przewodnik_pracodawcy.pdf

MATERIAŁY POMOCNICZE DO SZKOLENIA OKRESOWEGO

PRACODAWCOW I OSÓB KIERUJĄCYCH PRACOWNIKAMI

MATERIAŁY SZKOLENIOWE Z ZAKRESU

BEZPIECZE Ń STWA I HIGIENY PRACY DLA

PRACOWNIKÓW

Zgodne z rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004r. 9 (Dz. U. nr 180, poz.1860)

w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, ustawą z 26 czerwca 1974r. Kodeks

pracy, (Dz.U.Nr.74 z 2002r, poz. 676. oraz Dz.U nr 135, poz. 1146, art. 237 2 , 237 3 , 237 4, 237 5 z zm.) oraz

art. 6 ust.1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 81 poz. 351).

Przewodnik może być wykorzystany do szkoleń pracowników w systemie samokształcenia kierowanego.

Kopiowanie, zmienianie, przetwarzanie, rozpowszechnianie i wykorzystywanie materiałów w całości lub części, bez

uzyskania zgody jest niedozwolone i stanowi naruszenie praw autorskich Zgodnie z Dz. U. 94 Nr 24 poz. 83, oraz

Dz. U. 94 Nr 43 poz. 170, kopiowanie, i rozpowszechnianie tych materiałów w całości lub w części bez mojej zgody jest

zabronione.

WSTĘP

Ponieważ stosunek pracy powstaje w chwili podpisania umowy o pracę, na wcześniej obustronnie

uzgodnionych warunkach wykonywania pracy, to zarówno pracodawca jak i pracownik powinni znać

podstawowe zagadnienia prawa pracy, które są określone w kodeksie pracy. Warto pamiętać że część

spraw nie uregulowanych w kodeksie pracy, jest regulowana w ustawach i rozporządzeniach rządu.

 Bardzo szczegółowe regulacje konkretnych, wymagających szczegółowych rozwiązań problemów

znajduje się w Polskich Normach. Wykaz polskich norm, zharmonizowanych z dyrektywami

europejskimi jest zawarty w pięciu załącznikach do Obwieszczenia Prezesa Polskiego Komitetu

Normalizacyjnego z 6 kwietnia 2004 (M.P. nr 1, poz. 297). Trzeba pamiętać że Normy Europejskie

są wprowadzane metodą uznania. Polska Norma w takim przypadku składa się z wydanej w języku

polskim strony tytułowej oraz tekstu oryginału. Jest oznaczana znaczkiem (U). Jeśli przy symbolu

normy spotkamy oznaczenie (H) oznacza to że mamy do czynienia z normą zharmonizowaną.

 Na szczeblu zakładu, uregulowania takie są zawarte w regulaminach pracy.

 Od 01 maja 2004 r. obowiązują w Polsce uregulowania Unii Europejskiej zawarte w

Dyrektywach. Rozróżniamy dwie kategorie Dyrektyw Unii Europejskiej;

a) Dyrektywy rynku wewnętrznego - wymagające pełnej harmonizacji z przepisami

prawa obowiązującego w poszczególnych krajach członkowskich,

b) Dyrektywy socjalne - wprowadzające tylko minimalne wymagania w zakresie,

którego one dotyczą.

Ważniejsze dyrektywy Unii Europejskiej, regulujące prawo pracy to :

 Dyrektywa Rady nr 93/104/WE z 23.11.1993r w sprawie pewnych aspektów czasu pracy.

 Dyrektywa Rady i Parlamentu Europejskiego nr 2000/34/WE z 22. 06. 2000 w sprawie pewnych

aspektów czasu pracy w sektorach i działalności wyłączonej z tej dyrektywy.

 Dyrektywa Rady nr 91/533/WE z 14 października 1991 w sprawie obowiązku pracodawcy

informowania pracowników o warunkach stosowania umowy o pracę lub stosunku pracy.

 Dyrektywa Rady nr 94/33/WE z dnia 22 lipca 1994r dotycząca ochrony młodocianych.

 Dyrektywa Rady nr 97/81/WE z dnia 15 grudnia 1997 dotycząca Umowy ramowej w sprawie

zatrudniania w niepełnym wymiarze czasu pracy.

 Dyrektywa Rady nr 2000/78/WE z 27 listopada 2000 w sprawie ustanowienia ogólnych ram

równego traktowania przy zatrudnianiu i wykonywaniu zawodu.

 Dyrektywa Rady nr 2000/43/WE z 29 czerwca 2000 w sprawie wdrożenia zasady równego

traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne.

 Dyrektywa Rady nr 76/207/EWG z 9 lutego 1976 dotycząca wprowadzenia w życie zasady równego

traktowania kobiet i mężczyzn, w zakresie dostępu do zatrudnienia, szkoleń zawodowych, awansu

zawodowego, jak i warunków pracy.

 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 96/71/WE z dnia 16 grudnia 1996r dotycząca

delegowania pracowników wykonywanego w ramach świadczenia usług.

 Dyrektywa Rady nr 99/70z dnia 28 czerwca 1999 dotycząca porozumienia ramowego w sprawie

umów na czas określony.

 Dyrektywa Rady nr 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 o wprowadzeniu środków w celu

zwiększenia bezpieczeństwa i poprawy zdrowia pracowników w czasie pracy. Jest to kluczowa

dyrektyw socjalnych, inaczej zwana dyrektywą ramową.

Kodeks pracy i Dyrektywy Unijne nie stawiają wymagań wyłącznie pracodawcom ale ustalają także

obowiązki pracowników, nakładając na nich odpowiedzialność za własne bezpieczeństwo i zdrowie

innych osób, na które może wpływać ich praca dlatego należy zapoznać się z najwazniejszymi

postanowieniami prawa pracy.

CO POWINIENEŚ ZAPAMIĘTAĆ Z KODEKSU PRACY ?

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, uwzględniający zmiany prawne

włącznie z nowelizacją ujętą w Dz.U.06.221.1615 z 2006.12.19r. - tekst jednolity.

Rozdział I. PRZEPISY WSTĘPNE

Art. 2. Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, mianowania, powołania,

wyboru, lub spółdzielczej umowy o pracę.

Art. 3. Pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a

także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników.

Art. 3 1 . 1 . Za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z zakresu

prawa pracy dokonuje osoba lub zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba.

Art. 9.1 . Ilekroć w Kodeksie mówi się o prawie pracy, rozumiemy przez to przepisy Kodeksu pracy,

innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy, a

także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień

zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

2. Postanowienia układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych oraz regulaminów i statutów

nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw i

aktów wykonawczych.

3. Postanowienia regulaminów i statutów nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż

postanowienia układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych.

Art. 9 1 . 1. Jeżeli jest to uzasadnione sytuacją finansową pracodawcy, może być zawarte

porozumienie o zawieszeniu stosowania w całości lub w części przepisów prawa pracy ,

określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy; nie dotyczy to przepisów Kodeksu pracy

oraz przepisów innych ustaw i aktów wykonawczych.

3. Zawieszenie stosowania przepisów prawa pracy nie może trwać dłużej niż przez okres 3 lat.

Rozdział II, Podstawowe zasady prawa pracy

Art. 11. Nawiązanie stosunku pracy oraz ustalenie warunków pracy i płacy, bez względu na

podstawę prawną tego stosunku, wymaga zgodnego oświadczenia woli pracodawcy i pracownika.

Art. 11 1 . Pracodawca jest obowiązany szanować godność i inne dobra osobiste pracownika.

Art. 11 2 . Pracownicy mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych

obowiązków ; dotyczy to w szczególności równego traktowania mężczyzn i kobiet w zatrudnieniu.

Art. 11 3 . Jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia lub pośrednia, w szczególności ze

względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne,

przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu

na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu

pracy - jest niedopuszczalna.

Art. 112 . Pracownicy mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych

obowiązków; dotyczy to w szczególności równego traktowania mężczyzn i kobiet w zatrudnieniu.

Art. 113 . Jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia lub pośrednia, w szczególności ze

względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne,

przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu

na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu

pracy - jest niedopuszczalna.

Art. 13 . Pracownik ma prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę. Warunki realizacji tego prawa

określają przepisy prawa pracy oraz polityka państwa w dziedzinie płac, w szczególności poprzez

ustalanie minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Art. 14 . Pracownik ma prawo do wypoczynku, który zapewniają przepisy o czasie pracy, dniach

wolnych od pracy oraz o urlopach wypoczynkowych.

Art. 15. Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy.

Art. 16 . Pracodawca, stosownie do możliwości i warunków, zaspokaja bytowe, socjalne i kulturalne

potrzeby pracowników.

Art. 17 . Pracodawca jest obowiązany ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych.

Art. 18. 1. Postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których podstawie powstaje

stosunek pracy, nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy.

2. Postanowienia umów i aktów, o których mowa w 1, mniej korzystne dla pracownika niż

przepisy prawa pracy są nieważne; zamiast nich stosuje się przepisy prawa pracy.

3. Postanowienia umów o pracę i innych aktów, na podstawie których powstaje stosunek pracy,

naruszające zasadę równego traktowania w zatrudnieniu są nieważne.

Zamiast takich postanowień stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy, a w razie braku takich

przepisów - postanowienia te należy zastąpić odpowiednimi postanowieniami niemającymi charakteru

dyskryminacyjnego.

Art. 181 . 1. Pracownicy i pracodawcy, w celu reprezentacji i obrony swoich praw i interesów, mają

prawo tworzyć organizacje i przystępować do tych organizacji.

2. Zasady tworzenia i działania organizacji, o których mowa w 1, określa ustawa o związkach

zawodowych, ustawa o organizacjach pracodawców oraz inne przepisy prawa.

Art. 182 . Pracownicy uczestniczą w zarządzaniu zakładem pracy w zakresie i na zasadach

określonych w odrębnych przepisach.

Art. 183. Pracodawcy oraz organy administracji są obowiązani tworzyć warunki umożliwiające

korzystanie z uprawnień określonych w przepisach, o których mowa w art. 181 i 182.

Art. 18 3a . 1. Pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania

stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu

podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek,

niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową,

pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas

określony lub nieokreślony albo w pełnym lub niepełnym wymiarze pracy.

2. Równe traktowanie w zatrudnieniu oznacza niedyskryminowanie w jakikolwiek sposób,

bezpośrednio lub pośrednio, z przyczyn określonych w 1.

3. Dyskryminowanie bezpośrednie istnieje wtedy, gdy pracownik z jednej lub z kilku przyczyn

określonych w 1 był, jest lub mógłby być traktowany w porównywalnej sytuacji mniej korzystnie

niż inni pracownicy.

4. Dyskryminowanie pośrednie istnieje wtedy, gdy na skutek pozornie neutralnego postanowienia,

zastosowanego kryterium lub podjętego działania występują dysproporcje w zakresie warunków

zatrudnienia na niekorzyść wszystkich lub znacznej liczby pracowników należących do grupy

wyróżnionej ze względu na jedną lub kilka przyczyn określonych w 1, jeżeli dysproporcje te nie

mogą być uzasadnione innymi obiektywnymi powodami.

5. Przejawem dyskryminowania w rozumieniu 2 jest także:

1) działanie polegające na zachęcaniu innej osoby do naruszania zasady równego traktowania,

2) zachowanie, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności albo poniżenie lub

upokorzenie pracownika (molestowanie).

6. Dyskryminowaniem ze względu na płeć jest także każde nieakceptowane zachowanie o

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: