Presonus DigiTube.pdf

Presonus DigiTube

przedwzmacniacz z korektorem

Tomasz Wróblewski

DigiTube to

przykład doskonale rozwiązanego przedwzmacniacza z dodatkami ekstra - korektorem i wyjściem

cyfrowym.

Istniejąca od dziewięciu lat amerykańska firma Presonus zdążyła wyrobić sobie silną pozycję na

rynku sprzętu studyjnego, co stało się szczególnie widoczne w ostatnich czterech latach, kiedy to w

jej ofercie zaczęły się pojawiać wysokiej klasy produkty w dość umiarkowanych cenach.

Przedwzmacniacz DigiTube jest rozwinięciem znanego już od

pewnego czasu przedwzmacniacza BlueTube. W porównaniu do

niego DigiTube oferuje 3-pasmowy korektor z przestrajanymi

filtrami oraz 24-bitowe wyjście cyfrowe. Umieszczona w torze

sygnałowym lampa 12AX7 (firmowana przez Ruby Tubes) ma za

zadanie wzbogacenie sygnału. DigiTube może współpracować z

mikrofonami dynamicznymi, pojemnościowymi (załączany fantom

+48V), instrumentami oraz z sygnałem liniowym. Cyfrowe wyjście

przedwzmacniacza można podłączyć bezpośrednio do wejścia

S/PDIF w rejestratorze bądź na karcie dźwiękowej, a wyjście

analogowe (symetryczne, XLR) do wejść liniowych kolejnych

urządzeń toru audio. Konstruktorzy nie zapomnieli też o złączu

insertowym, do którego można włączyć np. zewnętrzny procesor

dynamiki. Pracuje ono z poziomem liniowym, a umieszczono je

zaraz za blokiem wzmacniacza napięciowego.

DigiTube ma wymiar połowy jednostki rak, zatem nic nie stoi na

przeszkodzie, by montując go w standardowej szafce umieścić obok

niego inne urządzenie o podobnym kształcie. Na rynku znajduje się

dość dużo urządzeń o podobnych wymiarach, w tym także niemało

w ofercie samego Presonusa.

DigiTube zasilany jest za pośrednictwem zewnętrznego zasilacza

prądu przemiennego 16V, ale na płycie czołowej próżno szukać

jakiegokolwiek wyłącznika napięcia. Znajdziemy tam natomiast

pięć solidnie przymocowanych potencjometrów (w tym trzy

podwójne współosiowe, do regulacji częstotliwości i poziomu

wzmocnienia/ tłumienia filtrów korektora), gniazdo kombi

(XLR/jack 1/4") do podłączenia mikrofonu, sygnału liniowego

(tylko do wejścia XLR) lub instrumentu, ścieżkę złożoną z 16 diod

LED (wskazującą poziom wyjściowy sygnału) i cztery wyłączniki

bistabilne. Pierwszy z nich aktywuje 20-decybelowy tłumik na

wejściu przedwzmacniacza, a drugi podaje nań napięcie fantomowe

+48V. Pozostałe dwa przyciski znajdują się w sekcji korektora -

jednym aktywujemy filtr dolnozaporowy 80Hz, a drugim włączamy

i wyłączamy cały korektor. Żaden ze wspomnianych przycisków nie ma jakiegokolwiek wskaźnika

sygnalizacji włączenia obsługiwanej przez niego funkcji, co wobec "nadwymiarowego" pod

względem liczby diod wskaźnika poziomu sygnału wyjściowego skłania do wyciągnięcia wniosku,

że nieco konstruktorskiej pary poszło w gwizdek. Zastosowanie miernika z tak szerokim zakresem

wskazań (od -42dB do +24dB) ma jednak tę zaletę, że pozwala szybko zlokalizować wszystkie

problemy z sygnałem, np. słabo słyszalne zakłócenia o bardzo niskim poziomie, oraz maksymalnie

wykorzystać duży zapas dynamiki opisywanego urządzenia.

Blok pierwszy - przedwzmacniacz

Tor przedwzmacniacza zbudowano w oparciu o dobrze znany i ceniony układ scalony INA163

firmy Burr-Brown, jeden z najciekawszych układów stosowanych w tego typu aplikacjach,

charakteryzujący się wyjątkowo małym poziomem wnoszonych zniekształceń i bardzo dobrą

dynamiką. Bezpośrednio na wejściu przedwzmacniacza umieszczono kondensatory elektrolityczne

o dużej pojemności, zatem należy się liczyć z nieznacznym pogorszeniem jakości sygnału w

momencie, kiedy nie będą one naładowane (tzn. wtedy, gdy napięcie fantomowe będzie

wyłączone). Wielu specjalistów radzi zatem, by nawet w przypadku korzystania z mikrofonów

dynamicznych pozostawiać włączone napięcie fantomowe, dzięki czemu stale naładowane

elektrolity na wejściu nie będą miały żadnego negatywnego wpływu na jakość sygnału. Innym

niuansem związanym z zastosowaniem układu INA163 jest niewielki spadek wzmocnienia w

zakresie najniższych tonów przy maksymalnym lub zbliżonym do maksymalnego ustawieniu

regulatora czułości wejściowej (GAIN). Wynika to z zastosowania kondensatora elektrolitycznego

o dużej pojemności w pętli regulacji czułości, ale jest to zjawisko typowe dla wszystkich układów,

w których wykorzystano tego typu konstrukcję. Wniosek? Należy unikać ustawiania regulatora

GAIN powyżej 3/4 zakresu jego regulacji.

Anody obu triod zamkniętych w bańce lampy 12AX7 zasilane są napięciem wytworzonym przez

wewnętrzny układ powielacza na potrzeby napięcia fantomowego (czyli ok. 48V). Lampa pracuje

zatem w "zimnym" odcinku jej charakterystyki i stąd dość specyficzne brzmienie uzyskane w

momencie jej silniejszego wysterowania. Regulatory DRIVE (poziom wysterowania lampy) i

GAIN (czułość układu wejściowego) działają zależnie od siebie. Aby zatem uzyskać większe

nasycenie sygnału, a jednocześnie nie zwiększać poziomu wyjściowego należy w jednakowym

stopniu przekręcić w prawo gałkę DRIVE i w lewo gałkę GAIN. Manipulując tymi dwoma

regulatorami i obserwując wskaźnik poziomu sygnału wyjściowego możemy z łatwością ustawić

oczekiwany efekt brzmieniowy.

Lampowa sekcja saturacji sprawuje się bardzo dobrze w przypadku sygnałów z gitary, basu i

instrumentów elektronicznych - szczególnie odtwarzających linię basu, partię solową lub partię

perkusji. Przetworzony dźwięk staje się znacznie cieplejszy, bliższy i optymalnie nasycony dobrze

odbieranymi przez nasz zmysł słuchu harmonicznymi. W przypadku sygnału z mikrofonu

zalecałbym niższe ustawienia poziomu DRIVE, gdyż powyżej 1/3 zakresu regulacji pojawiające się

zniekształcenia nie są - przynajmniej w mojej opinii - zbyt korzystne dla brzmienia. Przy niższych

ustawieniach tego regulatora sygnał z mikrofonu jest bardzo spójny, delikatnie skompresowany, ale

klarowny. Ten ostatni przymiotnik dotyczy zresztą całego toru przedwzmacniacza, który dobrze

reaguje na sygnał, oferując czyste, dynamiczne i pozbawione szumów brzmienie.

Na tylnym

panelu znajdziemy pojedyncze wyjście symetryczne XLR oraz złącze insertowe, pozwalające na

podłączenie innego urządzenia, np. kompresora. Jest to szczególnie przydatne w sytuacji, kiedy

korzystamy z wyjścia cyfrowego S/PDIF i nie ma możliwości włączenia innego urządzenia w

szereg ze ścieżką sygnałową przed konwersją A/C.

Blok korektora

Potrójny korektor parametryczny to znakomite narzędzie pozwalające na kreatywną ingerencję w

barwę dźwięku. Poszczególne filtry działają w swoich pasmach, tyko nieznacznie zachodząc na

siebie (LF: 30Hz-1kHz, MF: 900Hz-5kHz, HF: 3kHz-15kHz; w każdym wypadku z regulacją w

zakresie ±12dB). Działające współosiowo potencjometry filtrów (regulator wewnętrzny ustala

częstotliwość, a regulator zewnętrzny poziom wzmocnienia/tłumienia) robią bardzo dobre wrażenie

swoją jakością i charakterystycznym, profesjonalnym oporem towarzyszącym ich obracaniu.

Zewnętrzne regulatory mają wyraźnie wyczuwalny punkt środkowy, pozwalający dokładnie

wyzerować filtry. Przydałoby się jednak bardziej precyzyjne wyskalowanie regulatorów

częstotliwości, gdyż aktualna podziałka jest, hmm... nieco zbyt intuicyjna.

Korektor działa poprawnie, choć nie charakteryzuje się jakimiś szczególnymi cechami

brzmieniowymi. Szeroki zakres działania filtrów (czyli niewielka ich dobroć, mówiąc językiem

bardziej technicznym) sprawia, iż korektor znacznie lepiej sprawdzi się przy kreowaniu charakteru

brzmieniowego niż w bardziej zaawansowanych pracach mających na celu poprawienie wad

materiału. Nie jest to jednak żadna negatywna cecha, tylko kolejny dowód na to, że nie ma

korektorów uniwersalnych.

Pokazany tutaj

BlueTube to stereofoniczny przedwzmacniacz, na bazie którego powstał DigiTube. Urządzenie ma

podobny, choć podwójny układ wejściowy, oraz lampowy blok nasycania sygnału. Tu również

znajdziemy 20-decybelowy tłumik sygnału wejściowego, załączane napięcie fantomowe, ale też -

czego nie ma w DigiTube - przełącznik odwracający fazę sygnału.

Cyfrowe wyjście

24-bitowe wyjście cyfrowe S/PDIF jest obsługiwane przez zestaw układów scalonych firmy Alesis

Semiconductors, powszechnie stosowanych w tego typu blokach. Użytkownik może wybrać

częstotliwość próbkowania (48 lub 44,1kHz) oraz źródło zegara synchronizacji: wewnętrzne - gdy

nie ma potrzeby synchronizowania pracy DigiTube z jakimkolwiek innym elementem toru audio,

lub zewnętrzne, gdy nasz przedwzmacniacz musi się dopasować do już działającego w systemie

zegara. W tym drugim wypadku sygnał synchronizacji odbierany jest za pośrednictwem złącza

BNC.

Ten blok DigiTube pracuje bez żadnych problemów. Należy docenić fakt, iż znajduje się on w

standardzie, co nie jest rzeczą oczywistą w tej grupie urządzeń i w tym przedziale cenowym.

Końcowe przemyślenia

Skomasowanie w jednej, niewielkiej zresztą obudowie uniwersalnego przedwzmacniacza,

potrójnego korektora parametrycznego i 24-bitowego przetwornika analogowo-cyfrowego

współpracującego z przychodzącym sygnałem wordclock to naprawdę spore osiągnięcie. W tej

sytuacji można przejść do porządku dziennego nad niewygodnym zasilaczem, obsługą zewnętrznej

synchronizacji tylko przy próbkowaniu 48kHz i brakiem opcji sprzętowego ditheringu, gdy zajdzie

konieczność pracy z rozdzielczością 16-bitową. Mógłbym jednak mieć zarzuty do braku

sygnalizacji włączenia fantomu, braku bardziej precyzyjnych skal częstotliwości w korektorach,

braku dedykowanego wejścia liniowego TRS (w końcu wielu z nas korzysta właśnie z tego typu

złączy) oraz kiepskiej instrukcji obsługi.

Cena DigiTube wobec jego możliwości wygląda co najmniej zachęcająco, szczególnie w

konfrontacji z brzmieniem urządzenia. Przedwzmacniaczem powinny zainteresować się osoby,

poszukujące czegoś więcej niż urządzenia łączącego mikrofon czy instrument z systemem

rejestracji sygnału. To kreatywne narzędzie, które dzięki wyposażeniu w zaawansowaną korekcję i

blok nasycania sygnału pozwoli uzyskać charakterystyczne brzmienie - jeśli tylko tego od niego

oczekujemy - lub transparentny, czysty i pełny sygnał - jeśli zależy nam na jego wiernym

przekazaniu ze źródła do systemu rejestracji.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: