Autyzm
z zachowaniem dzieci z autyzmem.
Autyzm - zaburzenie autystyczne, zaliczany jest do calościowych zaburzeń rozwoju i obejmuje wiele
sfer funkcj onowania dziecka
(Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób ICD 10)
Dr B. Rimland wskazuje, że przyczyn autyzmu należy upatrywać w określonych środkach spożywczych (głównie pszenica-mąka, mleko, cukier, sól), konserwantach, sztucznych barwnikach, polepszaczach smaku, które wywołują reakcje alergiczne w układzie nerwowym dziecka prowadzące do zapaleń mózgu i w konsekwencji do wystąpienia jego dysfunkcji.
Autyzm określany jest jako, taki stan umysłu, który pojawia się albo zaraz po urodzeniu, albo we wczesnym dzieciństwie (do 36 miesiąca życia dziecka) i powoduje, że dzieci niezdolne są do tworzenia prawidłowych stosunków społecznych. Skutkiem tego dziecko może odizolować się od kontaktów z ludźmi, jednocześnie zagłębić się w świecie powtarzających się, obsesyjnych czynności i zainteresowań o charakterze autostymulującym.
2. Poglądy genetyczne
Antyzm - z gr. Autos - sam; głębokie zaburzenie rozwojowe. Zostal on opisany przez LEO KANNERA w 1943r. Objawy dot. Przede wszystkim zaburzeń w sferze funkcjonowania społecznego. Osiowym objawem autyzmu jest wycofanie się z kontaktów społecznych, co warunkuje powstawanie
kolejnych objawów zespołu. Oderwanie się od rzeczywistości w świat
nierealnych psychotycznych przeżyć; zamknięcie
się w sobie z częściowym lub calkowitym zerwaniem kontaktu z otaczającym światem.
Asperger jako pierwszy wskazywał na genetyczne podłoże występowania autyzmu. Uważał on, że psychopatia autystyczna jest ekstremalnym wariantem męskiego charakteru, męskiej inteligencji
Nissen, niemiecki lekarz, twierdzi, że biogenetyczna dyspozycja w zetknięciu z niekorzystnymi czynnikami środowiskowymi prowadzi do wystąpienia objawów autyzmu
AUTYZM [gr.], objaw zaburzeń psych., zamknięcie się w sobie i osłabienie kontaktu ze środowiskiem zewo.; jeden z objawów schizofrenii; a. dziecięcy, choroba psych. ujawniająca się między 3-6 rokiem życia, charakteryzująca się ograniczeniem lub brakiem kontaktu ze środowiskiem, dziwacznością zachowań i zainteresowań; przebieg przewlekły. II encyklopedia PWN
Folstein, Rutter na podstawie badań stwierdzili występowanie autyzmu u wszystkich badanych par bliźniąt jednojajowych
Wśród czynników genetycznych i dziedzicznych wymienia się dodatkowo:
Autyzm definiowany jest poprzez wskazanie 3 obszarów fW1kcjonowania, w których widoczne są nieprawidłowości:
l. jakościowe zaburzenia zdolności uczestniczenia w naprzemiennych,
2. jakościowe zaburzenia w komunikacji zarówno werbalnej, jak i niewerbalnej, 3. znaczne ograniczone wzorce aktywności i zainteresowań.
Przyczyny antyzmn
o uszkodzenie genów w obrębie chromosomów: 2,3,IS,16,17,X oraz 7, który jest
odpowiedzialny za wiele poważnych schorzeń min. nowotworów. Naukowcy z Toronto oznaczyli w nim geny "podejrzane" za autyzm:FOXP2, WNT2, RELN, HOXAI i HOXABI. Geny te są odpowiedzialne za rozwój mowy, za produkcję
białek niezbędnych do rozwoju oraz pracy mózgu (np., są one zaangażowane w proces produkcji neurotransmiterów) W myśl tej teorii - genetyczna jest skłonność do uszkodzenia układu nerwowego,
o Zespól Kruchego Chromosomu X, teoria - ojciec nosicielem genu wywołującego
autyzm,
o wpływ testosteronu na uszkodzenie lewej półkuli mózgu - dysleksja
Wiele autystycznych dzieci wyraźnie odbiega od normy już od wczesnego dzieciństwa, inne rozwijają się prawidłowo do l g., a nawet do 36. miesiąca życia i w wyniku zadziałania określonego czynnika, mogą to być szczepienia ochronne, początek epilepsji, sytuacja traumatyczna (np. pobyt w szpitalu), choroba wymagająca podania antybiotyku może dojść do ujawnienia się symptomów autyzmu, którego obraz kliniczny jest bardzo zróżnicowany i dotyczy poziomu rozwoju poznawczego dziecka, odbioru wrażeń zmysłowych, charakteru i natężenia występowania symptomów oraz towarzyszących im dodatkowych problemów.
Teońe na temat przyczyn antyzmu:
1. Przyczyny chemiczne i biochemiczne.
3. Poglądy psychologiczne i psychoanalityczne
Najbardziej znana i bardzo kontrowersyjna, jest teoria Bruno Bettelheima. Uważa on, że autyzm spowodowany jest zaburzoną relacją rodziców z dzieckiem, głównie zimnej i niedostępnej matki, która w niedostatecznym stopniu stymulowala rozwój dziecka, prowadząc do zaklócenia kontaktu dziecka ze światem zewnętrznym. Skutkiem blokady wymiany informacji pomiędzy dzieckiem, a środowiskiem i na odwrót, jest otoczenie się dziecka murem - "pusta forteca", a jego jedyną podejmowaną aktywnością autostymulacja. Jako jedynie słuszną metodę terapeutyczną zalecał przekształcenie dotychczasowego środowiska dziecka, a przede wszystkim odizolowanie od rodziców, jako jednostek patologicznych i nieodpowiedzialnych.
E. R. Ritvo uważa, że przyczyna autyzmu jest bezpośrednio związana ze zmianami poziomu serotoniny, która występuje we wszystkich odcinkach mózgu oraz we krwi - w trombocytach. 40% dzieci autystycznych ma podwyższony poziom serotoniny we krwi. Zaburzenia te mogą prowadzić do zaburzeń komW1ikacji i interakcji społecznych, które są konsekwencją zaburzeń systemu równowagi i mechanizmu westybulamego. A niedobór melatoniny (hormonu wytwarzanego przez szyszynkę) powoduje dodatkowo zaburzenia snu.
Podobnie S. Gracia źródła autyzmu upatrywał w nieprawidłowych kontaktach matki z dzieckiem między 6 miesiącem, a 3 rokiem życia.
A. Freud porównuje autyzm z "lękiem archaicznym", związanym z nieprawidłowym rozwojem "ego", a powodującym opóźnienie, zahamowanie bądź regres rozwoju dziecka.
Na podstawie badań stwierdził również, że dendryty komórek nerwowych w nowej korze są zdeformowane, co przyczynia się bezpośrednio do problemów poznawczych oraz związanych
4. Poglądy na temat uszkodzenia mózgu
Czynniki mogące przyczynie się do ujawnienia pelnych objawów autyzmu
Kanner opisując autyzm twierdził, że u dzieci z autyzmem nie występują żadne uszkodzenia CUN.
wedlug R. Stefańskiej-KIar
Obecnie wielu badaczy zajmujących się autyzmem uważa, że uszkodzenia mózgu leżące u podłoża autyzmu są niewielkie i niejednorodne. Najczęściej uszkodzonymi obszarami mózgu u osób autyzmu są: pień mózgu odpowiadający za wszystkie czynności życiowe; móżdżek odpowiadający za stereotypie i automatyzmy; jądra górnej oliwki związanych z zaburzeniami mowy; płaty czołowe i skroniowe, hipokamp, niestety są to nieprawidłowości charakterystyczne nie tylko dla autyzmu.
Ch. GiIlberg uważa, że autyzm może powstać w wyniku uszkodzenia kilku struktur mózgowych, z których jedne mogą bardziej przyczynić się do powstania autyzmu niż inne. Zwraca również uwagę na korelację miedzy autyzmem i epilepsją, która występuje u dzieci z autyzmem w 25 - 35% (0,5% w całej populacji) i występuje częściej u dzieci z autyzmem z głębokim upośledzeniem umysłowym (pi suI a, 2000)
Delacato za podłoże zaburzeń autystycznych uznaje uszkodzenia mózgu na najniższym poziomie, odpowiedzialnym za integrację sensoryczną.
B. Rimland twierdzi, że przyczyną autyzmu są zaburzenia tworu siateczkowatego, który decyduje o selekcji impulsów i umożliwia odczytywanie i uczenie wrażeń zmysłowych.
Wykorzystanie najnowocześniejszych metod diagnostycznych potwierdziło występowanie anomalii w budowie i funkcjonowaniu mózgu, nie występują one jednak u wszystkich osób z autyzmem.
S. Poglądy o przyczynach autyzmu w związku z Innymi chorobami
I. Pobyt w szpitalu
2. Przeprowadzka do nowego mieszkania, miasta, kraju
3. Radykalne zmiany w wyglądzie mieszkania, czy tylko wyglądu pokoju dziecka (nowe meble,
tapety, oświetlenie)
4. Okresowa separacja z rodziną lub zniknięcie ważnej dla dziecka osoby(śmierć, wyjazd)
5. Pojawienie się nowego dziecka w rodzinie
6. Gruntowna zmiana trybu życia rodziny (powrót matki do pracy, zmiana harmonogramu
domowych zajęć)
7. Gwahowne, bogate w bodźce zdarzenia, dezorganizujące na jakiś czas wygląd i strukturę
czasową otoczenia (remont mieszkania, wydarzenie typu ślub, pojawienie się rzęsiście
oświetlonej i ustrojonej choinki)
8. Okresowa zmiana miejsca pobytu, mimo obecności pozostałych członków rodziny (wyjazd na
wczasy - zmiana krajobrazu)
9. Doświadczenie szokującego działania fizycznych bodźców o zbyt wysokim natężeniu (huk lecącego nisko samolotu) lub uczestniczenie w głośnym i szokującym emocjonalnie wydarzeniu (ubój zwierząt domowych, bójka, skarcenie w przedszkolu innego dziecka, które glośno krzyczało)
10. Silne negatywne emocje w otoczeniu (żałoba, strach)
11. Doświadczenie śmierci klinicznej
12. Przebycie bliżej nieokreślonej infekcji z wysoką gorączką. często po zakończeniu brania
antybiotyku lub innych silnych leków
13. Szczepienia ochronne
14. Niewłaściwa dieta (przy nietolerancji na określony skladnik) lub *dzenie czegoś
szkodliwego (proszku do prania)
15. Infekcja drożdżycą przewodu pokarmowego, zwlaszcza candida albicans
Wiele teorii upatruje przyczyn autyzmu w związku z innymi jednostkami chorobowymi, które mogłyby w sposób bezpośredni przyczynić się do wyzwolenia autyzmu.
Do grupy tych chorób badacze zaliczają infekcje wirusowe przebyte w okresie życia płodowego (różyczka, cytomegalia), szczególnie w I trmestrze ciąży, ospę wietrzną, toksoplazmozę, zespół GiIles de la Tourette, celiakię.
N. Miladi uznaje choroby metaboliczne (nieprawidłowości w syntezie puryn, w metabolizmie węglowodanów) za przypuszczalną przyczynę autyzmu, ze wskazaniem na fenyloketonurię, która mimo prowadzanych testów przesiewowych może pozostać nie wykryta.
Epidemiologia
Autyzm jest czwartym z kolei najczęściej występującym zaburzeniem rozwojowym, po upośledzeniu umysłowym, epilepsji i porażeniu mózgowym, występuje w 4-5 przypadkach na 10 000 osób. Przeprowadzone do tej pory badania epidemiologiczne wykazały, że z przyczyn dotąd nie wyjaśnionych autyzm występuje 4-krotnie częściej u chłopców niż u dziewcząt. Badania wykazują również, że autyzm najczęściej występuje u pierworodnie urodzonych chłopców. Natomiast u dziewczynek dotkniętych autyzmem występują poważniejsze formy zaburzenia i często charakteryzują się one niższą inteligencją
Podobny efekt mogą wywoływać alergie w tym najczęściej występująca alergia pokarmowa, która prowadzi do nadpobudliwości i zachowań agresywnych.
Szacuje się, iż w Polsce problem autyzmu dotyczy około 10000 dzieci i młodzieży, nie znana jest liczba dorosłych osób z autyzmem, ze względu na braki w diagnozowaniu
Przyczyn autyzmu dodatkowo poszukuje się wśród różnych czynników:
w komplikacjach w przebiegu ciąży i porodu (poniżej 6 pkt Apgar, zbyt duża lub mała masa urodzeniowa, poród kleszczowy, niewydolność oddechowa)
w urazach okołoporodowych i późniejszych.
Autyzm jest zjawiskiem wyraźnie odrębnym od upośledzenia umysłowego, jednak wiele osób autystycznych jest upośledzonych umysłowo, a ich sposoby zachowania i funkcjonowania mogą być bardzo zróżnicowane. Mimo że autyzm cechuje się zakłóceniami w odbiorze i przetwarzaniu bodźców zmysłowych oraz w myśleniu werbalnym i porozumiewaniu się za pomocąjęzyka, często zachowane są inne sprawności intelektualne, np. myślenie niewerbalne, czy pamięć odtwórcza. Powoduje to, że wiele osób autystycznych posiada wybiórcze zdolności (muzyczne, plastyczne, arytmetyczne) zwane "wysepkami zdolności".
Symptomy autyzmu dziecięcego
l. Zaburzenia interakcji społecznej:
o Wyra:my brak świadomości fizycznej obecności i uczuć innych ludzi (dziecko traktuje innych ludzi jak przedmioty, traktuje je obojętnie, nie nawiązuje kontaktu wzrokowego lub jest to kontakt przelotny, nie dostrzega złego samopoczucia innych ludzi, nie zdaje sobie sprawy z ich prywatności).
o Nietypowy sposób pocieszania się w chwilach złego samopoczucia (w sytuacjach zmęczenia, lęku, choroby, nie szuka pomocy ani pocieszenia u osób doroslych; szuka pocieszenia w stereotypowych formach zachowania lub ucieka się do izolowania się przed nieznanym).
o Brak lub niepełna umiejętność naśladowania (nie macha rączką na pożegnanie, nie naśladuje najprostszych czynności lub naśladuje w sposób mechaniczny czynności innych osób nieadekwatnie do sytuacji).
o Nieumiejętność wchodzenia w interakcje społeczne w trakcie zabaw w grupie oraz brak zainteresowania nawiązywaniem przyja:mi z rówieśnikami ( dziecko nie potrafi adekwatnie do sytuacji włączyć się w relacje, które zachodzą między uczestnikami zabawy, preferuje zabawy samotne, inne osoby traktuje w zabawie jako" pomoc mechaniczną")
2. Zaburzenia słownego i bezsłownego porozumiewania się z otoczeniem oraz wyobraźni:
o Dziecko w żaden sposób nie porozumiewa się z otoczeniem (np. poprzez gesty,
mimikę, mowę; występuje brak kontaktu wzrokowego, niechęć do kontaktu
fizycznego: dziecko sztywnieje lub złości się w chwilach przytulania)
o Dziecko nie wykazuje zainteresowania zabawami czy opowiadaniami opartymi na wyobra:mi (nie bawi się w odgrywanie ról społecznych, nie rozumie pojęć abstrakcyjnych, często występuje brak lub symboliczne posługiwanie się przedmiotami).
o Słaba umiejętność nawiązywania i podtrzymywania rozmowy przy zachowanej umiejętności mówienia (wyglaszanie długich monologów, uporczywe zadawanie pytań oderwanych od kontekstu).
o Występowanie wyra:mych zaburzeń treści i formy wypowiedzi słownych (echolalie, stereotypowe powtarzanie wybranych treści, nieprawidłbwe stosowanie zaimków osobowych: zamiast ,ja", dziecko mówi "ty" albo "on").
3. Ubogi zakres czynności 1 zainteresowań:
o Stereotypowe ruchy ciała (trzepotanie palcami, kręcenie się w kółko, dziwaczne ruchy
ciała, uderzanie głową).
o Uporczywe i nieustanne zajmowanie się właściwościami przedmiotów ( dziecko bada
faktury materiałów, wącha, smakuje) albo nadmierne przywiązanie do niektórych (
sznurki, guziki, wycięte z gazet ilustracje).
o Dążenie do niezmienności - każda zmiana w najbliższym otoczeniu (przestawienie
mebli, czasem wazonu, zmiana trasy spaceru, zaburzenie schematu dnia) może
wywołać niepokój, lęk, a nawet agresję.
o Znacznie ograniczony zakres zainteresowań (ograniczenie aktywności do
nieustannego układania przedmiotów w określonym porządku, oglądanie w kółko tej
samej bajki, darcie papieru)
Komunikacja
dziwaczność, sztywność mowy, skłonność do neologizmów,
"mówienie w przestrzeń" bez prób dostosowania tempa i głośności wypowiedzi do potrzeb słuchacza w wyniku czego mowa jest niezrozumiala,
obsesyjne, natrętne powtarzanie tych samych słów, zwrotów, pytań i oczekiwanie od otoczenia tych samych zachowań czy odpowiedzi,
monotonna barwa glosu,
. niska proporcja pytań i odpowiedzi,
brak mowy spontanicznej,
powtarzanie szeregu dźwięków dla samej przyjemności mówienia (wokalizacja), prymitywne, społecznie niepożądane formy ekspresji (gwałtowne wybuchy złości, agresji, płaczu, wrzasków,
zaburzenia czynników prozodycznych mowy (akcent, intonacja, rytm)
ubogi zasób słownictwa,
problemy z prowadzeniem z inicjowaniem i podtrzymywaniem konwersacji,
. często mowa jest rozumiana, jeśli jest kierowana bezpośrednio do dziecka autystycznego,
natomiast nie jest rozumiana, jeśli toczy się obok, pomiędzy innymi osobami.
Osoby z autyzmem często nie nawiązują komunikacji międzyludzkiej, ponieważ nie rozumieją celu i znaczeniajęzyka, nie potrafią wykorzystywać go do komunikacji.
Zaburzenia w rozwoju mowy mogą ujawnić się już na etapie gaworzenia - dzieci mają uboższy zasób intonowanych sygnałów do wyrażania różnych stanów emocjonalnych, często występuje brak wzmacniania tych sygnałów mimiką twarzy, ruchami ciała, gestem. W innych przypadkach mowa dziecka do 2-3 roku życia rozwija się prawidłowo, a następnie zanika i następuje regres zachowawczy (afazja nabyta).
W populacji dzieci z autyzmem występuje bardzo duże zróżnicowanie pod względem rozwoju mowy. Należą do tej grupy dzieci w ogóle nie mówiące, ograniczające swój zasób komunikatów do krzyku illub kilku podstawowych gestów (mutyzm), jak i dzieci sprawnie posługujące się językiem, który jednak nie służy komunikacji międzyludzkiej i przejawiający się typowymi dla autyzmu zaburzeniami mowy. Badania wykazują (Randal, Parker 2001), że 30% dzieci z autyzmem nie rozwija w ogóle funkcja mowy oraz nie używa gestów i mimiki dla zrekompensowania tej funkcji. Pozostałe 70 % wykazuje znaczne opóźnienia w nabywaniu języka mówionego lub zaburzenia językowe charakterystyczne dla autyzmu.
Zachowania niepożądane
Gwałtowny wybuch złości, agresja - obserwowalne, ukierunkowane na konkretny cel zachowanie, które powoduje niepożądane, szkodliwe skutki.
Przyczyny agresji:
...
aniamys