Agnosiewicz Mariusz - Bałwochwalstwo.pdf - Agnosiewicz - rikus

Bałwochwalstwo

Autor tekstu: Mariusz Agnosiewicz

Oryginał: www.racjonalista.pl/kk.php/s,331

Ksi±dz katecheta - Na dzisiejszych zajêciach pragn±łbym was u¶wiadomiæ w

najwa¿niejszym zbiorze norm moralnych wszystkich narodów cywilizowanych.

Innymi słowy mówiæ bêdziemy o Dekalogu, gdy¿ jest tak niestety, ¿e uczymy siê

go na pamiêæ, bez zrozumienia i bez wcielenia w ¿ycie.

Prostaczek - ¦wiêta to prawda ksiê¿e katecheto, mnie te¿ to bardzo smuci i

swoj± postaw± pragnê dawaæ ¿ywy dowód, ¿e mo¿e byæ inaczej. Spisałem je sobie

z katechizmu i powiesiłem nad łó¿kiem, aby zawsze mi o sobie przypominały. Od

kiedy tak gor±co siê zapaliłem do ich stosowania, zacz±łem i Bibliê czytywaæ.

Szybko dotarłem do owego wzniosłego miejsca, kiedy Bóg, poprzez Moj¿esza,

o¶wiecił ludzko¶æ prawdziw± moralno¶ci±. I kiedy tak czytałem ten fragment,

maj±c jednocze¶nie przed oczyma moj± kartkê nad łó¿kiem, w pewnym momencie

uderzyła mnie oczywista niedoskonało¶æ mojej wersji. Okazało siê, ¿e brakuje mi

drugiego przepisu, który Pan kazał Moj¿eszowi wyryæ w kamieniu i pilnie strzec.

Zl±kłem siê tym bardziej, ¿e w nie¶wiadomo¶ci zdarzało mi siê ten przepis

niejednokrotnie łamaæ. Sprawdziłem w katechizmie, bo pomy¶lałem sobie na

pocz±tku, ¿e musiałem co¶ min±æ, ale nie, tam te¿ brakuje m.in. tego fragmentu:

"Nie bêdziesz czynił obrazu ani rze¼by. Nie bêdziesz oddawał im czci ani im słu¿ył,

gdy¿ Bóg twój jest bogiem zapalczywym, który karze wystêpek do trzeciego

pokolenia, a nagradza zasługê do tysiêcznego pokolenia" (Wj 20,4-5). Niech ksi±dz

powie, bo ja nie wiem, mo¿e mam jakie¶ złe wydanie katechizmu, albo mo¿e była

jaka¶ nowelizacja ?

Kk. - Tak, była. Ko¶cielna, synu. To znaczy nie do koñca tak. Ko¶ciół w swej

m±dro¶ci i pod patronatem Ducha ¦w. dokonał uroczystego spisania norm

moralnych obowi±zuj±cych wszystkich chrze¶cijan. Usuniêto zbêdne i zwroty i

wyrazy, ale z zachowaniem istoty, no bo przecie¿ wspomniany przez ciebie

fragment zawiera siê ju¿ w pierwszym zakazie: zakaz bałwochwalstwa dla innych

pseudobóstw.

P. - No wła¶nie, skoro mowa o bałwochwalstwie, to co o obrazach my¶leæ, te co

wisz± po ko¶ciołach. O ¶wiêtych obrazach peregrynuj±cych, którym oddaje siê

cze¶æ i uwielbienie, o obrazach zaczarowanych, które siê czêsto-chowaj±. Wreszcie

co s±dziæ o innych przedmiotach, które powaga Ko¶cioła nakazuje nam czciæ,

takich jak najprzeró¿niejsze czê¶ci anatomiczne ¶wiêtych mê¿ów i niewiast, ¶wiête

krzy¿e, figurki i pomniki. Jak by nie patrzeæ s± to wyobra¿enia, którym oddajemy

cze¶æ, a które niby przedstawiaj± nasze ¶wiête osoby (od zwykłych ¶miertelników,

poprzez anioły, a¿ do samego Boga i Trójcy), ale w obliczu owego nakazu

boskiego, wcale nie takie to pewne, by nie rzecz - nader w±tpliwe. Czy aby nie

kłaniamy siê bałwanom ?

Kk. - Oczywi¶cie nie, synu. "Obrazoburcy" powołuj± siê ci±gle na Stary

Testament, który czêsto zabrania przedstawieñ obrazowych. Zapominaj± jednak,

¿e starotestamentowe prawa kultu (Ksiêga Kapłañska) nie obowi±zuj± ju¿ w

Nowym Przymierzu. Zakaz tworzenia obrazów uwarunkowany był czasowo i

konieczny dla ówczesnego poziomu kultury.

P. - A to niezwykle ciekawa hipoteza, ksiê¿e, i trzeba uczciwie przyznaæ - bardzo

pocieszna. Czyli było tak: Bóg Jahwe obrał sobie lud. Wybór padł na ¯ydów.

Okazało siê jednak, ¿e ich poziom kultury nieco ni¿ej stał ni¿ np. Greków i

malowali bardzo szkaradne obrazy, nie mieli te¿ biegło¶ci w robocie rze¼biarskiej.

Tak wiêc Bóg zdegustowany tym wszystkim ustanowił zakaz malowania i

rze¼bienia. Otó¿ wiêc mo¿emy przypuszczaæ, ¿e zakaz bałwochwalstwa wynikł z

przesłanek estetycznych. A kiedy ¯ydzi poduczyli siê nieco od pogañskich

hellenistów, wówczas Jahwe zmienił zdanie. Mało przekonuj±ca jest ksiêdza

argumentacja. Przy okazji chce mnie ksi±dz zbiæ z tropu, sugeruj±c, ¿e ów zakaz

ma jedynie charakter liturgiczny i opiera siê na Ksiêdze Kapłañskiej. Otó¿ nie, ma

on du¿o wiêksze znaczenie i znajduje siê w samej konstytucji Pana Boga, czyli jak

ju¿ ustalili¶my powy¿ej - w tzw. Dekalogu, który został przez Ko¶ciół

zniekształcony na u¿ytek bałwochwalczego interesu. To nadu¿ycie Bo¿ej

cierpliwo¶ci, proszê ksiêdza.

Kk. - Chłopcze, po tym jak Bóg ukazał na tym ¶wiecie swój "obraz" w samym

Chrystusie i przez Niego oznajmił, ¿e nale¿y Go czciæ "w duchu i prawdzie",

przestało ju¿ istnieæ niebezpieczeñstwo nadu¿yæ. Ko¶ciół zachêca, by w katolickim

domu zawsze znajdowały siê ¶wiête obrazy, a przede wszystkim krzy¿.

P. - Dlaczego na ka¿de moje zapytanie ksi±dz formułuje jakie¶ skomplikowane

teologiczne wywody, gdzie¿ biblijna prostota, gdzie¿ Jezusowe: niech wasza mowa

bêdzie - tak, tak; nie, nie? Dodajmy jeszcze za nim: "A co nadto jest, od Złego

pochodzi" (Mt 5,37). Trudno dowie¶æ, ¿e poprzez Jezusa Bóg chciał daæ nam do

zrozumienia, aby krzy¿e w domach pozawieszaæ. Łatwo jednak doj¶æ do

przeciwnych wniosków. A przy tym warto powołaæ siê na fragment, który i ksiêdzu

posłu¿ył do argumentacji. Mówi±c o czci duchowej Jezus nie chciał aby była ona

oddawana za po¶rednictwem przedmiotów materialnych. Co wiêcej, nie nakazywał

te¿ aby cze¶æ tak± oddawaæ w ko¶ciołach. Bowiem "w duchu" nie oznacza: w

ko¶ciele. Jezus nigdzie nie zalecał stawiania takich budowli. Mało na tym,

niejednokrotnie dawał wyraz swojej najwiêkszej niechêci do podobnych

przedsiêwziêæ. Uwa¿ał, ¿e Boga Ojca nie nale¿y czciæ w ¿adnej ¶wi±tyni. Ta która

była dla ¯ydów wszystkim, mogła byæ przez niego zburzona i odbudowana w ci±gu

trzech dni - taka była jej trwało¶æ i warto¶æ - była jak domek z kart. Tam Bóg

Jezusa nie mieszkał, to ur±gało mu. Nie ma miejsca u Jezusa na ¿aden rytuał ani

publiczny akt wiary, która wszak jest praktykowana w sercu, nie gdzie indziej:

"Strze¿cie siê, ¿eby¶cie uczynków pobo¿nych nie wykonywali przed lud¼mi po to,

aby was widzieli; inaczej nie bêdziecie mieli nagrody u Ojca waszego, który jest w

niebie" (Mt 6,1). Kodeks prawa kanonicznego mówi jednak innym głosem: "Ko¶ciół

oznacza budowlê ¶wiêt± przeznaczon± dla kultu Bo¿ego, do której wierni maj±

prawo wstêpu w celu wykonywania w niej kultu, zwłaszcza publicznego" (Kan.

1214). Wzglêdnie modliæ nale¿ało siê w małych grupach gdziekolwiek: "Powiadam

wam, je¶liby dwaj z was za ziemi uzgodnili swe pro¶by o jak±kolwiek rzecz,

otrzymaj± j± od ojca mojego, który jest w niebie. Albowiem gdzie s± dwaj lub trzej

zgromadzeni w imiê moje, tam jestem po¶ród nich" (Mt 18,19n). Nie ma mowy o

zanoszeniu modłów przed ołtarz o okre¶lonej godzinie i dniu tygodnia. Najbardziej

sugestywna jest jednak rozmowa Jezusa z Samarytank±: "Rzekła mu niewiasta:

Panie widzê, ¿e¶ prorok. Ojcowie nasi na tej górze oddawali Bogu cze¶æ; wy za¶

mówicie, ¿e w Jerozolimie jest miejsce, gdzie nale¿y Bogu cze¶æ oddawaæ. Rzekł jej

Jezus: Niewiasto, wierz mi, ¿e nadchodzi godzina, kiedy ani na tej górze, ani w

Jerozolimie nie bêdziecie oddawali czci Ojcu (...) nadchodzi godzina i teraz jest,

kiedy prawdziwi czciciele bêd± oddawali Ojcu cze¶æ w duchu i w prawdzie; bo i

Ojciec takich szuka, którzy by mu tak cze¶æ oddawali. Bóg jest duchem, a ci,

którzy mu cze¶æ oddaj± winni mu j± oddawaæ w duchu i w prawdzie" (J 4,19n).

Wła¶nie w ten sposób, a nie na ¶wiêtych górach (bez ró¿nicy: jasnych czy

ciemnych) czy w ko¶ciołach. Mo¿e wiêc ta cze¶æ któr± składa siê w owych

budowlach nie jest skierowana do Ojca Niebieskiego, ale ...Białego?

Kk. - Ale przecie¿ w Biblii czytamy, ¿e po ¶mierci Jezusa uczniowie jego nadal

pojawiali siê w ¦wi±tyni.

P. -Ale czy po to, aby tam znale¼æ Boga, którego głosił Jezus? Dzieje Apostolskie

zdaj± siê temu przeczyæ: "Najwy¿szy nie mieszka w budowlach rêkami uczynionych

(...)" (Dz.Ap. 7:48), a ksiê¿a zamykaj± Najwy¿szego w tabernakulum; ¶w. Paweł

dodaje: "Bóg, który stworzył ¶wiat i wszystko, co na nim, Ten, bêd±c Panem nieba

i ziemi, nie mieszka w ¶wi±tyniach rêk± zbudowanych" (Dz.Ap. 17:24). Jeszcze na

pocz±tku III wieku Ojciec Ko¶cioła Klemens Aleksandryjski zapytuje: "Jak¿e dzieło

budowniczych, kamieniarzy, wytwór sztuki rêkodzielniczej, miałoby byæ ¶wiête?"

(Stromateis, 7, 5), za¶ w połowie tego wieku inny chrze¶cijañski apologeta,

Orygenes, polemizuje z pogañskim Celsusem: "Chrze¶cijanie i ¿ydzi nie tylko

brzydz± siê ¶wi±tyniami, ołtarzami i pos±gami bogów, ale, gdy trzeba, gotowi s±

raczej ¶mieræ ponie¶æ, ni¿ splamiæ grzechem swe wyobra¿enie najwy¿szego Boga

(...) Nie mo¿na znaæ Boga i równocze¶nie modliæ siê do pos±gów (...) Nie

wierzymy, ¿e pos±gi s± podobiznami Boga, albowiem nie wyobra¿aj± one postaci

niewidzialnego i niematerialnego boga." (Contra Celsum). Miało siê jednak okazaæ,

¿e takie rzeczy s± dla "chrze¶cijan" ¶wiête. Oto jak nas poucza Kodeks kanoniczny:

"Miejscami ¶wiêtymi s± te, które przez po¶wiêcenie lub błogosławieñstwo,

dokonane według przepisów ksi±g liturgicznych, przeznacza siê do kultu Bo¿ego"

(Kan. 1205). Wszêdzie pobudowano ko¶cioły, ko¶ciółki i kaplice, w duchu nikt Ojca

nie czci, gdy¿ nie ma na to czasu, pozostaje niedzielna jednogodzinna adoracja w

¶wi±tyni, a dla bardziej ambitnych - peregrynacja do Rzymu, gdzie ze wzgórza

watykañskiego, jak wierz±, modły prêdzej do Boga trafiaj±. Pierwsi chrze¶cijanie

nie tak to sobie wyobra¿ali, kiedy walczyli z bałwochwalstwem pogañskim, tamten

Bóg mówił co innego, ni¿ katolicki: "Królestwo Boga jest wewn±trz Ciebie. I wokół

Ciebie. Nie pałace zrobione z drewna i kamienia. Podziel kawałek drewna i ja tam

bêdê. Podnie¶ kamieñ i znajdziesz mnie". Ko¶ciół jednak nie wzi±ł tego sobie do

serca. Ok. 190 r. rozpocz±ł siê kult relikwii. W IV w. zaczêto malowaæ Jezusa z

nimbem, do mszy wprowadzono kadzidło, które dawniej słu¿yło do okazywania czci

bogom pogañskim i przed którym chrze¶cijanie pocz±tkowo siê wzbraniali

(Orygenes pisał, ¿e chrze¶cijañski Bóg i jego aniołowie "nie potrzebuj± przecie¿

wcale kadzideł wznosz±cych siê z ziemi"; nawet jeszcze w IV w. Ojciec Ko¶cioła

Cyryl Jerozolimski nazywał te praktyki "słu¿eniem szatanowi" - cat. 19, 8). Obrazy

zaczêto czciæ ok. 375 roku (w Rzymie w VIII w.). Niecałe trzy wieki pó¼niej cze¶æ

ju¿ oddawano krzy¿owi. Kult krzy¿a, obrazów i relikwii ¶wiêtych zatwierdzono

ostatecznie w 788 roku. Na dodatek wszystkim tym zaczêto handlowaæ. Z religii

uczyniono jeden wielki u¶wiêcony pastorałem interes, jakby jarmark Pana Boga.

Jak ksi±dz byæ mo¿e pamiêta Jezus tylko raz uniósł siê gniewem. Czy przypomina

sobie ksi±dz: na kogo?

Kk. - Szczê¶liwie te czasy mamy ju¿ za sob±. Kodeks kanoniczny w kanonie

1190 paragraf 1, stanowi: "Nie godzi siê sprzedawaæ relikwii."

P. - Chwała Bogu, ¿e siê "nie godzi". Dawniej jednak siê "godziło", i to bardzo,

bo niezwykle dochodowy interes z tego był. Czy czasy te mamy ju¿ za sob±,

mo¿na w to pow±tpiewaæ. Dzi¶ kwitnie to nadal, tylko w nieco mniej nakazowych

formach. A wiêc "godzi siê", ale po cichu. Relikwie, mimo swej kompromitacji

istniej± nadal i nadal oddaje siê im cze¶æ, na szczê¶cie po ni¿szych kosztach.

Paragraf drugi tego¿ kanonu mówi: "Relikwie znaczne i inne doznaj±ce wielkiej czci

ze strony wiernych, nie mog± byæ w jakikolwiek sposób wa¿nie alienowane ani te¿

na stałe przenoszone bez zezwolenia Stolicy Apostolskiej."

Kk. - Ale¿ czym¶ ludzkim jest przywi±zanie do tego, co pozostawił ukochany

człowiek odchodz±c od nas. Pozostawia siê wiêc w stanie niezmiennym miejsca

pracy słynnych ludzi, tak jak zastano je przy ich ¶mierci. Podobnie człowiek

kochaj±cy nosi przy sobie pami±tkê po kim¶ kochanym. Dlaczego wiec te wszystkie

tak głêboko ludzkie sposoby wyra¿enia przywi±zania nie miałyby równie¿ słu¿yæ

pomoc± temu, by nasze my¶li wzniosły siê ku Bogu ?

P. - W ten sposób raczej je od niego odci±gaj±. To ukłon dla pobo¿no¶ci ludowej

i jej podniet religijnych, który nie przystoi chrze¶cijaninowi. Słusznie zauwa¿ył

religioznawca S. Reinach: "Bóg jest za wysoko, Duch ¦wiêty jest zbyt

niematerialny; to, czego trzeba ludowi, s± to bałwany białe ze złotem, ró¿em i

błêkitem" (Historia powszechna religii)

Kk. - Ka¿dy katolik wie, ¿e czci siê nie obraz jako taki, ale przedstawion± na nim

osobê.

P. - To dlaczego u¶wiêca siê konkretne obrazy, np. na Jasnej Górze? Czy Maryja

namalowana na nich jest bardziej ¶wiêta ni¿ ta z ko¶ciółka w Koziej Wólce, dajmy

na to? Czy s± w zwi±zku z tym ro¿ne Maryje: Matka Boska Czêstochowska,

Licheñska i Bóg wie jeszcze jaka? Zdaje mi siê, ¿e chce siê ksi±dz ratowaæ w

obliczu prawdy biblijnej, któr± tu ksiêdzu przytoczyłem, a która w sposób do¶æ

zasadniczy mija siê z prawd± ko¶cieln±. Ksi±dz mówi, ¿e katolik nie składa czci

obrazom, ale to przecie¿ nie gdzie indziej jak w samym Kodeksie Kanonicznym

mo¿emy przeczytaæ: "Nale¿y zachowaæ praktykê umieszczania w ko¶ciołach

¶wiêtych obrazów, by doznawały czci ze strony wiernych; jednak¿e maj± byæ

umieszczane w umiarkowanej liczbie i z zachowaniem wła¶ciwego porz±dku, aby

nie wywoływały zdziwienia u wiernych i nie dawały okazji do niewła¶ciwej

pobo¿no¶ci." (Kan. 1188) i kolejny, mówi±cy o obrazach jeszcze bardziej ¶wiêtych:

"Obrazy drogocenne, a wiêc wyró¿niaj±ce siê staro¿ytno¶ci±, artyzmem czy

doznawanym kultem, umieszczone w ko¶ciołach lub kaplicach dla odbierania

czci..." (Kan. 1189).

Kk. - Jak mo¿e zauwa¿yłe¶, przestrzega kodeks przed niewła¶ciw± pobo¿no¶ci±.

P. - W sposób formalny, gdy¿ cze¶æ dla obrazów pozostaje faktem, za¶ owo

koñcowe pouczenie - martw± liter± rzeczywisto¶ci katolickiej.

Kk. - Przecie¿ to cecha głêboko ludzka, ¿e osoby, przede wszystkim zmarłe,

które siê kocha i ceni, chciałoby siê zachowaæ przed oczyma i utrwaliæ w obrazie i

w fotografii. Podobnie miło¶æ i cze¶æ do Matki Bo¿ej oraz ¶wiêtych domaga siê

obrazowego przedstawienia. Có¿ bowiem bardziej pobudza do modlitwy: goła

¶ciana, przed któr± stoimy, czy te¿ patrz±cy na nas z tej ¶ciany człowiek ¿yj±cy

zgodnie z wymogami ¶wiêto¶ci, lub nawet sam Pan Jezus ?

P. - No tak, ksiê¿e katecheto, ale po pierwsze to poganizuje nasz± ¶wiêt± wiarê

chrze¶cijañsk±, a po drugie ra¿±co przeczy Biblii. Czy mo¿emy to bagatelizowaæ z

racji tego, ¿e trudno jest wznie¶æ ludowi katolickiemu swe oczy ku Bogu i zamiast

tego woli je zawiesiæ na ¶cianie ze ¶wiêtym obrazkiem? Czy mo¿emy tak czyniæ,

gdy¿ tego potrzebuje lud? "Głupot± jest nie tylko modlitwa do pos±gów; głupot±

jest równie¿ przył±czanie siê do modlitw pospólstwa, które czci pos±gi." - pisał

Orygenes (Contra Celsum). Chyba o takiej formie religijno¶ci my¶lał Jezus

powtarzaj±c słowa Izajasza: "Ten lud czci Mnie wargami, lecz sercem swym daleko

jest ode mnie. Ale czci Mnie na pró¿no, ucz±c zasad podanych przez ludzi" (Mk

7,6-7). Wiara chrze¶cijañska nie ma byæ łatwa, mówi o tym Jezus w jednym z

najpiêkniejszych fragmentów Biblii: "Wchod¼cie przez ciasn± bramê! Bo szeroka

jest brama i przestronna ta droga, która prowadzi do zguby, a wielu jest takich,

którzy przez ni± wchodz±. Jak¿e ciasna jest brama i w±ska droga, która prowadzi

do ¿ycia, a mało jest takich, którzy j± znajduj±" (Mt 7,13-14). Czy¿by wiêc religia

chrze¶cijañska miała byæ jedynie dostêpna dla wybranych? Wedle tych słów Jezus

nie s±dził, ¿e jego ¶cie¿ka mo¿e byæ powszechna, czyli katolicka....

< www.racjonalista.pl >

Autorem tej witryny jest Michał Przech, zwany ni¿ej Autorem.

Wła¶cicielem witryny s± Mariusz Agnosiewicz oraz Autor.

¯adana czê¶æ niniejszych opracowañ nie mo¿e byæ wykorzystywana w celach

komercyjnych, bez uprzedniej pisemnej zgody Wła¶ciciela, który zastrzega sobie

niniejszym wszelkie prawa, przewidzaiane w przepisach szczególnych, oraz zgodnie

z prawem cywilnym i handlowym, w szczególno¶ci z tytułu praw autorskich,

wynalazczych, znaków towarowych do tej witryny i jakiejkolwiek ich czê¶ci.

Wszystkie strony tego serwisu, wliczaj±c w to strukturê podkatalogów, skrypty

JavaScript oraz inne programy komputerowe, zostały wytworzone i s±

administrowane przez Autora. Stanowi± one wył±czn± własno¶æ Wła¶ciciela.

Wła¶ciciel zastrzega sobie prawo do okresowych modyfikacji zawarto¶ci tej witryny

oraz niniejszych Praw Autorskich bez uprzedniego powiadomienia. Je¿eli nie

akceptujesz tej polityki mo¿esz nie odwiedzaæ tej witryny i nie korzystaæ z jej

zasobów.

Informacje zawarte na tej witrynie przeznaczone s± do u¿ytku prywatnego osób

odwiedzaj±cych te strony. Mo¿na je pobieraæ, drukowaæ i przegl±daæ jedynie w

celach informacyjnych, to znaczy bez czerpania z tego tytułu korzy¶ci finansowych

lub pobierania wynagrodzenia w dowolej formie. Modyfikacja zawarto¶ci stron oraz

skryptów jest zabroniona. Niniejszym udziela sie zgody na swobodne kopiowanie

dokumentów serwisu Racjonalista.pl tak w formie elektronicznej, jak i drukowanej,

w celach innych niz handlowe, z zachowaniem tej informacji.

Plik PDF, który czytasz, mo¿e byæ rozpowszechniany jedynie w formie oryginalnej,

w jakiej wystêpuje na witrynie.

Plik ten nie mo¿e byæ traktowany jako oficjalna lub oryginalna wersja tekstu, jaki

zawiera.

Tre¶æ tego zapisu stosuje siê do wersji zarówno polsko jak i angielskojêzycznych

serwisu pod domenami Racjonalista.pl, TheRationalist.org, TheRationalist.eu.org,

Neutrum.Racjonalista.pl oraz Neutrum.eu.org.

Wszelkie pytania proszê kierowaæ do info@racjonalista.pl

Agnosiewicz Mariusz - Bałwochwalstwo.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: