Cellulit to defekt (w przeciwieństwie do cellulitisu, czyli stanu zapalnego w tkankach podskórnych, który leczy się antybiotykami) polegający na nierównomiernym rozmieszczeniu tkanki tłuszczowej. Najczęstszą tego przyczyną jest nadmiar hormonów płciowych (estrogenów). Dlatego cellulit pojawia się zwykle podczas burz hormonalnych – w okresie dojrzewania, ciąży, przed menopauzą. Nazwa cellulitis, którą często się spotyka, jest błędna. Końcówka „itis” jest stosowana w medycynie do określania stanu zapalnego tkanki tłuszczowej na udach, pośladkach i biodrach. Skóra w tych miejscach jest nieładna, gąbczasta, o charakterystycznych nierównomiernych zgrubieniach i bruzdach, oglądana pod szkłem powiększającym wyglądem przypomina skórkę pomarańczy, można ją także porównać do kwiatu kalafiora.

Na podstawie najnowszych badań tkanek wyodrębniono następujące rodzaje cellulitu:

·         Wodny

·         Lipidowy

·         Postać twarda

·         Postać wiotka

·         Postać obrzękowa

Cellulit wodny. W każdym miesiącu życia, począwszy od okresu dojrzewania, w ciele kobiety odkłada się rezerwa wody i tłuszczów w tkankach, tak aby przygotować się do ewentualnej ciąży. Następuje wówczas przesunięcie wody i tłuszczów w kierunku zewnętrznej warstwy skóry i tkanki tłuszczowej. Pod koniec cyklu organizm pozbywa się tej „nadwyżki”, bardziej lub mniej skutecznie.

Jeśli rytm hormonalny ulega zakłóceniu, to wówczas powstaje cellulit.

Cellulit lipidowy zaczyna się w głębokich warstwach skóry właściwej i poniżej w tkance łącznej, gdzie znajdują się komórki tłuszczowe, pełniące rolę zbiorników energii. Komórki gromadzą cukier i kwasy tłuszczowe dostarczane przez krew, tworząc z nich związek, zwany trójglicerydem. Po pewnym czasie następuje rozpad tego związku.

Postać twarda - występuje najczęściej u młodych kobiet, aktywnych, sprawnych fizycznie, ćwiczących, także i szczupłych. W pierwszym momencie cellulit jest mało widoczny, często w korelacji z występującymi rozstępami. Podczas przesuwania tkanek wyczuwa się płaskie ułożenie zmian i przesuwanie tkanek odbywa się łatwiej w poziomie. Nieleczony może przechodzić w bardziej zaawansowaną, ciężką postać.

W tym przypadku masaż powinien być aplikowany najpierw wokół zmienionych miejsc, nad nimi, a dopiero potem w zmienionych już partiach skóry.

Postać wiotka - występuje najczęściej u kobiet po 40 rokiem życia. Skórze i mięśniom towarzyszy spadek napięcia i wiotkość tkanek. Zauważalne są zmiany relacji pomiędzy zanikającą tkanką mięśniową, a powiększającą się tkanką tłuszczową. Odnotowuje się także ogólną różnicę masy ciała.

W tym przypadku dużą wartość ma masaż najpierw ogólny, usprawniający krążenie i stymulujący oraz ujędrniający skórę, a dopiero potem w miejscach gdzie występuje cellulit. Jeśli pacjentka ma tendencje do ograniczonych obrzęków, najpierw powinien być wykonany drenaż limfatyczny.

Postać obrzękowa - najcięższa, rzadko występuje - zalecana bezwzględnie terapia kliniczna.

Wspomaganie leczenia - poprzez masaż - jedynie po konsultacji lekarskiej.

Jeśli proces rozpadu nie przebiega prawidłowo, to cukier i tłuszcze zaczynają gromadzić się w komórkach, a te automatycznie powiększają się. Komórki są ułożone w grupach, jak winogrona. Całe grupy komórek pęcznieją i na powierzchnie skóry tworzą się guzki, określane potocznie jako „pomarańczowa skórka”. Ponadto są uciskane zakończenia nerwowe, dlatego przy ucisku można odczuwać ból.

Przyczyny powstawania cellulitu:

1. Genetyczne:

·         Płeć (prawie wyłącznie u kobiet)

·         Rasa (najczęściej biała)

·         Typ biologiczny (u kobiet latynoamerykańskich zmiany lokalizują się głównie na biodrach, u kobiet o typie nordyckim lub anglosaskim – na brzuchu)

·         Rozkład tkanki tłuszczowej, liczba, stan gotowości i czułość receptorów hormonalnych

·         Predyspozycja do rozwoju niewydolności żylnej

2. Hormonalne (głównie nadmiar żeńskich hormonów – estrogenów)

3. Środowiskowe:

·         Złe nawyki żywieniowe:

o       Nadmierne spożycie tłuszczów i węglowodanów

o       Nadmierna podaż soli (gromadzenie wody)

·         Siedzący tryb życia:

o       Zmniejszenie masy mięśniowej na korzyść tkanki tłuszczowej

o       Zwiotczenie ścięgien i mięśni

o       Zmniejszenie wydolności pompy mięśniowej w kończynach dolnych (zastój płynów)

·         Noszenie obcisłych ubrań (utrudnia odpływ żylny)

·         Noszenie butów na wysokich obcasach (sprzyja dysfunkcji mięśni łydek, utrudnia odpływ żylny)

·         Palenie papierosów (zmiany w mikrokrążeniu, wyzwala tworzenie wolnych rodników)

·         Picie alkoholu (nasila tworzenie tłuszczu)

4. Zaburzenia emocjonalne (powodują wzrost hormonów nasilających tworzenie tłuszczu w organizmie)

5. Choroby współistniejące:

·         Metaboliczne

·         Hormonalne

·         Choroby układu krążenia

·         Choroby ginekologiczne

·         Choroby nefrologiczne

·         Choroby żołądka i jelit

6. Czynniki jatrogenne (związane z leczeniem):

·         Preparaty antykoncepcyjne

·         Preparaty przeciwhistaminowe

·         Preparaty przeciwtarczycowe

·         Beta-blokery

7. Ciąża

Ponieważ w patogenezie cellulitu udział bierze wiele czynników, w związku z tym stosuje się wiele różnych metod terapeutycznych, m. in. leczenie fizykalne, mechaniczne, chirurgiczne, środki farmakologiczne oraz metody mające na celu osłabienie czynników nasilających zmiany.

PRZYCZYNY POWSTAWANIA CELLULITU

Na powstawanie efektu "skórki pomarańczowej" składa się wiele przyczyn. Można do nich zaliczyć między innymi złe nawyki żywieniowe, noszenie zbyt ciasnych ubiorów, siedzący tryb życia, a także nadużywanie alkoholu, kawy, tytoniu. Predyspozycje do powstania cellulitu mogą być także dziedziczne. W tym momencie warto zwrócić uwagę na fakt, że cellulit nie zawsze związany jest z otyłością.

Za główną przyczynę tego zjawiska można uznać zakłócenie równowagi hormonalnej organizmu. Powstawanie cellulitu związane jest bowiem z nadmiarem pojawiających się w organizmie estrogenów, które mają właściwości zatrzymywania wody i tłuszczu. Z tego też powodu najczęściej pojawia się on u kobiet w okresie ciąży, przed menopauzą, czy też w czasie zażywania hormonalnych tabletek antykoncepcyjnych. Początki tworzącej się skórki pomarańczowej można zaobserwować nawet u dziewcząt w okresie dojrzewania.

Zjawisko cellulitu to efekt wadliwego funkcjonowania układu limfatycznego, w wyniku którego następuje odkładanie się w komórkach tłuszczowych produktów przemiany materii, które powinny zostać wydalone z organizmu. Komórki tłuszczowe znajdujące się w tzw. podskórnej tkance tłuszczowej przestają prawidłowo funkcjonować i powiększają się do znacznych rozmiarów, tworząc na skórze widoczne zgrubienia.

Komórki tłuszczowe, znajdują się między skórą a mięśniami mają zdolność powiększania się (jedynie na powierzchniach dłoni, podeszwach i skóry głowy komórki tłuszczowe nie mają tej zdolności). Tworzą one odrębną warstwę, nazywaną podskórną tkanką tłuszczową. Komórki te są wielkości główki od szpilki, ale przy cellulicie powiększają się do rozmiarów ziarenka białej fasoli (są obrzęknięte z powodu nagromadzenia się w nich toksyn i zbędnych produktów przemiany materii).

Cellulit jest efektem niedostatecznego wydalania końcowych produktów przemiany materii, a więc wadliwego funkcjonowania układu limfatycznego.

METODY DIAGNOZOWANIA SKÓRY WYKORZYSTYWANE DO WYKRYCIA CELLULITU

Jedną z metod diagnozowania jest podstawowy test na cellulit, polegający na objęciu palcami środkowymi i kciukami obu rąk fragmentu skóry na udzie. Należy mocno, jakby szczypiąc, uciskać tkankę i wypychać ją do góry oraz obserwować, czy pojawiają się symptomy tzw. „pomarańczowej skórki”. Dzięki temu testowi można wykryć początkowe stadium cellulitu. W momencie ucisku skóra ulega zniekształceniu, uwidaczniają się maleńkie wzniesienia oraz zagłębienia milimetrowej wysokości i szerokości, a między nimi niewielkie bruzdy.

Drugą metodą jest termografia, bardziej pracochłonna, ale niezwykle dokładna, w której wykorzystuje się różnicę temperatur. Polega na tym, że na tkankę, w miejscu, gdzie przypuszczalnie występuje defekt, nakłada się specjalną folię. W folii tej znajdują się ciekłe kryształy, które podczas podgrzewania zaczynają świecić różnymi kolorami. Do tego testu dobrano kryształy świecące w przedziale temperatury od 29°C do 31,5°C. Przy 29°C folia barwi się na kolor brązowy lub żółty, przy około 31,5°C – na niebieski. Temperatury te odpowiadają przeciętnej temperaturze powierzchni ciała. W miejscu pojawienia się cellilitu tkanka jest nieco chłodniejsza, na powierzchni folii obserwuje się więc wyraziste, kolorowe obrazy miejsc dotkniętych cellulitem (są one zabarwione na ciemno). Test ten jest tylko wtedy wykonany właściwie, gdy podczas badania skóra nie jest narażona na zmiany temperatury (ciepło-zimno).

Porównując obie metody diagnozowania, test podstawowy ma tę zaletę, że można go przeprowadzić zawsze i wszędzie, nie zważając na temperaturę otoczenia i ciepłotę ciała. Jest dokładny, a wyników nie można sfałszować. Może być stosowany zarówno przez profesjonalistów jak i przez osoby dotknięte cellulitem.

ASPEKT KLINICZNY CELLULITU

Obraz kliniczny jest różny w zależności od stadium cellulitu. U kobiet jeżeli cellulit jest mało zaznaczony bywa traktowany jako drugorzędowa cecha płciowa, nie jest więc chorobą. Liczba adipocutów jest dwu krotnie większa u kobiet niż u mężczyzn. Są one zgromadzone w brzuchu, udach i okolicy lędźwiowej. W innych okolicach zraziki tłuszczowe są ograniczone przez przegrody prostopadle do powierzchni skory i przechodzące do skory właściwej. (u kobiet prostopadle, u mężczyzn ukośnie). U mężczyzn cellulit występuje tylko w stanach patologicznych takich jak zaburzenia wydzielania androgenów, leczenie estrogenami raka prostaty.

Stadia cellulitu

·         Stopień zerowy - skóra o gładkiej powierzchni, po ujęciu skóry

w fałd widoczne nieznaczne pobruzdowania,

·         Stopień pierwszy - skóra o gładkiej powierzchni, po ujęciu jej w fałd

widoczne zagłębienia. W tej fazie mamy do czynienia z obrzękiem,

·         Stopień drugi - zagłębienia występują podczas napinania mięśni,

·         Trzeci stopień- zagłębienia widoczne są w spoczynku, wyczuwalne

guzki. Mamy już do czynienie z nasiloną patologią. Aby wygrać z cellulitem, trzeba działać kompleksowo!

ETAPY ROZWOJU CELLULITU

ETAP I

Nie ma objawowa klinicznych występuje jedynie zastój żylny i limfatyczny rozpoczyna się gromadzenie tłuszczu przez adipocyty.

ETAP II

Zaczyna się uszkodzenie skory i tk. podskórnej przepływ krwi może być w niektórych okolicach znacznie obniżony na skutek ucisku naczyń krwionośnych przez adipocyty może utworzyć się obrzęk który objawia się występowaniem tzw. skorki pomarańczowej guzowatej i nieregularnej powierzchnia. Jednak to stadium nie jest choroba ma charakter estetyczny.

ETAP III

Złogi włókien i substancji podstawowej tk. łącznej zaczynają się odkładać wokół nagromadzonych zrazików tłuszczowych powodując zwłóknienie niektórych części tk podskórnej nasilają się zaburzenia krążenia jest to początek choroby.

ETAP IV

Złogi kolagenu przekształcają się w twarde guzki, które uciskają zarówno naczynia włosowate jak i włókna nerwowe, co wywołuje mniej lub bardziej silne bóle we wszystkich porach dnia lub nocy na tym etapie cellulit staje się choroba

Wszystkie etapy cellulitu wymagają odmiennego postępowania i odmiennej terapii. Dlatego też bardzo ważna jest obserwacja ciała, sprawdzanie czy stan skóry nie pogarsza się i na jakich częściach ciała pojawia się „pomarańczowa skórka”. Może ona rozprzestrzeniać się na całe ciało, co doprowadza do poważnego zagrożenia zdrowia. Początkowe stadium choroby obejmuje zewnętrzną stronę ud, skórę pośladów, bioder, brzucha, biust, zewnętrzną stronę ramion, aż w końcu „atakuje” twarz.

Aby nie dopuścić do powstawania cellulitu, należy wcześniej pomyśleć o zabiegach zapobiegawczych, czyli o profilaktyce. Jest ona najlepszą formą ochrony, a jednocześnie ma korzystny wpływ na ogólny stan organizmu.

Do metod zapobiegawczych zalicza się:

·         Właściwą dietę

·         Zdrowy tryb życia

·         Właściwą pielęgnację

Właściwa dieta polega na przyjmowaniu odpowiedniej ilości płynów i prawidłowym odżywianiu. Organizm człowieka potrzebuje, co najmniej 2,5 litra płynów na dobę, z których około 2 litry są wydalane z moczem, a około 0,5 litra wyparowuje przez skórę. Tę ilość płynów należy uzupełnić, gdyż woda jest potrzebna do właściwego funkcjonowania organizmu i przemiany materii. Poza dostarczaniem odpowiedniej ilości płynów, właściwe odżywianie polega na zachowaniu proporcji między podstawowymi składnikami pokarmowymi.

Pożywienie powinno zawierać około:

·         10% białek

·         30% tłuszczów

·         60% cukrów

·         Witaminy, sole mineralne, błonnik

Produkty zalecane do spożycia to:

·         Chude mięsa wołowe, cielęce i drobiowe

·         Chude gatunki ryb

·         Chude sery, maślanka, serwatka

·         Produkty zbożowe z mąki gruboziarnistej

·         Ryż niełuskany, proso, soja

·         Świeże warzywa i owoce

·         Tłuszcze roślinne tłoczone na zimno

·         Świeże zioła, czosnek, cebula, chrzan

Poleca się także przeprowadzenie 6- tygodniowej diety oczyszczającej, która może być połączona z tzw. postem sokowym, trwającym 1-5 dni. Podczas tej diety nie wolno jeść produktów pochodzenia zwierzęcego

Istotną rolę w utrzymaniu odpowiedniej ilości witamin i soli mineralnych odgrywa wystrzeganie się używek, tzn. alkoholu, papierosów i kawy. Używki oddziaływają na stan naczyń krwionośnych, zaburzają proces filtracji oraz obiegu limfy. Zaburzają również organizm w witaminy i sole mineralne, co łącznie z nieodpowiednią dietą może prowadzić do ich niedoboru i poważnych zakłóceń w przemianie materii.

Kolejnym istotnym czynnikiem w zapobieganiu cellulitowi jest ruch. Siedzący tryb życia powoduje słabnięcie mięśni, a pompa mięśniowa pracuje nieprawidłowo. W tkankach stóp i całych nóg końcowe produkty przemiany materii ulegają zatrzymaniu. Aby nie dopuścić do zakłóceń w pracy tzw. pompy mięśniowej, należy systematycznie uprawiać jogging, aerobik, pływanie, jazdę na rowerze, różne sporty i ćwiczenia gimnastyczne modelujące mięśnie brzucha, ud, bioder i ramion.

Ludzie, u których występuje zagrożenie powstania cellulitu (a ich nieregularny tryb życia wyklucza uprawianie systematycznych ćwiczeń), powinni, np. dużo spacerować, chodzić po schodach, zamiast korzystać z windy.

PIELĘGNACJA CIAŁA ZAPOBIEGAJĄCA POWSATWANIU CELLULITU

Profilaktyka jest konieczna, ale nie wolno zapomnieć o właściwej pielęgnacji ciała. Podczas kąpieli zaleca się nacieranie ciała szorstką szczotką lub rękawicą z trawy morskiej (luffy). Obecnie są dostępne specjalne szczotki z gumowymi końcówkami, przeznaczone do wmasowania firmowych preparatów przeciwdziałających „pomarańczowej skórki”. Oprócz delikatnego masażu korzystny wpływ ma stosowanie natrysków na przemian zimną i ciepłą wodą, zawsze kończonych zimną wodą. Dwa razy w tygodniu zaleca się wykonanie delikatnego peelingu całego ciała, co ma wpływ na lepsze wchłanianie preparatów w głąb skóry.

Przy profilaktyce antycellulitowej konieczne jest stosowanie emulsji, kremów i żeli do pielęgnacji ciała, zawierających wyciągi z roślin leczniczych, takich jak:

Bluszcz, kasztanowiec, iglica włoska, mniszek lekarski, algi morskie, Składniki te, dzięki zawartości wielu aktywnie czynnych substancji (witamin, protein, mukopolisacharydów), przeciwdziałają powstawaniu cellulitu i gromadzeniu się tkanki tłuszczowej oraz wpływają na pobudzenie cyrkulacji krwi i limfy. Szczególnie bogate w te składniki są algi morskie raz wszelkie preparaty pochodzenia organicznego z czystych mórz o oceanów. W przemyśle kosmetycznym najchętniej są wykorzystywane glony z gatunku Laminaria digitata, Coralloi, Lithothaminions, Fucus vesiculosus, które często łączy się ze sobą i odpowiednio preparuje.

Stosowanie tego rodzaju środków zaleca się po wcześniejszym wykonaniu dwóch uprzednich czynności, czyli masażu i natrysków na przemian ciepłą i zimną wodą, co wpływa na poprawę krążenia krwi i limfy.

Jeśli cellulit zaczyna być widoczny, to nie wystarczą tylko działania zapobiegawcze. Należy przystąpić do leczenia, które jest trudne, długotrwałe i wymaga dużo cierpliwości oraz systematyczności. Leczenie cellulitu tylko wtedy przynosi pożądane efekty, gdy zostanie zastosowana kombinacja różnych metod kosmetycznych (w zależności od stopnia zaawansowania zmian). Przy doborze metod leczenia należy uwzględnić ogólny stan zdrowia pacjentki, gdyż pewne schorzenia (choroby nerek, płuc, infekcje) mogą wykluczać wybrany sposób leczenia. W takich przypadkach, po przeprowadzeniu wywiadu konieczna jest konsultacja z lekarzem.

Metody leczenia cellulitu dzieli się na:

·         Kosmetyczne

·         Chirurgiczne

DOMOWE SPOSOBY NA CELLULIT

W natłoku wcale nie najtańszych kosmetyków i drogich zabiegów specjalistycznych, chciałoby się znaleźć skuteczny, domowy sposób na walkę z cellulitem. Poleca się picie zielonej herbaty lub czerwonej herbaty, naparów ze skrzypu lub pokrzywy. Oprócz tego, zaleca się przykładanie kostek lodu, naprzemiennie zimne i ciepłe prysznice (lub tylko zimne) oraz różnego rodzaju peelingi, ćwiczenia i masaże pobudzające krążenie krwi.

Domowe sposoby na cellulit:

·         Masaże

·         Prysznic naprzemienny

·         Peeling kawowy

·      &...