna
Hierarchia kościelna
Dalsze losy
Luteranie
Marcin Luter
1517- Luter przybija do Kościoła w Wittenberdze 95 tez
1521- potępienie i wyklęcie Lutra przez papieża
1529- protest książąt Rzeszy Niemieckiej przeciw zwalczaniu poglądów Lutra- stąd protestantyzm
1555- pokój religijny w Augsburgu- podział Niemic wg zasady „cuius regio Pius religio” czyj kraj, tego religia)
- Biblia jako jedyne źródło wiary, interpretowane przez wiernych
- potępienie odpustów,
- zbawienie zapewnia wiara, nie dobre uczynki,
- chrzest, ważne kazania, spowiedź grupowa
- eucharystia pod dwiema postaciami
- tłumaczenie Biblii na język narodowy,
- brak kultu Matki Boskiej, świętych, relikwii, pielgrzymek,
- odrzucenie zwierzchnictwa papieża,
- zniesienie celibatu księży,
- likwidacja klasztorów,
- gminy zamiast parafii,
- zbór to protestancka świątynia, - superintendenci zamiast biskupów podlegli świeckim
Kościół ewangelicko- augsburski – Niemcy, Skandynawia
Kalwini
Jan Kalwin
1536- ogłoszenie doktryny przez Kalwina
- doktryna predestynacji- Bóg jednych przeznaczył do zbawienia, innych skazał na potępienie, czego człowiek nie może zmienić,
- Pismo Święte jedyne źródło wiary, ale nie można jego interpretować, ważna jest wykładnia Kalwina
- chrzest, ważna kazania, spowiedź grupowa
- eucharystia pod dwiema postaciami,
- brak kultu świętych, Matki Boskiej,
- języki narodowe w liturgii,
- nieuznawanie zwierzchności papieża,
- nacisk na skromność, uczciwą pracę, nakazy moralne
- duża rola ciał kolegialnych ( synod, konsystorz, świeccy i duchowni)
Kościół ewangelicko- reformowany- Szwajcaria, Niemcy, Holandia,
Anglikanizm
Król Henryk VIII
1534- akt supremacji Henryka VIII zniesienie zwierzchnictwa Rzymu i ogłoszenie się głową Kościoła anglikańskiego ( papież nie zgodził się na unieważnienie ślubu z Katarzyną Aragońską)
- dogmat zbawienia przez wiarę,
- liturgia w języku angielskim,
- nieuznawanie zwierzchnictwa Rzymu,
- głową kościoła władca Anglii,
- episkopat ( biskupi, proboszczowie)
- konfiskata majątków kościelnych
Kościół anglikański
Antytrynitarze
Arianie
Faust Socyn
1565- ogłoszenie doktryny, odłam kalwinizmu
1658- wygnani z Polski
- kwestionowanie boskości Chrystusa ( stąd nazwa),
- pacyfizm, anarchizm ( likwidacja urzędów),
- likwidacja poddaństwa, przywilejów stanowych
- niezależne zbory,
- brak duchowieństwa
Unitarianie
3. Skutki reformacji:
a. wojny religijne – Niemcy, Francja ( rzeź hugenotów ( francuscy kalwini) 23/24 VIII 1572 r. w Noc św. Bartłomieja
b. utrata 1/3 wiernych przez Kościół katolicki na rzecz kościołów reformowanych
c. rozkwit języków narodowych- Biblia, liturgia
Schowany