RUTUS SOLARIS wykrywacz metalu.pdf

„Nie możemy obiecać garnka złota...

Nie możemy obiecać szczęścia...

Ale możemy obiecać absolutnie

najlepszy sprzęt w tej cenie.”

Pomyśl o nas...

RUTUS SOLARIS

MIKROPROCESOROWY WYKRYWACZ METALI

RUTUS SOLARIS

Najlepszym sposobem przejścia przez pierwszy kontakt z wykrywaczem jest:

- zrobienie sobie kawy lub herbaty

- wygodny fotel i dociekliwa, ze zrozumieniem lektura „wiedzy podstawowej”

- po przeczytaniu „wiedzy podstawowej” opanowanie zgodnie z „instrukcją

obsługi” posługiwania się przyciskami i pokrętłami

- kolejna lektura i wykonanie kilku eksperymentów opisanych

w „wiedzy podstawowej”

- pierwsze kilkanaście godzin w terenie proszę potraktować jako wstęp do

poszukiwań. Nauczenie tak prostej czynności jak chodzenie zajęło każdemu

z nas kilka miesięcy, szukać też trzeba się nauczyć.

JAK DZIAŁA WYKRYWACZ CZYLI WIEDZA PODSTAWOWA

Podstawą samodzielnego skutecznego posługiwania się wykrywaczem metali jest

zrozumienie jak działa wykrywacz oraz zrozumienie podstawowych trudności związanych

z wykryciem przedmiotu metalowego w gruncie. Sprawę można porównać do ręcznego

łowienia ryb w mętnej wodzie i jest to porównanie naprawdę dobre. Aby uprościć

zrozumienie teoretycznych zagadnień związanych z detekcją metali wprowadziłem do

rozważań kilka raczej nie spotykanych w publikacjach pojęć. Ponieważ jednak

wprowadzenie tych pojęć prowadzi do wniosków zgodnych z rzeczywistością jak

najbardziej można uznać je za prawidłowe.

Podstawowymi elementami wykrywacza typu VLF są część nadawcza i odbiorcza.

W sondzie znajdują się uzwojenia podłączone do części nadawczej jak i odbiorczej.

Uzwojenia podłączone do części nadawczej wytwarzają pole magnetyczne o określonych

stabilnych parametrach, które dla uproszczenia dalszych rozważań nazywane będzie

POLEM PIERWOTNYM . Uzwojenia odbiorcze w sondzie nawinięte są w ten sposób,

że odbierają tylko b. niewielką część pola pierwotnego zaś dobrze odbierają inne

pochodzące z zewnątrz pola magnetyczne. Oczywiście uzwojenie odbiorcze jest

nastrojone na odbiór tej samej częstotliwości pola jakie nadaje uzwojenie nadawcze.

W tym wykrywaczu ta częstotliwość to 7812,5 Hz.

Jeśli położymy wykrywacz na drewnianym stole z dala od innych przedmiotów

metalowych to zjawiska występujące w samej sondzie wykrywacza są następujące:

- uzwojenie nadawcze emituje pole magnetyczne o częstotliwości 7812,5 Hz

- uzwojenie odbiorcze odbiera niewielką część pola pierwotnego i zamienia go na

sygnał elektryczny o stałej amplitudzie. W dalszej części rozważań będziemy ten

sygnał nazywali SYGNAŁEM SONDY.

Jeśli w zasięgu pola pierwotnego pojawi się przedmiot metalowy to pewne zjawiska

fizyczne zachodzące w tym przedmiocie spowodują, że przedmiot ten sam stanie się

źródłem pola magnetycznego i to pole nazywać będziemy POLEM WTÓRNYM .

- 2 -

Pole wtórne odebrane przez uzwojenia odbiorcze zamieniane jest na sygnał

elektryczny o dwóch ważnych parametrach: fazie (opóźnieniu) – zależnej od wielkości

i rodzaju materiału z jakiego wykonany jest przedmiot, mierzonej w stopniach kątowych

( miara stopni kątowych określająca fazę sygnału od przedmiotu nie przekłada się

wprost na kąt ustawienia pokrętła dyskryminacji gdyż w tym wykrywaczu maksymalne

ustawienie dyskryminacji odpowiada fazie 90 stopni kątowych sygnału od przedmiotu )

oraz amplitudzie (sile sygnału) zależnej od wielkości przedmiotu i odległości do niego.

Ten sygnał nazywać będziemy SYGNAŁEM OD PRZEDMIOTU.

Tak więc po przybliżeniu do sondy np. monety, z sondy wychodzi nałożony na siebie

sygnał sondy i sygnał od przedmiotu. Aby wykryć tę monetę należy znaleźć sposób na

rozdzielenie obydwu sygnałów.

Sposobem najprostszym jest PRACA STATYCZNA.

Na początek rozważań na temat pracy statycznej należy wytłumaczyć czym jest

dyskryminacja. Pokrętłem dyskryminacji ustawiamy taką wartość opóźnienia sygnału od

przedmiotu, powyżej której sygnał ten zostaje w wykrywaczu zinterpretowany jako

dodatni a poniżej jako ujemny. Np.: dla pięciu bardzo charakterystycznych przedmiotów

można przyporządkować następujące opóźnienia sygnału od przedmiotu:

Odłamek - 30 stopni

Kombinerki - 65 stopni

Mała monetka - 98 stopni

Hełm stalowy - 110 stopni

Duża blacha miedziana - 165 stopni

Jeśli dyskryminację ustawimy na poziomie min. czyli zero stopni to każdy z tych

przedmiotów będzie widziany przez wykrywacz jako dający sygnał dodatni, jeśli

zwiększymy poziom dyskryminacji np. do 70 stopni ( czyli ok. 2/3 zakresu obrotu

pokrętła dyskryminacji ) to nastąpi taki efekt :

Odłamek daje sygnał ujemny

Kombinerki dają sygnał ujemny

Mała monetka daje sygnał dodatni

Hełm daje sygnał dodatni

Blacha miedziana daje sygnał dodatni

Jeśli jakiś inny, nie umieszczony na liście przedmiot będzie miał sygnał

o opóźnieniu dokładnie 70 stopni to nie będzie widziany przez wykrywacz!

Tak więc na stole leży sobie wykrywacz ustawiony w tryb statyczny (zachęcam do

praktycznego poeksperymentowania J ), dyskryminacja zero, w pobliżu nie ma

przedmiotów metalowych i w tej chwili wykrywacz widzi tylko sygnał od sondy - załóżmy

że ma on 100 jednostek.

Dyskryminację mamy ustawioną na zero więc każdy przedmiot metalowy będzie

dawał sygnał dodatni. Jeśli naciśniemy przycisk zerowania to wykrywacz zapamięta te

100 jednostek i będzie ciągle porównywał ten zapamiętany poziom z tym co widzi

w danej chwili. Zbliżając do sondy np. śrubkę, która da sygnał np. 4 jednostek

spowodujemy, że wykrywacz zacznie widzieć sygnał 104 (dla przypomnienia 100

jednostek sygnału od sondy plus 4 jednostki sygnału od śrubki daje nam 104).

Wykrywacz od widzianej wartości 104 odejmie 100 i w efekcie mamy 4 jednostki

sygnału, który uruchamia dźwięk i skalę na wyświetlaczu.

- 3 -

Jeśli ustawimy dyskryminację np. na 50 stopni to zachodzą następujące zmiany:

- sygnał od sondy będzie miał inną wartość

PIERWSZY WNIOSEK PRAKTYCZNY: PO WSZELKIEJ ZMIANIE USTAWIEŃ

WYKRYWACZA W TRYBIE STATYCZNYM ORAZ NA POCZĄTKU PRACY NALEŻY

WCISNĄĆ PRZYCISK ZEROWANIA

( W tym konkretnym wykrywaczu mikroprocesor na początku pracy

jeśli to konieczne sam uruchamia procedurę zerowania).

- niektóre przedmioty ( te poniżej poziomu dyskryminacji ) będą widziane przez

wykrywacz jako dające sygnał ujemny.

Tak więc ustawiamy dyskryminację na mniej więcej połowę skali, odsuwamy od

sondy przedmioty służące do eksperymentów, wciskamy zerowanie i wykrywacz

zapamiętuje nowy poziom sygnału od sondy np. 120 jednostek. Przybliżamy śrubkę,

która w tej chwili daje sygnał – 4 jednostki i mamy sygnał widziany przez wykrywacz

120 – 4 =116. Wykrywacz porównuje obecny sygnał 116 z sygnałem zapamiętanym 120

czyli: 116 – 120 = -4. Mając cztery jednostki sygnału ale ujemne (!) wykrywacz nie

piszczy, lub w zależności od ustawionego sygnału wiodącego pracy statycznej będzie

dawał coraz cichszy dźwięk. Co ważne: WIDZI TEN SYGNAŁ ALE NIE PISZCZY. Jeśli

oddalimy tę śrubkę i zbliżymy monetkę to wykrywacz będzie piszczał bo monetka da

sygnał dodatni.

Zróbmy następny bardzo ważny dla zrozumienia sprawy eksperyment:

zabieramy przedmioty metalowe z pobliża wykrywacza, zerujemy i kładziemy kombinerki

w pobliżu sondy. Sygnał od kombinerek to – 50 jednostek. Wykrywacz widzi ten sygnał

- 50 ale nie piszczy i teraz zbliżamy monetę. I w tej sytuacji wykrywacz nie wykrywa

monety! Jeśli sygnał od monety to 10 jednostek to nie „przebija się” on przez sygnał

kombinerek - to kombinerki maskują monetę i nie jest ona widoczna.

Następny eksperyment: zabieramy monetę, przy sondzie są tylko kombinerki,

zerujemy wykrywacz i mamy: 120 sygnał od sondy; - 50 sygnał od kombinerek więc

wykrywacz pamięta wartość 70 jednostek. Jeśli zabierzemy w tej chwili kombinerki to

wykrywacz zacznie widzieć tylko sygnał od sondy 120 jednostek. I po porównaniu

obydwu sygnałów 120 – 70 otrzymujemy 50 jednostek sygnału dodatniego.

Wykrywacz piszczy tak jakby wykrywał obecność dużego przedmiotu powyżej

dyskryminacji.

WNIOSKI : WYKRYWACZ W TRYBIE STATYCZNYM ZERUJEMY Z DALA OD

PRZEDMIOTÓW METALOWYCH. WYZEROWANIE W POBLIŻU PRZEDMIOTU

METALOWEGO SPOWODUJE NIEPRAWIDŁOWĄ PRACĘ WYKRYWACZA I PO

ODEJŚCIU OD PRZEDMIOTU BĘDZIE ON ALBO PISZCZAŁ ALBO BĘDZIE MIAŁ

DUŻO MNIEJSZY ZASIĘG, NAWET MOŻE NIC NIE WYKRYWAĆ.

- 4 -

To były eksperymenty na stole. W tej chwili by przejść do praktycznych

poszukiwań należy zrozumieć, że grunt ma właściwości magnetyczne. Jeśli zbliżymy

sondę wykrywacza do gruntu to pobudzony polem pierwotnym sam stanie się też

źródłem pola i zacznie wytwarzać POLE OD GRUNTU. Pole to odebrane przez

uzwojenia odbiorcze w sondzie zostanie zamienione na SYGNAŁ OD GRUNTU ,

który przeszkadza w prawidłowej pracy wykrywacza - tak jak mętna woda nie pozwala

dojrzeć ryb pływających w stawie. A im głębiej pływa ryba tym wody nad nią więcej

i trudniej ja zauważyć. Tak samo z przedmiotami w gruncie. Im są głębiej tym trudniej

„wyłuskać” sygnał od przedmiotu z zakłócającego go sygnału od gruntu. Dla monetki na

głębokości np. 20 cm sygnał od gruntu jest kilkaset lub nawet kilka tysięcy razy większy

niż sygnał od tej monety. Daje to obraz trudności jakie musi pokonać wykrywacz by

wykryć tę monetę. W przybliżeniu można powiedzieć, że grunt ma opóźnienie sygnału

w okolicach zera. Jeśli dyskryminację ustawimy na zero to w trybie statycznym

wykrywacz prawie nie widzi gruntu, nie ma więc zarówno problemów z zerowaniem

jak i z maskowaniem sygnału od monety. Problem zaczyna się gdy ustawimy

dyskryminację. Grunt zacznie dawać duży sygnał ujemny. Więc w terenie na ustawionej

dyskryminacji grunt zacznie się zachowywać jak kombinerki na poprzednich przykładach.

I tak:

- jeśli wyzerujemy na dyskryminacji wykrywacz trzymając sondę na wysokości

np. 1m nad ziemią to wykrywacz zapamięta sygnał od sondy np. 120, zbliżamy

sondę do ziemi i wykrywacz zaczyna widzieć grunt np. sygnał – 40 jednostek

i milczy ( lub cichnie ), jednak ten ujemny sygnał od gruntu powoduje drastyczny

spadek zasięgów. Aby wykrywacz wykrył przedmiot musi on dać sygnał co

najmniej 40 jednostek aby „przebić” się przez sygnał od gruntu.

- jeśli wyzerujemy wykrywacz trzymając sondę tuż nad ziemią i podniesiemy sondę

do góry to wykrywacz zacznie piszczeć tak jakby widział przedmiot „powyżej”

dyskryminacji. Dokładnie tak samo jak w przykładzie z kombinerkami.

WNIOSKI : W PRACY STATYCZNEJ Z DYSKRYMINACJĄ NALEŻY WYZEROWAĆ

WYKRYWACZ TRZYMAJĄC SONDĘ NA TEJ WYSOKOŚCI, NA KTÓREJ

BĘDZIEMY PROWADZIĆ POSZUKIWANIA. ZBLIŻENIE SONDY DO GRUNTU

POWODUJE SPADEK ZASIĘGU WYKRYWACZA, ODDALENIE OD GRUNTU

POWODUJE DŹWIĘK JAK NA PRZEDMIOT POSZUKIWANY. W TYM TRYBIE

PRACY USTAWIENIE POKRĘTŁA GRUNT NIE MA ŻADNEGO ZNACZENIA GDYŻ

JEST WYŁĄCZONE.

Jeśli natomiast przełączymy wykrywacz w tryb „All metal” – czyli poszukiwania w

trybie statycznym bez dyskryminacji to mamy możliwość dokładnego dostrojenia

wykrywacza do gruntu za pomocą pokrętła „grunt” – osiągamy w ten sposób w praktyce

większe zasięgi.Żaden układ elektroniczny nie jest idealny więc z czasem zapamiętany

sygnał od sondy będzie różnić się od aktualnego. A efekty będą już znane .

WNIOSEK : ABY ZAPEWNIĆ PRAWIDŁOWĄ PRACĘ WYKRYWACZA W TRYBIE

STATYCZNYM NALEŻY CO JAKIŚ CZAS NACISNĄĆ PRZYCISK ZEROWANIA.

Wszystkie te wady wykrywaczy statycznych spowodowały powstanie

WYKRYWACZY DYNAMICZNYCH.

- 5 -

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: